Prywatna Wyższa Szkoła Businessu i Administracji.

PROJEKT PRZEDSIĘBIORSTWA PRODUKCJI ELEKTRONIKI STERUJÄ„CEJ OÅšWIETLENIEM „BED”.

SPIS TREÅšCI

1. Opis przedsiębiorstwa. 3

2. Produkt. 3

3. Rynek i konkurencja. 4

4. Strategia przedsiębiorstwa. 5

5.Polityka cenowa. 6

6. Plan promocji i sprzedaży. 7

7. Budżet promocyjny. 8

8. Założenia techniczno - organizacyjne projektu inwestycyjnego. 8

8.1. Technologia produkcji.

8.2. Pracochłonność montażu.

8.3. Zużycie elementów kompletacyjnych

8.4. Nakłady inwestycyjne.

9. Realizacja przedsięwzięcia inwestycyjnego 12

9.1. Wielkość produkcji.

9.2. Wybór wariantu procesu inwestycyjnego.

9.2.1. Zdolności produkcyjne

9.2.2. Zatrudnienie i wynagrodzenia

10. Analiza efektywności przedsięwzięcia. 18

10.1. Przepływy pieniężne dla potrzeb wyliczenia wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) i aktualnej wartości inwestycji (NPV).

10.2. Ocena spłaty kredytu wraz z odsetkami.

10.3. Analiza progu rentowności.

11. Podsumowanie. 19

1. Opis przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo BED jest spółka z o.o. Przedsiębiorstwo posiada osobowość prawną. Firma BED powstała w roku 1991 roku. Została wpisana do Rejestru Handlowego w Sądzie Rejonowym Warszawa - Praga Północ, Wydział V-Sąd Gospodarczy, Sekcja Spraw Rejestrowych. Do tej pory firma zajmowała się działalnością handlową. Firma sprzedawała artykuły zmechanizowanego sprzętu gospodarstwa domowego. Firma uzyskiwała przeciętne wyniki w tej branży. Obecnie rozważa możliwości rozpoczęcia działalności produkcyjnej. Firma ma zamiar wytwarzać elektroniczne urządzenia do sterowania oświetleniem na dużych przestrzeniach produkcyjnych czy komunalnych. Podstawową cechą produktu są duże oszczędności w zużyciu energii elektrycznej. Jest to dobry wybór profilu produkcji, ze względu na uwarunkowania rynkowe ponieważ w okresie transformacji, gdy gminy i przedsiębiorstwa produkcyjne mają ograniczone budżety, oszczędności są niezbędne.

2. Produkt.

Produktem przedsiębiorstwa BED ma być elektroniczne urządzenie sterowania oświetleniem do użytku na dużych przestrzeniach. Urządzenie to można instalować na osiedlach, w niedużych miastach, w gminach, w obiektach przemysłowych średniej i dużej wielkości. Główną korzyścią, którą oferuje produkt jest duża oszczędność energii elektrycznej. Ma to dwa podstawowe wymiary: ekonomiczny i ekologiczny. Dzięki zainstalowaniu tego urządzenia gminy, czy przedsiębiorstwa będą mogły znacznie zmniejszyć swoje tzw. nieuniknione koszty związane z oświetleniem hal produkcyjnych czy ulic w miastach. Ponad to, nabycie tego urządzenia może przynieść także znaczne korzyści społeczne. Obecnie wzrasta świadomość ekologiczna społeczeństw na świecie. Instalacja tego urządzenia ogranicza znacznie zużycie energii elektrycznej. Następstwem oszczędności energii elektrycznej jest ochrona środowiska naturalnego przejawiająca się zmniejszeniem wydobycia materiałów i surowców energetycznych, czy zmniejszeniem wydzielania gazów i substancji toksycznych do atmosfery. Dla firm zakup urządzenia, które jest przyjazne środowisku naturalnemu, oprócz oczywistych korzyści ekonomicznych, pozwala na wykorzystywanie tego faktu w swojej polityce, jako działania proekologiczne zwiększając jednocześnie prestiż firmy.

Wyrób jest nowością na polskim rynku. Jest to jednak produkt wypróbowany i sprawdzony w państwach Europy Zachodniej. Co do efektywności i niezawodności urządzenia nie ma zastrzeżeń a nawet wzbudza ono sympatie wśród tamtejszych przedsiębiorców. Urządzenie będzie produkowane na licencji holenderskiej firmy KMPL Ltd.

Jest to wyrób o wysokiej jakości, stąd dodatkowa korzyść - duża trwałość urządzenia, co pociąga za sobą kolejne oszczędności w eksploatacji. Potencjalni nabywcy nabywając nowy produkt BED zaoszczędzą na wydatkach związanych z naprawą urządzeń lub kupnem nowych. Potwierdzeniem jakości jest 3-letnia gwarancja. Kolejną cechą produktu są relatywnie niskie koszty eksploatacji.

Przy tego typu urządzeniach bardzo istotny jest serwis, ponieważ pomaga przedsiębiorstwu kreować tzw. wartość dodaną przedsiębiorstwa.

Usługi dotyczące produktu to:

1. zainstalowanie urządzenia u klienta (bez przerywania procesów produkcyjnych w firmie, gdzie jest instalowane urządzenie),

2. gwarancja natychmiastowej naprawy w przypadku awarii,

3. wymiana wadliwie funkcjonujÄ…cego urzÄ…dzenia.

