Odnawialne i nieodnawialne zasoby środowiska geograficznego - dokonaj klasyfikacji na przykładzie różnych zasobów środowiska
Środowisko geograficzne - trójwymiarowa, materialna powłoka Ziemi obejmująca wszystkie przyrodnicze i antropogeniczne komponenty. Środowisko geograficzne można podzielić na dwie, przenikające się części: środowisko przyrodnicze i środowisko antropogeniczne.
Zasoby naturalne (wykorzystywane w przemyśle)
Surowce |
STAŁE |
ODNAWIALNE |
NIEODNAWIALNE |
Energetyczne |
Energia: - słoneczna - wiatru - wód płynących - pływów morskich - geotermiczna |
Surowce energetyczne: - drewno opałowe - odpady produkcji roślinnej - biogazy |
Surowce energetyczne: - węgiel kamienny i brunatny - ropa naftowa - gaz ziemny - uran |
Tworzywa (surowce nie przeznaczone do produkcji energii) |
- powietrze |
- woda - surowce dla przemysłu lekkiego, spożywczego i chemicznego (np. płody rolne) - surowce dla przemysłu drzewnego (drewno) |
- surowce metaliczne (rudy żelaza) - surowce chemiczne (siarka, sól kamienna, sól potasowa, fosforyty, węgiel kamienny, ropa naftowa, gaz ziemny) - surowce skalne (piasek, żwir, glina, kaolin, gips, wapień, dolomit, piaskowiec, marmur, granit, bazalt, porfir, gnejs i inne skały) |
Bez ograniczeń można korzystać z zasobów stałych, pod warunkiem, że pokona się bariery techniczne, tzn. wybuduje odpowiednie urządzenia mogące przetwarzać różne formy sił przyrody na wykorzystywaną powszechnie energię elektryczną.
Poszczególne składniki środowiska geograficznego uczestniczą w obiegu materii i energii, a przy tym ulegają ciągłemu procesowi odnawiania. Zasoby odnawialne mają zdolność odradzania się w czasie na tyle krótkim, że mogą być wykorzystane ponownie w gospodarce człowieka.
Najszybciej odnawia się hydrosfera w procesie ciągłego parowania i skraplania wody, w procesie infiltracji wód opadowych przez warstwy utworów przepuszczalnych lub trudno przepuszczalnych, a także w procesie natlenienia wody w szybko płynących strumieniach górskich.
Atmosfera odnawia się w procesie fotosyntezy, kiedy rośliny zielone eliminują CO₂, wydzielając O₂ oraz w procesie rozpuszczania CO₂, w wodach oceanicznych.
Bardzo szybko, ponieważ co roku, odnawiają się płody rolne. Las, aby można było pozyskiwać z niego wartościowe drewno, musi rosnąć kilkadziesiąt lat.
Najdłużej odnawia się gleba. Odtworzenie zniszczonej warstwy próchnicy może trwać nawet od kilkuset do kilku tysięcy lat.
Składniki skorupy ziemskiej są zasobami nieodnawialnymi. Powstały one w odległych okresach geologicznych, a czas potrzebny do ich odnowienia wynosi miliony lat. W miarę ich wydobycia ulegają stopniowemu wyczerpywaniu się.