Zrównoważona Turystyka Jako Możliwość Rozwoju

Tłumaczyły :

Monika Moszczeńska

Patrycja Hauke

Studia Uzupełniające Magisterskie

Turystyka i Rekreacja : Semestr VII

Spis Treści

Wstęp:

Bieżące kwestie

Cel przewodnika

Definicje zrównoważonej turystyki i ekoturystyki

Jak korzystać z przewodnika

1. Turystyka i Współpraca w Procesie Rozwoju

1.1 Fakty i liczby w międzynarodowej turystyce

1.2 Międzynarodowe konwencje

1.3 Wspieranie turystyki we współpracy rozwoju

1.4 Międzynarodowe doświadczenie w ekoturystyce

2. Jak funkcjonuje turystyka

2.1 Marketing Mix

Produkt

Rynek

Promocja

Wnioski

2.2 Jakie ramowe czynniki są konieczne?

Wnioski

2.3 Regionalne współzależności

Bezpośrednie rezultaty

Pośrednie rezultaty

Wypływ

Wnioski

2.4 Nadchodzące alternatywy turystyki

Turystyka przyrodnicza

Turystyka wiejska / kulturowa

Turystyka naukowa

Rynek alternatywny

Wnioski

3. Kluczowe pytania dla szybkiej wyceny

Wyznaczenie celów i korzyści

Ocena możliwości rozwoju turystyki

Warunki współgrania elementów w rozwoju turystyki

Wstępne warunki dla osiągnięcia zysków

Wnioski szybkiej wyceny

4. Rozwój turystyki: krok po kroku

Krok 1: Analiza sytuacji

Inwestorzy i korzyści

Problemy i możliwości

Czynniki ramowe i wstępne warunki

Krok 2: Tworzenie strategii rozwoju turystyki

Jaki typ turystyki? Jaki segment rynku konsumentów?

Gdzie zacząć?

Krok 3: Określanie zadań i obowiązków

Współpraca inwestorów: kto, jak, z kim?

Krok 4: Zaangażowanie lokalnej społeczności

Poziomy uczestnictwa w rozwoju turystyki

Wstępne warunki zaangażowania lokalnej społeczności

Krok 5: Gwarancja ciągłości: wskazówki dla kontroli i oceny

Wstęp

Bieżące kwestie

Turystyka na całym świecie jest jednym z największych i stale rosnącym sektorem ekonomii jak również sekto­rem, w którym rozwijające się kraje maja znaczący udział. Dla samego tego faktu, turystyka jest istotnym czyn­nikiem w pojęciu polityki rozwoju. Szczególnie jeśli chodzi o ochronę środowiska, ekoturystyka jest coraz sil­niej wspierana ażeby wnosiła udział w projekty ochrony oraz aby oferowała ekonomiczne zalety ochrony eko­systemów.

Wiele państw staje w obliczu szerokiej gamy różnych form rozwoju turystyki i jednocześnie promując się jako „miejsca docelowe ekoturystyki”. Jednakże turystyka posiada potencjał by wspierać wprowadzanie ochrony środowiska i dążenie do rozwoju wyznaczonych celów, np. poprzez tworzenie korzyści ekonomicznych dla lokalnych społeczności i ekonomii narodowej oraz poprzez wspieranie ochrony przyrody i środowiska.

Ze względu na zapewnienie największych możliwych korzyści dla ciągłego rozwoju oraz świadomości ciągłego doradztwa, jeszcze ogólne pośrednictwo i katalityczna natura technicznej strony współpracy, poniższy przewod­nik przedstawia pierwsze kroki ku zdobyciu wiedzy potrzebnej w procesie ciągłego rozwoju turystyki. Główny nacisk jest położony wyłącznie na formy rozwoju gwarantujące zarówno ochronę dóbr naturalnych jak i tworze­nie wartości ekonomicznych dla lokalnych społeczności, za pomocą których wspólne podejmowanie decyzji oraz procesy uczenia się będą zharmonizowane z kulturą i tradycjami ludzi, na których będą oddziaływały skutki podjętych działań.

Mając tą świadomość, wyróżnia się dwa typy pośrednictwa charakterystycznego dla turystyki:

1. selektywna promocja form turystyki

2. ustalenie problematycznych spraw rozwoju turystyki.

Cel przewodnika

Prezentowany materiał przedstawia główne pomysły zawarte w projekcie zatytułowanym „Tourism in Technical Co-operation” będącym połączeniem dwóch projektów: „Implementation of the Biodiversity Convention” ( BIODIV ) oraz „Tropical Ecology Support Programme” ( TOEB ).

Biorąc pod uwagę turystykę jako zjawisko ciągłego rozwoju, musi być ona zaplanowana i zarządzana w taki sposób, aby korzyści społeczno-ekonomiczne zostały rozpowszechnione wśród ludzi sektora docelowego tak szeroko, na ile to możliwe. Projekty turystyczne oparte na współpracy ze społecznością, mają ogromne znacze­nie w rozpowszechnianiu korzyści wśród lokalnych mieszkańców.

Długofalowy rozwój turystyki jest bardzo ważny ze względu na swe ogromne uzależnienie od atrakcji turystycz­nych i działalności powiązanej z atrakcjami środowiska naturalnego, dorobkiem historycznym i kulturowym. Środowiskowe planowanie i analiza pojemności turystycznej to ogromnie ważne techniki zapobiegania środowi­skowym i społeczno-kulturalnym problemom wynikającym z uprawiania turystyki. W celu planowania rozwoju turystyki, który to rozwój napotyka oczekiwania turystów oraz osiąga trwałość sektora turystycznego, lokalne władze są zmuszone do pojmowania głównych trendów w skali międzynarodowej.

Z takiego też względu, ten praktyczny przewodnik jest adresowany głównie do lokalnych i regionalnych zarzą­dów, zarządców terenów chronionych, decydentów w ministerstwach turystyki i ochrony środowiska, jak rów­nież do organizacji sektora prywatnego oraz organizacji pozarządowych na poziomie lokalnym, narodowym i międzynarodowym.

Definicje: zrównoważona turystyka / ekoturystyka

Na Konferencji Narodów Zjednoczonych o temacie Środowisko i Rozwój ( United Nations Conference on Environment and Development ), mającej miejsce w Rio de Janeiro w roku 1992, temat długofalowego rozwoju został opracowany i przedstawiony w Agendzie 21 przyjętej przez konferencję. W każdym wypadku gdy jest wymienione w poniższym tekście pojęcie turystyki, oznacza ono turystykę zrównoważoną . Zrównoważona turystyka według Światowej Organizacji Turystycznej to:

Rozwój zrównoważonej turystyki zaspokaja potrzeby turystów i regionów goszczących jak również chroni i wspomaga szanse na przyszłość. Jest ona postrzegana jako prowadząca do zarządzania zasobami w taki sposób, aby potrzeby ekonomiczne, społeczne i estetyczne mogły być zaspokojone z równoczesnym zadbaniem o integrację kulturalną, podstawowe procesy ekologiczne, różnorodność świata biologicznego oraz o systemy podtrzymywania życia.

Od kiedy uwaga skupiona będzie na terenach chronionych i rolniczych, ekoturystyka będzie rozpatrywana jako jedna z najważniejszych form turystyki. Koncepcja ekoturystyki - w sensie długofalowej formy turystyki ukie­runkowanej na naturę, wywodzi się z ruchu ochrony i jest definiowana przez poniższe kolumny, które również stosujemy jako parametry dla tego praktycznego przewodnika.

ECOTURYSTYKA

Środowiska i

Tworzenie finansowych /

Wypracowanie

społeczno-kulturalna

ekonomicznych korzyści

środowiskowej

zgodność jako

i społeczno-kulturalnych

i kulturowej

fundamentalny czynnik

efektów dla :

świadomości

np. kontrola i uczestnictwo

np. akceptacja ochrony

miejscowej społeczności ;

Obszarów

Lokalnych

środowiska ; respektowanie

odpowiedni dostęp do

chronionych

społeczności

stylu życia i perspektyw

źródeł naturalnych ; itp..

społeczności goszczącej ;

wymiana doświadczeń ; itp.

Zasada minimalizacji

Zasada maksymalizacji

Zasada maksymalizacji

oddziaływania

i szeroki obszar

i szeroki obszar

oddziaływania

oddziaływania

Inne rodzaje turystyki różnią się tym, że nie występują w nich formy długofalowości, tak potrzebne by osiągnąć efekty ekologiczne, ekonomiczne i społeczno-kulturalne.

W definicji została zasugerowana możliwość realizacji tego rodzaju planu rozwoju na obszarze docelowym w odniesieniu do zakorzenienia, konkurencyjności i zyskowności. W kolejnych rozdziałach, ogromna część infor­macji będzie poświęcona temu aspektowi, który często jest zaniedbywany w wielu podjętych działaniach.

Jak korzystać z przewodnika

Ten praktyczny przewodnik może wspomóc ludzi planujących i rozwijających w podejmowaniu decyzji czy turystykę rozpatrywać jako opcję rozwoju możliwą do zaistnienia, czy też nie. Może również we współpracy z zainteresowanymi udziałowcami towarzyszyć w planowaniu i zakorzenianiu długofalowych form turystyki.

Rozdział 1: dostarcza informacji na temat aktualnych danych dotyczących turystyki, jak również przedstawia ogląd na dyskusję na temat turystyki współpracującej z rozwojem. Międzynarodowe konferencje na temat Dłu­gofalowej Turystyki są również przedstawione i prowadzą do oglądu debaty dotyczącej międzynarodowego doświadczenia z Ekoturystyką i Turystyką Przyrodniczą.

Rozdział 2: przedstawia wstęp do turystyki jako systemu kompleksowego: serwisy turystyczne, interakcja po­daży i popytu, wymagane czynniki ramowe i regionalne relacje ekonomiczne.

Rozdział 3: proponuje kluczowe pytania stworzone w celu przeprowadzenia szybkich wyliczeń pomagających w tworzeniu opinii na temat turystyki - czy jej rozwój będzie odpowiedni, prawidłowy.

Rozdział 4: oferuje pomoc w planowaniu, wprowadzaniu i przekształcaniu rozwoju długofalowej turystyki dla zróżnicowanego zakresu działalności. Sugerowane są również możliwe modele współpracy. Obszerna lista kon­trolna pomoże informatorom długofalowości w procesach planowania i przekształcania.

Uwaga dla czytelnika

Dla zastąpienia tekstu zostały użyte następujące znaki graficzne:

„uwaga” podkreśla szczególnie ważne aspekty, które nie mogą być zaniedbane;

zwraca uwagę na szczególnie ważne kryteria dla procesu decydowania lub zwraca uwagę

na pod­wyższone ryzyko;

zwraca uwagę na korzystne czynności.

1. Turystyka i Współpraca w Procesie Rozwoju

2. Jak funkcjonuje turystyka?

3. Kluczowe pytania dla szybkiej wyceny

4. Rozwój turystyki: krok po kroku

1.1 Fakty i liczby w międzynarodowej turystyce

Zjawisko, które kiedyś istniało jako indywidualna podróż dla osób uprzywilejowanych, stało się w ciągu ostat­nich dekad masowym fenomenem. Dane Światowej Organizacji Turystycznej są imponujące: w 1997, liczba międzynarodowych przyjazdów ( włączając również podróże biznesowe ) wyniosła 613mln. WTO na podstawie corocznego wzrostu ( 4,3% )szacuje, iż liczba przyjazdów międzynarodowych w roku 2020 wyniesie 1.600mln.

Ogólnoświatowy przemysł turystyczny zatrudnia ok. 212mln ludzi, a jego ogólna wartość zysku to ok. 3,4mld US$, który stanowi 5,5% globalnego obrotu. Innymi słowy, turystyka jest jedną z najbardziej dynamicznych i znaczących gałęzi przemysłu światowego.

Kraje rozwijające się mają ok. 154mln przyjazdów, które stanowią ok. 25% światowego ruchu turystycznego oraz ok. 24% całkowitego dochodu, czyli ok. 109mln US$ ( wg WTO 1998r. ). Jednakże udział w ruchu tury­stycznym uzależniony jest od regionu. Najbardziej rozwiniętymi regionami są: Północno-Wschodnia Azja, Połu­dniowo-Wschodnia Azja, Centralna Ameryka ( włączając Meksyk i Karaiby ). Turystyka na Karaibach oraz na niektórych wyspach Oceanu Indyjskiego i Południowego Pacyfiku jest najintensywniejsza ( porównując z ogra­niczeniami geograficznymi ). Kontrastem jest kontynent afrykański. Duże obszary Bliskiego Wschodu, Central­nej i Południowej Azji są również słabo rozwinięte pod względem turystycznym ( Tabela 1.1 ).

Tabela 1.1 : Główne kraje docelowe w rozwijającym się świecie
Źródło : dane statystyczne wg WTO ( 1998 ) : Kompendium Statystyk Turystycznych 1996 r.
Kraj	Przyjazdy	Dochód	Udział zagranicznej
	( 1.000 )	( mln $ )	waluty ( % )
Chiny	22,765	10,200	6,3
Meksyk	21,405	6,934	12,8
Turcja	7,966	5,962	20,5
Tajlandia	7,192	8,664	13,5
Malezja	7,138	3,910 ( 1995 )	4,8
Indonezja	5,034	6,087	10,9
Płd. Afryka	4,944	1,995	6,6
Argentyna	4,286	4,572	16,1
Tunezja	3,885	1,451	20,8
Egipt	3,528	3,204	47,5
Maroko	2,693	1,381	16,7
Brazylia	2,666	2,469	4,9
Indie	2,288	2,963	8,2
Filipiny	2,049	2,700	11,7
Rep. Dominikany	1,926	1,842	69,3
Kuba	999	1,231	43,5
Kostaryka	781	689	19,0
Kenia	717	474	18,7
Gwatemala	520	284	12,3 ( 1995 )
Mauritius	487	503	22,2
Ekwador	482	281	5,4
Namibia	410	208	13,3
Nepal	394	117	23,3
Fidżi	340	299	29,3
Ghana	305	249	14,8

Turystyka krajowa nie została ujęta w podanych statystykach i ma wartość kilka razy większą niż turystyka międzynarodowa.