3. Rynek i konkurencja.

Firma BED znalazła nisze rynkową w postaci braku urządzeń oszczędzających energię elektryczną na dużych przestrzeniach. Potencjalni klienci chcąc nabyć tego typu urządzenia nie mają w zasadzie innej alternatywy wyboru miejsca zakupu. Przedsiębiorstwo BED będzie w najbliższej przeszłości jedyną firmą produkującą i rozprowadzającą tego typu urządzenia w Polsce. Do tej pory podobne urządzenia produkowane są jedynie w państwach Europy Zachodniej. Są one jednak dużo droższe i mogą być sprowadzane jedynie na indywidualne zamówienia. Ponad to na terytorium Polski nie ma żadnego przedsiębiorstwa handlowego zajmującego się importem tych urządzeń na rynek polski.

Firma BED zgodnie z uzyskaną licencją posiada wyłączność na produkcję rozprowadzanie, montowanie i serwis na rynku krajowym. Docelowym rynkiem firmy BED jest rynek dóbr zaopatrzeniowych.

Potencjalni klienci to:

1. urzędy gmin miejskich,

2. średnie i duże przedsiębiorstwa produkcyjne,

3. średnie i duże przedsiębiorstwa usługowe,

4. średnie i duże przedsiębiorstwa komunalne.

Aby oszacować potencjalny rynek przeprowadziliśmy badania rynku. Potencjalny rynek przedstawia się następująco:

- 1770 - potencjalna liczba urządzeń, które mogą być zakupione przez gminy,

- 3200 - potencjalna liczba urządzeń, które mogą być zakupione przez firmy.

Przedsiębiorstwo posiada wstępnie uzgodnione zamówienia na 150 sztuk wyrobów. Docelowo przedsiębiorstwo zamierza produkować 300 sztuk wyrobu rocznie w okresie trwania umowy licencyjnej. Firma prowadziła m.in. rozmowy z następującymi przedsiębiorstwami:

- Exbud SA,

- Polskie Linie Lotnicze LOT,

- Curtis International.

- Mostostal Warszawa SA

- Polifarb Cieszyn SA

- FSO Warszawa

- FIAT Bielsko Biała

- Browary Warszawskie SA

- Zakłady Mechaniczne URSUS

- U.G. Warszawa - Śródmieście

Przedsiębiorstwa te są zainteresowane produktami firmy BED. Wyrażały się one bardzo pochlebnie o produkcie.

Firma BED nie ma konkurencji bezpośredniej w tej branży na rynku krajowym. Jedyna konkurencja jaka występuje na tym rynku to konkurencja pośrednia. Można za tak ową uznać producentów lub dystrybutorów energooszczędnych żarówek np. firma Philips. Jednak z naszych badań wynika, że koszt jednej sztuki takiej żarówki waha się w granicach 50 - 60 złotych. Przy dużym zapotrzebowaniu np. w halach produkcyjnych, magazynach czy ulicach inwestycja ta pociągła by za sobą olbrzymie koszty. Do konkurencji pośredniej należy także zaliczyć producentów fotorezystorów. Fotorezystory ze względu na swoją specyfikę konstrukcyjną mają ograniczone zastosowanie jedynie do lamp ulicznych. Wynika to z zasady działania tych urządzeń. Fotorezystory nie mogą być stosowane w halach produkcyjnych. Podobnie jak w przypadku żarówek energooszczędnych, przy dużym zapotrzebowaniu, zakup fotorezystorow pociągną by za sobą znaczne koszty. Ponad to słabą stroną fotorezystorów jest ich krótka żywotność.

Zagrożenia ze strony konkurencji pośredniej można wyeliminować poprzez uświadomienie potencjalnym klientom, że nasze urządzenia jako jedyne rozwiązują problem kompleksowo bez narażania na dodatkowe koszty ewentualnych remontów czasie ich eksploatacji.

4. Strategia przedsiębiorstwa.

Najbardziej kompleksowÄ… metodÄ… analizy strategicznej jest analiza SWOT.

Zastosowaliśmy tą analizę ze względu na to, że prezentuje ona jednocześnie wszystkie czynniki określające potencjał rozwojowy przedsiębiorstwa. Analiza SWOT uświadamia ścisły związek miedzy sytuacją strategiczną firmy, jej potencjałem i wyborem określonej opcji strategicznej, stąd nasz wybór tej metody oceny firmy BED jako najbardziej skuteczna.

Mocne strony:

- jedyny producent na rynku krajowym - brak bezpośredniej konkurencji krajowej, brak dystrybutorów urządzeń produkcji zagranicznej na rynku polskim, natomiast sprowadzanie indywidualne urządzeń jest bardzo kosztowne,

- duże bariery wejścia na rynek - produkt bardzo skomplikowany, trudny do skopiowania; jest to olbrzymie utrudnienie dla konkurencji,

- firma jako jedyna otrzymała licencje na produkcje urządzeń,

- nowoczesna technologia.

SÅ‚abe strony:

- ograniczenia w zasobach materialnych firmy - kapitał własny firmy jest niewystarczający, dlatego firma musi korzystać z zewnętrznych (obcych) źródeł finansowania; środki firmy zaspokajają zapotrzebowanie na kapitał obrotowy, natomiast majątek trwały musi zostać sfinansowany z zewnętrznych źródeł finansowania,

- brak doświadczenia w prowadzeniu działalności w obrębie rynku dóbr zaopatrzeniowych.

