Projektowanie sieci LAN WAN

Okablowanie strukturalne.

1. Geneza powstania okablowania strukturalnego

W celu zrozumienia istoty okablowania strukturalnego i przyczyn jego powstania, należy przyjrzeć się systemom komputerowym oraz okablowaniu stosowanym w połowie lat siedemdziesiątych.

Były to początki sieci komputerowych. Większość firm posiadała na swoim wyposażeniu tylko jeden komputer centralny oraz kilka podłączonych do niego terminali. Związane to było z bardzo wysokimi kosztami samego sprzętu komputerowego oraz brakiem wystarczającej liczby wyszkolonego personelu do obsługi urządzeń komputerowych. W przypadku niezbyt rozbudowanych systemów o takiej konfiguracji, terminale były najczęściej zlokalizowane dość blisko komputera centralnego. Wynikało to z faktu, że kable używane do podłączania terminali były (w porównaniu ze stosowanymi obecnie) bardzo niskiej jakości. Dodatkowo do każdego systemu były dedykowane specjalne kable, pochodzące od producenta komputera, co utrudniało ich integrację.

Spadek cen systemów komputerowych, a także rozwój asortymentu i oprogramowania komputerowego, spowodował rozpowszechnienie się komputerów w różnych działach przedsiębiorstw. Zróżnicowanie protokołów transmisji i rodzajów stosowanych złącz dla każdego działu, pociągało za sobą konieczność użycia różnych typów okablowania łączącego jednostki centralne z terminalami. Rozwiązanie takie charakteryzowało się bardzo wysokimi kosztami instalacji, małą podatnością na modyfikacje oraz długim czasem naprawy w przypadku uszkodzenia.

Rozrastanie się sieci okablowania powodowało, że szybko przekształcały się one w dużą ilość różnego typu złącz i kabli, często określanych mianem „spaghetti cabling”. Prowadziło to do niemożności wykorzystania całego systemu w sposób efektywny.

Inny problem polegał na tym, że w przypadku konieczności zmiany lokalizacji któregokolwiek z terminali, trzeba było do nowego punktu doprowadzić nowe kable, co wiązało się z dodatkowymi kosztami i powodowało zakłócenia w środowisku pracy.

2. Istota okablowania strukturalnego

Koncepcja okablowania strukturalnego polega na takim przeprowadzeniu sieci kablowej w budynku, by z każdego punktu telekomunikacyjnego był dostęp do sieci komputerowej (LAN) oraz usług telefonicznych.

Jedynym sposobem uzyskania tego stanu jest system okablowania budynku posiadający o wiele więcej punktów abonenckich, niż jest ich przewidzianych do wykorzystania w momencie projektowania i instalacji . Wymaga to instalacji gniazd w regularnych odstępach w całym obiekcie, tak by ich zasięg obejmował wszystkie obszary, gdzie może zaistnieć potrzeba skorzystania z dostępu do sieci. Zakłada się, że powinno się umieścić jeden podwójny punkt abonencki (2xRJ45) na każde 10 metrów kwadratowych powierzchni biurowej. Oczywiście dopełnieniem tego punktu powinno być również gniazdko sieci elektrycznej, najlepiej dedykowanej, która zapewni odpowiednią jakość dostarczanego prądu.

Tak rozwiązany system okablowania pozwala przesunąć dowolne stanowisko pracy do wybranego miejsca w budynku i zapewnić jego podłączenie do każdego systemu teleinformatycznego przez proste podłączenie kabla.

Rys1. Elementy okablowania strukturalnego.

3. Elementy systemu okablowania strukturalnego

Na system okablowania strukturalnego składają się następujące elementy:

0. Założenia projektowe systemu - określenie rodzaju medium na którym oparta jest instalacja (światłowód, kabel miedziany ekranowany lub nieekranowany itp.), sekwencji podłączenia żył kabla, protokołów sieciowych, zgodności z określonymi normami i innych zasadniczych cech instalacji.

1. Okablowanie pionowe (wewnątrz budynku) - kable miedziane lub/i światłowody ułożone zazwyczaj w głównych pionach (kanałach) telekomunikacyjnych budynków, realizujące połączenia pomiędzy punktami rozdzielczymi systemu.