1.2 Konwencje międzynarodowe

„Niepokojąca atrakcyjność turystyki” ma swe źródło w jej ambiwalencji. W ostatnim czasie doprowadziło to do zwiększenia znaczenia turystyki na arenie międzynarodowych konferencji dotyczących długofalowości i ochrony środowiska. W niewielkim stopniu wspomina się o turystyce w Agendzie 21, Konwencji na temat Zmian Klimatu ( Framework Convention on Climate Change ) oraz Konwencji dot. Różnorodności Biosfery ( Convention on Biological Diversity ). Pomimo to, turystyka od tamtej pory stała się podmiotem kilku oficjalnych, aczkolwiek nieobowiązujących, międzynarodowych deklaracji ( Program Środo­wiskowy Narodów Zjednoczonych z 1995r., osiemnastopunktowa deklaracja UNESCO „Statut Długofalowości Turystyki” z 1995 ( Lanzarote ) oraz „Deklaracja Rozwoju Turystyki Zrównoważonej ” z 1997 ogłoszona przez Ministerstwa Turystyki i Środowiska obszaru Azji i Pacyfiku.

Na największy szacunek zasługuje „Deklaracja Berlińska - Biosfera i Turystyka Długotrminowa” ( Berlin Declaration - Biological Diversity and Sustainable Tourism ) podpisana w 1997 roku przez ministrów środowiska z 18 państw na Międzynarodowych Targach w Berlinie, zorganizowa­nych z inicjatywy niemieckiego Ministerstwa Środowiska. Strony oraz sygnatariusze oświadczają, że główne zagadnienia globalnej polityki środowiskowej - biosfera, ochrona klimatu, redukcja konsumpcji dóbr natural­nych, nie mogą być zrealizowane bez długofalowego rozwoju turystyki.

Sformułowanie dla zrównoważonej turystyki globalnych dyrektyw opartych na deklaracji berlińskiej oraz kon­wencji dot. biosfery byłoby kolejnym roztropnym krokiem od czasu 10 Artykułu konwencji rozpatrującej długo­falowe wykorzystanie biosfery ( tworzenie społeczno-ekonomicznych bodźców dla ochrony środowiska ). We­dług tej zasady, zrównoważona turystyka stałaby się jedyną formą korzystania z biosfery. Z tego samego powodu wiele krajowych strategii, planów działania oraz raportów na temat wdrażania konwencji informowało o działal­ności turystycznej za każdym razem gdy był podejmowany temat długotrwałego wykorzystywania zasobów genetycznych. Relacja miedzy turystyką a różnorodnością biosfery jest bardzo istotna ze względu na wysoki stopień biozróżnicowania tropikalnych oraz subtropikalnych regionów będących głównymi obszarami docelo­wymi dla turystyki.

Natomiast na IV Konferencji Członków Konwencji o Zróżnicowaniu Biosfery ( 4^th Conference of the Parties to the Convention on Biological Diversity ) zorganizowanej w maju 1998r. w Bratysławie, sygnatariusze mogli jedynie zgodzić się na międzynarodową wymianę informacji i doświadczeń w kwestii turystyki i biozróżnicowania. Temat długofalowej turystyki wciąż jest w programie polityki zarówno środowiskowej jak i rozwoju. Na przykład, na VII spotkaniu Komisji Narodów Zjednoczonych ds. Długofalo­wego Rozwoju - kwiecień 1999r., został omówiony ten temat. Ponadto V Konferencja Członków Konwencji o Biozróżnicowaniu dotyczyła zrównoważonej turystki ( Nairobi, maj 2000r. ).

Jeżeli kraje rozwijające się zrealizują postanowienia Deklaracji Berlińskiej oraz innych - podobnych dokumen­tów, będą one wymagać wsparcia ze strony wielu organizacji dotujących. Wiele podobnych sytuacji miało już miejsce. Różnorodne projekty turystyczne zostały dofinansowane przez duże organizacje np. tj. Bank Światowy oraz jego oddziały, Międzynarodowa Korporacja Finansowa ( IFC ) oraz Unia Europejska. Częściowo zaanga­żowane w ten obszar działalności są także niektóre z większych organizacji pozarządowych, a zorientowane na ekologię: IUCN, Fundusz Światowej Fauny ( World Wildlife Fund ), Ochrona Środowiska ( The Nature Conse­rvancy ).

W między czasie, niemiecka współpraca poczyniła kroki ku promocji turystyki, np. opublikowane przez Naro­dowe Ministerstwo ds. Ekonomicznej Współpracy i Rozwoju w 1995 opracowanie zatytułowane: „Ekoturystyka: Narzędzie Ochrony?”. Odpowiada ono twierdząco na zawarte w tytule pytanie. W czerwcu 1997r. zostało zorga­nizowane przez Niemiecką Agencję ds. Technicznej Współpracy spotkanie ekspertów w celu przeanalizowania pytania: „Ekoturystyka - Narzędzie dla Długofalowego Rozwoju?”. Realizację pierwszych projektów niemiec­kiej współpracy technicznej rozpoczęto w 1997 roku, a w lipcu 1998 na terenach palestyńskich i we współpracy z Secretaria de Integracion Turistica Centroamericana (SITCA) w Środkowej Ameryce.

1.3 Polecanie turystyki we Współpracy Rozwoju

Nikt nie stwierdziłby, że omawiane punkty sporu wzięte razem są złe. W rezultacie prywatny sektor narzucił ogromną dynamikę na rozwój turystyki podczas gdy rząd w ograniczonym stopniu tworzy infrastrukturę i pro­muje rynkowe starania. Często w tych działaniach aspekty ekologiczne, społeczne i kulturalne są lekceważone.

Brak zainteresowania turystyką we współpracy rozwoju powoduje brak możliwości działania organizacji, aby móc regulować negatywny wpływ niekontrolowanego ruchu turystycznego. Faktem jednak jest, iż turystyka to działalność mająca styczność z wieloma sektorami, a co za tym idzie, wpływająca pośrednio i bezpośrednio również na wiele obszarów działalności Współpracy Rozwoju.

Turystyka wraz z jej różnymi formami oddziaływania musi być zbadana z większym zróżnicowaniem niż chciałaby tego szczera krytyka. Rzecznicy strategii rozwoju w turystyce udowadniają, że:

• Turystyka stała się integralną częścią ekonomii wielu rozwijających się państw i często jest najważ­niejszym, a przynajmniej jednym z najważniejszych źródeł zysków obcej waluty.

• Dla bardziej rozwiniętych ekonomii wypływ waluty spowodowany importem jest kwestią drugo­rzędną. W krajach z wyższym wypływem nie ma ekonomicznej alternatywy dla turystyki.

• Brak wpływu Trzeciego Świata na globalny rynek oraz niepewność w żądaniu są również typowe dla sektora rolniczego. Nikt nigdy by się jednak nie ośmielił zaniechać zobowiązań wobec rolnic­twa wynikających ze Współpracy Rozwoju.

• Turystyka posiada szeroki zakres powiązań z innymi gałęziami przemysłu, a zatem pośrednio oddzia­łuje na dochód i tworzenie nowych miejsc pracy.

• Ze względu na swój charakter turystyka jest trudna do zautomatyzowania, a zatem jest nowoczesną formą przemysłu z ogromnym potencjałem tworzenia nowych zawodów.

• Turystyka tworzy również swój udział w wykwalifikowanych stanowiskach pracy o różnych profi­lach. Z tego samego powodu, ogromna liczba niewykwalifikowanych stanowisk znajdujących się na rynku turystycznym nie powinna być oceniana jedynie jako negatywna, gdyż mogą być one ob­sadzone przez lokalnych mieszkańców cierpiących na brak szkolenia.

• Alternatywne formy turystyki, np. ekoturystyka, charakteryzują się odmienną strukturą podaży i po­pytu niż konwencjonalna turystyka masowa, która wystawiona jest na inny rodzaj ekonomicz­nych, społeczno-kulturalnych i ekologicznych wpływów.

• Wpływ turystyki na środowisko może być kontrolowany jedynie do pewnego stopnia. Może to dopro­wadzić nawet do pozytywnych efektów, np. w przypadku gdy turystyka wyeliminuje szko­dliwe dla środowiska wykorzystanie gruntów: ekstensywna eksploatacja lasów deszczowych, wy­palanie, kłusownictwo.

• Turystyka nastawiona na naturę jest jedną z niewielu form korzystnej działalności ekonomicznej (z wyjątkiem myślistwa i rybołówstwa), która może przyczynić się do długofalowego uprawomoc­nienia ekosystemów.

Schemat 1.1 Połączenia miedzy tradycyjnym obszarem działalności

współpracy rozwoju i turystyką.

1.4 Międzynarodowe doświadczenie w ekoturystyce

Światowe badania częściowo osiągnęły odmienne wyniki w stosunku do wywiązania się z aspiracji wyrażonych w idei ekoturystyki: środowiskowa zgodność, promocja ochrony przyrody i korzyści dla lokalnej populacji. Większość wyliczeń wskazuje na ogromny potencjał ekoturystyki, jednocześnie notując główne utrudnienia w realizacji. W nielicznych przypadkach zostaje odniesiony sukces.

Z drugiej strony, duże utrudnienie realizacji ekonomicznego potencjału turystyki poprzez wyznaczone cele jest dość popularne. Generalnie co powoduje więcej problemów niż finansowanie/promocja obszarów chronionych przez turystykę to adekwatne zaangażowanie lokalnej społeczności.

Tabela 1.2: Typowe problemy rozwoju ekoturystyki

• Obszary chronione nie nakładają żadnych opłat, a jeśli tak to bardzo niskie, które ledwo lub w ogóle nie są w stanie pokryć poniesionych wydatków.

• Dochody z opłat muszą być przekazane centralnym władzom podatkowym; w tym momencie nie są one już dostępne dla lokalnej ochrony środowiska.

• Przedsiębiorstwa turystyczne często sprzeciwiają się opłatom gdyż obawiają się niepomyślnego wpływu na swoją konkurencyjność; lub też krytykują, że opłaty jedynie dofinansowują rządową biuro­krację.

• Lokalna wiejska społeczność odczuwa brak specjalistycznej wiedzy, doświadczenia i źródła finanso­wego, które pozwoliłyby zaangażować się w przemysł turystyczny.

• W wielu wypadkach nie można zatrudnić pracowników na wykwalifikowane miejsca pracy ze względu na ich niski poziom wyszkolenia.

• Ogromnie trudno jest osiągnąć powszechne korzyści w społecznie i kulturalnie heterogennych lokal­nych społecznościach o niskim poziomie organizacyjnym.

• Potencjał turystyki jest przewartościowany gdyż nie zostały przeprowadzone żadne badania sprawdza­jące możliwość jej realizacji oraz analizy kosztów i zysków.

• Możliwości lokalnej społeczności są przewartościowane. Lokalna własność oraz uczestnictwo są pożą­dane i konieczne, lecz prezentują jedynie ograniczony stopień profesjonalizmu wymaganego w przemy­śle turystycznym.

• Niedostateczne zdefiniowanie obowiązków zwolenników zaangażowanych w przedsięwzięcie.

• Często ignorowany jest zarówno sektor prywatny jak i istotni zwolennicy wraz z ich profesjonalizmem oraz kontaktami na rynku.

Najbardziej obiecującymi inicjatywami, w pojęciu ekoturystyki, są te, które łączą źródła ochrony i lokalne zaan­gażowanie z profesjonalizmem w przemyśle turystycznym, przedsiębiorczym myśleniem i orientacją rynkową. Osiągnięcie takiej równowagi jest niezmiernie trudne.

Pozarządowe organizacje i organizacje technicznej współpracy powinny przejąć rolę mediatorów pomiędzy ochroną środowiska, lokalnymi korzyściami oraz przedsiębiorstwami turystycznymi. Dzięki temu korzyści pły­nące z polityki rozwoju mogą być zwiększone.

1. Turystyka i Współpraca w Procesie Rozwoju?

2. Jak funkcjonuje turystyka?

3. Kluczowe pytania dla szybkiej wyceny

4. Rozwój turystyki: krok po kroku

Turystyka to kompleksowy system działalności i usług powiązany z licznymi obszarami ekonomicznymi i spo­łecznymi (schemat 2.1). Według tej zasady, w działalność turystyczną jest zaangażowana ogromna liczba uczestników. Jeśli zrównoważona turystyka ma być rozwinięta w celu osiągnięcia określonego celu, to zakłada ona, że kompleksowość i charakterystyka globalnego systemu turystycznego jest zrozumiała.

Czerpanie z turystyki korzyści dla regionu docelowego, obejmuje zastosowanie mechanizmów wolnorynkowych dla celów ekologicznych i społecznych. To oznacza akceptację logiki systemu stosowanego głównie przez pry­watne firmy, dla których konkurencyjność i zyskowność są fundamentalnym celem i jednocześnie warunkami swej egzystencji na rynku. W takich kategoriach muszą zacząć myśleć administracje obszarów chronionych, instytucje rządowe, organizacje pozarządowe i lokalne społeczności chcące brać czynny udział w turystyce.

Poniższy rozdział poświęcony turystyce przedstawia jej podstawowe mechanizmy jako globalną działalność ekonomiczną. Charakteryzuje on również formy turystyki istotne dla obszarów rolniczych państw rozwijających się.

Działalność turystyczna ma miejsce na kilku szczeblach; zaczynając od źródła i kończąc na miejscu docelowym. Oznacza to, że wyszkolenie kilku miejscowych przewodników, budowa kwater i wydanie informatorów nie są wystarczające. Cały łańcuch usług turystycznych, które często wykraczają poza granice państwa, musi funkcjo­nować z zamiarem rozwoju turystyki na określonym obszarze. Ze względu na brak możliwości zobaczenia miej­sca docelowego przed wykupieniem produktu przez turystę, należy zwrócić uwagę na szczególny związek po­między popytem i podażą jaki panuje w systemie turystycznym.

