ĆWICZENIE LABORATORYJNE NR 3.

(Analiza granulometryczna).

Wydział Budownictwa sporządził: Michał Wolańczyk

Lądowego i Wodnego sprawdziła: dr inż.. Krystyna Szcześniak

Badanie uziarnienia (składu granulometrycznego) gruntu polega na określeniu zawartości w nim poszczególnych frakcji. Badanie uziarnienia gruntów niespoistych wykonuje się metodą sitową, a w gruntach spoistych najczęściej stosuje się metodą areometryczną. Pozwala to na wykreślenie krzywej uziarnienia, ustalenie rodzaju i nazwy badanego gruntu. Znajomość rodzaju badanego gruntu pozwala na prognozowanie jego właściwości oraz ustalenie zakresu dalszych badań.

Celem ćwiczenia jest określenie rodzaju gruntu niespoistego oraz określenie stopnia różnoziarnistości badanego gruntu.

SPOSÓB WYKONANIA BADANIA

I Przygotowanie próbki do badania

Próbka gruntu powinna być przed badaniem uziarnienia wysuszona do stałej masy w temperaturze 105 - 110 ^o C. Jeżeli zawiera ziarna o wymiarach większych niż 40 mm przed przystąpieniem do oznaczenia usuwamy takie ziarna z próbki. Następnie w zależności od makroskopowego określenia rodzaju gruntu niespoistego odważamy potrzebną masę do analizy:

• dla piasku drobnego 200 - 250 g,

• dla piasku średniego 250 - 500 g,

• dla piasku grubego, pospółki i żwiru 500 - 5000 g,

Notujemy na formularzu dokładną masę gruntu, przyjętą do badania.

II Wykonanie badania

• komplet suchych, czystych sit ustawiamy w kolumnę na wstrząsarce w ten sposób, że na górze znajduje się sito o największym wymiarze oczek a pod nim sita o kolejno coraz mniejszym wymiarze ( 25; 10; 2; 1; 0,5; 0,25; 0,1 oraz 0,071 lub 0,063 mm ). Pod sitem dolnym umieszcza się płaskie, dopasowane do sita naczynie do zbierania najdrobniejszych frakcji przesiewu,

• na górne sito wsypuje się wysuszoną i zważoną próbkę, przykrywa górne sito szczelnym wieczkiem i uruchamia wstrząsarkę,

• wstrząsanie powinno trwać 5 minut,

• po wyłączeniu wstrząsarki zawartość pozostałą na każdym sicie przesiewamy ręcznie przez co najmniej 1 minutę nad czystym arkuszem białego papieru. Jeżeli na arkuszu po tej czynności znajdą się ziarna lub cząstki gruntu , przesypujemy je z kartki na sito następne o drobniejszym wymiarze oczek natomiast pozostałość na sicie, którym wstrząsaliśmy , przesypujemy do plastykowego, wytarowanego naczynia i oznaczamy masę ziaren.

• wszystkie powyższe czynności wykonujemy z dużą dokładnością tak aby straty masy w stosunku do wyjściowej były jak najmniejsze, różnica między masą szkieletu gruntowego m_s ( wyjściową ) a sumą mas wszystkich frakcji m₁ + m₂ + m₃ + .... nie powinna przekraczać 0,5 % wartości m_s. Jeżeli przekracza, badanie wykonujemy jeszcze raz, jeżeli nie, to przy obliczaniu wyników rozrzucamy różnicę proporcjonalnie do mas pozostałych na poszczególnych sitach i dodajemy do tych wartości.

III Obliczanie wyników

• notujemy w formularzu dokładną masę pozostałości na każdym sicie,

• wprowadzamy poprawki do poszczególnych mas,

• obliczamy procentową zawartość poszczególnych frakcji,

• aby uzyskane dane z analizy sitowej przygotować do wykonania krzywej uziarnienia sumuje się kolejno procentowe zawartości danych frakcji wraz z frakcjami większymi,

• na wykres nanosimy sumy zawartości frakcji wraz z większymi i na jego podstawie określamy rodzaj gruntu,

• na podstawie wykresu uziarnienia określamy inne parametry gruntu takie jak d₁₀ , d₆₀, U.

Rys. 1. Przykładowe krzywe uziarnienia

---