Test zaliczeniowy z poetyki opisowej 2009
Imię .......................................... nazwisko .............................................. grupa ............................................
1. Nazwij piętnaście dostrzeżonych w przytoczonym tekście różnych zjawisk stylistycznych (np. metafora, paralelizm, neologizm) i zilustruj każde z nich jednym przykładem z tekstu.
Powietrze było wilgotne i zimne, jakieś dwa, trzy stopnie powyżej zera, początek marca. Stałem bez ruchu, głęboko oddychałem. Chłód skronie i policzki mi powlekał. Patrzyłem na dom po drugiej stronie ulicy nie widząc go. Siatkówki rejestrowały budowlę, ale ja widziałem nic. Stojąc na chodniku unosiłem się w górę niesiony strugą chłodu jak żaglem. Pode mną była oddalająca się ziemia, wokół pustka, nie miałem ciała, byłem cichym świszczącym dźwiękiem. Otrząsnąłem się jakąś resztką woli. Widziałem przed sobą dom. Obróciłem się. Stałem przed hotelem Zeltweg. Twarz miałem spoconą jak po gwałtownym wysiłku. Wytarłem ją wierzchem dłoni. Powiedziałem głośno „o kurwa” i poszedłem chodnikiem.
Lubię poranne wędrówki po mieście, w którym jestem po raz pierwszy; miasto poranne jest dla mnie prawdziwsze niż miasto nocne, uteatralnione przez cienie i światła, a także niż miasto podczas godzin ruchu, wczesnym rankiem widzi się domy, ulice i place takie, jakie są same w sobie, obecność ludzi i pojazdów zmienia widzenie, nie myślę tylko o zmniejszonej koncentracji, ale też o innym znaczeniu (dla patrzącego) budynków i całych ulic, istnieją wówczas w kontrapunkcie z ludźmi i samochodami. Dotyczy to oczywiście tylko miast o stosunkowo niskiej zabudowie, dostosowanych do proporcji ludzkich; pośród wieżowców czuję się jak w górach, architektura przez swą wielkość nie istnieje dla mnie. Poranne miasto, miasto nocne… Miasto wysokie, niskie miasto…
..................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................. ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
2. Scharakteryzuj elementy organizacji wiersza (system wiersza, typ liryki, kompozycję i pozycję podmiotu lirycznego, zasadnicze chwyty stylistyczne organizujące świat przedstawiony).
Stanisław Barańczak
Wypełnić czytelnym pismem
Urodzony? (tak, nie; niepotrzebne
skreślić); dlaczego „tak”? (uzasadnić); gdzie,
kiedy, po co, dla kogo żyje? z kim się styka
powierzchnią mózgu, z kim jest zbieżny
częstotliwością pulsu? krewni za granicą
skóry? (tak, nie); dlaczego
„nie”? (uzasadnić); czy się kontaktuje
z prądem krwi epoki? (tak, nie); czy pisuje listy do
samego siebie? (tak, nie); czy korzysta
z telefonu zaufania? (tak,
nie); czy żywi
i czym żywi nieufność? skąd czerpie
środki utrzymania się w ryzach
nieposłuszeństwa? czy jest
posiadaczem majątku
trwałego lęku? znajomość obcych
ciał i języków? ordery, odznaczenia,
piętna? stan cywilnej odwagi? czy zamierza
mieć dzieci? (tak, nie); dlaczego
„nie”?
..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
3. Wskaż następujące zjawiska stylistyczne w wierszu Stanisława Barańczaka, określ ich funkcję:
Inwersja...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
aluzja................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
parenteza...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
przerzutnia........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................pytanie retoryczne……...............................................................................................................................................
4. Korzystając z podanych fragmentów wierszy, uzupełnij tabelę przykładami rymów (po jednym przykładzie dla każdego typu rymu).
Chmury wyżej niżej to nuty A on nie Konrad, on nie Gustaw,
brodzą w błękicie luzem Ni Króla Ducha dalszy ciąg.
brodzą i moje buty Jemu wystarczy „Dziennik Ustaw”,
w letniego wiatru strudze Najmistyczniejsza z polskich ksiąg.