2. Punkty rozdzielcze - miejsca będące węzłami sieci w topologii gwiazdy, służące do konfiguracji połączeń. Punkt zbiegania się okablowania poziomego, pionowego i systemowego. Zazwyczaj gromadzą sprzęt aktywny zarządzający siecią (koncentratory, switche itp.). Najczęściej jest to szafa lub rama 19-calowa o danej wysokości wyrażonej w jednostkach U (1U=45 mm).

3. Okablowanie poziome - część okablowania pomiędzy punktem rozdzielczym a gniazdem użytkownika.

4. Gniazda abonenckie - punkt przyłączenia użytkownika do sieci strukturalnej oraz koniec okablowania poziomego od strony użytkownika. Zazwyczaj są to dwa gniazda RJ-45 umieszczone w puszce lub korycie kablowym.

5. Połączenia systemowe oraz terminalowe - połączenia pomiędzy systemami komputerowymi a systemem okablowania strukturalnego.

6. Połączenia telekomunikacyjne budynków - często nazywane okablowaniem pionowym międzybudynkowym lub okablowaniem kampusowym. Zazwyczaj realizowane na kablu światłowodowym.

4. Planowanie przepływu materiałów

Budowa sieci wymaga przygotowania materiałów. Obejmuje to zarówno potrzebne narzędzia, jak i elementy tworzące sieć. Różne rzeczy są potrzebne na różnych etapach tworzenia sieci. Trzeba przygotować odpowiedni plan, aby materiały były dostarczane czas. Plan powinien obejmować:

1. Listę materiałów budowlanych i elementów sieci

2. Dostawców

3. Narzędzia

4. Datę i czas zapotrzebowania na narzędzia

5. Jak wybrać najlepszy kabel

Wielu projektantów sieci skupia się na takich decyzjach jak wybór właściwego sieciowego systemu operacyjnego lub zakupienie odpowiedniego serwera. W przypadku wielu instalacji pierwszym ważnym etapem projektowania sieci jest wybór kabla. Ostateczne decyzje dotyczące oprogramowania i sprzętu komputerowego mogą poczekać, ale projektanci i zespoły projektowe najpierw podejmują decyzje dotyczące zastosowania określonego kabla.

Podczas podejmowania decyzji dotyczących okablowania weźmy pod uwagę następujące czynniki:

1. Jakie są bieżące potrzeby w zakresie prędkości przesyłania sygnałów? Jakie są potrzeby wynikające z określonych zastosowań?

2. Czy można przewidzieć przyszłe potrzeby związane z prędkością przekazywania sygnałów? Czy w perspektywie będzie konieczne stosowanie grafiki wysokiej rozdzielczości?

3. Czy ograniczają nas zalecenia przeciwpożarowe oraz standardy budowlane?

4. 4 Czy mamy odpowiednio dużo miejsca w rynienkach na poprowadzenie kabla?

5. Czy istnieją jakieś względy architektoniczne, które musimy wziąć pod uwagę?

6. Czy istnieją zalecenia budowlane władz lokalnych?

Gdy już uzyskamy wiedzę dotyczącą tych czynników, powinniśmy zadać następujące pytania:

1. Czy chcemy polegać na przewodach miedzianych czy na światłowodach?

2. Jak bardzo rozproszone są węzły? Na co możemy sobie pozwolić?

3. Czy mamy do czynienia z siecią szkieletową czy chcemy uzyskać połączenie z węzłem sieci lokalnej?

6. Standardy w okablowaniu

Z praktycznego punktu widzenia bardzo istotne jest stosowanie standardów instalacyjnych w sieciach okablowania strukturalnego. Umożliwia to dołączanie sprzętu aktywnego pochodzącego od różnych producentów do infrastruktury kablowej, która stanowi interfejs pomiędzy różnymi aktywnymi urządzeniami sieciowymi.