2.1 Marketing Mix

W przemyśle turystycznym strategia marketingowa składa się z wielu czynników wpływających na działania marketingowe: czas, marki, wycena, kanały dystrybucji, produkt, wizerunek, reklama, sprzedaż, public relations.

Produkt

Produkt turystyczny nie zawiera się jedynie z fizycznego produktu i usługi, lecz również z planowania, rozwoju, kreowania marki i pakowania. Podstawowe koncepcje marketingowe sugerują aby rozwój nowego produktu odpowiadał potrzebom niektórych segmentów rynku. Konieczne jest rozróżnienie ofert pierwotnych i wytwo­rzonych.

Pierwotna oferta turystyczna to :

• atrakcje przyrodnicze ( widoki, klimat, woda, plaże, fauna )

• atrakcje kulturalne ( historyczne lub religijne monumenty, tradycyjne rzemiosło, folklor, festiwale, zwy­czaje, tradycje, gościnność, kuchnia, itp. )

Przyrodnicze i kulturalne atrakcje muszą być dostępne dla turystyki. Jest to możliwe gdy pierwotna oferta tury­styczna występuje w połączeniu z ofertą infrastruktury, na którą składają się:

• Transport wraz z odpowiednimi urządzeniami

• Wypoczynkowe urządzenia ( zakwaterowanie, gastronomia, sklepy, rozrywka i inne udogodnienia umoż­liwiające aktywność turystyczną )

• Pośrednicy ( agenci, tour operatorzy, biura informacji turystycznej ).

produkt turystyczny jest kombinacją ofert pierwotnych i infrastruktury.

Marketing

Marketing zawiera w sobie wszystkie działania i procesy wykorzystywane by doprowadzić do wspólnego spo­tkania kupujących i sprzedających, włączając w to także tworzenie, dystrybucję, promocję, wycenę i innowa­cyjne pomysły w celu udogodnienia satysfakcjonującej transakcji.

Aby konkurować na obecnym rynku turystycznym, prywatne i publiczne sektory muszą wiedzieć kim są ich klienci i jakie są ich potrzeby i wymagania. Muszą również mieć zdolność do udostępniania potencjalnym klientom usług i produktów turystycznych i przekonania ich do zakupu.

Tematem przewodnim dla społeczności chcących pozyskać zainteresowanie turystów jest rynek lokalnej kul­tury, atrakcji lub wspaniałych, niezapomnianych przeżyć. Sukces firm prywatnego sektora może zależeć od efektywności rynkowej oraz sprzedaży usług linii lotniczych, łańcuchów hotelowych, lub też przedsiębiorstw turystycznych.

Promocja

Promocja ma na celu zmianę zachowań klienta - ma go nakłonić do zakupu produktu turystycznego m.in. ta­kiego jak przelot liniami lotniczymi, noclegu w hotelu, posiłku w zakładzie gastronomicznym, wycieczki lub całego pakietu usług. Określenie rodzaju segmentu klientów ma istotne znaczenie przy doborze odpowiednich technik promocyjnych.

Wnioski

• Zarządcy obszarów chronionych, organizacje pozarządowe, lokalni administratorzy w momencie gdy otrzymają wsparcie w rozwoju produktów turystycznych, muszą mieć na uwadze wymagania rynku. Rezultatem spotkania odpowiedniego produktu lub usługi z właściwym klientem w odpo­wiednim miejscu i we właściwym czasie jest opłacalność i usatysfakcjonowany klient.

• W sprzedaż lokalnego produktu turystycznego musi być zaangażowany sektor prywatny, głównie tour operatorzy i hurtownicy. Przy tworzeniu oferty i zarządzaniu turystyką musi być wzięty pod uwagę ich udział i proces operacyjny.

2.2 Jakie ramowe czynniki są konieczne?

Ramowe czynniki, konieczne do wprowadzenia procesu długofalowości, można podzielić wg poniższego sche­matu:

Ramowe Czynniki dla Długofalowego Rozwoju Turystyki

Podstawowe czynniki ramowe

• Obecność podstawowej infrastruktury transportowej: międzynarodowe lotnisko, sieć dróg, autostrady

• prostych regulacji prawnych dot. imigracji i waluty - bardzo ważne dla wyjazdów zagranicznych

• osobistego bezpieczeństwa turystów

• niskiego stopnia zagrożenia zdrowia - podstawowa opieka medyczna, brak epidemii

• Ochrona atrakcji turystycznych przed zniszczeniem i destrukcją

Ramowe czynniki polityki ekonomicznej

• Porządek ekonomiczny i polityka finansowa, które promują turystykę i inne prywatne przedsiębiorstwa lub przynajmniej nie hamują rozwoju

• Dostęp do opcji finansowych i promocyjnych

• Dostęp do informacji i ośrodków doradczych

• Dostęp do informacji / konsultacji dot. rozwoju produktu i marketingu - szczególnie w stosunku do no­wych oczekiwań turystycznych

• Wsparcie marketingu na rynkach zagranicznych - np. dostęp do nowych systemów rezerwacyjnych

• Możliwość szkolenia wyspecjalizowanego personelu - szkoły o profilu turystycznym, zawodowe cen­tra szkoleniowe

Ramowe czynniki dla ekologicznie i społecznie długotrminowej turystyki

• ustawodawstwo dot. środowiska - np. wysokie standardy dla przemysłu turystycznego dot. środowi­ska, legalna, solidna pozycja obszarów chronionych

• polityczne i administracyjne struktury nadające lokalnym społecznościom pewien udział w prawach wła­sności i swobodę działania

• rządowa polityka ekonomiczna i fiskalna pozwalająca na przeznaczenie dochodów z turystyki bądź na cele ochrony środowiska lub lokalnym społecznościom

• informacja / konsultacja dot. środowiskowo korzystnych technologii i metod zarządzania

• narzędzia finansowe / systemy pobudzające sprawiające inwestycje korzystne środowiskowo, inwesty­cje w regiony położone na obrzeżach ekonomicznie atrakcyjne.

Turystyka praktycznie jest niemożliwa bez wyżej wymienionych czynników. Co więcej, działalność przedsię­biorstw turystycznych jest uzależniona w podobnej mierze zarówno od klimatu sprzyjającego inwestycjom, jak i innych instytucji oraz polityki ekonomicznej i turystycznej. Pozostałe czynniki ramowe są konieczne ze względu na regulację turystyką tak, by była ona długofalowa nie tylko ekonomicznie lecz również ekologicznie i społecznie. Długofalowe mają być także płynące z niej korzyści.

Instytucje rządowe, sektor prywatny, społeczność są istotne dla ochrony czy też tworzenia istotnych czynników ramowych, promocji i regulacji turystyki.

Małe i średnie przedsiębiorstwa zależne są od funduszy i możliwości konsultacji w podobnym stopniu jak i od wstępnej działalności rządu ( np. już istniejąca infrastruktura ). W korzystniejszej sytuacji by wyrównać defi­cyty rządowe za pomocą własnych środków są duże firmy ( np. obszar szkolenia, infrastruktury ).

Wnioski

• Istotnym jest by określić z pewnym wyprzedzeniem, czy w ogóle istnieją fundamentalne warunki dla za­istnienia długofalowych form turystyki ( rozdział 3 ).

• Generalnie agencje państwowe i organizacje pozarządowe nie mogą udzielić lokalnym inicjatywom tury­stycznym wsparcia ( np. dot. konsultacji, szkolenia ); powinna wzrosnąć współpraca z sektorem prywatnym.

• Gdy istnieją znaczne deficyty ( np. słabe strony instytucji ), współpraca rozwoju musi rozpocząć się od czynników ramowych.

2.3 Regionalne współzależności

Wydatki poniesione przez turystów przynoszą bezpośrednie korzyści wszystkim związanym z turystyką sektorom usługowym ( baza noclegowa, atrakcje, wydarzenia, transport ) oraz pośrednio taki sektorom jak rzemiosło, budownictwo, rolnictwo.

Bezpośrednie efekty

Bezpośrednie korzyści powstają na skutek bezpośredniego zakupu towarów i usług w miejscach docelowych, w formie wpływu w firmie, dochodu, zatrudnienia i wpływu rządowego pochodzącego z sektorów przyjmujących wydatki turystyki. W miejscach docelowych miejsca pracy tworzy głównie baza noclegowa, catering oraz inne ośrodki usługowe. Swobodnie można powiedzieć, że w porównaniu z innymi nowoczesnymi sektorami ekono­micznymi, turystyka w stosunku do wartości zysku i często również do zainwestowanego kapitału, tworzy rela­tywną ilość miejsc pracy.

Pośrednie efekty

Obrót wydatków poniesionych w miejscach docelowych przez uczestników turystyki, poprzez transakcje mię­dzy przedsiębiorstwami, generuje efekty pośrednie. Na przykład, pośrednie korzyści mogą być tworzone przez inwestycję i wydatki firmy, która bezpośrednio korzysta z wydatków turystów. Bezpośredni przychód firmy stymuluje dochód i zatrudnienie w innych sektorach, jeśli zostaje ponownie zainwestowany lub wykorzystany na zakup dóbr i usług rodzimych dostawców ( którzy z kolei kupują dobra i usługi od innych krajowych do­stawców ).

W dodatku wydatki turystów w granicach miejsca docelowego mogą tworzyć „korzyści sprowokowane”. Kiedy następuje wzrost poziomu dochodu na skutek bezpośrednich i pośrednich efektów zmian na poziomie wydat­ków turystycznych, część z dodatkowego dochodu osobistego jest wydawana na obszarze miejsca docelowego. To owocuje rozszerzenie bezpośredniego wpływu na tworzenie dochodu i miejsc pracy - zjawisko znane jako efekt wielostronny. W krajach rozwijających się współczynnik wielostronnego efektu wynosi więcej niż 1. W mniej rozwiniętych ekonomiach, mniej niż 1, jednakże...( zob. Tabela 2.1 ).

Zasięg efektów bezpośrednich i pośrednich na tworzenie dochodu i miejsc pracy zależy od poniższych czynni­ków:

• Istnienia kapitału, przedsiębiorczej inicjatywy i specjalistycznej wiedzy

• Dostępności i kwalifikacji pracowników

• Dostępności, jakości, cen lokalnych dóbr i usług.

Tabela 2.1 : Efekt wielostronny : Przykłady
Turysta płaci za :	Wydatki dodatkowe	Dostawcy
	materiały budowlane i wykonanie	firmy budowlane , rzemieślnicy
Zakwaterowanie	naprawy	rzemieślnicy
	wyposażenie	sklepy meblowe , rzemieślnicy
	świeże produkty	rolnictwo , rybołówstwo ,
Wyżywienie		lokalne rynki / handel
	przetworzone jedzenie	piekarze , rzeźnicy , hurtownicy
	środki transportu	dealerzy samochodowi ,
Transport		wynajem łodzi
	paliwo	stacje benzynowe
	przewoźnicy	nie wyspecjalizowane
		ekipy lokalne
	zwierzęta wykorzystywane	miejscowe rolnictwo
	do transportu
	specjalne wycieczki	wyszkolone miejscowe ekipy
Rozrywkę	wydarzenia kulturalne	lokalna populacja
	kursy , warsztaty	wyszkolone lokalne ekipy
	sprzęt ( sportowy )	sprzedawcy , wynajmujący
		artykułów sportowych

Wypływ pieniądza

Część dodatkowego dochodu pochodzącego ze wzrostu wydatków turystów, może być narażona na wypływ. Wyciek ma związek z procesem, poprzez który przychód turystyczny omija ekonomię miejsca docelowego.

Przychód może wypływać w formie opłat za import lub zaoszczędzonych funduszy ( nie zainwestowanych ). Ważne opłaty mogą przybrać różną formę, np. formę repatriacji profitów zagranicznym firmom, wynagrodzeń dla zamiejscowych zarządców, opłat za importowane towary, promocję i reklamę przeprowadzaną przez obce - a nie rodzime, firmy.

Wnioski

• Ograniczone efekty bezpośrednie i wysoki stopień wypływu mogą wystąpić na terenach nierozwinię­tych, położonych na obrzeżach, dla obcego kapitału i wysokiego procentu dóbr / usługi muszą być sprowadzone. Niemniej jednak, nawet niskie dochody z turystyki będą miały ogromne znaczenie.

• Głównym zadaniem dla lokalnej regulacji rozwoju długofalowej turystyki jest promowanie przedsiębior­czych inicjatyw lokalnej społeczności i wspieranie długofalowego wykorzystania lokal­nych dóbr.

2.4 Nadchodzące alternatywy turystyki

Na ogrom ruchu turystycznego składają się podróże biznesowe i standardowe wyjazdy nad morze do dużych ośrodków wypoczynkowych. Pomimo ostatnich tendencji skłaniających się ku innym formom turystyki, to jed­nak wcześniej wspomniane typy są tym głównym motorem narodowego i międzynarodowego ruchu turystycz­nego. Atrakcje przyrodnicze i kulturalne terenów rolniczych nie zwróciły na siebie zbyt dużej uwagi turystów, jednakże powoli to zainteresowanie wzrasta. Najistotniejszymi formami alternatywnej turystyki są:

• Turystyka przyrodnicza: u podstaw zainteresowania tą formą leży jej zróżnicowanie naturalne.

• Turystyka kulturowa / wiejska: duże zainteresowanie manifestacją kultury folkowej.

• Turystyka naukowa: zainteresowanie projektami ekologicznymi i podróżami w celach naukowych i edu­kacyjnych.

Turystyka przyrodnicza

Dokładne dane dotyczące światowego popytu na turystykę przyrodniczą są niedostępne, jednakże istnieją dane dot. poszczególnych państw. Wschodnia i Południowa Afryka ( safari ), kraje obszaru Himalajów ( turystyka górska ), Południowo-wschodnia Azja ( lasy deszczowe ), rafy koralowe Oceanu Indyjskiego, Południowy Pa­cyfik i Karaiby ( nurkowanie ), Centralna i Południowa Ameryka ( turystyka górska, lasy deszczowe ) to naj­ważniejsze miejsca docelowe turystyki przyrodniczej.

