16.IprawoKeplera-Wszystkie planety poruszają się po eliptycznych orbitach, w których ognisku znajduje się Słońce.IIprawo Keplera Linia łącząca planetę ze Słońcem zakreśla w równych odstępach czasu jednakowe pola powierzchni ΔS w płaszczyźnie orbity.IIIp.kepleraKwadrat okresu T ruchu planety po orbicie wokół Słońca jest proporcjonalny do sześcianu półosi wielkiej a tej orbity.
RUCH PKT MATERIALN.Dla siły centralnej, tj dla siły
:tor punktu materialnego znajduje się zawsze w płaszczyźnie, moment pędu zachowuje wartość stałą czyli i prędkość polowa(Pochodna wektora
względem czasu) pozostaje w tym ruchu stała. W konsekwencji, stałe pozostają też pola zakreślane w jednakowych odcinkach czasu przez promień wodzący poruszającego się takim ruchem punktu.pod wpływem siły centralnej ciała poruszają się po tzw. krzywych stożkowych: elipsie, paraboli lub hiperboli.Centrum siły znajduje się w punkcie zwanym ogniskiem krzywej
17. I prędkość kosmiczna (tzw. prędkość kołowa) to najmniejsza prędkość, jaką należy nadać obiektowi, aby mógł on orbitować wokół Ziemi lub innego ciała kosmicznego, np. innej planety w naszym układzie słonecznym.
Ziemia:
G - stała grawitacji,
M - masa ciała niebieskiego
R - promień orbity satelity krążącego wokół ciała niebieskiego.
II prędkość kosmiczna (tzw. prędkość paraboliczna), zwana też prędkością ucieczki 1 to najmniejsza prędkość, jaką należy nadać ciału, aby jego orbita w polu grawitacyjnym Ziemi stała się paraboliczną, co oznacza aby ciało pokonało przyciąganie Ziemi i zostało satelitą Słońca.
III prędkość kosmiczna jest najmniejszą prędkością początkową(przy powierzchni Ziemi wynosi ok. 42 km/s), przy której ciało, rozpoczynając ruch w pobliżu Ziemi lub innego ciała Układu Słonecznego, przezwycięży przyciąganie całego Układu (w szczególności Słońca) i go opuści.
18. Teoria względności 1. Zasada głosząca, że prawa fizyki są jednakowe we wszystkich układach inercjalnych — musi obowiązywać dla wszystkich praw zarówno mechaniki jak i elektrodynamiki. 2.Niezmienność prędkości światła-Prędkość światła w próżni jest taka sama dla wszystkich obserwatorów, taka sama we wszystkich kierunkach i nie zależy od prędkości źródła światła.
Względność jednoczesności — dwa zdarzenia określone przez jednego obserwatora jako jednoczesne, mogą nie być jednoczesne dla innego obserwatora
wzglednosc czasu- czas danego zdarzenia zalezy od obserwatora i jest różny dla róznych obserwatorów.
wzglednosc długosci- ciał polega na tym, że ciało poruszające się względem danego układu odniesienia ma długość mniejszą niż w stanie spoczynku, przy czym zmniejsza się tylko wymiar w kierunku ruchu, pozostałe wymiary nie zmieniają się.
Czas własny jest czasem mierzonym przez zegar spoczywający w danym układzie.
dylatacja czasu-z punktu widzenia obserwatora nieruchomego w poruszajacym sie z duzą predkoscia ukladzie czas płynie "płynie wolniej"
19. Relatywistyczny efekt Dopplera z uwzględnieniem różnych kierunków ruchu opisuje wzór:
Gdzie α jest kątem między kierunkiem ruchu źródła a prostą łączącą źródło z odbiornikiem.Gdy źródło porusza się prostopadle do prostej łączącej odbiornik ze źródłem (α= 90°) nie zmienia swej odległości od odbiornika, pomimo tego odbiornik odbiera falę o częstotliwości innej niż nadawana:
Zjawisko to nosi nazwę poprzecznego efektu Dopplera.
Efekt zmiany częstotliwości dla światła nazywany jest relatywistycznym efektem Dopplera. Jeżeli źródło i odbiornik fali poruszają się względem siebie, to występuje dylatacja czasu wynikająca ze szczególnej teorii względności. W wyniku tego jeżeli źródło i nadajnik poruszają się wzdłuż jednej prostej i oddalają się od siebie, to odbiornik rejestruje falę o częstotliwości:
20.ped relatywistyczny
21.zas zachowania energii całkowitej Całkowita energia izolowanego układu jest taka sama przed, jak i po wystąpieniu przemian w tym układzie
zasada równowaznosci- że energia każdego ciała jest równoważna jego masie. Wielkość tej energii w ustalonych jednostkach to wartość masy w tych jednostkach pomnożona przez prędkość światła do kwadratu.