Szanse:

- transformacja gospodarcza w Polsce - przy przechodzeniu z gospodarki planowej w gospodarkę rynkowa gminne budżety przejmują większość obowiązków materialnych, stąd potrzeba oszczędności we wszystkich dziedzinach; powstało zapotrzebowanie na urządzenia energooszczędne,

- zwiększenie się świadomości ekologicznej społeczeństwa - (Polska dąży do zjednoczenia z Unia Europejska, Unia prowadzi politykę proekologiczna określając normy zużycia energii i zanieczyszczenia środowiska odpadami przemysłowymi) - urządzenia oszczędzające energię elektryczną są produktami przyjaznymi dla środowiska naturalnego,

- jako jedyna firma na rynku produkujÄ…ca tego typu urzÄ…dzenia ma olbrzymie szanse rozwojowe.

Zagrożenia:

- niskie budżety gminne, co może być ograniczeniem przy kupnie dość drogich urządzeń przez instytucje budżetowe.

Po przeanalizowaniu szans, zagrożeń, mocnych i słabych stron uznaliśmy, że należy wybrać tzw. strategie "maxi-maxi". Strategie tą stosuje się odnośnie przedsiębiorstw, w których wewnątrz przedsiębiorstwa przeważają mocne strony, a na zewnątrz mocne szanse.

Strategia ta polega na:

- silnej ekspansji rozwojowej przedsiębiorstwa,

- wchodzeniu na nowe sektory istniejÄ…cego rynku,

- inwestowaniu i dalszym budowaniu przewag konkurencyjnych.

- dywersyfikacji produktów

Firma BED posiada nowoczesną technologię poparta licencjonowanym produktem znanej firmy. Firma ma znaczny potencjał produkcyjny. Przedsiębiorstwo ma wszelkie predyspozycje by całkowicie zdominować rynek.

5. Polityka cenowa.

Postanowiliśmy przyjąć dla firmy BED cenową strategię penetracji. Cena urządzenia powinna by ustalona na relatywnie niskim poziomie. Celem ustalenia takiej ceny jest szybkie uzyskanie wysokiego udziału w rynku, a przez to uzyskanie silnej pozycji rynkowej oraz sprzedaży na dużą skale, a dzięki temu redukcji kosztów produkcji. Przyjęliśmy tę strategie, ponieważ w chwili obecnej firma BED nie ma konkurencji, to należy liczyć się z jej pojawieniem. Niska cena ma także na celu wyeliminowanie indywidualnych zamówień w zagranicznych firmach. Koszt sprowadzenia urządzenia oszczędzającego energię kształtuje się na poziomie 8 - 10 tys.dol., natomiast cena urządzenia zakupionego w firmie BED będzie wynosić 4 tys. dolarów.

Polityka cenowa firmy BED bierze także pod uwagę sprzedaż ratalną. Budżety gminne są ograniczone, podobnie jest z małymi i średnimi firmami, dlatego sprzedaż ratalna może być znacznym ułatwieniem dla klientów co nie dysponują takimi środkami pieniężnymi. Przeprowadzone zostały wstępne rozmowy z Bankiem Ochrony Środowiska na temat kredytowania sprzedaży ratalnej. Rozwiązanie takie zapobiegnie utraceniu płynności finansowej firmy BED, a pozwoli na zwiększenie sprzedaży. Firma BED nie może, przynajmniej na początku działalności produkcyjnej, pozwolić sobie na kredytowanie sprzedaży ratalnej we własnym zakresie. Kredytowanie sprzedaży ratalnej we własnym zakresie byłoby zbyt dużym obciążeniem finansowym i ograniczałoby efektywny rozwój firmy, dlatego będzie korzystała z usług bankowych.

6. Plan promocji i sprzedaży.

Docelowym rynkiem firmy jest rynek dóbr zaopatrzeniowych. Pozwala to na niskie koszty zbytu i niewielkie koszty reklamy (w porównaniu z rynkiem dóbr konsumpcyjnych). Podstawową korzyścią produktu jest oszczędność energii elektrycznej i ochrona środowiska. Dlatego należy eksponować te cechy w kampanii promocyjnej. Zwłaszcza zwrócenie uwagi na ekologiczne aspekty produktu jest tendencją obecnie bardzo pożądaną, dlatego należy to maksymalnie wykorzystać. Zainteresowanie firmy problemami ochrony środowiska podnosi jej prestiż.

Przedsiębiorstwo złożyło wniosek o przyznanie dwóch certyfikatów:

- certyfikat jakości wyrobu w oparciu normy UE (ISO 9000),

- certyfikat produktu ekologicznego w Instytucie Ochrony Åšrodowiska.

Firma stara się o certyfikat jakości wyrobu w Centrum Badań i Certyfikatów w Warszawie. Certyfikat ten polega na uznaniu przez stronę trzecia, ze wyrób jest zgodny z wymaganiami międzynarodowymi - w tym wypadku z normą ISO 9000.

Drugi certyfikat, o który firma się stara to uznanie produktu przez Instytut Ochrony Środowiska, że wyrób jest przyjazny środowisku poprzez oszczędności energii. Certyfikaty te zostaną wykorzystane w kampanii promocyjnej. Ponad to firma BED będzie mogła dzięki uzyskanym certyfikatom wzbudzać większe zaufanie wśród potencjalnych klientów. Zwłaszcza certyfikat jakości, który jest potwierdzeniem wysokiej jakości produktu jest bardzo ważny podczas kreowania nowego, praktycznie nieznanego produktu.

