|
|
|
Stabilizatory napicia staego
|
I Wstp teoretyczny :
Stabilizator napicia to przyrzd elektroniczny sucy do zasilania staym napiciem ukadu elektronicznego lub innego rodzaju obcienia. Jak mona si domyle, napicie jest stabilizowane w obwodach wewntrznych tego urzdzenia. Jest to podyktowane uzyskaniem pewnej niezalenoci od prdu obcienia, napicia zasilajcego, oraz temperatury otoczenia.
Dla przykadu podaj poniej podstawowy schemat blokowy stabilizatora, skada si on z nastpujcych czci:
rda napicia odniesienia, wytwarzajcego napicie odniesienia niezalenie od temperatury i napicia zasilajcego.
Wzmacniacza porwnujcego napicie odniesienia z czci napicia wyjciowego stabilizatora doprowadzonego do wejcia odwracajcego wzmacniacza jako sygna zwrotny.
Tranzystora, lub zespou tranzystorw stanowicych szeregowy element regulacyjny, zapewniajcy odpowiedni poziom prdu wyjciowego, pyncego przez obcienie.
II Cel wiczenia :
Celem wiczenia byo w pierwszej kolejnoci obliczenie wartoci nieznanych rezystancji w obwodach trzech przykadowych stabilizatorw. Nastpnie naleao zdj pomiary trzech charakterystyk zawierajcych po dwie skrajne wartoci napicia wejciowego.
Tak wic badane byy stabilizatory:
z diod Zenera
z diod Zenera i wtrnikiem emiterowym
ze sprzeniem zwrotnym
Sekwencja tych stabilizatorw jest tak dobrana, aby pokaza ukadowe sposoby poprawy ich parametrw roboczych przez stopniowe rozbudowywanie schematu. Pierwszy stopie poprawy parametrw polega na rozdzieleniu funkcji rda napicia odniesienia i elementu regulacyjnego. Drugi - polega na dodaniu ujemnego sprzenia zwrotnego, kontrolujcego rnic napi wyjciowego i odniesienia, o wzmocnieniu w ptli znacznie wikszym od l. Druga cz wiczenia polega na samodzielnym zaprojektowaniu, montau i sprawdzeniu dziaania stabilizatora napicia staego z ukadem scalonym MAA 723. Celem wiczenia jest zilustrowanie zasad dziaania stabilizatorw napicia o pracy cigej oraz sposobw poprawy ich parametrw, a take aplikacji specjalizowanych ukadw scalonych. W tym przypadku zasadniczy ciar procy projektowej spoczywa na konstruktorach ukadu scalonego. Zadanie uytkownika sprowadza si, na og, do umiejtnego i caociowego wykorzystania danych zawartych w katalogu.
Rys. DA061A ukad badany.
We wkadce DA061A znajduj si trzy niezalene ukady stabilizacyjne opisane powyej. Zaciski z oznaczeniami R10,R20,R30, oznaczaj miejsca gdzie naley podczy obliczane rezystancje. Pozostae rezystory R11,R21,R31 zabezpieczaj ukady w przypadku podczenia niewaciwie obliczonych rezystorw szukanych.
III Obliczenia wstpne projektowe:
1) Ukad z diod Zenera :
Uwe=10-12V; Izmin=3mA; Izmax=30mA; Uz=5.6V
;
;
Rx=96-2.1k
Przyjmuj rezystancj liczon o wartoci RX=96
2) Ukad z diod, oraz wtrnikiem emiterowym :
Uwy=5.5V;
;
;
;
Przyjmuj rezystancj liczon o wartoci RX=1k
Ukad ze sprzeniem zwrotnym :
Uwe=10-12V; Uwy=5.5V;
; IZ=3-30mA; UCE=0.2V; UZ=5.1V
UR=Uwe-UCE-UZ
UR1=10-0.2-5.1=4.7V
UR2=12-0.2-5.1=6.7V
R31=200
Przyjmuj rezystancj liczon o wartoci RX=1.2k
IV Wyniki pomiarw :