22.prawo kolumba-jeśli dwie naładowane cząstki (ładunki punktowe) o ładunkach q1 i q2znajdująsięw odległości , to siła elektrostatycznaprzyciągania lub odpychania między nimi ma wartość F=kq1q2/r^2. jednostkąładunku jest kulomb [C]: 1 [C] to ilośćładunku, przepływającego prez przekrój poprzeczny przewodnika w ciągu 1 sekundy, jeśli przez przewodnik płynie prąd o natężeniu 1 ampera:dq=idt
natężenie pola elektrycznego, wytworzonego przez naładowane ciało w punkcie P definiujemy wzorem: E=F/q0
gdzie q0-ładunek próbny •jednostka natężenia pola elektrycznego:1 [N/C]•zakładamy, że obecnośćładunku próbnego nie wpływa na rozkład ładunku w naładowanym ciele i stąd nie zmiena sięnatężenie definiowanego pola elektrycznegoEρ
linie pola elektrycznego-w dowolnym punkcie kierunek linii pola lub stycznej do linii pola określa kierunekwektora w tym pukcie2)linie pola sątak narysowane, że tam, gdzie linie pola sąblisko siebie, wartośćE jest duża, a tam, gdzie sądaleko od siebie, wartośćE jest mała •linie pola elektrycznego wychodząod ładunku dodatniego i sąskierowane ku ładunkowi ujemnemu
23.prawo gaussa- określa związek między natężeniem pola elektrycznego w punktach na (zamkniętej) powierzchni Gaussa i całkowitym ładunkiem objętym tąpowierzchnią
strumień pola elektrycznego jest miarątego „ile”pola elektrzycznego przenika przez powierzchnię
24. Stosunek natężenia prądu płynącego przez przewodnik do napięcia pomiędzy jego końcami jest stały.-prawo ohma. Natężenie prądu elektrycznego, I, wielkość skalarna (skalar) charakteryzująca przepływ prądu elektrycznego. Określa sumę ładunku elektrycznego Q przepływającego przez przewodnik w jednostce czasu. I=Q/t. Gęstość prądu elektrycznego, wielkość wektorowa j, której wartość bezwględna równa jest
, gdzie I - natężenie prądu elektrycznego płynącego przez prostopadły do kierunku przepływu element powierzchni dS. Wektor gęstości prądu elektrycznego jest antyrównoległy do kierunku ruchu ładunków ujemnych. Gęstość prądu elektrycznego wyraża się w A/m2. Opór elektryczny - wielkość, która informuje nas o zdolności ciała do przewodzenia prądu. Opór zależy od danego przewodnika, materiału oraz wymiarów. Miarą oporu elektrycznego jest stosunek napięcia przyłożonego na końcach przewodnika do natężenia płynącego prądu. Jednostką oporu elektrycznego jest 1 om (1 Ω).opór własciwy-opór elektryczny przewodnika jednorodnego o przekroju poprzecznym 1m2 i długości 1m»ρ=R⋅Sl [Ω⋅m]
25. Wektor indukcji magnetycznej, to wektor którego kierunek jest styczny w każdym punkcie do linii pola magnetycznego, a zwrot zgodny ze zwrotem linii pola: B=F/qv Jednostką indukcji magnetycznej jest 1Tesla:1T=1N/ 1C*1m/s = 1kg/As2 Kierunek wektora indukcji magnetycznej jest styczny do linii sił pola w danym punkcie, a zwrot zgodny ze zwrotem linii sił pola magnetycznego
26. Prawo Ampere'a w typowej najprostszej postaci określa wartość pola wokół nieskończonego prostoliniowego przewodnika z prądem. Linie pole magnetycznego wokół takiego przewodnika przyjmują kształt okręgów leżących w płaszczyźnie prostopadłej do przewodnika. Sam przewodnik przebija płaszczyznę okręgu dokładnie w środku tego okręgu. Wartość pola można określić wzorem:
Prawo Biota- Savarta
Prawo, które określa wielkość i kierunek wektora indukcji magnetycznej B w dowolnym punkcie pola magnetycznego, wytworzonego przez prąd elektryczny I. Wartość liczbowa indukcji, wytworzonej przez nieskończenie mały element przewodnika Dl, jest wprostproporcjonalna do długości elementu przewodnika, natężenia prądu w nim płynącego I oraz sinusa kąta a utworzonego przez kierunki elementu przewodnika i wektora łaczącego element z punktem pomiarowym,a odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości r od punktu pomiarowego do środka elementu przewodnika z prądem
Prawo indukcji Faradaya głosi, że siła elektromotoryczna indukcji (SEM - ε) jest wprost proporcjonalna do szybkości zmian strumienia magnetycznego (Φ) przechodzącego przez dany obwód zamknięty:
Im szybsza jest zmiana strumienia tym SEM osiąga większą wartość, co z kolei skutkuje pojawieniem się prądu o większym natężeniu.
Moment siły działający na pętlę z prądem w polu magnetycznym jest także określony przez siłę Lorentza. Jeżeli pętla może się obracać wokół osi prostopadłej do pola B i przewodzi prąd I, wtedy pojawiają się dwie niezróważone siły F działające na boki ramki równoległe do osi obrotu.
27.pr gausa dla pól magnetycznych-Strumień indukcji magnetycznej przez dowolną powierzchnię zamkniętą jest zawsze równy zeru.
Prawo to wyraża bezźródłowość pola magnetycznego. Mówi ono, że linie pola magnetycznego nigdzie się nie zaczynają i nigdzie nie kończą. Są więc liniami zamkniętymi. Nie istnieje zatem pojedynczy biegun magnetyczny ani tzw. ładunek magnetyczny.
Uogólnione prawo Ampère'a mówi, że cyrkulacja pola magnetycznego wzdłuż dowolnej krzywej zamkniętej związana jest z szybkością zmian strumienia pola elektrycznego przez powierzchnię rozpięta na tej krzywej oraz wypadkowym prądem przebijającym tę powierzchnię.
30.Widmo wodoru. Wodór ma charakterystyczne serie widmowe:
Seria Lymana Linie te powstają w wyniku emisji fotonów przez elektron w atomie wodoru przechodzący z wyższego orbitalu na orbital 1(seria K)
Seria Balmera seria widm powstająca w wyniku emisji fotonów przez elektron w atomie wodoru przechodzący z wyższego orbitalu na orbital 2-seria L
Seria Paschena seria ...na orbital 3-seria M.Znajdują się one wszystkie w podczerwieni.
Seria Bracketta seria...na orbital 4-seria N.( podczerwien)
Seria Pfunda seria .. orbital 5-seria O. (podczerwień)
Seria Humpreysa seria .. orbitalu na orbital 6-seria P.(podczerwien)