Standardy zapewniają także dużą elastyczność w momencie, gdy zachodzi potrzeba zmiany umiejscowienia sprzętu. W nowym miejscu po prostu podłącza się sprzęt do istniejącego już przyłącza sieciowego, dokonuje się odpowiednich zmian w szafie dystrybucyjnej i to wszystko. Nie potrzebne są już żadne zmiany w instalacji kablowej.

Możliwe jest to tylko wówczas, gdy istniejąca infrastruktura kablowa została zaprojektowana i wykonana zgodnie z określonymi standardami i normami dotyczącymi okablowania strukturalnego.

Prace standaryzacyjne nad okablowaniem strukturalnym zapoczątkowane zostały w USA. W związku z czym pierwszą normą dotyczącą okablowania strukturalnego była norma amerykańska EIA/TIA 568A. Na niej wzorowane są normy międzynarodowa ISO i europejska EN. Pomimo wspólnego rodowodu normy te różnią się między sobą niektórymi szczegółami. Przykładowe różnice pomiędzy poszczególnymi normami zebrane zostały w tabeli 1. Prace standaryzacyjne prowadzone są pod kierunkiem ISO (International Standard Organization) i IEC (International Electrotechnical Commision). Standardy definiują kable, złącza, metody instalacyjne, metodykę pomiarów oraz klasyfikację instalacji. Najważniejsze standardy międzynarodowe, amerykańskie i europejskie zebrane zostały w tabeli 2.

Tabela 1. Różnice między standardami ISO 11 801 i EIA/TIA 568

Standard		Kable skrętkowe [Ohm]	Złącza kabli skrętkowych	Krosowanie	Światłowód	Złącze światłowodowe	Klasa aplikacji
EIA/TIA TSB 36 TSB 40 TSB 53	Komponenty	100 150	RJ45 Dane	RJ45	62,5/125 μm 50/125 μm	SC i ST
ISO/IEC IS 11801	Łącza i aplikacje	100 120 150	RJ45 Dane	RJ45	62,5/125 μm 50/125 μm	SC i ST	A, B, C, D, światłowód

Tabela 2. Rodzaje standardów w okablowaniu strukturalnym

	Standardy międzynarodowe	Standardy amerykańskie	Standardy europejskie
		ISO/IEC 11801	TIA/EIA 568A	EN 50173
Projektowanie instalacji Administrowanie instalacją	CD 14763-1 CD 14763-2	TIA/EIA 569 TIA/EIA 606 TIA/EIA 607	prEN 50174
Testowanie	CD 14763-3 CD 14763-4	TSB 67
Standardy związane		TIA/EIA 569A

7. Kolejność zadań

Aby prace przy budowie sieci LAN przebiegały bez zakłóceń, należy przygotować schemat blokowy określający kolejność zadań. Musi się na nim znaleźć każde zadanie, które musi być wykonane Trzeba też zaznaczyć czas trwania poszczególnych elementów projektu. Poniżej wymieniono zadania, które należy uwzględnić.

1. Instalacja gniazd

2. Instalacja złącz

3. Układanie kabli

4. Łączenie kabli z panelami

5. Testowanie okablowania

6. Dokumentacja

7. Instalacja kart NIC

8. Instalacja koncentratorów, przełączników, mostów i routerów

9. Instalacja i konfigurowanie komputerów

Nie zawsze konieczne są wszystkie elementy planu - zwykle lokalny administrator sieci będzie wiedział co jest potrzebne. Wybór wykonawcy

Brak dobrego wykonawcy sieci LAN to zła pozycja startowa do budowy sieci. Niektóre duże firmy - jak na przykład Molex Premise Network - publikują listy swoich certyfikowanych partnerów (www.molexpn.com.pl).

Można również szukać rekomendacji niezależnych organizacji technicznych lub przejrzeć raporty branżowe, np. Teleinfo 500.

8. Niewłaściwe połączenie

Podobnie jak łańcuch, system okablowania sieciowego jest równie mocny jak jego najsłabsze ogniwo. Najsłabszym ogniwem w systemie okablowania jest często kabel stacji roboczej, który biegnie od ściany do biurka. W instalacjach okablowania najwyższej klasy stosowane są wtyczki wysokiej jakości. Gdyby tak nie było, doskonały system działałby tak, jakby był systemem kiepskiej jakości - lub jeszcze gorzej.