Ilościowe znaczenie zróżnicowanego popytu jest ważne względem określenia potencjalnego rynku dla produktu turystyki przyrodniczej. Według przewidywań, klasyczny ekoturysta - szczególne zainteresowanie przyrodą, małe wymagania, świadomość ekologiczna, będzie częścią większości globalnego rynku turystyki przyrodni­czej.

Liczba „przypadkowych” ekoturystów jest dużo większa. Są oni głównie turystami krajowymi. Podczas plano­wania turystyka przyrodnicza musi być wzięta pod uwagę. Ten typ turystyki, jeśli dobrze zarządzany, mógłby być nawet znaczącym potencjałem dla dochodu obszarów przyrodniczych w obrębie ośrodków wakacyjnych.

Turystyka wiejska / kulturowa

Obserwacje turystyki wykazują duże zainteresowanie kulturami egzotycznymi. W przeciwieństwie do turystyki przyrodniczej, która może funkcjonować bez udziału lokalnej społeczności, interkulturalne kontakty są trzonem podróży turystyki kulturowej. Najczęściej oczekiwany jest także najwyższy poziom autentyczności kultury. Podróżujący w dodatku mają często wiele innych zainteresowań, nierzadko szczególnych ( zob. Tabela 2.2 ). Wycieczki kulturowe, tak jak i turystyka przyrodnicza, są często połączone z innymi atrakcjami, np. pobyty na plaży, wypady na łono natury.

Turystyka Naukowa

Naukowa i edukacyjna turystyka są interesujące z ekonomicznego punktu widzenia. Obydwa typy turystyki wymagają aktywnego rozwoju stosownych ofert, którym zająć powinny się agencje realizujące projekty badaw­cze oraz odpowiedzialne organizacje. Jeśli powyższe formy połączyć z komplementarnymi ofertami zawodo­wymi, mogą osiągnąć one poziom intratnego źródła dochodu organizacji wykonawczych oraz tworzyć nowe miejsca pracy dla miejscowej populacji.

Tabela 2.2 : Typy turystyki wiejskiej i kulturowej
Źródło : VORLAUFER 1997 ; zmienione
Formy turystyki	Atrakcje
Historyczna / archeologiczna	pomniki historyczne , prace wykopaliskowe
turystyka
Etno-turystyka	tradycyjne / miejscowe społeczności i ich folklor ,
	budowle , życie ekonomiczne , rzemiosło
Turystyka wiejska	krainy rolnicze , interesujące wioski , jazda konna ,
( agroturystyka )	uczestnictwo w życiu mieszkańców
Turystyka szkoleniowa	kursy , warsztaty szkoleniowe ( muzyka , rzemiosło ,
	języki obce , medycyna naturalna ) , oparte na
	autentycznej działalności
Turystyka religijna	tradycyjne miejsca pielgrzymek , miejsca święte ,
	ceremonie , centra modlitewne , itp.
Turystyka zdrowotna	kąpiele mineralne , wody termalne

Rynek alternatywny

Uczestnicy turystyki przyrodniczej i kulturowej mogą charakteryzować się ponadprzeciętnym wykształceniem, wyższymi dochodami, większymi wydatkami na turystykę, doświadczeniem podróżniczym, otwartością. Ogrom wymagań wywodzi się ze zindustrializowanych nacji. Jednakże liczba krajowych turystów zainteresowanych pięknem natury i dorobkiem kulturalnym swego kraju wciąż wzrasta.

Tym co wyróżnia tour operatorów turystyki przyrodniczej i kulturowej krajów rozwijających się oraz operato­rów bazy noclegowej jest wysoki stopień wyspecjalizowania oraz małe i średnie przedsiębiorstwa nie posiada­jące tak naprawdę dostępu do źródeł finansowych. Niemniej jednak przedsiębiorstwa obsługujące turystykę masową stopniowo zwracają się ku turystyce przyrodniczej i kulturowej tworząc zróżnicowaną ofertę tury­styczną.

Nawet w turystyce przyrodniczej i kulturowej można zaobserwować starania o krótkoterminowy przychód i krótkofalowe wykorzystanie dóbr turystycznych. Zjawisko to spowodowane jest lukami w wiedzy specjali­stycznej dot. właściwego zarządu, projektowania produktu oraz odpowiedniej promocji.

Wnioski

• W czasie współpracy z sektorem prywatnym, muszą być określone obszary współgrania podmiotów roz­woju długofalowej turystyki z ekonomicznie podstawowymi udziałami firm; należy określić rów­nież obszary ewentualnego konfliktu. Poza głównym pojęciem odpowiedzialności, przemysł tury­styczny przedstawia zasadniczo bezpośrednie zainteresowanie długofalowością rozwoju turystyki gdy:

• zostaną zastosowane odpowiednie pomiary w celu obniżenia wydatków operacyjnych, a przynajmniej za­chowania ich na tym samym poziomie,

• można zapobiec zniszczeniu dóbr turystycznych ( np. zanieczyszczenie wód, kłusownictwo ),

• poszczególne obliczenia są dostosowane do tożsamości przedsiębiorstwa i gdy przyciągają klientów.

• Podstawowa gotowość do współpracy z lokalną społecznością posiada podobne cechy. Dla firm ozna­cza to przede wszystkim opóźnienia i wzrost liczby komplikacji w procesie operacyjnym, może się jednak stać interesująca jeśli daje możliwości atrakcyjnemu produktowi turystycznemu.

• Jeśli wyżej wymienione warunki nie występują to na przemysł turystyczny nie można liczyć, a w szcze­gólności jeśli spowodowałoby to podwyższenie wydatków lub utratę przychodu. W takich wy­padkach administracjom terenów chronionych, lokalnym organizacjom, instytucjom rządowym i poza­rządowym doradza się stworzenie specjalnych bodźców ( np. obniżki opłat, wspólne szkolenie miej­scowego personelu ) lub nałożenie opłat ( np. za przyznawanie koncesji ) co może spowodować wy­twarzanie przez przedsiębiorstwa turystyczne odpowiednich, z punktu widzenia ochrony środowiska i korzyści miejscowej społeczności, efektów.

• Bardzo ważną, lecz niestety pośrednią korzyścią ekonomiczną jest oddziaływanie na organizacje ochrony środowiska i działalność public relations współpracy rozwoju. Członkowie oraz inne zaintere­sowane podmioty mogą zarówno obserwować w jaki sposób wykorzystywany jest ich wkład, jak rów­nież wspierać podobne projekty.

1. Turystyka i Współpraca w Procesie Rozwoju

2. Jak funkcjonuje turystyka?

3. Kluczowe pytania dla szybkiej wyceny

4. Rozwój turystyki: krok po kroku

Przed rozpoczęciem procesu rozwoju turystyki lokalni ludzie zajmujący się planowaniem i rozwojem muszą zdecydować czy rozpatrywać turystykę długofalową jako realną, mającą sens opcję rozwoju. Poniższy rozdział, odpowiadając na kluczowe pytania, przedstawia szybką wycenę dla rozwoju tego typu turystyki.

Szybka wycena jest oparta na schematycznym i jakościowym oszacowaniu oraz częściowo na założeniach. W przypadku wystąpienia wątpliwości zaleca się wykorzystywanie zróżnicowanych scenariuszy opartych na różnych założeniach.

Kluczowe sprawy w osiągnięciu przez turystykę zrównoważoną swych założeń to:

• Cele: Jakie cele mają być osiągnięte przez zwolenników? Czy promocja lub sterowanie turystyką są podstawowymi sprawami?

• Możliwość realizacji: czy obszar jest właściwy pod działalność turystyczną, czy warunki zrównoważonej turystyki są spełnione ( podstawowe warunki, przydatność zwolenników )?

• Możliwość współdziałania: czy warunki ekologiczne i społeczno-kulturalne pozwalają na rozwój turystyki? Czy można uniknąć negatywnych efektów poprzez odpowiednie przepisy?

• Korzyści: Czy podstawowe warunki polityczne, społeczne i organizacyjne pomogą wnieść znaczący udział w ochronę obszarów i/lub będą miały silny wpływ na dochód miejscowych ludzi?

Udzielanie odpowiedzi na kluczowe pytania jest powtarzającym się procesem. Wyciągnięte z odpowiedzi wnioski zawsze zbiegają się z określonymi warunkami lub założeniami, które nawiązują do innych pytań lub prowadzą do wcześniejszego pytania ( zob. schemat 3.1 ).

Pozytywna odpowiedź na określone pytanie, niekoniecznie oznacza, że w tym wypadku rozwój turystyki jest słuszny. ( zob. pytanie 4 i 7 ).

Szybkie oszacowanie pozwala dokonać oceny racjonalności i możliwości zastosowania turystyki, jedynie w ograniczonym stopniu. Dogłębne zbadanie możliwości zaistnienia turystyki na określonym obszarze jest konieczne dla podjęcia odpowiednich działań w przyszłości.

Wyniki szybkiego oszacowania sugerują jakie czynniki oraz jakie warunki mogą umożliwić rozwój turystyki. Dlatego też pomaga to wypracować świadomość istnienia zagrożeń i możliwości związanych z turystyką.

Wskazanym jest zaangażować eksperta ds. turystyki na tyle wcześnie jak to tylko możliwe, a przynajmniej wtedy gdy przeprowadzane są padania możliwości rozwoju turystyki oraz sprecyzowane planowanie.

W zależności od projektu stopień ważności pytań będzie się zmieniał; również jeśli zajdzie taka potrzeba to jest możliwe dopisanie kolejnych pytań do sugerowanej listy pytań. Podane możliwości odpowiedzi i wnioski mogą oczywiście być uzupełniane bądź zastępowane innymi - uzależnione jest to jedynie od osobistej kreatywności.

Objaśnienie celów i korzyści

Objaśnianie kwestii dotyczących zróżnicowanych korzyści udziałowców oraz branie pod uwagę ogólnych celów rozwoju stanowi główną podstawę dla oszacowania możliwego rozwoju turystyki. Aktualna sytuacja rozwoju turystyki także odgrywa znaczącą rolę.

Pytanie 1: Korzyści, cele i umiejętności/zdolności zwolenników rozwoju turystyki: Z czyjej inicjatywy turystyka powinna być popierana/promowana?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Lokalna społeczność/ społeczności		Ocenianie poszczególne umiejętności i oczekiwania społeczności ( pytanie 8), ponieważ koncepcje lokalnych społeczności są często nierealistyczne i czysto ekonomiczne.
Organizacje pozarządowe		Są podstawowym źródłem planowania, kierowania, administracji i (częściowo) wdrożenia przedsiębiorców jednakże: oceniają wiedzę specjalistyczną w zakresie turystyki i biznesu odtąd kiedy skupiają uwagę na sprawach czysto społecznych i dotyczących ochrony środowiska.
Ochrona środowiska/ zarządzanie obszarami chronionymi (urzędnicy)		Są odpowiednikiem źródła planowania i kierowania, rzadko odpowiadają za wdrożenie przedsiębiorców, ocenianie wiedzy specjalistycznej w zakresie turystyki i sterowanie władzą (pytanie 12); ocena możliwości autonomicznego zarządzania dochodem z turystyki (pytanie13).
Urzędnicy turystyczni/ związki (por. rozdział 2.2)		Współpraca partnerów jest ważnym czynnikiem wywierającym wpływ na strukturę turystyczną (pytanie 7), ale: oceniają władzę, wrażliwość na ochronę przyrody/ lokalne potrzeby i chęć współpracy, ponieważ ich koncepcja jest makroekonomiczna.
Firmy turystyczne		Najlepsza możliwa gwarancja profesjonalnego wdrożenia za pomocą wymiany doświadczeń ale: firmy oceniają wrażliwość i gotowość do współpracy (pytania 9, 12).
Personel zajmujący się projektami dotyczącymi rozwoju turystyki		Inicjatywa personelu zgodna z celami rozwoju, ale: porównuje ich koncepcje z koncepcjami innych zwolenników rozwoju; ocenia wiedzę specjalistyczną z zakresu turystyki i charakter projektu.
???		!!!

Pytanie 2: Związki pomiędzy turystyką a celami rozwoju: Co powinno być osiągnięte lub jakiego rodzaju przedsięwzięcia turystyka powinna ulepszyć?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Zwiększony dochód dla społeczności rolniczych		Czołowa pozycja aspektu rozwoju; wyznaczniki powinny wspierać udział lokalnych społeczności w planowaniu, lokalnych firmach, bezpośrednich i pośrednich efektach pracy/ dochodu.
Wkład do dofinansowania obszarów chronionych		Czołowa pozycja aspektu rozwoju; preferencja segmentów wyższych sfer; jeżeli możliwe; obserwowanie warunków (pytanie 13).
Rekompensata dla lokalnych terenów na których została naruszona równowaga ekologiczna		Czołowa pozycja aspektu rozwoju; nacisk na planowanie angażujące również społeczność lokalną i na lokalne korzyści; oczekiwanie działania na szeroką skalę i bezpośrednie powiązanie z celami ochrony przyrody.
Poprawa sytuacji obszarów ochrony przyrody na szczeblu narodowym		Czołowa pozycja aspektu rozwoju; korzyści nie muszą być koniecznie wytwarzane na szczeblu lokalnym; tworzenie powiązania pomiędzy turystykom a ochroną przyrody.
Przeciwdziałanie istniejącym utrudnieniom rozwoju turystyki		Czołowa pozycja aspektu kierowania (pomijając pytanie 4 i 7). Minimalizować ekologiczne i społeczno - kulturalne przeszkody; skierować większość dochodów z istniejącego biznesu turystycznego na lokalne korzyści.
???		!!!

Pytanie 3: Czy turystyka występuje na obszarze lub w jego otoczeniu?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Turystyka nie jest rozwinięta na obszarze i w jego otoczeniu		Intensywne testowanie możliwości wprowadzenia turystyki (pytanie 4 - 9); aspekt rozwoju ściśle występuje na czele; obserwacje wydajności zwolenników rozwoju turystyki ze względu na ogromną potrzebę działania.
Turystyka występuje na obszarach okolicznych, ale nie na planowanym terenie		Sprzyjająca pozycja wyjściowa z powodu występowania warunków lokalnych i poza lokalnych, na które można ciągle wpływać; czołowa pozycja aspektu rozwoju.
Turystyka jest już rozwinięta na obszarze		Czołowa pozycja aspektu kierowania; minimalizowanie negatywnych wpływów (pytanie 2), wykorzystanie istniejącego biznesu dla lokalnych korzyści i finansowania ochrony obszarów.
???		!!!

