1. Popyt i podaż.

1. 1. Popyt i czynniki kształtujące popyt.

Poypyt - zapotrzebowanie zgłoszone na dobra i usługi na rynek przez nabywców (rynek konsumpcji, rynek czynników produkcji).

Rodzaje popytu:

• popyt efektywny - popyt poparty siłą nabywczą pieniądza,

• popyt potencjalny - (co by było gdyby) preferencje,

• popyt na dobra komplementarne - popyt na jedno dobro jest ograniczony popytem na drugie dobro,

• popyt na dobra substytucyjne - potrzebę zaspokaja dobro A lub dobro B,

• popyt złożony - popyt na opony zależy od popytu na samochody.

Elementy kształtujące popyt:

1. Cena dobra:

• cena substytutów,

• ceny dóbr komplementarnych,

• przewidywania co do kształtowania się cen w przyszłości,

• zjawisko antypacji popytu - wyprzedzanie faktycznego popytu,

2. Dochód - ile mamy i ile możemy wziąć na kredyt - ujęcie statystyczne i dynamiczne,

3. Preferencje popytowe - upodobania indywidualne, tradycje, religia, moda,

4. warunki geograficzne - demograficzne,

1. 2. Prawo popytu i krzywa popytu.

Prawo Popytu - mówi ono, wraz ze wzrostem ceny danego dobra lub usługi w ceteris paribus spada zapotrzebowanie na to dobro lub usługę (zależności na rynku konkurencyjnym, produkt jest jednorodny, ilość produktu jest ograniczona, konsumenci i producenci decydują na swoich. Nabywcy podejmują decyzję niezależnie. Rynek dotyczy dóbr ceteris paribus.)

Krzywa popytu.

cena

ilość

POPYT:

• potencjalny, efektywny

• komplementarny

• substytucyjny

• złożony, ograniczony

Dobra substytucyjne - cena B spada - popyt A spada

Dobra komplementarne - cena B rośnie - popyt A i B spada

Krzywa popytu określa stosunek ilości dobra do ceny i określa ile dobra można nabyć przy określonej cenie.

1. 3. Zmiany popytu.

Zmiana ceny dobra powduje zmianę wielkości popytu wzdłuż krzywej popytu, która przesuwa się tylko w rezultacie czynników niecenowych.

1. 4. Podaż i czynniki kształtujące podaż.

Podaż - ilość dóbr i usług zaoferowanych na rynek w danym czasie określonemu lub nieokreślonemu nabywcy (występuje dzisiaj częściej).

Czynniki kształtujące podaż:

• cena dóbr substytucyjnych,

• cena dóbr komplementarnych,

• statystyczne i dynamiczne badania - kształtowanie się cen,

• cena czynników produkcji,

• technologia,

• ilość przedsiębiorstw w gałęzi - warunki konkurencji,

• warunki prawne,

• pomoc państwa (dotacje, subwencje),

1. 5. Prawo podaży i krzywa podaży.

Prawo Podaży - wraz ze zrostem ceny wzrasta ilość produktu czy usługi oferowana przez producentów na rynek . (celem producentów jest maksymalizacja zysków. Producenci są niezależni od siebie - rynek konkurencyjny. Producenci są sprzedawcami ceteris paribus).

Krzywa podaży.

cena

Ilość

Krzywa podaży ukazyje nam jaką ilośćdanego dobra jest oferowane na rynku przy określonej cenie tego dobra.

1. 6. Zmiany podaży.

Spadek ceny produktu wywołuje “ceteris paribus” zmniejszenie oferowanych ilości produktu.

1. 7. Równowaga na rynku.

Mechanizm równoważenia rynku - cena, popyt, podaż.

Cena Równowagi Rynkowej - cena czyszcząca rynek, pozwala ona na uwolnienie rynku z nadmiernej ilości popytu lub podaży.

Równowaga Rynkowa

cena

C 3 - niedobór popytu, nadwyżka podaży

C 2 - cena równowagi (punkt przecięcia

E krzywej popytu i podaży)

C 1 - nadwyżka popytu, niedobór podaży

podaż, popyt

Cena równowagi - sytuacja modelowa.

Flubturencje - ruch wokół ceny równowagi.

Procesy dostosowawcze - krótko lub długo okresowe.

Krótki okres czasu - przynajmniej jeden czynnik = constans (technologia) - podaż jest mało elastyczna - limituje nas wielkość produkcji.

Długi okres czasu - wszystkie czynniki produkcji są zmienne.

Bardzo krótki okres czasu - tylko cena się zmienia.

Ex - ante -działanie wyprzedzające.