(J. Czechowicz: MÓZG LAT 12) (J. Tuwim: Z wierszy o państwie)
RYM KALAMBUROWY |
|
RYM MĘSKI |
|
RYM KRZYŻOWY |
|
RYM TAUTOLOGICZNY |
|
ASONANS |
|
RYM INICJALNY |
|
RYM ŻEŃSKI |
|
RYM WEWNĘTRZNY |
|
5. Uzupełnij, jakie zjawiska literackie opisują poniższe definicje:
………………………..- rodzaj gry słów, polegający na takim doborze wyrazów, że jedne z nich można uznać za przekształcenia innych w wyniku przestawienia liter, sylab lub innych cząstek składowych.
………………………..- odmiana stylizacji, polegająca na naśladowaniu cudzego stylu w celu jego ośmieszenia.
………………………..- zestawienie podobnie brzmiących słów, zarówno spokrewnionych etymologicznie, jak i niezależnych, uwydatniające ich znaczeniową bliskość, obcość lub przeciwieństwo.
………………………..- wypowiedź wysławiająca jakąś osobę, pełna przesadnego zachwytu, zwykle o charakterze pochlebczym.
………………………..- intonacja wznosząca się.
6. Narysuj i opisz schemat metryczny podanych fragmentów wierszy:
Oni myśleli, że już na okopach
Dziejów - i nogą tratują po chłopach;
I że jednego zabrakło szlachcica
W ojczyźnie całej!…
C. K. Norwid, Sariusz
................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................
Aleksander Macedoński rozcinając problemeta,
Nie zapytał z niepokojem uczonego filozofa.
Pojedynczym miecza cięciem porozwiewał wątpliwości.
Następnemu pozostawił tylko wieczne opowieści…
K. Kruszczewicz, Historia
................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................
7.
a. Który z podstawowych gatunków epickich jest zwykle utworem wierszowanym?
…………………………………………………………………………………………………
b. Które z wymienionych pojęć związane są z fabułą, a które z narracją w utworze epickim? Uzupełnij tabelę.
- bohater, opis sytuacji, epizod, opowiadanie unaoczniające, akcja, czas zdarzeń, czas opowiadania, opis tła zdarzeń.
FABUŁA |
NARRACJA |
|
|
|
|
|
|
|
|
8. Dopisz nazwy zjawisk przeciwstawnych:
wiersz biały |
|
wiersz stroficzny |
|
rym dokładny |
|
rym żeński |
|
kompozycja otwarta |
|
cezura |
|
9. Wybierz prawidłową odpowiedź:
Logaedy to:
1. Stopy w metryce antycznej;
2. Krótkie formy epickie;
3. W wierszu sylabotonicznym wersy niepodzielne na jednakowe stopy.
10. Rozpoznaj typy strof i uzupełnij tabelę
|
typ strofy |
ilość sylab |
układ rymów |
Znak mu dała Florysa. Kon ukryty nie rży, Broń nie dzwoni, on zasię, drwiąc z więzień i galer, Porwie piękną Floryssę! I nikt go nie zdzierży! Pędzi w słońcu galopem przez różany szpaler… - Na te róże i słońce pogląda z oberży Blady, w oknie stojący, przejezdny kawaler. A. Słonimski, Porwanie
|
|
|
|
Grecjo piękna!... twe dziwiąc ramiona z marmuru I - serce... pytam: co się też stało z Homerem, Który cię uczył śpiewać z gwiazdami do chóru? Gdzie jego grób? lub chata? - mów! chociażby szmerem Fal egejskich, bijących w heksametr o skałę - Rytmem klasku ich rzeknij - zapisz, w piany białe! C. K. Norwid, Marmur-biały
|
|
|
|
Połóż, gdzie ziemia się skwarem pokryła, Horacy, Ad aristum fuscum (przekł. K. Baczyński)
|
|
|
|
Ten ściskając kolana mówił do niej: „Kochana! Więc już wszystko, jam wszystko utracił! Nawet twoje westchnienia, nawet ręki ściśnienia Wojewoda już z góry zapłacił. A. Mickiewicz, Czaty
|
|
|
|