W strukturalnym systemie okablowania łącze między szafką na okablowania a węzłem sieci jest przeważnie tworzone w oparciu o skrętkę czteroparowa ekranowana lub nie-ekranowaną, chociaż może być ono wykonane również za pomocą kabla światłowodowego. Konfiguracja taka oraz fizyczne podobieństwo do systemu IBM Wiring Plan pociąga za sobą zastosowanie gniazd, wtyczek i osobnych kabli pomiędzy gniazdami naściennymi a węzłami sieci.

Nawet jeśli posługujemy się systemem opartym na cienkim Ethernecie z kablami koncentrycznymi prowadzonymi od węzła do węzła, zastosowanie gniazd naściennych zwiększa bezpieczeństwo i niezawodność, ale gniazdo danych oraz powiązane z nim wtyczki na kablu mogą wprowadzić szumy elektryczne, duże opory lub przesłuchy. Powinniśmy zachować uwagę, by zyskać pewność, że nasza instalacja odznacza się nadal wysoką jakością.

Trzy elementy ostatecznego połączenia ze stacją roboczą, które najczęściej stanowią źródło poważnych problemów, to wtyczka dołączona do gniazda danych, wtyczki na kablu stacji roboczej oraz sam kabel stacji roboczej. Ponieważ ludzie dokonują przeprowadzek i zmieniają swoje biurka i umieszczony na nich sprzęt, te kable i wtyczki częściej są narażone na uszkodzenia niż jakakolwiek inna część sieci. Takie nadmierne wykorzystywanie sprawia, że stają się one dość podatne na uszkodzenia. Ponadto połączenie między przewodem miedzianym a przewodnikiem metalowym w złączu musi zostać uzyskane przy zastosowaniu ścisłych reguł postępowania: jeśli tak nie będzie, najsłabsze ogniwo będzie podwójnie osłabione.

9. Gniazda danych

Zazwyczaj posługujemy się gniazdami naściennymi jako punktami połączeń między okablowaniem poziomym a kablami stacji roboczych doprowadzonymi do węzłów sieci. Ale gniazda naścienne są tylko jedną spośród wielu alternatyw w zakresie „gniazd danych". Do produktów tego typu zaliczamy tak zwane gniazdka „pomnikowe", które wystają z podłogi, gniazdka schowane pod podłogą, a nawet gniazdka, które można wyciągnąć z powierzchni biurek.

Gniazdka danych to miecze z dwoma ostrzami. Z jednej strony są one nam potrzebne, ponieważ chronią okablowanie poziome przed wpływem czynników fizycznych, na które ono narażone jest, gdy pracownicy czyszczą biurka i przesuwają sprzęt komputerowy. Sprawiają również, że instalacja jest elegancka i eliminują niepożądane kłębowiska nieużywanych przewodów zaścielające podłogi. Jednak gniazda danych wprowadzają dwa dodatkowe połączenia (jedno w gniazdku i jedno w kablu prowadzącym do stacji roboczej) na kablu, który w innym przypadku mógłby zostać poprowadzony bez żadnych przerw od szafki na okablowanie do węzła sieci, albo od jednego węzła do drugiego - a każda wtyczka jest potencjalnie źródłem problemów z działaniem sieci. Gniazdka danych są nam potrzebne, ale muszą one zostać zainstalowane starannie.

Rys.2. Konfiguracja punktu abonenckiego

10. Polaryzacja

Polaryzacja określa fizyczne wymiary i kształt gniazda modularnego oraz wtyczki, np. RJ 11, RJ 12 lub RJ 45. Przykładowe rodzaje wtyczek modularnych pokazane zostały na rysunku.

