Charakterystyka

Płyta główna - podstawowy komponent współczesnego mikrokomputera typu IBM PC, zawiera zasadnicze elementy architektury systemu, takie jak:

• Procesor,

• Pamięć RAM,

• Pamięć stała EPROM zawierająca BIOS

• Układy obsługujące magistralę: PCI, AGP,

• Kontrolery: UDMA, USB, klawiatury

Właśnie od płyty głównej a dokładniej od zastosowanych w niej komponentów zależy stabilność oraz szybkość działania całego systemu.
Budowa, Zasada działania

Poniższy przykład przedstawia płytę główną obsługującą procesory firmy AMD na szynie 266 MHz.

CHIPSET - jest układem scalonym stanowiącym integralną część płyty głównej. Chipset składa się z kilku modułów, których zadaniem jest integracja oraz zapewnienie współpracy poszczególnych komponentów komputera [procesora, dysków twardych, monitora, klawiatury, magistrali AGP, PCI, pamięci SDRAM (DDR, RDRAM) i innych]. Współczesne chipsety charakteryzują się obsługą protokołu transmisyjnego ATA 100 oraz obsługą procesorów pracujących na magistrali systemowej 266 MHz a wkrótce 333 MHz. W strukturze chipsetu można wyodrębnić dwa zasadnicze elementy:

• 1. Mostek północny (North bridge) - nadzoruje pracę pamięci operacyjnej, portu AGP i procesora

• 2. Mostek południowy (South bridge) - zarządza magistralą PCI, USB, kontrolerami ( UDMA, klawiatury, myszy), portem podczerwieni, drukarki, pamięcią stałą (EPROM) oraz zintegrowanymi urządzeniami takimi jak: karta sieciowa czy dźwiękowa.

Obydwa układy komunikują się ze sobą poprzez wewnętrzną magistralę o bardzo dużej przepustowości. w przypadku chipsetu (VIA KT266A) jest to 266 MB/s.
SCHEMAT PRZEDSTAWIAJĄCY KOMUNIKACJĘ POSZCZEGÓLNYCH PODZESPOŁÓW PŁYTY GŁÓWNEJ

BIOS - "Basic Input Output System"- podstawowy system Wejścia /Wyjścia. Najniższy poziom oprogramowania komputera umożliwiający działanie innych programów i operacji wykonywanych przez komputer. BIOS jest łącznikiem między sprzętem a uruchamianymi programami. Procedura BIOS-u została zapisana w pamięci stałej komputera, w odpowiednich układach scalonych, w postaci rozkazów języka maszynowego. Procedury te można odczytać ale nie można ich zmodyfikować. Zdecydowana większość producentów płyt głównych stosuje BIOS firmy Award. Oprogramowania American Megatrends oraz Phoenix są w mniejszości.

GNIAZDA PAMIĘCI - gniazdo, w którym umieszcza się "kości" pamięci. Obecnie stosowane są pamięci typu SDRAM ( szyna 133 MHz), DDR (266 i 333 MHz) oraz RDRAM. Standardowa liczba złącz to 4.Można w nich umieścić w sumie 4GB RAM.

GNIAZDO ZASILAJĄCE - Jest to gniazdo, poprzez które doprowadzone jest napięcie zasilające całą płytę główną i umieszczone na niej elementy. W płytach ATX jest to 20-stykowe gniazdo za pomocą, którego doprowadza się z zasilacza napięcia: +5V,-5V,+12V,-12V.

USB - Port przeznaczony do obsługi urządzeń zewnętrznych o przepustowości danych do 12 MB/s . Pojedyncze gniazdo USB potrafi obsłużyć do 127 urządzeń peryferyjnych takich jak klawiatury, myszy, modemy, joysticki i inne.

PORT RÓWNOLEGŁY - port wejścia/wyjścia wykorzystywany głównie do przyłączania drukarki lub skanera.

KODEK DŹWIĘKU - współczesne płyty główne posiada zintegrowany dźwięk AC97 w pełni wystarczający do podstawowych zadań.

PCI - magistrala PCI została opracowana przez firmę INTEL w roku 1992. Magistrala pracuje z częstotliwością 33 MHz, przesyłając dane całą szerokością 64-bitowej szyny. Pozwala, więc przesyłać dane z maksymalną szybkością 264 MB/s. W slotach PCI montujemy dodatkowe urządzenia takie jak: karta sieciowa, k. muzyczna, dodatkowe kontrolery dysków itp.

AGP - "Accelerated Graphics Port" szybki port graficzny. Port przeznaczony do obsługi szybkich kart graficznych. Dzięki niemu karta graficzna może użyć dowolnej ilości pamięci operacyjnej umieszczonej na płycie głównej, a niezależna szyna graficzna zapewnia bezpośredni transfer danych.AGP x 4 odznacza się przepustowością pamięci 8 razy większą niż port PCI. Przepustowość takiego złącza wynosi 1056 MB\s.

UDMA 100 - 80 pinowe złącze twardych dysków umożliwiające transfer danych dochodzący (teoretycznie) do 100 MB/s.

---