92. Znaczenie ropy naftowej w gospodarce - główni producenci i importerzy ropy na świecie.

Ropa naftowa jest ciekłą, kopalną mieszaniną węglowodorów. Pod względem składu chemicznego poszczególne złoża ropy naftowej różnią się między sobą. Ciężar właściwy ropy naftowej waha się najczęściej w granicach 0,7 - 0,95 g/cm³. Ropa naftowa jest genetycznie związana ze skałami ilastymi. Jest jednak lżejsza od otoczenia i przemieszcza się ku powierzchni, gromadząc się w skałach porowatych lub silnie spękanych. W złożach ropa występuje pod dużym ciśnieniem co ułatwia eksploatację. Ropie naftowej często towarzyszą surowce pokrewne takie jak: gaz ziemny i asfalt (bitumen). Ropa naftowa należy do złóż biogennych, powstałych w wyniku nagromadzenia się substancji organicznej i ich przetworzenia. Pierwsza kopalnia ropy naftowej została zbudowana przez Ignacego Łukasiewicza - ropę wydobywano wówczas za pomocą sztolni. Ropa naftowa znajduje szerokie zastosowanie. Z ropy wytwarza się połowę energii wykorzystywanej na świecie. Jako surowca energetycznego ropy naftowej wykorzystuje się w transporcie, przemyśle i innych działach gospodarki. Z ropy naftowej produkuje się wiele paliw - kilka rodzajów benzyny, oleju napędowego i paliwa lotniczego. Używa się jej także do produkcji olejów silnikowych, smarów (potrzebnych do funkcjonowania maszyn), nawierzchni asfaltowych, kosmetyków, leków, barwników, materiałów wybuchowych, nawozów sztucznych, atramentu, środków owadobójczych, plastiku, syntetycznego kauczuku (opony) itd. Największe zasoby ropy naftowej znajdują się na Bliskim Wschodzie i wynoszą połowę światowych zasobów ropy. W Polsce ropę naftową wydobywa się w Dołach Jasielsko - Sanockich, okolicy Krosna Odrzańskiego, Pobrzeżu Szczecińskim oraz Morzu Bałtyckim w rejonie Przylądka Rozewie. Wydobycie ropy naftowej w Polsce w skali światowej jest wydobyciem niewielkim.

Eksport			Import
L.p.	Kraj	Całkowity eksport w mln baryłek*	L.p.	Kraj	Całkowity import w mln baryłek*
1	Arabia Saudyjska	8,65	1	USA	12,22
2	Rosja	6,57	2	Japonia	5,10
3	Norwegia	2,54	3	Chiny	3,44
4	Iran	2,52	4	Niemcy	2,48
5	ZEA	2,52	5	Korea Płd.	2,15
6	Wenezuela	2,20	6	Francja	1,89
7	Kuwejt	2,15	7	Indie	1,69
8	Nigeria	2,15	8	Włochy	1,56
9	Algieria	1,85	9	Hiszpania	1,56
10	Meksyk	1,68	10	Tajwan	0,94

*baryłka - jednostka objętości cieczy i ciał sypkich

1 baryłka ropy naftowej (1 bbl) = 42 galony amerykańskie ≈ 159 litrów

LITERATURA:

• Dobosiewicz Z., Olszewski T., 1987: Geografia ekonomiczna świata, PWE, Warszawa

• Świat Wiedzy, Kolekcja Marshalla Cavendisha

• http://infoplease.com/ipa/A0922041.html

---