Układy konstrukcyjne
Konstrukcje prefabrykowane mają w założeniu stanowić zestaw elementów przystosowany do przeniesienia obciążeń użytkowych i charakteryzujący się dostateczną sztywnością przestrzenną. Osiąga się to przez stosowanie odpowiednich układów i schematów konstrukcyjnych, w których powiązanie poszczególnych elementów uzyskuje się w wyniku odpowiedniego ukształtowania ich powierzchni stykowych i złączy konstrukcyjnych. Cechy geometryczne, wzajemny układ elementów oraz metoda realizacji stanowią o odrębności poszczególnych rozwiązań, tworząc z nich różne systemy konstrukcyjno-wykonawcze. W zakresie klasyfikacji konstrukcji z prefabrykatów wielkowymiarowych istotne znaczenie, poza podziałem ich wg kształtu (konstrukcje blokowe, płytowe, szkieletowe i przestrzenne), ma klasyfikacja pod względem kierunku usytuowania elementów nośnych (ścian lub podciągów) w stosunku do podłużnej osi budynku. Według tej klasyfikacji konstrukcji rozróżnia się:
a) układ podłużny, w którym ściany nośne lub podciągi biegną równolegle do osi podłużnej budynku; kierunek rozpięcia stropów jest wtedy prostopadły do osi budynku, ściany zewnętrzne budynku spełniają zarazem funkcje nośne i ciepłochronne (rys. 9-3a);
b) układ poprzeczny, w którym ściany nośne lub podciągi usytuowane są prostopadle do osi podłużnej budynku; kierunek rozpięcia stropów jest wtedy równoległy do osi budynku, ściany zewnętrzne budynku spełniają tylko funkcję ciepłochronną (rys. 9-3b);
c) układ krzyżowy, w którym ściany nośne usytuowane są zarówno poprzecznie, jak i podłużnie do osi budynku; płyty stropowe są wtedy rozpięte w dwóch kierunkach, tzn. krzyżowo (rys. 9-3c), i oparte w sposób ciągły na całym obwodzie; w układach krzyżowych obciążenie od stropów rozłożone jest bardziej równomiernie na wszystkie pionowe elementy konstrukcji, ściany zewnętrzne spełniają wtedy funkcje nośną i ciepłochronną;
d) układ mieszany pokazany na rys. 9-3d.
Rys. 9-3. Rodzaje układów konstrukcyjnych ścian nośnych: a) podłużny, b) poprzeczny, c) 'krzyżowy, d) mieszany 1- ściany nośne
Konstrukcje z wielkowymiarowych prefabrykatów powinny charakteryzować się przejrzystymi schematami statycznymi oraz rozwiązaniami konstrukcyjnymi ściśle określającymi wielkość i miejsce działania sił w poszczególnych elementach. Korzystne jest, aby naprężenia występujące w poszczególnych elementach miały podobne wartości, co wyrównuje ich odkształcenia i przyczynia się do równomiernej pracy konstrukcji. W tym też celu, co również wynika z przesłanek technologicznych, prefabrykaty jednakowego typu wykonuje się z betonów o tych samych lub zbliżonych cechach wytrzymałościwych.