Produkt będzie promowany na targach i wystawach specjalistycznych. Przede wszystkim na targach i wystawach sprzętu oświetleniowego, na targach i wystawach produktów ekologicznie czystych, na targach i wystawach urządzeń przemysłowych i komunalnych.

Reklama polegać będzie na rozsyłaniu broszur i ulotek reklamowych do firm i zarządów gmin. W przypadku dóbr zaopatrzeniowych bezcelowa byłaby reklama telewizyjna lub radiowa. Najkorzystniejszą (a właściwie jedyna) formą sprzedaży jest sprzedaż osobista, dlatego bardzo ważne jest zatrudnienie profesjonalnego zespołu akwizycyjnego ukierunkowanego na wyszukiwanie zleceń.

Oferowany przez firmę BED produkt to produkt specjalny i praktycznie nieznany na naszym rynku, dlatego szczególny nacisk należy położyć na public relations. Proponujemy umieszczać w pismach specjalistycznych artykuły na temat tego wyrobu, aby poinformować potencjalnych klientów o jego istnieniu. Z naszych doświadczeń wynika, że informacja przekazywana przez mass media na zasadzie wiadomości a nie tylko reklamy, uzyskuje dużo większą wiarygodność niż sama reklama. Artykuły proponujemy umieszczać w periodykach czytanych przez kadry kierownicze. Należy je umieszczać w :"Polityce", "Rzeczpospolitej", "Businessman" oraz pismach zajmujących się ochroną środowiska - np. "Aura". Wybraliśmy te periodyki na podstawie badań przeprowadzonych przez "Pentor" - ośrodek badania opinii publicznej. Artykuły i reklamy powinny się także ukazywać w gazetach lokalnych lub dodatkach lokalnych do gazet ogólnokrajowych większych miast, gdzie jest szansa sprzedaży większej ilości urządzeń. Równoczesne umieszczanie reklam prasowych i artykułów dotyczących produktu znacznie zwiększa skuteczność reklamy. Komunikaty prasowe (public relation) będą publikowane także z okazji targów i wystaw, w których firma będzie brała udział.

Informacje dla prasy (public relation) będą przygotowane jeszcze przed rozpoczęciem produkcji.

7. Budżet promocyjny.

Większość budżetu promocyjnego będzie kierowana na aktywizacje sprzedaży, ze względu na charakter produktu. Znaczne nakłady przewidujemy także na reklamę w pismach specjalistycznych oraz w gazetach lokalnych lub dodatkach lokalnych do pism ogólnokrajowych. W pierwszym roku działalności przewidujemy przeznaczyć 18 tys. zł na promocje i reklamę produktu (4,5 tys. zł. kwartalnie). W kolejnych latach działalności budżet promocyjny będzie malał.

8. Założenia techniczno - organizacyjne projektu inwestycyjnego.

8.1. Technologia produkcji.

Wyrób produkowany przez przedsiębiorstwo BED składa się z trzech bloków połączonych w metalowym korpusie. Każdy blok zawiera kilka podzespołów połączonych metalową obudową lub ramką. Strukturę wyrobu przedstawia poniższy schemat montażowy.

Schemat 1. Schemat montażowy wyrobu.

Objaśnienia do schematu montażowego:

D (1, 2, 3,... ..., 12) - detale produkowane w przedsiębiorstwie,

P (1, 2,... ..., 11) - podzespoły montowane z detali,

B (1, 2, 3) - bloki montowane z podzespołów,

WYRÓB - produkt finalny.

Detale przewidziane do wytwarzania w przedsiębiorstwie to głównie obudowy bloków i ramki łączące oraz korpus główny i nietypowe złącza.

Typowy przebieg procesu technologicznego dla obudów, ramek i korpusu głównego to:

1. krajanie blach,

2. operacje tłoczenia (najczęściej 3 - 4 operacje),

3. obróbka powierzchniowa wytłoczonych detali, na którą składają się:

- wytrawianie wytłoczonych detali,

- malowanie natryskowo lub wypalanie.

Procesy technologiczne produkcji nietypowych złączy przewidują:

1. cięcie profili metalowych,

2. wiercenie,

3. zgrzewanie,

4. toczenie,

5. szlifowanie.

Dominującym w procesie technologicznym są operacje montażu podzespołów bloków i wyrobu gotowego, wykonywane na stanowiskach montażowych.

8.2. Pracochłonność montażu.

Pracochłonność całkowitą montażu przy zastosowaniu tradycyjnej technologii szacuje się na około 900 stanowiskogodzin na jedną sztukę wyrobu. Rozkład pracochłonności całkowitej montażu dla metody tradycyjnej i z zastosowaniem linii ciągłego lutowania według faz przedstawia poniższa tabela.

Tab. 1. Całkowita pracochłonność montażu według faz.

Rozkład pracochłonności montażu
dla metody tradycyjnej		dla linii ciągłego lutowania
Podzespoły		Podzespoły
P1	50	P1	25
P2	50	P2	25
P3	50	P3	25
P4	25	P4	12,5
P5	25	P5	12,5
P6	25	P6	12,5
P7	25	P7	12,5
P8	50	P8	25
P9	50	P9	25
P10	50	P10	25
P11	50	P11	25
Bloki		Bloki
B1	50	B1	15
B2	125	B2	37,5
B3	125	B3	37,5
Wyrób		Wyrób
Wyrób	100	Wyrób	100

Przez tradycyjną technologię rozumie się kompletację elementów i detali na typowych stanowiskach montażowych i lutowanie.

