Województwo Lubuskie

Spis treści

1.wiadomości ogólne o województwie.......................3

2.struktura użytkowania gruntów..........................5

3.ukształtowanie terenu..................................5

4.tereny chronione.......................................5

5.zanieczyszczenie powietrza.............................7

6.ścieki.................................................8

7.Pobór wody.............................................8

8.ścieki.................................................9

1. Wiadomości ogólne o województwie

1. Położenie geograficzne

Województwo Lubuskie położone jest w zachodniej części Polski. Od zachodu graniczy z Niemcami, od północy z woj. zachodniopomorskim, od wschodu z woj. wielkopolskim a od południa z dolnośląskim. Województwo zajmuje powierzchnię 13984 km², co stanowi 4,47% powierzchni kraju i daje trzynaste miejsce wśród wszystkich województw. Powierzchnię tą zamieszkuje 1 023 500 mieszkańców (ostatnie-szesnaste miejsce i tylko 2,65% ludności kraju), co daje gęstość zaludnienia równą 73,2 mieszkańca na km² (czternaste miejsce w kraju). W woj. Są jedynie dwa miasta powyżej 50 tys. mieszkańców: Zielona Góra (stolica -115,7 tys. mieszkańców) i Gorzów Wielkopolski (124,6 tys. mieszkańców).

W skład, utworzonego 1.I.1999 roku, województwa Lubuskiego wchodzą dawne zielonogórskie i gorzowskie.

(wszystkie dane liczbowe znajdują się w tabelach umieszczonych na końcu)

	wartość	procent kraju	miejsce	jednostka
Powierzchnia	13.984	4,47	13	km2
Liczba ludności	1.023.500	2,65	16	jednostka
Gęstość zaludnienia	73	-	14	mieszkańcy/km2
Miasta > 50tys.	2	?	?	jednostka

 

Województwo lubuskie

2.struktura użytkowania gruntów

Województwo lubuskie jest województwem „zielonym”. Powierzchnia terenów leśnych wynosi 6807 tys. hektarów, co stanowi aż 48,7% pow. całego województwa (średnia krajowa 29%)-pierwsze miejsce. Użytki rolne zajmują prawie 40% powierzchni województwa, są to głównie zboża, ziemniaki, rzepak, buraki cukrowe-miejsce 16 w kraju. Przeważające ziemie płowe i bielicowe nie sprzyjają rolnictwu. Wody i grunty zurbanizowane zajmują odpowiednio: 343 km² (2,45% pow. woj.) i 909 km² (6,5% pow. woj.). Nieużytki to 2,8% o pow. 394 km².

Grunty	powierzchnia [km2]	% woj.	miejsce w % w kraju	miejsce w % woj.	% kraju
lasy	6.808	48.68	6	1	7,49
użytki rolne	5.519	39.47	16	16	2,98
wody	343	2.45	10	5	4,12
grunty zurbanizowane	908	6.5	14	7	4,44
nieużytki	394	2.8	9	6	5,43

3.ukształtowanie terenu

Województwo lubuskie jest położone na obszarze ukształtowanym pod wpływem dwóch ostatnich zlodowaceń - środkowopolskiego i bałtyckiego. Krajobraz jest urozmaicony - piaszczyste równiny sandrowe, wysoczyzny i ciągi wzgórz morenowych poprzecinane są głębokimi dolinami i pradolinami rzek; występują liczne jeziora. Większa część woj.. leży na terenie Pojezierzy Południowobałtyckich.

Województwo lubuskie jest przeważnie nizinne. Najwyższe wzniesienie wynosi 227m npm w pojezierzu lubuskim. Zielona Góra położona jest na szczycie o wysokości 221m npm. Województwo przecinają trzy durze rzeki: Odra, Warta i wpadający do niej Noteć. Północną część województwa, od Warty ku północy, stanowi Pojezierze Myśliborskie, środkową, między Wartą a Odrą Pojezierze Lubuskie, a południową Wał Zielonogórski. Przeważającymi glebami są płowe, bielicowe oraz mady rzeczne. Przeważają lasy iglaste (ponad 85%), głównie sosny; lasy zajmują tereny piaszczyste nieprzydatne dla rolnictwa.