Rys.3. Rodzaje gniazd modularnych

Przykładowe rodzaje gniazd i wtyków stosowanych w sieciach teleinformatycznych to:

• WE8W/RJ45 - wtyk 8 pinowy (z ang. Western Electric 8 Wires);

• WE6R - gniazdo dla wtyku MMJ (z ang. Modified Modular Jack), stary typ opracowany przez firmę DEC;

• WE6W/RJ12 - wtyk 6 pinowy;

• WE4W/RJ11 - wtyk 4 pinowy o takich samych wymiarach zewnętrznych jak wtyk RJ12;

11. Sekwencje

Sekwencja wyznacza porządek, w jakim żyły kabla są podłączane do odpowiednich pinów (zacisków) modularnych wtyczki lub złącza. Wyróżniamy następujące rodzaje sekwencji (rysunek 4):

• USOC - występująca powszechnie w telefonii;

• EIA 568B - najpowszechniej stosowana w sieciach okablowania strukturalnego (lub pokrewna do niej 10Base-T);

• EIA 568A - w porównaniu z sekwencją 568B zamienione są miejscami para 2 i 3;

• EIA 356A - trzyparowa wersja sekwencji 568B, w której para 4 została pominięta (piny 7 i 8 nie są podłączone).

Rys 4. Rodzaje sekwencji.

12. Podstawy instalacji kabli UTP

Połączenie kabla ze złączem wymaga wykonania ośmiu podanych niżej kroków.

1. Obierz z koszulki tyle kabla ile jest potrzebne do wykonania końcówek. Nadwyżka gołego kabla pogarsza jakość sygnału.

2. Upewnij się, że kabel jest skręcony aż do samego końca. Odpowiednie skręcenie zapobiega interferencji fal radiowych i elektromagnetycznych. W kategorii 4 można zostawić nie więcej niż 25 mm rozkręconego kabla, zaś w kategorii 5 nie więcej niż 13 mm.

3. Jeśli na trasie trzeba wygiąć kabel, promień zagięcia powinien być cztery razy większy od średnicy kabla.

4. Unikaj rozciągania kabla. Jeśli przyłożymy większą niż 11,3 kg, kable wewnątrz skrętki rozwiną się, co spowoduje interferencje i przesłuchy.

5. Jeśli razem biegnie wiązka kabli, należy je spiąć odpowiednimi spinkami. Spinki trzeba umieścić w przypadkowych odstępach i ostrożnie zacisnąć. Nie wolno zaciskać za mocno, aby nie uszkodzić kabli.

6. Minimalizuj skręcanie ochrony kabla. Jeśli skręt jest za duży, koszulka może pęknąć. Nie dopuść do nakłuwania kabli. Jeśli to nastąpi, pogarsza się jakość przesyłu danych.

7. Nigdy nie bądź za oszczędny przygotowując kabel. Warto mieć pewną nadwyżkę. Kilkadziesiąt centymetrów kabla to niska cena, w porównaniu z ponownym układaniem z powodowanym naciągnięciem kabla. Zwykle zostawia się tyle kabla, aby sięgał ziemi, i dodaje 60-90 cm z każdej strony. Zwykle też instalatorzy pozostawiają kawałek skręconego kabla w podwieszonym suficie lub innym bezpiecznym miejscu.

8. Przy zabezpieczaniu kabla trzeba zgodnie z zaleceniami używać spinek, wsporników, paneli oraz opasek. Nigdy nie mocujmy kabli za pomocą zszywek, gdyż mogą one przekłuć koszulkę kabla.

Podczas instalacji kabla należy dokumentować wykonywane czynności. Można zaznaczać na planie położenie kabli zaznaczając tam numery pokoi, do których biegną kable Potem można korzystać z tego planu umieszczając odpowiednie numery na wyjściach telekomunikacyjnych i w panelu szafki okablowania.

13. Czynniki do rozważenia przed zamontowanie złącza wpuszczonego w ścianę

Przed podjęciem decyzji o wpuszczeniu w ścianę złącza RJ-45, należy rozważyć kilka czynników. Przykładowo inaczej wiercimy otwory w ścianie betonowej, inaczej w ściance gipsowej. Trzeba więc najpierw określić z czego zbudowane są ściany.

Gips jest trudnym materiałem, gdyż łatwo się kruszy. Nie zawsze też można przykręcić gniazdo na śrubach. Dlatego w tym przypadku rozważamy zwykle gniazda powierzchniowe.