Zastosowanie linii do ciągłego lutowania, które oznacza oddzielenie operacji montażu detali i elektronicznych elementów do lutowania. Zastosowanie linii do ciągłego lutowania pozwala zmniejszyć pracochłonność montażu:

- podzespołów o 50%,

- bloków o 30%.

Przeprowadzone analizy i informacje uzyskane z podobnych firm wykazały, że zużycie materiałów bezpośrednich i pomocniczych na jednostkę wyrobu są przy obydwu sposobach w przybliżeniu jednakowe.

8.3. Zużycie elementów kompletacyjnych.

Podstawową część kosztów materiałowych wyrobu tworzą elementy elektroniczne, które będą zakupywane u krajowych i zagranicznych producentów. W poniższej tablicy zestawiono koszty elementów elektronicznych według podzespołów i bloków oraz te elementy, które są zużywane przy montażu głównym wyrobu gotowego.

Tab. 2. Koszty elementów elektronicznych wg. podzespołów i bloków.

Koszty elementów	w zł
Podzespoły
P1	300
P2	200
P3	250
P4	150
P5	400
P6	250
P7	200
P8	150
P9	200
P10	250
P11	300
Bloki
B1	150
B2	140
B3	110
Wyrób
Wyrób	150

Za podstawę przyjęcia tych informacji przyjęto szczegółowy schemat montażowy wyrobu, szacunkowy procent wybrakowanych elementów i aktualne ceny. Materiały pomocnicze zużywane przy montażu stanowią 10% wartości elementów elektronicznych.

Do połączenia elementów elektronicznych w podzespoły, a te w bloki, i do montażu głównego wyrobu, niezbędne są oryginalne płytki, ramki, korpusy i złącza. W poniższej tablicy przedstawiono informacje odnośnie zapotrzebowania i kosztów materiałów bezpośrednich niezbędnych do produkcji detali.

Tab. 3. Koszty materiałów bezpośrednich wg. detali.

Koszty materiałów bezpos.	w zł.
Detale
D1	5
D2	6
D3	3
D4	4
D5	2
D6	5
D7	3
D8	1
D9	1
D10	15
D11	15
D12	2
Materiały pomocnicze
stanowiÄ… % m. bezp. detali	10

Poniższa tabela przedstawia zapotrzebowanie na detale w poszczególnych fazach procesu produkcyjnego.

Tab. 4. Zapotrzebowanie detali w wyrobie.

Detale	Liczba sztuk w podzespole (P), bloku (B), wyrobie (W)																Braki
	P1	P2	P3	P4	P5	P6	P7	P8	P9	P10	P11	B1	B2	B3	W	Razem	w %
D1	2		2	2												6	2
D2		2			2	2										6	2
D3						2	2	2	2							8	2
D4										2	2					4	3
D5												2				2	2
D6													2			2	2
D7														2		2	2
D8	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2					22	3
D9															2	2	3
D10												2	2	2		6	3
D11															2	2	5
D12												2	2			4	5

8.4. Nakłady inwestycyjne.

Nakłady inwestycyjne zależą od wybranego wariantu realizacji procesu technologicznego Przedsiębiorstwo BED rozpatruje dwa warianty realizacji procesu:

1. z zastosowaniem linii ciągłego lutowania,

2. z zastosowaniem stanowiska montażowego z lutowaniem.

Poniższa tabela zawiera koszty maszyn i urządzeń dla dwóch wyżej wymienionych wariantów realizacji zadania inwestycyjnego.

Tab. 5. Nakłady inwestycyjne.

Nakłady inwestycyjne	w tys. zł
Adaptacja hali fabrycznej	150
Linia ciągłego lutowania	181
Tokarka pociÄ…gowa	8
Automat tokarski	30
Wiertarka stołowa	8
Szlifierka	12
Prasa automatyczna	80
Prasa mimośrodowa	15
Środki transportu wewnętrznego	30
Nożyce	6
Kabina malarska do wytrawiania	3
Wanna do wytrawiania	5
Piec do wypalania	7
Stanowisko montażowe z lutowaniem	9
Stanowisko montażowe bez lutowania	6
Zakup licencji	360

9. Realizacja przedsięwzięcia inwestycyjnego.

W opracowanym przez naszą grupę projekcie inwestycyjnym uwzględniliśmy inflację. Założyliśmy, że inflacja, aż do czasu spłaty kredytu będzie wynosiła 18% w skali rocznej.

9.1. Wielkość produkcji.

Przedsiębiorstwo posiada wstępnie uzgodnione zamówienia na 150 sztuk wyrobów. Docelowo przedsiębiorstwo zamierza produkować 300 sztuk wyrobu rocznie w okresie trwania umowy licencyjnej. Wstępne zamówienia zapewniają przedsiębiorstwu ciągłą produkcję przez pół roku.

9.2. Wybór wariantu procesu inwestycyjnego.

Do oceny rozważanych wariantów inwestycyjnych dla przedsiębiorstwa BED posłużyliśmy się dwoma wskaźnikami. Są to:

1. Wewnętrzna stopa zwrotu,

2. Aktualna wartość inwestycji.

Rozważaliśmy osiem wariantów inwestycyjnych.