We wschodniej i środkowej części woj. występują liczne jeziora polodowcowe z przewagą rynnowych. Do największych należą: Sławskie (8,3 km²), Osiek (5,4 km²), Niesłysz (5,0km²). Najgłębsze jest jez. Ciecz(Trześniowskie) -58,8m.

4.tereny chronione

Tereny chronione to 37% powierzchni województwa, czyli 5161 km². Jedynym parkiem narodowym jest Poleski Park Narodowy o powierzchni 97,6 km² założonym w 1990 roku. W woj. jest 48 rezerwatów przyrody o łącznej powierzchni 62,4 km², 4 parki krajobrazowe o pow. 614 km², 8 obszarów chronionego krajobrazu o pow. 4271,4 km² i 1635 pomników przyrody.

	powierzchnia [km2]	% woj.	% obsz. chroń.	% kraju	Miejsce w % kraju	ilość
obszary chronione	5161	36,91	100			-
parki narodowe	56	0,4	1,1			1
rezerwaty	62	0,44	1,2	4,22	11	48
parki krajobrazowe	614	4,39	11,9	2,51	16	6
pomniki przyrody	-	-	-	-	-	1635
obszary chronionego krajobrazu	4271,4	30,54	82,8	5,97	8	8

4.a. Drawieński Park Narodowy

Utworzony 1 maja 1990r. na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 kwietnia 1990r. (Dz. U. Nr 26, poz. 151 z późn. zm.) do 1 stycznia 1999 r. w województwach gorzowskim i pilskim, obecnie na granicy województw zachodnio-pomorskiego i lubuskiego. Powierzchnia 11018,52 ha, z czego 368 ha objęto ochroną ścisłą.Ponad połowa znajduje się w woj. lubuskim. Wokół Parku wyznaczono otulinę o powierzchni 35590,00 ha. Park reprezentuje przyrodę północno-zachodniej Polski i obejmuje fragment Puszczy Drawskiej w widłach rzek Drawy i Płocicznej oraz centralną część Równiny Drawskiej. Ochroną objęto zachowane w stanie naturalnym fragmenty borów sosnowych Puszczy Drawskiej oraz głównie na zachodzie lasy bukowe i grabowe z domieszką dębu. Średni wiek lasów 120 lat, z licznymi okazami pomnikowych (450 letnich dębów) i (330 letnich) buków. Lasy zajmują 78% powierzchni Parku. Ukształtowanie terenu równinne lub lekko pagórkowate. Podłoże przeważnie piaszczyste, tworzące sandrową Równinę Drawską, usypaną podczas ostatniego zlodowacenia przez wody, wypływające spod czoła  lądolodu. Dużą wartością przyrodniczą i krajobrazową cechuje się Dolina Drawy z jej dopływami, m.in. Płociczną, a także liczne śródleśne jeziora, mszary i torfowiska. Drawa ze względu na bystrość nurtu zaliczana jest do rzek górskich 

Na obszarze Parku wyznaczono 60 km szlaków turystycznych. 40 kilometrowy spływ kajakowy rzeką Drawą jest jedną z największych atrakcji Parku. Szlak ten czynny jest od 1 lipca do końca lutego ze względu na ochronę ptasich lęgów. Dla potrzeb turystów urządzono 5 pól biwakowych (Barnimie, Bogdanka, Sitnica, Pstrąg, Kamienna). Drawa i zachodnie brzegi jezior Sitno i Ostrowiec udostępnione są do wędkowania.
Ciekawsze zabytki jakie można spotkać na trasach turystycznych to:

• ruiny XIV - wiecznego zamku w Drawie,

• "most Czarnieckiego" w Barnimiu,

• chałupy typu ryglowego (tzw. murem pruskim) w Ostrowcu.

Na terenie Parku, choć wyłączona spod jego zarządu, znajduje się czynna od prawie 100 lat elektrownia wodna "Kamienna". Zachowały się oryginalne turbiny Francisa - jedna z 1893r., druga z 1898r., a także suwnica pochodząca z początków naszego wieku.