Odpowiadanie na następujące pytania na temat możliwości turystyki (szczególnie pytania 4 - 7) odnosi się na pierwszym miejscu do regionów, w których nastąpił podstawowy rozwój turystyki lub nie rozwinęła się w ogóle. Czy rozwój turystyki ma sens jest otwartym pytaniem. Odpowiedź może brzmieć „tak” lub „nie” w zależności od występującej sytuacji lokalnej.

Z drugiej strony pytanie „czy” (i co do ekonomicznych możliwości) staje się sporne w przypadku bardziej zaawansowanego rozwoju turystyki, od czasu jak turystyka stała się powszechna niewątpliwie wywiera wpływ na osiągnięcie lub nie osiąganie głównych celów rozwoju.

Ocena możliwości rozwoju turystyki

Pytanie 4: Jak atrakcyjne są pierwotne oferty?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Wysoki poziom atrakcyjności (większość pozytywnych i wszystkie minimalne kryteria zawarte w tabeli 3.1)		Rozwój turystyki ma sens, jeżeli nic nie stoi na jego drodze; przewidywanie dużej liczby gości (zwiedzających) i dużych korzyści; ale wymagana potrzeba kierowania
Średnia atrakcyjność (część pozytywnych i wszystkie minimalne kryteria zawarte w tabeli 3.1)		Rozwój turystyki ma sens gdy oferta pierwotna jest dobrze opracowana i koreluje z istniejącymi rynkami zbytu oraz z korzystnymi warunkami; obserwowanie możliwego współzawodnictwa w podaży usług
Niska atrakcyjność (brak wszystkich minimalnych i niewiele pozytywnych kryteriów zawartych w tabeli 3.1)		Rozwój turystyki nie ma sensu.
???		!!!

Pytanie 5: Jaka jest jakość opracowanych ofert i infrastruktury?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Wysoka jakość dostępnych zasobów		Rozwój turystyki ma sens; stosunkowo niskie koszty projektu z naciskiem na finansowanie ochrony obszarów i skierowane na lokalne korzyści.
Aktualne zasoby są ilościowo i jakościowo niewystarczające		Rozwój turystyki ma sens, ale jest to bardziej kosztowne ponieważ infrastruktura wymaga nakładów inwestycyjnych.
Oferty są niedostępne lub ciężko dostępne		Rozwój turystyki ma tylko wtedy sens jeżeli duża atrakcyjność ofert zapowiada zwrot z inwestycji.
???		!!!

Tabela 3.1 Kryteria turystycznej atrakcyjności obszarów naturalnych źródło: EWG 1995, nieznacznie zmodyfikowane
Pierwotne oferty		Dodatkowe kryteria
Naturalne cechy			Dostępność
Wielkość/ różnorodność krajobrazu (góry, zbiorniki wodne)*			Bliskość międzynarodowego lotniska i/ lub centrum turystycznego
Wysoki poziom różnorodności szaty roślinnej *			Czas trwania i komfort podróży (autostrada, stan dróg) są relatywne do atrakcji !!
Obecność dużej ilości gatunków zwierząt *			Atrakcje w regionie
Obecność innych interesujących gatunków zwierząt (poza ogólnie występującą na tym terenie fauną)			Występowanie atrakcji w miejscu pobytu lub w sąsiednich krajach (możliwość podróżowania) !!
Łatwe do zaobserwowania „ dzikie życie” *			Występowanie dodatkowych atrakcji podczas podróży lub w regionie
Interesujące formy roślinności ( np.: deszczowe lasy tropikalne)			Atrakcje kulturalne
Unikatowe gatunki (endemity) lub unikatowe elementy topograficzne			Tereny archeologiczne
„pierwotna jakość” ekosystemów			miejscowa kultura
Możliwość uprawiania sportów wodnych (plaża, jezioro, rzeki, wodospady)			Noclegi i wyżywienie
Możliwości stworzone przez środowisko naturalne do uprawiania sportów (spływy, nurkowanie, wspinaczka górska)			Na własną rękę lub możliwy dostęp do przyjemnych, higienicznych, akceptowanych miejsc noclegowych !!
Tereny paleontologiczne			Oferowanie smacznych posiłków przyrządzonych zgodnie z normami higieny !!
Klimat			Podstawowe obowiązki
Przyjemne temperatury, wilgotność			Bezpieczeństwo osobiste turystów (ochrona przed przestępczością) !!
Pora sucha		Podstawowa opieka medyczna

* szczególnie ważne kryterium !! minimalne kryterium

Pytanie 6: Jak dużo nakładów jest wymaganych aby wdrożyć rynki w naturalną, kulturalną lub naukową turystykę?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Możliwy segment popytu już istnieje i podróżuje na terenie kraju (lub do sąsiednich krajów) i występuje niewielki rynek konkurencyjnej podaży.		Rozwój turystyki ma sens; względnie potrzebne są niewielkie starania marketingowe, aby zaistnieć na rynku.
Możliwy popyt jeszcze pozostaje niezaspokojony		Rozwój turystyki może mieć sens jednakże: jest to relatywnie droższe ze względu na potrzebę przeprowadzenia badanie rynku i większej ilości wszechstronnych pomiarów marketingowych (wysoki profesjonalizm i „dobrze ulokowane pieniądze”.
W regionie może istnieć kilka konkurencyjnych podaży		Rozwój turystyki może mieć sens jednakże: badanie rynku musi być zakończone przez analizy konkurencji; być może zróżnicowanie produktu turystycznego, konieczny wysoki profesjonalizm.
???		!!!

Pytanie 7: Czy są powszechnie znane podstawowe struktury czynników polityki podstawowej i ekonomicznej?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Występuje struktura czynników zarówno polityki podstawowej jak i ekonomicznej.		Rozwój turystyki ma sens; interwencja w rozwój turystyki może ograniczać się jedynie do poziomu lokalnego.
Występuje struktura podstawowa, ale struktura polityki ekonomicznej posiada kilka wad.		Rozwój turystyki ma ograniczony sens; poza lokalnym poziomem interwencji muszą być zaprezentowane zdolności oddziaływania na strukturę.
Zarówno podstawowa jak i ekonomiczna struktura polityki nie występuje		Rozwój turystyki nie ma sensu.
???		!!!
Pytanie 8: Czy lokalne społeczności posiadają wystarczające umiejętności aby brać czynny udział w turystyce?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Społeczności posiadają doświadczenie w obsłudze ruchu turystycznego lub na innym rynku produktów; podstawowe wykształcenie, znajomość języków.		Rozwój turystyki ma duży sens: możliwe są do osiągnięcia znaczne korzyści; skierowanie zaangażowania w kierunku biznesu turystycznego ma względnie dobra perspektywy.
Społeczności goszczące nie mają doświadczenia w obsłudze ruchu turystycznego lub na rynku produktów; ekonomia nie jest skierowana na zysk, lecz na utrzymanie społeczności; niski poziom wyszkolenia.		Rozwój turystyki może mieć sens jednakże: istnieje ogromna potrzeba szkolenia i konsultacji; niezależna działalność najlepiej w niższych segmentach rynku lub we wspólnych przedsięwzięciach; pośrednie korzyści możliwe tylko poprzez redystrybucje składek ( lub w podobny sposób).
Istnieją oby dwa typy		Rozwój turystyki ma tylko ograniczony sens jednakże: wystrzegać się możliwych społecznych niesłuszności i konfliktów jako rezultat turystyki; wyszukać szeroko rozpowszechnionych efektów będących wynikiem osiągniętych korzyści (pytania 11 i 14).
???		!!!

Pytanie 9: Czy miejscowy przemysł turystyczny ma dostęp do wystarczającej wiedzy i kapitału?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Przemysł turystyczny posiada doświadczenie w zakresie ekoturystyki/ z długofalowymi formami turystyki i dysponuje wystarczającym źródłem kapitału.		Rozwój turystyki ma duży sens; staranie o bliską współpracę z sektorem turystyki (szczególnie doradztwem i szkoleniem); możliwe wspólne przedsięwzięcia z miejscową ludnością lub z administracją zajmującą się ochroną obszarów (finansowanie infrastruktury, szkolenie).
Przemysł turystyczny posiada małe doświadczenie w zakresie ekoturystyki.		Rozwój turystyki ma sens jednakże: przemysł turystyczny wymaga doradztwa (ewentualnego przeszkolenia) w rozwoju produktu, marketingu i zespołowym zarządzaniu; dostęp do pożyczek w przypadku braku kapitału.
???		!!!

Warunki współgrania elementów w rozwoju turystyki

Pytanie 10: Na ile wrażliwe są ekosystemy na obszarze, na którym miałaby zaistnieć turystyka?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Wysoka wrażliwość ekosystemów na spodziewane wykorzystanie pod względem turystycznym.		Rozwój turystyki nie jest słuszny lub w bardzo ograniczonym stopniu; warunek: urzędnicy ochrony przyrody posiadają znaczne uprawnienia i przemysł turystyczny jest skłonny do współpracy (pytanie12); obecność EIA jest absolutnie konieczna; niezgodność z intensywnym wykorzystaniem terenów pod względem turystycznym.
Ekosystemy mogą być użytkowane w zasięgu granic lub oddzielnych stref.		Rozwój turystyki jest słuszny, jeżeli wyznaczone przez ochronę środowiska cele mogą być osiągnięte (pytanie 12); jednakże: EIA jest konieczna, jeśli istnieje niepewność związana z wrażliwością i intensywnością wykorzystania terenów pod względem
		turystycznym.

Pytanie 11: Jak wrażliwe są lokalne społeczności na możliwy społeczno - kulturalny/ ekonomiczny wpływ turystyki?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Bardzo wysoka wrażliwość (miejscowa społeczność z niewielkimi wpływami z zewnątrz).		Rozwój turystyki nie jest słuszny lub tylko w bardzo ograniczonym stopniu; warunek: ograniczenia dostępu są łatwe do egzekwowania, poczucie odpowiedzialności przemysłu turystycznego (pytanie 12); korzyści osiągane poprzez składki bez bezpośredniego włączania się w turystykę.
Wysoka wrażliwość (miejscowa społeczność podczas przemiany kulturowej).		Rozwój turystyki może być słuszny jednakże: intensywne mediacje potrzebne są tak jak chęć do współpracy z przemysłem turystycznym.
Wrażliwa na wpływ negatywnych czynników (społeczność lokalna jest heterogenna i słaby zorganizowana)		Rozwój turystyki może mieć sens jednakże: należy uważać w szczególności na możliwość zachowania społecznej równowagi; usiłowanie wyraźnego zwiększenia wpływów korzyści (pytanie14).
Raczej mała wrażliwość (społeczność lokalna ma już doświadczenie związane z rozwojem turystyki lub produkcjom rynkową, jest względnie heterogenna i dobrze zorganizowana		Rozwój turystyki ma sens i jest słuszny (pytanie 8).
???		!!!

Pytanie 12: Jak duże jest kierowanie władzą instytucji i czy przemysł turystyczny jest skłonny do współpracy?

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Instytucje rozmieszczają instrumenty legalne, personalne, specjalistyczne i finansowe przy wsparciu politycznym		Rozwój turystyki ma sens i jest słuszny, nawet jeśli przemysł turystyczny wykazuje niewielką gotowość do współpracy.
Instytucje mają słabą prawną i polityczną pozycje i rozporządzają niewystarczającymi środkami lub zdolnościami		Rozwój turystyki nie jest słuszny lub tylko w ograniczonym wymiarze; warunek: przemysł turystyczny jest gotów w dużej mierze na dobrowolne przejęcie odpowiedzialności.
Przemysł turystyczny wykazuje dużą gotowość do współpracy i do dobrowolnego wzięcia odpowiedzialności		Rozwój turystyki ma duży sens; bliska współpraca z sektorem prywatnym; rozpoczęcie wspólnego przedsięwzięcia z ludnością miejscową lub z administracją zajmującą się ochroną środowiska.
Przemysł turystyczny nie wykazuje dużej chęci współpracy i prawie nie ma żadnej korzyści w podejmowaniu dalekosiężnych planów.		Rozwój turystyki jest tylko wtedy słuszny jeżeli jest kontrolowany (patrz powyżej); potrzebne są skomplikowane procesy mediacji i regulacja rządowa; szukanie alternatyw jest skomplikowane (organizacje pozarządowe „firmy”; bezpośrednia współpraca z zagranicznymi agencjami).
???		!!!

Wstępne warunki do osiągnięcia zysków

Pytanie 13: Czy obszary chronione spełniają warunki wstępne dotyczące niezależnego zarabiania i dochodu pokrywającego koszty?

Możliwe odpowiedzi			Wnioski
Administracja zajmująca się ochroną obszarów ma prawo do pobierania, niezależnie na poziomie lokalnym opłat dotyczących licencji i do zarządzania nimi.			Rozwój turystyki ma duży sens jeżeli zarobki z opłat przekraczają koszty operacyjne specyficzne dla turystyki (patrz poniżej)
Opłaty mogą być nieopodatkowane lub muszą być całkowicie umorzone			Rozwój turystyki nie ma sensu dopóki nie zmieni się sytuacja.
Dochód z turystyki może przewyższać specyficzne dla turystyki inwestycje i koszty operacyjne(infrastrukturę, dodatkowy personel).			Rozwój turystyki ma sens jeżeli niezależne zarządzanie opłatami (patrz powyżej) i inne mechanizmy dystrybucji są także skierowane na ochronę natury; warunki wstępne: dostateczny popyt, dążenie do konkurencyjnych cen, które pokrywają koszty.
Specyficzne koszty turystyki będą prawdopodobnie przewyższać zarobki z turystyki			Rozwój turystyki nie ma sensu jeżeli zapotrzebowanie jest niewystarczające, skuteczne zarządzanie wydaje się nierealne lub nie mogące być całkowicie przyjęte przez sektor prywatny.
???			!!!