Pierwszy wariant zakłada:

- nabycie linii ciągłego lutowania

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu złotówkowego

- leasing maszyn i urządzeń

Drugi wariant zakłada:

- nabycie linii ciągłego lutowania

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu złotówkowego

- zakup maszyn i urządzeń

Trzeci wariant zakłada:

- nabycie linii ciągłego lutowania

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu dewizowego

- leasing maszyn i urządzeń

Czwarty wariant zakłada:

- nabycie linii ciągłego lutowania

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu złotówkowego

- zakup maszyn i urządzeń

Piąty wariant zakłada:

- nabycie stanowiska montażowego z lutowaniem

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu złotówkowego

- leasing maszyn i urządzeń

Szósty wariant zakłada:

- nabycie stanowiska montażowego z lutowaniem

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu złotówkowego

- zakup maszyn i urządzeń

Siódmy wariant zakłada:

- nabycie stanowiska montażowego z lutowaniem

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu dewizowego

- leasing maszyn i urządzeń

Ósmy wariant zakłada:

- nabycie stanowiska montażowego z lutowaniem

- zaciągnięcie długoterminowego kredytu dewizowego

- zakup maszyn i urządzeń

Poniższa tabela przedstawia analizę omówionych wariantów inwestycyjnych według wyżej wymienionych wskaźników.

Tab. 6. Ocena rozważanych wariantów inwestycyjnych.

	Linia ciągłego lutow.		Linia ciągłego lutow.
	Kredyt złotówkowy		Kredyt dewizowy
	leasing	bez leasin.	leasing	bez leasin.
Nakłady inwestycyjne	-3600	-9010	-3600	-9010
Rok I	6324,032	6908,312	6324,032	6908,312
Rok II	9655,759	9202,699	10166,51	10224,2
Rok III	12107,99	11921,33	12395,79	12496,94
Rok IV	15571,43	15066,89	15679,96	15283,96
Rok V	19125,73	18692,83	19145,06	18731,49
Wewnętrzna stopa zwrotu	214%	98%	218%	101%
Aktualna wartość inwestycji	173,34 zł	188,40 zł	173,70 zł	189,11 zł
	Metoda tradycyjna		Metoda tradycyjna
	Kredyt złotówkowy		Kredyt dewizowy
	leasing	bez leasin.	leasing	bez leasin.
Nakłady inwestycyjne	-3600	-7290	-3600	-7290
Rok I	4246,117	4644,637	4246,117	4644,637
Rok II	6865,211	6164,471	7375,963	7185,975
Rok III	8743,786	8309,446	9031,589	8885,052
Rok IV	11337,37	10770,91	11445,9	10987,98
Rok V	14013,95	13581,05	14033,28	13619,71
Wewnętrzna stopa zwrotu	157%	84%	160%	88%
Aktualna wartość inwestycji	116,66 zł	126,65 zł	117,02 zł	127,37 zł

Według naszej oceny najkorzystniej prezentuje się trzeci wariant inwestycyjny. Obejmuje on nabycie linii ciągłego lutowania i innych maszyn i urządzeń w leasing oraz zaciągnięcie kredytu dewizowego na zakup licencji, modernizacje hali i pokrycie innych niezbędnych wydatków związanych z uruchomieniem produkcji. Projekt ten charakteryzuje się najmniejszą wrażliwością na zmianę rynkowej stopy procentowej, którą założyliśmy na 37% w skali roku. Przy braku zmiany innych zmiennych tj. wielkości sprzedaży, rozmiarów produkcji, stopy inflacji, oprocentowaniu kredytu, rynkowa stopa procentowa musiałaby wzrosnąć do 218% rocznie żeby przedsiębiorstwo BED miało poważne problemy z realizacją swoich zadań i zobowiązań.

9.2.1. Zdolności produkcyjne

Efektywny czas pracy przy produkcji detali wynosi 496 godzin kwartalnie, rocznie 1984 godziny. Czas pracy obejmuje jednozmianowy system pracy (8 godz. dziennie) przez 62 dni w kwartale. W razie potrzeby zwiększenia rozmiarów produkcji istnieje możliwość wprowadzenia godzin nadliczbowych lub drugiej zmiany.

Tab. 7. Efektywny czas pracy przy produkcji detali.

	I kwartal	II kwartal	III kwartal	IV kwartal	I ROK
Godziny	496	496	496	496	1984

Do zapewnienia produkcji w systemie jednozmianowym na poziomie 75 sztuk wyrobu kwartalnie (300 sztuk rocznie) wystarczy nabyć po jednej maszynie produkcyjnej, co ilustruje poniższa tabela.

Tab. 8. Wymagana liczba stanowisk.

Stanowiska	I kwartal	II kwartal	III kwartal	IV kwartal	I ROK
Nozyce	1	1	1	1	1
Prasy	1	1	1	1	1
Tokarki	1	1	1	1	1
Wiertarki	1	1	1	1	1
Zgrzewarki	1	1	1	1	1
Szlifierki	1	1	1	1	1
Wytrawianie	1	1	1	1	1
Natrysk	1	1	1	1	1
Wypalanie	1	1	1	1	1

Do zapewnienia produkcji na poziomie 75 sztuk kwartalnie niezbędne jest wyprodukowanie poszczególnych detali w liczbie, której przedstawia poniższa tabela. Liczba niezbędnych detali uwzględnia także braki, które ewentualnie mogą wystąpić w toku produkcji.

Tab. 9. Zapotrzebowanie na detale.