Tabela dla stabilizatora z diod Zenera:
L.p. |
UMIN |
I |
UMAX |
I |
1 |
5,90 |
4 |
6,10 |
4 |
2 |
5,93 |
7,4 |
6,02 |
7,6 |
3 |
5,91 |
9,8 |
5,99 |
10 |
4 |
5,90 |
11 |
5,98 |
11,4 |
5 |
5,88 |
13,2 |
5,98 |
13,5 |
6 |
5,86 |
15,1 |
5,96 |
15,4 |
7 |
5,85 |
16,7 |
5,93 |
17,2 |
8 |
5,83 |
18,4 |
5,92 |
18,8 |
9 |
5,81 |
20 |
5,91 |
20,6 |
10 |
5,66 |
27,2 |
5,85 |
28,4 |
11 |
4,48 |
34,7 |
5,34 |
42,7 |
12 |
3,95 |
37,9 |
4,66 |
46,8 |
13 |
3,49 |
40,3 |
4,14 |
49,8 |
Tabela dla stabilizatora z diod Zenera i wtrnikiem emiterowym:
L.p. |
UMIN |
I |
UMAX |
I |
1 |
5,69 |
2,81 |
5,74 |
2,83 |
2 |
5,68 |
8,1 |
5,73 |
8,2 |
3 |
5,67 |
11,9 |
5,73 |
12,1 |
4 |
5,66 |
16,1 |
5,72 |
16,1 |
5 |
5,66 |
22,5 |
5,71 |
22,8 |
6 |
5,65 |
31,1 |
5,71 |
30,05 |
7 |
5,65 |
37,2 |
5,71 |
37,7 |
8 |
5,65 |
42,5 |
5,70 |
43,3 |
9 |
5,63 |
51,8 |
5,69 |
53,1 |
10 |
5,62 |
55,2 |
5,66 |
55,9 |
11 |
Przekroczony maksymalny prd zasilania |
Tabela pomiarw dla stabilizatora ze sprzeniem zwrotnym:
L.p. |
UMIN |
I |
UMAX |
I |
1 |
5,56 |
4,7 |
5,73 |
4,8 |
2 |
5,56 |
5,3 |
5,73 |
5,4 |
3 |
5,56 |
5,6 |
5,72 |
6,3 |
4 |
5,56 |
6,2 |
5,72 |
7,1 |
5 |
5,56 |
6,6 |
5,72 |
8,8 |
6 |
5,56 |
7,2 |
5,72 |
10,7 |
7 |
5,55 |
7,7 |
5,72 |
13,6 |
8 |
5,55 |
10,2 |
5,72 |
17,8 |
9 |
5,54 |
12,6 |
5,71 |
22,9 |
10 |
5,45 |
15,6 |
5,71 |
33,5 |
11 |
5,16 |
23,8 |
5,7 |
39,9 |
12 |
5,16 |
27,2 |
5,7 |
50,8 |
13 |
Przekroczony maksymalny prd zasilania |
V Wykresy zalenoci badanych podczas przeprowadzania pomiarw :
Wykres zalenoci I(Uwy) dla stabilizatora z diod Zenera:
Wykres zalenoci I(UWY) dla stabilizatora z diod Zenera i wtrnikiem emiterowym:
Wykres zalenoci I(UWY) dla stabilizatora ze sprzeniem zwrotnym:
VI Wnioski :
Jak wida stabilizatory zostay przebadane kolejno od sabego do najlepszego.
W stabilizatorze trzecim, wida, e dla maych napi wejciowych naley stosowa rwnie mae prdy, natomiast dla napi maksymalnych, prdy mog by stosunkowo due.
Wynika to z odczytanej charakterystyki nr 3.
Stabilizator drugi, mona okreli jako redniej jakoci, gdy jak mona zauway, pomimo wikszych wartoci prdw jakie mona uzyska, napicie wyjciowe waha si w do duych granicach.
Stabilizator pierwszy natomiast bardzo dobrze sprawuje si przy stosunkowo niskich prdach, gdy wystpuj mae wahania napicia wyjciowego, ale zupenie nie nadaje si do stabilizowania napicia powyej 30mA.
Moim zdaniem lepszym stabilizatorem - biorc pod uwag czynniki zarwno wydajnoci, jak i ekonomiczne - jest stabilizator z diod Zenera, gdy w porwnaniu z pozostaymi zawiera si w granicach niskiego skomplikowania ukadu i posiada mniejsz ilo elementw elektronicznych co daje mniejsze koszta, oraz posiada dobre parametry stabilizujce.
Porwnujc charakterystyki, w drugiej kolejnoci postawibym trzeci stabilizator, ze sprzeniem zwrotnym, gdy posiada najmniejsze wahania napicia wyjciowego, a stopie skomplikowania ukadu nie jest duo wikszy, oraz ilo elementw jest nie wiele wiksza ni w ukadzie z diod Zenera wraz z wtrnikiem emiterowym.