Drawieński Park Narodowy

5.rys historyczny

Pierwsze wzmianki o Ziemi Lubuskiej pochodzą z X-XI w. Terminem tym określa się obszary nadodrzańskie- po obu stronach rzeki- siedlisko plemienia Lubuszan z grodem w Lubuszu, jedną z najpotężniejszych twierdz w ówczesnej Polsce. Pod koniec XIII w. Ziemia Lubuska przechodzi we władanie margrabiów brandenburskich i w początku XIV w. została utworzona z tych ziem tzw. Nowa Marchia, która jako odrębna jednostka administracyjna ukształtowała się pod koniec XIV w. W „Historii Polski” pod rokiem 1467 Jan Długosz zapisał: „...a szczęśliwszym byłbym jeszcze, gdybym doczekał odzyskania za łaską Bożą i zjednoczenia z Polską Śląska, Ziemi Lubuskiej i Słubskiej...”. Od tego czasu w świadomości społeczne Środkowej Europy Ziemia Lubuska funkcjonuje jako odrębna jednostka terytorialna i administracyjna. Ziemie położone nad Nysą Łużycką, Obrą, Dolną Wartą i Środkową Odrą były od wieków obszarem przejściowym między Pomorzem, a Śląskiem, Brandenburgią, a Wielkopolską.

6. Lista 80 (stan na dzień 15 marca 2001r).

W województwie lubuskim nie znajduje się żaden zakład z listy 80 najbardziej uciążliwych zakładów w skali kraju. Spowodowane jest niewielkim rozwinięciem przemysłu ciężkiego na tych terenach (brak kopalń, surowców itp). Dzięki temu woj. lubuskie jest jednym z najczystszych, a zanieczyszczenia pochodzą głównie z transportu kołowego.

7. Czystość rzek i jezior.

Niestety, tak jak w całej Polsce, tak i lubuskim jakość wód w woj. lubuskim jest bardzo niska. Główna rzeka regionu- Odra (tak jak na całej swojej długości) jest pozaklasowa. Większość mniejszych rzek jest klasy III i II. Jeziora także nie należą do najczystszych:

Nazwa	Powierzchnia	Objętość	głębokość	Klasa
Przytoczno	227,6	10,4	12,5	3
Tarnowskie Duże	91,6	3,5	7,5	3
Gorzyńskie	76,2	13,2	35	2
Wędoierz	73,8	3,7	11,8	3
Lubiatówka	68,7	2,3	9,2	2
Ostrowica	63,3	3,2	-	2
Białe	55,6	3,2	-	2
Wielkie	52,3	5,8	-	2
Tuczno	51,9	0,2	-	2

II. Zanieczyszczenie powietrza

Pod względem zanieczyszczenia powietrza woj. Lubuskie jest jednym z najczystszych w Polsce. Emisja metali ciężkich jest znikoma, przyjęta =0. Emisja pyłu wynosi 6,4 tys. ton rocznie. Emisje SO₂, NO_x, CO, CO₂, wynoszą odpowiednio: 8,4; 4,4; 13,7; 1968,9 tys. ton rocznie. Są to jedne z najniższych wskaźników w kraju. Emisja węglowodorów wynosi 200 ton rocznie.

Emisja	tys ton/rok	procent kraju	miejsce
pyłów ogólenie	6,4	3,17	11
pyłów ze spalania paliw	6	3,57	10
gazów ogółem	1995,4	0,96	13
SO	8,4	0,71	14
NO	4,4	1,14	13
CO	13,7	4,05	7
CO2	1969	0,95	14
węglowodory	0,2	0,08	14
Kadm	-	-	-
Ołów	-	-	-
Rtęć	-	-	-

Miastami o dużej skali zagrożenia środowiska emisją zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych w 1999r. są w woj.. lubuskim:

miasto	miejsce	emisja pyłów	gazów	SO2	NO	CO2
Gorzów Wielkopolski	46	1,7	746,8	3,4	2,1	740,6
Żary	63	0,3	354	0,4	0,5	352
Zielona Góra	64	0,7	309,7	1,5	0,6	306,9

Dane w tysiącach ton\rok

III. Pobór wody

	ilość	Miejsce	% kraju	% ogółu
pobór wody ogółem	105,8	15	0,94	-
produkcyjne	18,6	15	0,24	17,58
rolnictwo	29,8	15	2,9	28,2
wodociągi	57,4	16	2,4	54,3