Ex - post - działanie po wystąpieniu jakiegoś czynnika.

Model Pajęczyny - opisuje opóźnione dostosowanie podaży w stosunku do zmian popytu na rynku (rolnictwo - opóźnienie jednoroczne).

Dostosowanie ekstrapolacyjne - dostosowanie z opóźnieniem, podaż w danym okresie dostosowuje się do podaży bazowej (rok poprzedni).

1. 8. Cena minimalna i maksymalna.

Cena maksymalna. Wyznaczenie górnego pułapu cen sprawia, że jego przekroczenie przez sprzedawcę staje się nielegalne. Ograniczenie te wprowadza się w przypadku wystąpienia braku pewnych dóbr na rynku lub dla ochrony konsumenta. Wzrost cen jest jedynym sposobem racjonowania dóbr przez rynek w sytuacji zbyt małej podaży.

Cena minimalna. W odróżnieniu od ceny maksymalnej, która ma na celu obronę konsumentów, cena minimalna ma chronić producentów i ma zapewnić im minimalny dochód lub maksymalną stratę którąmogą ponieść. Z regóły straty ponoszone przy określeniu cen minimalnych rekompensowane są przez państwo.

1. 9. Zmiany równowagi.

Popyt	Podaż	Cena równowagi	Ilość równowagi
		=
			=
			=
		=

2. Elastyczność popytu i podaży.

2. 1. Elastyczność cenowa popytu.

Elastyczność - miara zmian względnych, pokazuje nam jak zmienia się dana wielkość pod wpływem danego czynnika.

Elastyczność cenowa popytu to stosunek

Popyt elastyczny, gdy: E > -1,

Popyt nieelastyczny, gdy: -1>E>0.

2. 2. Przyczyny zróżnicowania elastyczności cenowej popytu.

Krzywe popytu przy różnych poziomach elastyczności cenowej .

elastyczny E > 1 jednostkowy E = 1 nieelastyczny E < 1

sztywny E = 0 doskonale elastyczny

Produkty spożywcze - niska elastyczność , mniej niż jednostka

Produkty przemysłowe - wyższa elastyczność , prawie jednostkowa

Usługi - wysoka elastyczność , więcej niż jednostkowa

Czynniki wpływające na wartość elastyczności cenowej popytu:
a) stopień substytucyjności dobra - im więcej substytutów danego dobra tym większa elastyczność jego popytu,

b) rodzaj dóbr - popyt na dobra podstawowe jest mniej elastyczny niż na dobra luksusowe,
c) znaczenie dobra dla konsumenta - popyt na dobro o dużym udziale w budżecie jest stosunkowo elastyczny,

d) poziom ceny towaru - im wyższy poziom ceny, tym elastyczność jest większa,
e) czas trwania ceny - im dłużej utrzymuje się zmiana ceny, tym elastyczność cenowa dobra będzie ceteris paribus większa.

2. 3. Elastyczność dochodowa popytu.

Elastyczność dochodowa popytu to stosunek

Dodatnia (+) dla dóbr normalnych,

Ujemna (-) dla dóbr niższego rzędu.

2. 4. Elastyczność mieszana popytu.

Elastyczność mieszana (krzyżowa) to stosunek

Dodatnia (+) dla dóbr substytucyjnych,

Ujemna (-) dla dóbr komplementarnych.

2. 5. Elastyczność cenowa podaży.

Elastyczność cenowa podaży to stosunek

cena

ec < 1

ec = 1

ec > 1

podaż

2. 6. Przyczyny zróżnicowania elastyczności podaży.

Elastyczność cenowa podaży zależy od: rodzaju towaru (dzieła sztuki, bogactwa naturalne, ziemia itp. charakteryzują się doskonałą nieelastycznością) oraz od czasu obserwacji podaży.

W okresie infrakrótkim podaż jest stał, więc elastyczność wynosi 0. W okresie krótkim elastyczność jest względnie nieduża (podaż może wzrosnąć w granicach stałego potencjału produkcyjnego). W okresie długim elastyczność podaży jest stosunkowo duża.

Im podaż jest bardziej elastyczna wahania ceny równowagi są coraz mniejsze (nie wzrasta, a w skrajnych przypadkach nawet maleje).

2. 7. Elastyczność a dochody przedsiębiorstwa.

Zmiana ceny	e=1	e>1	e<1
	zmiana TR = 0	zmiana TR < 0	zmiana TR > 0
	zmiana TR = 0	zmiana TR > 0	zmiana TR < 0

Popyt i podaż . 5

http://ddrzewie.republika.pl

---