Detale	I kwartal	II kwartal	III kwartal	IV kwartal	I ROK
D1	459	459	459	459	1836
D2	459	459	459	459	1836
D3	612	612	612	612	2448
D4	309	309	309	309	1236
D5	153	153	153	153	612
D6	153	153	153	153	612
D7	153	153	153	153	612
D8	1699,5	1699,5	1699,5	1699,5	6798
D9	154,5	154,5	154,5	154,5	618
D10	463,5	463,5	463,5	463,5	1854
D11	157,5	157,5	157,5	157,5	630
D12	315	315	315	315	1260

Żeby wykonać 75 sztuk wyrobów w jednozmianowym systemie pracy przez 62 dni robocze kwartalnie należy wyprodukować w ciągu godziny następujące ilości detali. Ilustruje to poniższa tabela. W przypadku wydłużenia czasu wytwarzania poszczególnych detali grozi niewywiązaniem się przedsiębiorstwa z planów produkcyjnych.

Tab. 10. Planowane zadanie godzinowe produkcji detali.

Detale	I kwartal	II kwartal	III kwartal	IV kwartal	I ROK
D1	0,925	0,925	0,925	0,925	0,925
D2	0,925	0,925	0,925	0,925	0,925
D3	1,234	1,234	1,234	1,234	1,234
D4	0,623	0,623	0,623	0,623	0,623
D5	0,308	0,308	0,308	0,308	0,308
D6	0,308	0,308	0,308	0,308	0,308
D7	0,308	0,308	0,308	0,308	0,308
D8	3,426	3,426	3,426	3,426	3,426
D9	0,311	0,311	0,311	0,311	0,311
D10	0,934	0,934	0,934	0,934	0,934
D11	0,318	0,318	0,318	0,318	0,318
D12	0,635	0,635	0,635	0,635	0,635

Dla zapewnienia ciągłości produkcji na każdym z etapów najlepiej jest wytwarzać liczbę poszczególnych detali przedstawioną w poniższej tabeli.

Tab. 11. Optymalne wielkości produkcji detali (szt./godz.).

Detale	I kwartał	II kwartał	III kwartał	IV kwartał	I ROK
D1	11,339	11,339	11,339	11,339	11,339
D2	11,339	11,339	11,339	11,339	11,339
D3	15,119	15,119	15,119	15,119	15,119
D4	7,634	7,634	7,634	7,634	7,634
D5	3,780	3,780	3,780	3,780	3,780
D6	3,780	3,780	3,780	3,780	3,780
D7	3,780	3,780	3,780	3,780	3,780
D8	41,985	41,985	41,985	41,985	41,985
D9	3,817	3,817	3,817	3,817	3,817
D10	11,450	11,450	11,450	11,450	11,450
D11	3,891	3,891	3,891	3,891	3,891
D12	7,782	7,782	7,782	7,782	7,782

Przy zapewnieniu optymalnych warunków produkcji w jednozmianowym systemie pracy (8 godz. dziennie) przez 62 dni robocze w kwartale maszyny na stanowiskach wykorzystane (obciążone) są w stopniu, w którym przedstawia poniższa tabela. Z tabeli wynika, że nożyce, wiertarka, prasy posiadają wolne moce produkcyjne. Urządzenia te mogą być wykorzystane np. do produkcji ubocznej. Najbardziej obciążona jest maszyna natryskowa (0,806 - ponad 80%). Oznacza to, że produkcja większa niż 180 sztuk wyrobu kwartalnie w systemie dwuzmianowym wymagała będzie zakupu drugiej maszyny natryskowej.

Tab. 12. Współczynnik obciążenia stanowisk.

Stanowiska	I kwartał	II kwartał	III kwartał	IV kwartał	I ROK
Nożyce	0,050	0,050	0,050	0,050	0,050
Prasy	0,225	0,225	0,225	0,225	0,225
Tokarki	0,330	0,330	0,330	0,330	0,330
Wiertarki	0,052	0,052	0,052	0,052	0,052
Zgrzewarki	0,231	0,231	0,231	0,231	0,231
Szlifierki	0,376	0,376	0,376	0,376	0,376
Natrysk	0,806	0,806	0,806	0,806	0,806

W warunkach optymalizacji produkcji maszyny wymienione w poniższej tabeli powinny wykonywać zadania partiami co spowoduje, że będą one wykorzystywane co pewien okres czasu określony w tabeli. Gwarantuje to zapewnienie produkcji na poziomie 75 sztuk wyrobów kwartalnie w jednozmianowym systemie pracy. W przypadku uruchomienia produkcji ubocznej czas powtarzalności ulegnie zmianie.

Tab. 13. Okresy powtarzalności pracy urządzeń (w minutach).

Stanowiska	I kwartał	II kwartał	III kwartał	IV kwartał	I ROK
Nozyce	252,730	252,730	252,730	252,730	252,730
Prasy	735,197	735,197	735,197	735,197	735,197
Tokarki	119,491	119,491	119,491	119,491	119,491
Wiertarki	84,408	84,408	84,408	84,408	84,408

Poniższa tabela określa czas, w którym niżej wymienione maszyny nie są w ogóle wykorzystywane. Czas ten może być wykorzystany na konserwację maszyn. W przypadku uruchomienia produkcji ubocznej czas bezczynności maszyn ulegnie zmianie.

Tab. 14. Przerwy w pracy urządzeń (w minutach).