Lubuskie ma przedostatnią 15 pozycje pod względem poboru wody (jest po podlaskim). Na cele produkcyjne idzie jedynie 17% co jest najniższym wskaźnikiem w kraju. Aż 93,3% ludności województwa zaopatrzona jest w wodociągi i 85,7% w kanalizację. Są to jedne z najwyższych wskaźników w kraju. Miastami o decydującym zużyciu wody w gospodarce narodowej w 1999r są: Gorzów Wielkopolski (miejsce 56) o zużyciu równym 11,9 hm³ i Zielona Góra (miejsce 68) o zużyci równym 7,6 hm³.

długość wodociągów: długość sieci kan.:	4510,2km 1123,5km
ilość miast z wod.:	42
zużycie wody na 1mieszk.:	39,9l

IV. Ścieki

Z tabeli wynika, że woj. lubuskie jest jednym z najczystszych. Produkuje jedynie 45,5 hm³ ścieków co daje 15 miejsce w kraju. Ścieków nie oczyszczonych jest 4,1 hm³ co daje 14 lokatę w kraju.

Miastami o dużej skali zagrożenia ściekami w 1999r są Gorzów Wielkopolski (miejsce 59) o ilości ścieków równym 8,7 hm³, Zielona Góra (miejsce 64) o ilości ścieków równym 6,9 hm³.

Miast z siecią kanalizacyjną jest 39 a oczyszczalni w woj. 105, w tym 51 ścieków przemysłowych i 72 komunalnych.

	ilość	% kraju	% ogółu	Miejsce
ścieki ogółem:	45,5	0,48	-	15
zakłady	9,6		21,1
sieć kan.	35,8		78,9
ścieki oczyszczone:	39,8	1,74	90,66	16
mechanicznie	8,4		21
chemicznie	0,7		1,7
biologicznie	8,6		21
z podwyższonym ...	22		55
nie oczyszczone	4,1	4,1	9,34	14
oczyszczone nie mechanicznie	31,3		78,6	10

V. Odpady

odpady	tys. ton	procent kraju	miejsce	procent odpadów	procent kraju
odpady przemysłowe	902,4	0,71	14	-	-
odpady przemysłowe	747,5	0,81	14	83 (przemysłowych)	2
wykorzystane
odpady przemysłowe						148,8	0,49	14	16 (przemysłowych)	11
unieszkodliwione
Odpady przemysłowe						6,5	0,17	16	0,72 (przemysłowych)	14
gromadzone przejściowo
Odpady przemysłowe						2760	0,14	14	-	-
nagromadzone po 1999r
odpady niebezpieczne						15,79	1,39	10	1,75	5
wytworzone
odpady niebezpieczne						3 mogielniki	1,24	16	-	-
w mogielnikach

	dam3	miejsce	dam3/1M	miejsce
odpady komunalne stałe	1616	13	0,0016	3
odpady komunalne płynne	942	6	-	-
odpady komunalne unieszk.	7,50%	2	-	-

VI. Informacje dodatkowe

Kobiety na 100 mężczyzn	105
ludność w wieku nieprodukcyjnym/wieku produkcyjnym	0,635
udział kobiet w % pracujących	49,7
bezrobotni tys.	74,7
udział kobiet w % bezrobotnych	55,2
lekarze na 10tys ludności	17,6
łóżka w szpitalach na 10tys ludności	48
apteki na 10tys ludności	1,9
przeciętna pow. indywidualnego gospodarstwa	9,9ha

Elektrownia wodna Dychów.

Elektrownia wodna Dychów jest elektrownią zbiornikową z pompowaniem. Położona jest na rzece Bóbr w odległości około 30 km od Zielonej Góry.

Parametry elektrowni:

Nazwa	Rzeka	Rok uruch.	Pt (MW)	Pp (MW)	Hn/Hśr
Dychów	Bóbr	1951	79,5	30	29,8

Pt- moc turbinowa

Pp- moc pompowa

Ogólna moc elektrowni 100 MW.

BIBLIOGRAFIA

• roczniki statystyczne 1999r, 2000r.

• atlas geograficzny

• „Nowe Województwa”

• internet:

-www.stat.gov.pl,

-www.pios.gov.pl, (gios, wios),

-www.lkp.org.pl,

-www.lubuskie.pl,

-www.lubuskie.iap.pl,

2

---