Jeśli ściany są złożone z dużych płyt drewnianych, można w nich umieścić złącza, gdyż drewno jest stabilnym materiałem. W takim przypadku nie wycinamy otworu bliżej niż 5 cm od brzegu płyty. Inaczej mocowanie płyty może uniemożliwić umocowanie złącza. Nie należy też mocować gniazd w futrynach.

14. Montowanie złącza RJ-45 na ścianie.

Montowanie złącza RJ-45 na ścianie następuje według następujących kroków:

1. Określ położenie złącza.

2. Przeprowadź w to miejsce kabel wpuszczony w ścianę lub szynie montowanej na ścianie.

3. Przymocuj gniazdo za pomocą śrub lub kleju.

4. Doprowadź do gniazda kabel (z tyłu lub z góry.)

5. Przytwierdź kabel do złącza RJ-45.

6. Włóż złącze do gniazda.

7. Zakryj gniazdo płytką czołową.

Wielu instalatorów woli złącza montowane na ścianie, gdyż są łatwiejsze do zainstalowania. Nie trzeba wiercić w ścianie, wystarczy umieszczenie złącza na powierzchni. Oznacza to szybszą instalację. Ma to znaczenie, gdy zależy nam na obniżeniu kosztów robocizny. Czasem takie gniazda stanowią jedyny możliwy wybór.

15. Światłowody wdmuchiwane

Możliwość łatwego i szybkiego „upgradu” okablowania to niezwykle ważna cecha w Centrach Przetwarzania Danych. Tą właściwość okablowania można zapewnić na dwa sposoby:

- albo zainstalować maksymalnie uniwersalne okablowania, tj. o najwyższej kategorii w przypadku systemów miedzianych lub zawierające różnego typu włókna w przypadku okablowania światłowodowego.

- albo w przypadku światłowodów zastosować nowatorskie rozwiązanie w postaci Systemu Światłowodów Wdmuchiwanych.

Generalna Idea Rozwiązania

Idea światłowodów wdmuchiwanych zakłada, że podczas instalacji instalowane są kable zawierające puste tuby o średnicy 5mm. Równocześnie mogą być instalowane „klasyczne” kable światłowodowe. Dzięki temu mamy odpowiednią ilość włókien „na dziś” oraz tuby, w które będą wdmuchiwane włókna na przyszłość.

Rys.5. Widok kabla zawierającego 7 tub.

Kable systemu Blown Fiber są stosunkowo tanie, więc mogą być ułożone w dużej ilości zapewniając praktycznie wszystkie możliwe połączenia w obrębie budynku. W sytuacji, kiedy chcemy ustanowić fizyczne połączenie światłowodowe, wdmuchujemy wiązkę światłowodową zawierającą od 2 do 12 włókien światłowodowych o określonym typie. Maksymalny dystans, zapewniany w tej technologii to 1000m, jedynym warunkiem ograniczającym zastosowanie technologii jest, aby promień zagięcia kabla był nie mniejszy niż 12-krotność średnicy zewnętrznej kabla.

Co więcej, takie włókno może zostać odzyskane i użyte w innym połączeniu.

Zalety rozwiązania Blown Fiber:

1. Niezwykle łatwy „upgrade” okablowania np. do standardu 10Gb Ethernetu (zastosowanie włókna OM3).

2. Możliwość odzyskania nieużytkowanego włókna.

3. Możliwość naprawy uszkodzonego toru transmisyjnego.

4. Doskonała współpraca z technologią komór ogniochronnych. Raz wprowadzony i uszczelniony kable nigdy nie będzie wymieniany. Wymianie będą podlegały jedynie włókna wewnątrz kabla.

16. Inteligentne okablowanie - system Real Time

W dużych i bardzo dużych systemach okablowania strukturalnego niezwykle istotną sprawą jest posiadanie zawsze aktualnej informacji o połączeniach w obrębie okablowania. System okablowania to nie budynek czy hala fabryczna, które raz wybudowane stoją niezmiennie prze 30, 40 lat, ale twory, które podlegają ciągłej zmianie. Codziennie pojawiają się nowi pracownicy, którym trzeba udostępnić sieć, telefon a więc dokonać odpowiedniego krosowania czy też nowe urządzenia, które trzeba przyłączać, modyfikować połączenia, itp.