Stanowiska	I kwartał	II kwartał	III kwartał	IV kwartał	I ROK
Nożyce	458,164	458,164	458,164	458,164	1832,655
Tokarki	412,219	412,219	412,219	412,219	1648,875
Wiertarki	616,807	616,807	616,807	616,807	2467,227
Zgrzewarki	565,701	565,701	565,701	565,701	2262,806
Szlifierki	458,461	458,461	458,461	458,461	1833,842
Natrysk	142,667	142,667	142,667	142,667	570,667

9.2.2. Zatrudnienie i wynagrodzenia

Dla zapewnienia ciągłości produkcji należy zatrudnić 73 osoby na stanowiskach produkcyjnych. 8 osób należy zatrudnić do produkcji detali, 35 osób do montażu podzespołów, 14 osób do montażu bloków i 16 osób do montażu produktu finalnego.

Tab. 15. Zatrudnienie przy produkcji.

Produkcja	I kwartał	II kwartał	III kwartał	IV kwartał	I ROK
Detale	8	8	8	8	8
Podzespoły	35	35	35	35	35
Bloki	14	14	14	14	14
Wyrób	16	16	16	16	16
RAZEM	73	73	73	73	73

Dodatkowo przedsiębiorstwo BED zatrudni 5 akwizytorów do sprzedaży bezpośredniej produktów.

Płace pracowników w zależności od pełnionych funkcji będą następujące:

- pracownicy bezpośredni produkcyjni - 668 zł.

- akwizytorzy - 1100 zł.

10. Analiza efektywności przedsięwzięcia.

10.1. Przepływy pieniężne dla potrzeb wyliczenia wewnętrznej stopy zwrotu (IRR) i aktualnej wartości inwestycji (NPV).

Tab. 16. Przepływy pieniężne dla potrzeb wyliczenia IRR i NPV.

Nakłady inwestycyjne		-3600,0
Rok I		6324,0
Rok II		10166,5
Rok III		12395,8
Rok IV		15680,0
Rok V		19145,1
Wewnętrzna stopa zwrotu		218%
Aktualna wartość inwestycji		173,7

Projekt ten charakteryzuje się najmniejszą wrażliwością na zmianę rynkowej stopy procentowej, którą założyliśmy na 37% w skali roku. Przy braku zmiany innych zmiennych tj. wielkości sprzedaży, rozmiarów produkcji, stopy inflacji, oprocentowaniu kredytu, rynkowa stopa procentowa musiałaby wzrosnąć do 218% rocznie żeby przedsiębiorstwo BED miało poważne problemy z realizacją swoich zadań i zobowiązań.

10.2. Ocena spłaty kredytu wraz z odsetkami.

Tylko w pierwszym kwartale pierwszego roku działalności produkcyjnej, w czasie trwania inwestycji przedsiębiorstwo BED poniesie stratę wysokości 131,67 tys. zł. Już w drugim kwartale przedsiębiorstwo zacznie być rentowne i przynosić zyski. W drugim kwartale przedsiębiorstwo uzyska zysk netto w kwocie 241,73 tys. zł.

W pierwszym kwartale drugiego roku działalności produkcyjnej, w momencie spłaty pierwszej raty kredytu wraz z odsetkami przedsiębiorstwo będzie dysponowało zyskiem skumulowanym netto w kwocie 723,46 tys. zł. Podczas gdy pierwsza rata wyniesie 65,56 tys. zł. Firma nie będzie miała żadnych problemów ze spłatą kredytu dewizowego.

10.3. Analiza progu rentowności.

Przedsiębiorstwo BED żeby pokryć koszty produkcji musi produkować 16 sztuk wyrobów gotowych kwartalnie i uzyskiwać przychody ze sprzedaży na poziomie nie niższym niż 155 tys. zł.

Przy produkcji na poziomie 75 szt. sprzedaży wyrobów gotowych przedsiębiorstwo uzyskuje strefie bezpieczeństwa na poziomie 588 tys. zł. (79%) kwartalnie.

Zwrot poniesionych nakładów inwestycyjnych przedsiębiorstwo uzyskuje już w trzecim kwartale pierwszego roku działalności produkcyjnej.

11. Podsumowanie.

Przedsiębiorstwo BED jest spółka z o.o. Przedsiębiorstwo posiada osobowość prawną. Firma ma zamiar wytwarzać elektroniczne urządzenia do sterowania oświetleniem na dużych przestrzeniach produkcyjnych czy komunalnych. Podstawową cechą produktu są duże oszczędności w zużyciu energii elektrycznej. Jest to dobry wybór profilu produkcji, ze względu na uwarunkowania rynkowe ponieważ w okresie transformacji, gdy gminy i przedsiębiorstwa produkcyjne mają ograniczone budżety, oszczędności są niezbędne.

Z pośród możliwości wyboru wariantów inwestycyjnych najlepszym rozwiązaniem jest nabycie przez firmę linii ciągłego lutowania i innych maszyn i urządzeń w leasing oraz zaciągnięcie kredytu dewizowego na zakup licencji, modernizacje hali i pokrycie innych niezbędnych wydatków związanych z uruchomieniem produkcji. Projekt ten charakteryzuje się najmniejszą wrażliwością na zmianę rynkowej stopy procentowej, którą założyliśmy na 37% w skali roku. Przy braku zmiany innych zmiennych tj. wielkości sprzedaży, rozmiarów produkcji, stopy inflacji, oprocentowaniu kredytu, rynkowa stopa procentowa musiałaby wzrosnąć do 218% rocznie żeby przedsiębiorstwo BED miało poważne problemy z realizacją swoich zadań i zobowiązań.

1

19

---