Pytanie 14: Czy obecne warunki wstępne pozwalają osiągnąć znaczne efekty dochodu poprzez turystykę? (por. pytania 8 i 11)

Możliwe odpowiedzi		Wnioski
Lokalna społeczność jest względnie heterogeniczna, dobrze zorganizowana i posiada dostateczne prawa.		Rozwój turystyki ma sens; współpracujące struktury firmy powinny usiłować powiązać rozwój turystyki z celami ochrony środowiska.
Lokalna społeczność jest heterogeniczna i prawie nie zorganizowana; pozycja prawna (własność ziemska, autonomia polityczna) jest niepewna i nieokreślona.		Rozwój turystyki nie ma sensu lub tylko w granicach rozsądku; musi być możliwe oddziaływanie prawnej/politycznej struktury; niebezpieczeństwo wystąpienia niesłusznych przychodów (pytanie 11); rozbieżność pomiędzy rozwojem turystyki a celami ochrony środowiska; znaczna konieczność mediacji.
Słabe zaludnienie obszaru chronionego.		Rozwój turystyki ma duży sens, ponieważ znaczny wpływ i powiązanie z calami ochrony środowiska jest możliwe nawet ze względnie niewielkim odwrotem od turystyki; unikając zbyt gwałtownego rozwoju turystyki unikać migracji na dany teren.
Gęste zaludnienie obszaru chronionego.		Rozwój turystyki ma ograniczony sens, ponieważ osiągnięcie znacznego wpływu jest prawie niemożliwe z zarobków turystycznych; łączeni turystyki z innymi strategiami rozwoju.
???		!!!

Wnioski szybkiej oceny

„Pracowanie poprzez” kluczowe pytania bez głębszych analiz nie doprowadza do ostatecznego osądu w odniesieniu do możliwości przeprowadzenia i racjonalności turystyki w kontekście ścisłego regionu. Będzie to wynik we wstępnej bezpośredniej ocenie istniejących warunków i ...................................................

Rezultaty mogące wystąpić w szybkiej ocenie:

Rezultat 1: Turystyka ma duży sens

• Oczekiwane kierowanie/ koszty promocji: niskie

• Oszacowane korzyści rozwoju: wysokie

• 
  Kryterium oceny: bardzo często , nie
  , lub
  

Rezultat 2: Turystyka ma sens

• Oczekiwane kierowanie/ koszty promocji: dosyć wysokie

• Oszacowane korzyści rozwoju: względnie wysokie

• 
  Kryterium oceny: dosyć często , w niewielkim stopniu
  ,

nie

Rezultat 3: Turystyka ma ograniczony sens

• Oczekiwane kierowanie/ koszty promocji: wysokie

• Oszacowane korzyści rozwoju: ograniczone lub nieokreślone

• 
  Kryterium oceny: nie/ niewiele , dość często
  , w niewielkim stopniu
  

Rezultat 4: Turystyka nie ma sensu

• Oczekiwane kierowanie/ koszty promocji: bardzo wysokie

• Oszacowane korzyści rozwoju: niskie

• Kryterium oceny: dość często
  i
  , i wykluczenie kryterium istnienia (
  
  ).

W przypadku wyniku 4-ego oczywisty brak podstawowych warunków dla powodzenia ukazuje, iż powinno się uniknąć rozwoju turystyki. Pierwsze trzy wyniki otwierają różnorodne obiecujące szanse dla promocji długofalowego rozwoju turystyki.

Zaleca się ogólne podejście do turystyki, które jest następstwem rozwoju zróżnicowanych wyobrażeń lub opcji w formie programów oraz że te podejścia będą musiały być jeszcze raz testowane dla ich specyficznej wykonalności.

Zidentyfikowanie słabych punktów w kluczowych pytaniach powinno być podkreślone w procesie dogłębnego studium wykonalności.

W dodatku, zdolności zwolenników rozwoju, niezbędne koszty promocji, prawdopodobne korzyści polityki rozwoju i oczekiwane korzyści finansowe

rozwoju współpracy muszą być ocenione tak precyzyjnie jak to możliwe. Jeżeli najbardziej pomyślny program rozwoju turystycznego cięgle wydaje się mieć sens, wtedy może się rozpocząć konkretne planowanie projektów (rozdział 4).

1. Turystyka i rozwój współpracy?

2. Jak funkcjonuje turystyka?

3. Przed rozpoczęciem: kluczowe pytania dla szybkiego oszacowania?

ROZWÓJ TURYSTYKI: KROK PO KROKU

DODATEK

Aby pomóc w planowaniu, wdrażaniu i kontrolowaniu długofalowego rozwoju turystyki, rozdział 4 będzie przedstawiać rozmaite kroki bliskiej współpracy pomiędzy przemysłem turystycznym, ludnością cywilną, miejscowymi i okręgowymi administracjami. Tylko przy pomocy czynnego udziału miejscowych społeczności, długofalowa turystyka może przyczynić się do ochrony i kierowania bioróżnorodnością, a zatem i do lokalnej gospodarki. Końcowy wskaźnik zestawienia listy kontrolnej wspiera monitorowanie i ocenia całość procesu długofalowego rozwoju turystyki.

KROK 1: ANALIZA SYTUACJI

Po podstawowej decyzji zastosowanej do szybkiej oceny czy turystyka

Włączyć ekspertów w długofalową turystykę

powinna być uważana jako obszar interwencji, wszyscy udziałowcy muszą dołączyć do prowadzenia wstępnej analizy sytuacji.

Inwestorzy i korzyści

Zyski i cele udziałowców oraz ich wzajemne związki ( siła związków, grupy

Wszyscy udziałowcy bez wyjątku muszą zostać zarejestrowani.

uprzywilejowane/ nieuprzywilejowane, płeć) muszą się przenikać. Rysunek 4.1 przedstawia grupy udziałowców oraz ich indywidualne zyski używając przykładu dotyczącego „ turystyki w naturalnym obszarze chronionym”

Rysunek 4.1 Przykład dostępnych na miejscu udziałowców i zysków

Problemy i możliwości

Na korzyść złożoności przekroju procesu planowania wpływają odczucia i

Zwracać uwagę na pozycje negocjacyjną indywidualnych uczestników.

pomysły, że wszyscy udziałowcy mają w odniesieniu do nich własne szanse, które muszą zostać odnotowane i ocenione oraz musi zostać odnotowana i oceniona turystyczna atrakcyjność obszaru. W szczególności w międzynarodowym konkurencyjnym biznesie turystycznym, lokalna społeczność wiejska znajduje się w potrzebie utrzymania podstawowych praw już we wczesnym etapie rozwoju turystyki w odniesieniu do:

• ogólnej porady prawnej

Który z udziałowców powinien/ musi być tutaj szczególnie popierany.

• prawa ziemskiego

• handlowania z właściwymi współpracującymi partnerami

• negocjacji dotyczących podziału zysków itd.




Rysunek 4.2 Przykład problemów i możliwości.























Czynniki ramowe i warunki wstępne.

Na tym obszarze analizujemy czynniki i warunki wstępne, które wywierają wpływ na oczekiwane efekty rozwoju turystyki, na które na poziomie lokalnym nie można wpłynąć lub można na nie wpłynąć jedynie częściowo(np.: w ochronie zasobów).

Jak stało się to już oczywiste w poprzednich rozdziałach, niezliczone wzajemne powiązania wynikają z wewnętrznego systemu turystyki. Podczas przygotowań dla rozwoju turystyki, a także podczas indywidualnego wdrażania etapów, warunki struktury mają istotne znaczenie w przebiegu procesu , tak jak to zostało zilustrowane w przykładzie na rysunku 4.3.

Rysunek 4.3 Przykład struktury czynników ramowych i warunków wstępnych.























KROK 2: PROJEKTOWANIE STRATEGII ROZWOJU TURYSTYKI

Ten krok będzie omawiał podejścia do turystycznej strategii planowania. Angażuje dużą ilość grup (podmiotów) z odmiennymi perspektywami, włączając komórki rządowe i prywatnych inwestorów oraz developer'ów.

Dawanie rozmaitych korzyści dla wszystkich podmiotów, zasięg zróżnicowanych celów podróży i wiele rodzajów możliwego rozwoju ukazuje nam, że zakres projektowanej strategii rozwoju turystyki jest raczej obszerny.

Planowanie poszukuje równocześnie możliwości zapobiegania negatywnym zdarzeniom oraz napotyka na cele i zapotrzebowanie społeczności.

Oczekiwanie efekty, już podczas opracowywania strategii, muszą być ustalone za pomocą odpowiednich wskaźników przeznaczonych do kontrolowania i przekształcania długofalowej zdolności rozwojowej.

Jaki typ turystyki? Jacy segment rynku konsumentów?

Rodzaj turystyki i jej możliwy rozwój musi być określony na podstawie przeprowadzonych badań. Ważnym warunkiem dla ekonomicznej długofalowości jest przekształcanie możliwych form turystyki przy współpracy z tour operatorami i ekspertami rynkowymi.

Następujące pytania wymagają udzielenia odpowiedzi: ? Na jaki segment rynku powinno kierować się atrakcje turystyczne? ? Gdzie segment rynku żyje (kraje, regiony pochodzenia)? ? Główne zainteresowanie, jakie są ich oczekiwania? ? Forma zapłaty za podróż? ? Co chcieliby tutaj robić, czego doświadczyć? ? Czy łatwo, czy trudno można poruszać się w miejscu docelowym? ? Jakie czynniki określają decyzje o podróży (do jakiego kraju) i podczas podróży (co powinni robić w miejscu docelowym)?

Oparte na analizach sytuacji z uczestnictwem udziałowców i dodatkową konsultacją ekspertów w obszarze turystyki, myśli powinny być ukierunkowane na cele, które wraz z rozwojem turystyki są możliwe do osiągnięcia.

Następujące pytania mogą być zastosowane przy analizie specyficznych niedoborów i potencjalnych danych różnych uczestników:

Gdzie zacząć?

Połączenie kompleksowego systemu turystyki ze specyficznymi celami rozwoju stwarzają różne

Możliwości dla punktów wyjścia interwencji rozwoju turystyki:

• Planowanie i wdrożenie badania rynku, rozwoju produktu i udoskonalenia,

• Rozwój strategii marketingowej ( i być może wdrożenie jej w formie

Każdy zwolennik musi analizować cele i szanse w zasięgu struktury własnego planowania i zdefiniować własną rolę w zasięgu całego systemu.

• słusznego wizerunku handlu, itd.)

• Współpraca w planowaniu turystyki ( jako integralny element planu zarządzania obszarami chronionymi) włączając szczegółowo opracowane i usankcjonowane społecznie cele jakości środowiska

• Planowanie, finansowanie i wdrożenie charakterystycznych dla turystyki elementów infrastruktury np.:

• transport ( drogi, ścieżki, przystanie morskie itd.)

• baza noclegowa ( campingi, loggie, kwatery prywatne, pensjonaty, hotele itd.)

• zasoby i odpady ( żywność, woda pitna, energia, odpady, ścieki itd.)

• informacja ( oznakowanie, biura,centra)

• Reprezentacja korzyści społeczności goszczących

( kontakty z inwestorami, zobowiązanie szkoleń, gwarancja zakupu itd.)

Jasne definicje i ograniczenie różnych ról w zasięgu całkowitego kontekstu udziałowców.

• Wsparcie i doradztwo w kształtowaniu organizacji lokalnych społeczności ( współpracownicy, samowspomagające się organizacje itd.)

• Wsparcie i doradztwo w kształtowaniu instytucji, które są zaangażowane jako konsultanci i kontrolerzy systemu turystycznego ( stowarzyszenia biznesowe, organizacje pozarządowe, lokalne i narodowe administracje, urzędnicy itd.)

• Planowanie i wdrażanie wskaźników dalszego szkolenia i wskaźników

zawodowych w małym i średnim sektorze firm ( np.: dla serwisów turystycznych, zarządów współpracujących itd.)

Szukanie partnerów do współpracy. Jeden zwolennik nie może sam tworzyć pojęć tylko z zarządzeniami. Potrzebny jest także sektor prywatny.

• Planowanie i wdrażanie badań, zastosowanie kierowanie i kontrolowania systemów z uwzględnieniem zapewnienia jakości produktu turystycznego z jednej strony i z zapewnieniem kontroli oczekiwanych efektów i unikaniem niechcianych.




Krok 3: OKREŚLENIE ZADAŃ I OBOWIĄZKÓW

Im mniej doświadczeń z turystyką w kraju/regionie oraz im niższy poziom wiedzy indywidualnych udziałowców, tym większa potrzeba wkładu z zewnątrz.

Zgodnie z zasadą subsydiarności jest to grupa udziałowców, która ma określić co potrafi zrobić na własny rachunek i gdzie wymagana jest pomoc. W związku z poszerzeniem użycia efektów synergii w zakresie podstaw współpracy, istniejący, w odpowiednich krajach potencjał (specjalistyczna wiedza turystyczna i kapitał inwestycyjny lub regionalne dotacje) powinien być użyty najpierw w największym możliwym zakresie. Oczywiście, wszystkie inne organizacje rozwoju gospodarczego w obrębie regionu powinny być włączone tak samo jak wszyscy sponsorzy.

Rozpatrzmy problem podziału kto z tej wielkiej grupy udziałowców będzie dążył do jakich osiągnięć, jakiego zadania albo jak to zadanie powinno być wykonane.

Współpraca udziałowców: kto, jak, z kim?

Partnerzy - muszą szczerze pragnąć rozwoju turystyki i - być przygotowanym na współpracę i komunikowanie się.

Przekrój oferty promocji turystycznej nie może być tworzony przez pojedynczego przedstawiciela. Stąd konieczność znalezienia kompetentnych partnerów we wspólnym planowaniu, wdrożeniu i ocenie, partnerów, którzy po uzgodnieniu między sobą mogą osiągać indywidualne zamierzenia niezależnie od siebie i autonomicznie.

Wspieranie kreatywnych grup , także w konsultacjach ze swoimi partnerami, szczególnie w nowych formach współpracy oraz częściowe dofinansowywanie.

