Spis tłumaczeń:

1. Czyste tłumaczenie

2. Tłumaczenie z podkreślonymi częściami mowy

Czyste tłumaczenie:

Lingua Latina	Lingua Polonica
De Lucullo	O Lukullusie
Apud Plutarchum legimus Lucullum aliquando solum cenavisse.	U Plutarcha czytamy, że Lukullus kiedyś samotnie ucztował.
Una tantum mensa parata erat et mediocris cena apposita.	Równocześnie stół był przygotowany i podawane [były] skromne potrawy.
Itaque Lucullus ad se vocatum servum, qui cenae praefectus erat, obiurgavit.	I tak Lukullus zganił przywołanego do siebie sługę, który był zarządcą kolacji.
Servus "Non existimavi - inquit - sumptuosam cenam parare opus esse.	Sługa „Nie uważam - powiedział - że wystawna uczta jest potrzebna.
Nemo invitatus erat".	Nikt [nie] został zaproszony”.
At Lucullus: "Quid hoc rei est?	Tymczasem Lukullus: „Co to ma do rzeczy?
An nesciebas Lucullum cum Lucullo cenaturum (esse)?"	Czy nie wiesz, że Lukullus z Lukullusem będzie ucztował?”

Notatka (aby wygadać się z niektórych zdań):

W łacinie nie ma podwójnego przeczenia („Nikt nie został zaproszony”), gdyż nie ma sensu zaprzeczać zaprzeczenia [dziwnie brzmi]. Wystarczy jedno nie lub inne słowo wyrażające zaprzeczenie, tutaj mamy „Nikt został zaproszony”, co znaczy to samo, co „Nikt nie został zaproszony”.

Poprawnie więc będzie w gramatyce łacińskiej dosłowne tłumaczenie: „Ja nigdy ci ufałem!”

Znaczy ono to samo co w gramatyce polskiej: „Ja nigdy ci nie ufałem!”

Gdyby w łacinie zastosowano dwa przeczenia w jednym zdaniu (jak np: nigdy ... nie ...) to zdanie przestaje być przeczące i staje się zdaniem twierdzącym (jak w matematyce 2 minusy dają plus).

Legenda Tłumaczenia:

[ ] - domyślnie, nie ma słowa w danym zdaniu odpowiadającego, ale można dodać aby uchwycić sens

{ } - mój prywatny komentarz

Podstawowe badanie zdania:

Lingua Latina	Lingua Polonica
De Lucullo	O Lukullusie
<ACI> Apud Plutarchum legimus Lucullum aliquando solum cenavisse.	U Plutarcha czytamy, że Lukullus kiedyś samotnie ucztował.
Una tantum mensa parata erat et mediocris cena apposita.	Równocześnie stół był przygotowany i podawane [były] skromne potrawy.
Itaque Lucullus ad se vocatum servum, qui cenae praefectus erat, obiurgavit.	I tak Lukullus zganił przywołanego do siebie sługę, który był zarządcą kolacji.
<ACI> Servus "Non existimavi - inquit - sumptuosam cenam parare opus esse.	Sługa „Nie uważam - powiedział - że wystawna uczta jest potrzebna.
Nemo invitatus erat".	Nikt [nie] został zaproszony”.
At Lucullus: "Quid hoc rei est?	Tymczasem Lukullus: „Co to ma do rzeczy?
<ACI> An nesciebas Lucullum cum Lucullo cenaturum (esse)?"	Czy nie wiesz, że Lukullus z Lukullusem będzie ucztował?”

Legenda Tłumaczenia:

<ACI> - w tym zdaniu jest konstrukcja ACI

<NCI> - w tym zdaniu jest konstrukcja ACI

<DP> - w tym zdaniu jest konstrukcja Dativus Possessivus

<OI> - w tym zdaniu jest konstrukcja Orzeczenia Imiennego

-->Szukaj odmiany sum, esse, fui <== jest to charakterystyczne w tej konstr.

kolor - podmiot

kolor - orzeczenie

kolor - przymiotnik

kolor - verbum regens

kolor - infinitivus

W przypadku ACI podkreślam tylko podmiot (w accussativie) i orzeczenie (w infinitivie) zdania podrzędnego (tej części po słowie „że”).

---