Dobrym zwyczajem jest, aby osoba odpowiedzialna za sieć posiadała aktualny spis połączeń, trzeba wiedzieć ile linii okablowania jest wykorzystanych, ile linii wciąż jest wolnych, ilu nowych użytkowników mogą obsłużyć posiadane huby i switche. W końcu trzeba wiedzieć, który port panela krosowego reprezentuje określonego użytkownika, tak aby np. w jednej chwili móc udostępnić dodatkowe łącze telefoniczne swojemu szefowi.

Zadanie to nie jest łatwe. W małych i średnich sieciach dobrze sprawdza się arkusz kalkulacyjny Excela, w którym ręcznie odnotowuje się zmiany. Trzeba jednak pamiętać, że im większa instalacja, tym więcej operacji które trzeba wykonać, a prawdziwość informacji zależy od rzetelności pracowników. W dużych instalacjach powyżej 1000 punktów utrzymanie aktualnego Dziennika Zmian jest nie lada wyzwaniem wymagającym pracy i zaawansowanego systemu przechowywania informacji.

Rozwiązaniem pozwalającym na profesjonalne zarządzanie okablowaniem jest system Real Time, którego dostawcą jest między innymi firma Molex Premise Networks. Podstawową zaletą systemu jest umiejętność wykrycia wpięcia/ wypięcia lub obecności kabla krosowego w gnieździe RJ45 lub porcie światłowodowym. Dzięki temu wszelkie zmiany w obrębie szaf krosowych są automatycznie monitorowane i odnotowane w bazie danych. Jeżeli wcześniej zaplanowane połączenie krosowe jest błędnie realizowane przez pracownika technicznego - system wykryje ten fakt i będzie go sygnalizować.

Rys.6. Konfiguracja robocza systemu Real Time.

Zalety rozwiązania:

1. Ograniczenie awarii pracy sieci - system informatyczny jest nerwem firmy, istnieje wiele przedsiębiorstw, które nie mogą bez niego funkcjonować, weźmy na przykład Biuro Maklerskie czy Giełdę Papierów Wartościowych, w czasie sesji każda minuta bezruchu może kosztować setki a nawet miliony złotych. W około 70% przypadków awarie sieci są efektem nie awarii urządzeń sieciowych a właśnie błędnych połączeń w obrębie okablowania. Niepotrzebnie wypięty kabel krosowy może być przyczyną przestoju wielu pracowników. System Real Time na bieżąco analizuje mapę połączeń sieci i w przypadku nieautoryzowanych zmian natychmiast wysyła informację do managera IT poprze e-mail lub na pager podając jednocześnie port, z którego wypięto kabel.

2. Sprawniejszy przebieg procesów MAC (Moves, Adds and Changes), tj. przeniesienia, rozbudowy i zmiany są chlebem powszednim pracowników IT. Dzięki zawsze aktualnej informacji na temat systemu okablowania wszelkie zmiany można dokonać szybciej i łatwiej.

3. Ekonomiczne wykorzystanie zasobów - dzięki systemowi Real Time w jednej chwili można sprawdzić liczbę aktualnie wykorzystywanych portów sprzętu aktywnego bez względu na to czy będą tam wpięte kable prowadzące do nikąd czy też nie. Pozwoli to na szybkie podjęcie decyzji o konieczności (lub nie) zakupu nowych urządzeń.

4. Bezpieczeństwo - oprogramowanie Real Time posiada możliwość samodzielnego określenia reakcji na zdarzenie, np. wyciągnięcie kabla krosowego. W jednej chwili system może wysłać wiadomość e-mail, wiadomość na pager lub zrobić zdjęcie osobie dokonującej zmiany.