Różne wizje i kulturalne zróżnicowane środowiska opisanych grup udziałowców muszą zostać wzięte pod uwagę. Tworzenie struktur przykładowo: joint ventures, publicznych prywatnych spółek cywilnych itd. powinno zakładać nie tylko możliwy dochód do podziału ale również ryzyko. Wyobraźnia i osobista inicjatywa uczestników nie powinny być ograniczane jeśli chodzi o ich własny wkład (np. wiedza, finansowanie, siła robocza, ziemia itd.).

Rys.4.4 Współpraca w turystyce: przegląd udziałowców














SEKTOR PRYWATNY (firmy, towarzystwa: lokalne, narodowe, międzynarodowe)

Na co może mieć wpływ?

• Wiedzę specjalistyczną (know-how) kompleksowego systemu turystyki

• kapitał (zasada orientacji korzyści jako najważniejsza miara szans sukcesu

współpracy)

Jak i z kim może współpracować?

• Konsultacja : organy wykonawcze lub lokalne małe przedsiębiorstwa, ważne możliwości rynkowe, dostępność, rozwój produktu, marketing

• Przeszkolenie wykwalifikowanej lokalnej siły roboczej do usług turystycznych jako pracowników , niezależnych firm lub podwykonawców

• joint ventures z lokalną ludnością

• (do-) finansowanie turystycznej infrastruktury, ulepszenie atrakcji uzupełniających oraz kreowanie nowych np. spacer pod baldachimem , platforma z punktem obserwacyjnym, dalsze szkolenia i inne,

• Publiczne prywatne spółki cywilne (PPP model wyjątkowy- całkowita koncesja jeśli chodzi o inwestycje i utrzymanie terenów chronionych)

Gdzie można wciąż znaleźć braki?

• w rozumieniu pojęć EKOTURYZM oraz ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ

• W (pozytywnym ) doświadczeniu we współpracy z lokalną ludnością, sektorem publicznym oraz projektami rozwoju współpracy.

SEKTOR PUBLICZNY: (administracje społeczne i regionalne, urzędnicy sektora publicznego, ministerstwa)

Na co może mieć wpływ?

• kierowanie i kontrolowanie wiedzą specjalistyczną (know-how)

• powiązania z innymi sektorami i poziomami

• kapitał (ograniczony; niemniej jednak dostęp poprzez innych sponsorów, banki etc.)

Jak i z kim może współpracować?

• Rada ekspertów (np. Ministerstwo Turystyki) dla głównych planów turystycznych w całości, rozwoju produktu, międzynarodowego marketingu ale również dla indywidualnych firm turystycznych.

• Poprawa podstawowych warunków: kreowanie bodźców inwestycyjnych, poprawa warunków imigracyjnych, osobiste bezpieczeństwo turystów itp.

• Kontrola i kierowanie zgodnie ze zrównoważonym rozwojem turystyki: wprowadzanie i egzekwowanie przepisów prawnych (!) jeśli chodzi o zachowanie standardów środowiskowych (od dużych projektów EIA aż do lokalnego planowania użytkowania ziemi, zaopatrywania i usuwania odpadów) negocjacje dotyczące regulacji sektora społecznego (np. obowiązkowe szkolenie).

Administracje zarządzania terenem: ogólna opłata za szczegółowe opracowanie planów zarządzania turystyką: prowadzenie własnej infrastruktury parków np. proste zakwaterowanie- domki letniskowe, pola campingowe, sklepy z pamiątkami).

• Administrowanie planowania, budowy i utrzymania infrastruktury dostępu, zaopatrzenia i usuwania odpadów.

• Forma organizacyjna towarzystwa lub własnego zrzeszenia wykonawczego jest dobrym rozwiązaniem dla prowadzenia czynności turystycznych biznesowo zorientowanych.

Gdzie można wciąż znaleźć braki?

• w rozumieniu pojęć „EKOTURYZM” oraz „ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ”

• mało doświadczenia z publicznymi, prywatnymi spółkami cywilnymi

• brak wiedzy i doświadczenia w biznesie

• częsty brak egzekwowania istniejących uregulowań prawnych związanych z ochroną środowiska i konserwacją przyrody.

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE (pozarządowe organizacje ochrony środowiska, SHO- organizacje samopomocy, lokalne społeczności)

Na co mogą mieć wpływ?

• ekspertów wiedzy specjalistycznej (know-how)

• bezpośredni kontakt/ współpracę ze społecznościami gospodarzy

• dostęp do dotacji

Jak i z kim mogą współpracować?

• Szczegółowa wiedza na temat miejsca docelowego jest obligatoryjna jeśli chodzi o rozwój produktu i późniejsze działania marketingowe, które powinny być realizowane razem z przedstawicielami turystyki (np. sektorem prywatnym, ekspertami)

• Oszacowanie ekologicznej i socjalno-kulturowej wrażliwości miejsca docelowego oraz odizolowanych stref może być tylko przeprowadzone na podstawie większej ilości precyzyjnych informacji i jeżeli jest to potrzebne, przy pomocy dalszych badań; w związku z tym włączenie lokalnych organizacji pozarządowych jest konieczne zarówno w planowaniu jak i kontroli rozwoju turystyki

• Obecność znanych organizacji jest zasadniczym warunkiem wzrostu korzyści dla lokalnych społeczności poprzez turystykę i punktem wyjścia dla silnych spółek joint ventures w połączeniu z sektorem prywatnym (np. pożyczki na małą skalę administracji samorządowej, pensjonaty, marketing lokalnych produktów itd.)

• Organizacje pozarządowe (NGOs) mogą oferować wyspecjalizowane kształcenie lub wycieczki przyrodnicze ( w zakresie ornitologii, entomologii, geologii, etnologii, archeologii itd.) dla specyficznych części podróży (wyprawa, dzienny program) jako niezależni wykonawcy lub jako podwykonawcy

• Kontakty z Północnymi Organizacjami Pozarządowymi (North- NGOs) mogą być nawet dobrym układem we wspieraniu marketingu ( wycieczki dla członków i planowane podróże; pobyt naukowy- „study stay” itd.)

• Odkąd NGOs otrzymują wsparcie od ogromnej ilości różnych organizacji sponsorujących oraz z sektora prywatnego, mogą mieć również dojście do dodatkowych źródeł finansowania, nawet dla celu pomiarów promocji turystyki.

Gdzie można wciąż znaleźć braki?

• w jasnym oddzieleniu lub legalnym rozłączeniu pozarządowych organizacji ze statusem zwolnienia z opodatkowania i firm turystycznych.

• lokalnym organizacjom pozarządowym/ samopomocy często nie udaje się spełniać warunków organizacji i jasności ustalanej przez realizację lub wdrażanie partnerów odnośnie współpracy rozwoju.

KROK 4: ZAANGAŻOWANIE LOKALNEJ SPOŁECZNOŚCI

Turystyka może zarówno przynosić korzyści jak i problemy na danym obszarze.

Dojście do udziału wymaga więcej czasu i stąd więcej kosztów szczególnie na początku projektu.

Jeśli jest dobrze zaplanowana, rozwijana i zarządzana zmniejsza lokalne bezrobocie i zwiększa dochód oraz możliwości lokalnych przedsiębiorców przy zakładaniu przedsiębiorstw turystycznych, to wszystko prowadzi do polepszenia warunków życia mieszkańców. Zwiększone wpływy z podatku z turystyki mogą być użyte w celu ulepszenia społecznych udogodnień i usług. Ulepszona infrastruktura dzięki wymaganiom turystycznym może być używana przez mieszkańców. Turystyka może ożywiać rozwój innych działalności gospodarczych takich jak rolnictwo, rybołówstwo, produkcję przemysłową i rzemiosło. Turystyka może dostarczać środki finansowe na ochronę lokalnych obszarów naturalnych, terenów archeologicznych, sztuki, rzemiosła i tradycji kulturalnych, a głównie na poprawę jakości środowiska biorąc pod uwagę atrakcje dla turystów.

Według roszczenia sobie udziału w polityce rozwoju, samo-determinacja największej możliwej ilości ludzi na terenie docelowym jest uważana za idealny wstęp. Jakkolwiek, często zaobserwowane w przemyśle turystycznym krótko-rozwojowe dynamiki jaskrawo kontrastują ze skrupulatnym procesem uczestnictwa.

Wspólna determinacja i współpraca społeczności (miejscowej, autochtonicznej oraz imigrantów) musi być zagwarantowana w każdym przypadku począwszy od rozpoczęcia aż do wdrożenia działalności turystycznych.

Udział społeczeństwa powoduje, że uczestnicy odczują, iż kształtują rozwój turystyki i że cały czas będą ponosić za to odpowiedzialność.

Zakres w jakim mieszkańcy chcą lub są w stanie aktywnie lub pasywnie brać udział w realizacji działalności handlowych w turystyce, jeśli otrzymają odpowiednie wsparcie, musi być ponownie rozpatrywany w każdym indywidualnym przypadku.

Zaletą indywidualnych lokalnych przedsiębiorstw jest to, że wysoki odsetek obrotu pozostaje na lokalnym terenie. W zasadzie oznacza to, że jest to tylko adresowane do najmniejszych, lub w najlepszym przypadku, do średnich segmentów rynku zapotrzebowania turystycznego (w nawiązaniu do komfortu i oczekiwań związanych z obsługą). Wyższymi segmentami powinny zająć się przede wszystkim przy współpracy z profesjonalnymi firmami.

Spółki Joint Ventures z zaangażowanymi, odpowiedzialnymi firmami turystycznymi reprezentują przejście pomiędzy dwoma formami. Profesjonalizm i samo- determinacja mogą być idealnie łączone z każdą wymienioną tutaj formą.

Wyznaczenie praw użycia jest opcją w przypadku której można zarobić na wysokich opłatach (np. turystyka myśliwska) oraz/ lub bezpośredni podział ekonomiczny w turystyce jest wykluczony z powodu braku lokalnych możliwości lub oczekiwań negatywnych efektów socjalno - kulturowych. Zasadniczym wymogiem jest używanie własności lokalnych bogactw naturalnych według prawa własności.

Oszczędności mogłyby być skierowane na fundusz np. który mógłby finansować udogodnienia społeczne lub wyprodukować ograniczoną ilość honorariów dla wszystkich prywatnych gospodarstw domowych.

Wszystkie wspomniane strategie mogą się wzajemnie uzupełniać a zatem mogą być łączone ukierunkowując się z jednej strony na różne segmenty rynku, a z drugiej strony odpowiadając różnym podmiotom rozwoju.

Przykłady i publikacje dotyczące zaangażowania społeczności:

Ochrona, lokalne społeczności i turystyka w Afryce. Konflikty, zależności, zrównoważony rozwój. VORLAUFER in: HEIN (Ed.) 1997 Das CAMPFIRE- Programm in Zimbabwe. NUDING in: ELLENBERG et al. (Eds.) 1997 Ecoturismo Comunitario en la Selva Maya - Estudio de Seis Casos en Comunidades de Mexico, Guatemala y Belice. BEAVERS 1995 Ecoturismo en el Ecuador. DDA, INTERCOOPERATION, UICN (Eds.) 1995: Różne przykłady zaangazowania społeczności i joint ventures Ecoturismo, Ingresos Locales y Conservacion: El Caso de Cuyabeno, Ecuador. WUNDER 1996 Przedstawienie zmian globalnych udziału społeczności w ekoturystyce. Publikacje i lekcje z Ekwadoru. EPLER WOOD 1998 Ekoturystyka jako narzędzie ochrony? Publikacje o Selous Game Reserve, Tanzania & Cuyabeno, Ecuador Turystyka parkowa w Nepalu. Zgodność społecznych i ekonomicznych szans z ekologicznymi zagrożeniami. WELLS in: MUNASHINGE; MCNEELY (Eds.) 1994 Projekt ochrony Anapurny: Pionierski przykład zrównoważonej turystyki? GURUNG; COURSEY in: CATER; LOWMAN (Eds.) 1994 Tourismus in ENTWICKLUNGSÄNDERN. VORLAUFER 1996: Udział lokalny np: Selous/ Tanzania, Lupandel Zambia, Annapurnal Nepal.

Etapy uczestnictwa w rozwoju turystyki

Rozwój turystyczny może być realizowany w różnym stopniu intensywności uczestnictwa. Zainteresowania, wiedza i zdolności muszą być rozważane indywidualnie, żeby dowiedzieć się w jakim stopniu udziału i własności mogą być osiągnięte maksymalne realne korzyści w rozwoju turystyki: maksymalna własność na stopniu lokalnym nie jest tym samy co maksymalna korzyść polityki rozwoju!

Brak udziału w turystycznej działalności handlowej

Miejscowi jako właściciele bogactw naturalnych: dochód z opłat korzystania/ wstępu, zezwolenia dot. myślistwa lub odszkodowania Ustanowienie samo- administrowanego funduszu dla rozwoju społecznego ( np. jednostki infrastruktury, budowa szkół, centra medyczne itd.)

Pośrednie uczestnictwo w turystycznej działalności handlowej

Miejscowi jako dostawcy firm turystycznych w związku ze wzrostem konsumpcji produktów lokalnych: artykuły spożywcze : owoce i warzywa, (kwiaty), mięso, ryby itd. lokalne materiały konstrukcyjne: naturalne takie jak liście drzew palmowych lub bambusowych; cegła rzemieślnicza, cegła suszona na słońcu; drewniana konstrukcja; szkółkowy materiał drewniany itd. sztuka rzemieślnicza: przywrócone zostały stare technologie i wprowadzane nowe; pośredni marketing skierowany jest na turystów lub sklepy z pamiątkami. Materiały konstrukcyjne są często całkiem powszechne; pamiątki również; dlatego łatwiejsze są do eksportowania ( innymi słowy: rynek przychodzi do producentów!): inicjatywy w Ameryce Środkowej; eksport mięsa do Mongolii; ryby i wysokiej jakości owoce morza w wakacyjnych regionach wzdłuż wybrzeża

Bezpośredni udział w turystycznej działalności handlowej

Miejscowi jako zatrudnieni pracownicy: praca w zakresie ochrony przyrody lub w sektorze turystycznym (strażnicy parków, leśnicy, przewodnicy, gastronomia- catering, karczmy, gospody itd.) lepsze okazje jeżeli są połączeni z możliwościami zawodowego oraz dodatkowego szkolenia (np. jako podopieczni firm) Miejscowi jako niezależni turystyczni przedsiębiorcy łatwiej osiągnąć z wyższym poziomem edukacji, imigrujący obcokrajowcy oraz miejscowi, którzy wrócili zza granicy z doświadczeniem w ekoturystyce Kapitał inwestycyjny musi być dostępny lub dostęp do funduszu finansującego Marketing jest tylko możliwy przy określonym poziomie cen, współpraca z agencjami dochodowymi, agencjami turystycznymi w kraju i za granicą, indywidualnymi podróżującymi.

Joint ventures

Decyzja co jest najbardziej sensowną formą zależy od: turystycznych segmentów rynku, które są adresatami umiejętności przedsiębiorczych, poziomu wyszkolenia oraz doświadczenia miejscowej ludności - inteligentne uzupełnianie wiedzy i umiejętności pomiędzy przemysłem turystycznym i lokalną ludnością mogą również obejmować składniki szkolenia Przykład współpracy pomiędzy Ekwadorskimi tour operatorami a z miejscową społecznością Basenu Amazonki.

Wymogi włączenia społeczności

Firmy turystyczne przystosowane są do wolnego rynku, poszukując lokalnych udziałów, wymagają

• elementarnego wyszkolenie lokalnych społeczności

• aby mógł być oferowany autentyczny, kulturalny produkt turystyczny

• aby w przeciwnym razie można było spodziewać się sprzeczności ( warunek: wysoka atrakcyjność miejsca przeznaczenia; w przeciwnym razie brak inwestycji)

• aby obraz firmy był ulepszany ( tylko w znaczeniu do wąskiego segmentu potrzeb)

• wysoka jakość autentycznych i oryginalnych prac rzemieślniczych

• właściwa higiena żywienia, dostarczana w odpowiedniej ilości i jakości

Krok 5 : GWARANCJA CIĄGŁOŚCI: WSKAZÓWKI DLA KONTROLI I OCENY

Biorąc pod uwagę zagwarantowanie zdolności kontynuacji turystyki, wymagane jest kierowanie wpływami środowiska i wpływami socjo- ekonomicznymi oraz ustalonymi wskaźnikami i utrzymywaniem jakości produktu turystycznego.

Negatywne wpływy mogą być minimalizowane poprzez ciągłą kontrolę i działanie jeśli owe problemy się pojawią. Aby zapewnić, że turystyka pozostaje zrównoważona (długofalowa), można wyznaczyć następujące wskaźniki:

• zgodność ekologiczną i socjo- kulturową

• kreowanie korzyści płynących z ochrony obszarów i korzyści dla społeczności gospodarzy

• wzrost świadomości dotyczącej ochrony środowiska naturalnego i bogactw naturalnych

Następujące punkty lub pytania stanowią pomoc w kontroli i ocenie zrównoważonego rozwoju turystyki, zaczynając od pierwszych kroków.

Zgodność środowiskowa

Transport, możliwości zakwaterowania, usługi, Działalności turystyczne

Unikanie interwencji lub minimalizacja zasad

? wykorzystanie krajobrazu (wszystkich możliwości infrastrukturalnych)

? zużycie energii ( podział odnawialnych źródeł energii)

? zużycie wody ( rywalizacja z lokalna ludnością; często bardzo ograniczone źródło)

? Usuwanie ścieków ( często nie centralnie; mała tolerancja dla zdecentralizowanego traktowania ścieków)

? Unikanie śmieci, przetwarzanie, wysypywanie

? Hałas, wyczerpanie ( zależy od środków transportu, zużycia energii itd.)

? zbieranie trofeów, fotografowanie polowań, ,i inne działalności takie jak rafting, wspinaczka, górska jazda na rowerze, wędrowanie, obserwowanie ptaków ( gatunki chronione)

? niszczenie równowagi ekologicznej

Zgodność socjo- kulturowa

Społeczeństwo, kultura

Unikanie wywierania wpływu lub minimalizacja zasad

? nasilanie się nierówności społecznej

? akulturacja poprzez efekt demonstracji ( wzrost lub spadek uprzedzenia po obu stronach)

? zmiana systemu wartości w obrębie społeczeństwa

? społeczne wysiedlenie poprzez migrację ( exodus lub imigracja po regionie otwartym na turystykę?)

? wzrost prostytucji i przestępstw

? poprawa lub pogorszenie społecznej sytuacji kobiet?

? Studiowanie, odnowa i ochrona miejsc historycznych lub zniszczenie ich?

? Wzmocnienie narodowej tożsamości lub wydawanie skarbów kulturowych?

? Powrót prac rzemieślniczych ( zależność finansowa od karteli lub marketingowa niezależność?)

? Przestrzeganie tradycyjnych świąt lub komercjalizacja pokazów folklorystycznych?

Korzyści dla społeczności gospodarzy

Wpływy z walut zagranicznych Praca i efekty dochodu, Wtórny wpływ ekonomiczny

Szeroki wpływ oraz maksymalizacja zasad

?Ubytek ilości waluty turystycznej (dystrybucja operatorów, wzrost w imporcie artykułów luksusowych i konsumpcyjnych, spedytorzy energii itd.?)

? Pionowa i horyzontalna dystrybucja wzrostu zarobków ( dla kogo? Kobiet, mężczyzn, młodzieży?)

? Tworzenie prac długo-terminowych, jeżeli to możliwe to przez cały rok

( dla kogo? Kobiet, mężczyzn, młodzieży?)

? Jak wysokie powinny być inwestycje dotyczące tworzenia miejsc pracy?

? Tworzenie możliwości szkoleń zawodowych i dalszych ( dla kogo? Kobiet, mężczyzn, młodzieży?)

? Zapobieganie exodusowi z regionów peryferyjnych do centrów gospodarczych/ tworzenie nowych centrów dla imigrantów?

? Wyraźna nierówność płacowa pomiędzy kierownictwem ( często obcym- zagranicznym) a ( zazwyczaj miejscowymi) grupami?

? Wzmocnienie lub osłabnięcie lokalnej ekonomii ( przemysł konstrukcyjny, handel, transport, rzemiosło, rolnictwo, rybołówstwo itd.?)

? Wzmocnienie sektora prywatnego ( ogólny wzrost możliwości pracy, lecz tym samym wzrost w niepewnych źródłach dochodu, które nie są bardzo produktywne dla ekonomii państwa?)

? poprawa/ pogorszenie infrastruktury używanej przez lokalne społeczności ( wpływ na kobiety, mężczyzn, młodzież?)

? Wzrost cen towarów konsumpcyjnych dla lokalnej ludności?

? Wzrost we wpływach podatku społecznego i państwowego?

? Wzrost jednostronnej zależności od biznesu turystycznego (sektor miejscowej, publicznej i prywatnej ekonomii zależy od inwestycji, zachowań, ceny i zasobów).

Popieranie ochrony natury, (częściowe) finansowanie terenów chronionych

Dostępność Użytkowanie

maksymalizacja zasad

? Czy wytwarzany przez turystykę dochód także jest spożytkowany lokalnie, w najszerszym stopniu na ochronę przyrody lub czy zostaje on ponownie przeznaczany lokalnie/ narodowo ( administrowanie lokalną ochroną terenu, narodowa agencja ochrony, centralne władze fiskalne, społeczności lokalne, organizacje pozarządowe)?

? Czy jasno określone jest pobieranie opłat i używalność, czy firma turystyczna jest poinformowana jakiej wysokości opłaty mają być wniesione?

? Czy wpływy z turystyki przekraczają koszty zarządzania i koszty specyficznej, turystycznej infrastruktury, lub czy ustalono zbyt niskie opłaty?

? Czy inne dotacje, fundusze są obcinane ze względu na wpływy z turystyki?

Budowanie świadomości ochrony środowiska i bogactw mineralnych

Lokalne społeczności dla ochrony natury, Firmy turystyczne dla zrównoważonej turystyki Turyści dla celów rozwoju współpracy

Szeroki wpływ i maksymalizacja zasad

? Czy poziom zaakceptowania wskaźników ochrony przyrody i bogactw mineralnych rośnie wraz z rozwojem turystycznym?

? Czy joint ventures zostały sprawiedliwie rozwinięte pomiędzy firmami i społecznością lokalną?

? Czy istnieje świadomość związku pomiędzy dochodem z turystyki a ochroną środowiska?

? Czy turyści/ firmy biorą udział w promowaniu zrównoważonej (długofalowej) turystyki ( opłata turystyczna, sponsorowanie itd.?)

Które wskazówki będą istotne do podejmowania decyzji dla miejscowych urbanistów, developer'ów oraz turystycznych menadżerów zależą od charakteru przeznaczenia i szczególnego podkreślenia w zakresie celów rozwoju. Najbardziej mające znaczenie zrównoważonego rozwoju turystycznego w miejscu docelowym może być zachowanie atrybutów środowiska naturalnego, tak aby w pełni można było kontynuować korzystanie z niego. Głównym celem może być zarówno utrzymywanie jakości ze strony historycznej i jej popularności jak również atrakcyjność. Kluczowe wskazówki mogą się również różnić, ponieważ ważnym celem jest przynoszenie korzyści poszczególnym społecznościom.

Administracja parku: „Więcej płacić personelowi i na utrzymanie pojazdów, szlaków, drogowskazów itp.

Dołączenie ludności: „Resompensata za straty przy użytkowaniu lasów; wyższe wynagrodzenie za pracę w parku; nowe źródło dochodu dla kobiet i mężczyzn; lepsza edukacja i przeszkolenie zawodowe.

Lokalni touroperatorzy: „Usprawnianie infrastruktury parkowej, aby stała się bardziej atrakcyjna dla klientów, niższe opłaty za wstęp.

Turystyka w obszarze chronionym

Organizacje pozarządowe ds. ochrony przyrody: „Cele ochrony przyrody w parku mogą być zagrożone, potrzeba funduszy na studia podstawowe, RP, edukacje środowiskową itp

Międzynarodowi touroperatorzy: „interesujące miejsca urlopowe dla klientów, dobre i stałe standardy jakości w obsłudze i warunkach pobytu.

Administracja lokalną społecznością: „ ulepszenia w budowie dróg, woda pitna dla wszystkich mieszkańców, wyższe dochody podatkowe.

Struktury decyzyjne/ siła związków:

• Pośród udziałowców?

• Wewnątrz grup udziałowców?

• W społeczeństwie?

• W rodzinach?

• Udział kobiet i mężczyzn?

Sytuacja dochodowa:

• Siła robocza?

• Zarobki potrzebne do utrzymania się przy życiu?

• Podział w społeczeństwie?

• Dochód na rodzinę?

Dostępny czas pracy:

dla dodatkowej pracy poza głównym czasem pracy.

• Kto ( kobiety, mężczyźni, specjalne grupy) ponosiłyby dodatkowe obciążenie.

Poziom edukacji:

• Jaka działalność jest możliwa dla kogo?

• Jaki rodzaj przeszkolenia zawodowego lub uzupełniającego dla kogo?

• Na poziomie lokalnym lub na poziomie centralnym?

Turystyka w obszarze chronionym

Cele ochrony:

• Czy turystyka zajmuje 1 miejsce?

• Jak duża jest wrażliwość i gdzie?

• Wpływ na zwierzęta, rośliny, glebę i wodę?

• Na ile turystyka może być korzystna?

• Podział wewnątrz społeczeństwa?

Atrakcje obszaru/ potencjał turystyczny:

• W porównaniu z innymi obszarami w kraju lub regionie?

• Przez międzynarodowe porównanie?

• Klimat podczas głównego sezonu podróży?

• Atrakcja jako funkcja podróży na dany obszar?

Lokalna gospodarka:

? Czy jest możliwe włączenie udziałowców w rozwój turystyki?

? Jakie pojawią się dodatkowe koszty ?

Prawo własności/ dostęp do zasobów naturalnych:

? Czy może być rozwiązana kwestia ziemi?

Polityczna stabilność/ naruszanie przepisów:

? Czy jest zagwarantowane osobiste bezpieczeństwo turystów?

Ustawy ekonomiczne:

? Czy są specjalne, dodatkowe uregulowania prawne dla turystyki?

? Kto czerpie korzyści?

Możliwość kierowania rozwojem turystyki:

? Polityczna wola i administracyjna realizacja: urzędnicy ds. ochrony środowiska i przyrody, ministerstwo turystyki, itp.?

turystyka na obszarze chronionym

Zaangażowanie infrastruktury:

? Czy jest obecnie w zgodności z zaplanowanym wykorzystaniem turystycznym?

? Koszt/korzyści budowy nowej?

? Połączenie z lotniskami, głównymi arteriami komunikacyjnymi itp.?

Rozwój globalnego rynku:

? Modne trendy specyficznych miejsc pobytu turystów?

? Wizerunek kraju/ regionu?

? Rynek w głównych źródłowych krajach?

Imigracja i przepisy wizowe:

? przyjazny - odwiedzający?

Sektor publiczny

• Urzędnicy turystyki

• Organizacje społeczne i regionalne

• Ministerstwo Gospodarki i Spraw Zagranicznych

• Ministerstwo Ochrony Środowiska

• Organizacje współpracy multilateralnej i bilateralnej

Sektor prywatny:

• Tour operatorzy

• Biura podróży

• Agencje przychodowe

• Firmy transportowe

• Hotele, bed & breakfast

• Restauracje

• Zatrudnieni w turystyce

• Reklama i marketing

• Towarzystwa biznesowe

• Przemysł uzupełniający, pamiątki

• Rolnictwo

• Przewodnicy

• Eksperci turystyki

• Turyści

Organizacje poza rządowe oraz samopomoc:

• Międzynarodowe organizacje ochrony przyrody

• Narodowe pozarządowe organizacje

• Organizacje zrzeszające miejscową ludność

• Lokalne organizacje pozarządowe

• Lokalne organizacje samopomocy , firmy współpracujące

---