5. Po katastrofie - znajomość aktualnego stanu sieci, wraz ze wszystkimi użytkownikami oraz wykorzystywanymi przez nich usługami i urządzeniami, o każdej porze dnia i nocy jest zawsze wielce przydatna. Po poważniejszej awarii czy nawet katastrofie Real Time Patching System dostarczy dokumentację awaryjną ukazującą wszystkie urządzenia i całe okablowanie użytkowane w firmie.

6. Zdalny dostęp - dostęp do serwera systemu Real Time można uzyskać zarówno poprzez sieć LAN jak również połączenie zdalne wykorzystując protokół TCP/IP. Będąc po drugiej stronie kuli ziemskiej można na bieżąco być informowanym o zmianach w systemie lub ewentualnych problemach.

17. Kablowe rekomendacje - podsumowanie

Co powinno stanowić podsumowanie wszystkich opisanych możliwości dotyczących połączeń? Kiedy się je uporządkuje pod względem kosztów i korzyści, wszystko staje się proste.

Po pierwsze - dla dużych instalacji zawsze należy używać światłowodów pomiędzy punktami dystrybucyjnymi i w obrębie kompleksu budynków niezależnie od rodzaju okablowania, które jest używane pomiędzy punktami dystrybucyjnymi a komputerami w sieci. Nie należy oszczędzać na zapasowych włóknach pomiędzy budynkami i kondygnacjami. Niech sobie tkwią w kanałach kablowych i czekają na swój czas.

Po drugie - należy zaplanować wiele punktów dystrybucyjnych. Można znaleźć kilka miejsc w pobliżu grup użytkowników, w których można będzie zgromadzić koncentratory, routery i urządzenia dostępowe do Internetu. Określenie punkt dystrybucyjny jest ciągle w użyciu, pomimo że może dotyczyć sporych pomieszczeń z własnym systemem klimatyzacji i zasilania.

Niezależnie od tego, czy kable schodzą się w pomieszczeniu, w szafie wiszącej na ścianie, czy pod czyimś biurkiem, zawsze należy zapewnić rezerwowe zasilanie punktu dystrybucyjnego. Nie na wiele się zda zapasowe zasilanie serwerów i stacji roboczych, jeśli punkt dystrybucyjny nie będzie działał.

Po trzecie - należy korzystać z funkcji do zarządzania siecią. W miarę jak się ona rozrasta, możliwości zarządzania systemem okablowania stają się coraz ważniejsze. Koncentratory i routery często mają wbudowane mikroprocesory dedykowane do realizacji funkcji zarządzania. Procesory te mogą liczyć pakiety w miarę przepływu danych, sprawdzać błędy w strumieniu danych i generować raporty. Nawet karty sieciowe mogą być zarządzane. Wszystkie te urządzenia przechowują dane w bazie MIB (Management Information Base), dopóki nie zażąda ich oprogramowanie do zarządzania siecią.

Procesory te mogą chronić sieć automatycznie odłączając węzły generujące złe dane, a niekiedy mogą również rozszerzać ochronę, ograniczając w określone dni tygodnia i o określonych godzinach dostęp do sieci dla poszczególnych węzłów. Procesory te mogą również wysyłać specjalne komunikaty - zwane alertami - do komputerów, na których działa oprogramowanie do zarządzania siecią.

Schemat sygnalizacji i raportowania zwany Simple Network Management Protocol (SNMP) określa architekturę zarządzania siecią, obejmującą specjalne urządzenia, które zbierają dane z punktów dystrybucyjnych i z innych urządzeń sieciowych oraz komputery, które pełnią rolę stacji zarządzania. Komputery zarządzające siecią mogą być komputerami PC (najczęściej z systemem Windows) lub stacjami roboczymi innych platform, na przykład stacjami roboczymi firmy Sun z systemem UNIX.

Na koniec należy pamiętać o położeniu wielu rezerwowych kabli UTP kategorii 5 pomiędzy punktami dystrybucyjnymi i komputerami biurowymi. Aby ułatwić wszelkie zmiany i przesunięcia, jakie są nieodłączną częścią normalnego funkcjonowania firmy, w punktach dystrybucyjnych należy używać paneli krosowniczych.

5

---