TECHNOLOGIA DVD

Digital Versatile Disc

Opracowała Ewa Widuch

1. DVD - UDOSKONALONY CD

DVD zawdzięcza swą popularność niezwykle dużej pojemności. Dzięki bardzo wydajnym metodom zapisu na krążku DVD możemy zmieścić niemal siedmiokrotnie więcej danych niż na tradycyjnej płycie CD-ROM.

Tak dobre wyniki udało się uzyskać między innymi poprzez zastosowanie nowej techniki dwuwarstwowej wykorzystującej półprzepuszczalny materiał, z którego wykonana jest górna warstwa. Jeśli mają być odczytywane dane z dolnej warstwy, zmieniana jest długość fali światła laserowego, które dzięki temu może przeniknąć w głąb.

Aby przełączanie pomiędzy warstwami następowało płynnie i bez zakłóceń, pierwsza warstwa odczytywana jest od środka na zewnątrz dysku, a druga w kierunku przeciwnym. Dzięki temu w momencie przełączenia pomiędzy warstwami nie zachodzi potrzeba szybkiej zmiany położenia lasera ani prędkości obrotowej dysku. Ponadto dla zachowania płynności odczytu wprowadzono pamięć buforową.

Jeżeli takie same warstwy zostaną umieszczone również na odwrotnej stronie krążka, wówczas powstanie dwustronna, dwuwarstwowa płyta zdolna pomieścić 17GB danych, czyli niemal 27 razy więcej niż zwykły CD. Oczywiście, nie wszystkie płyty muszą być 17 GB-owymi olbrzymami.

2. VIDEO DVD

Krążki o tak dużej pojemności wydają się wręcz idealnym medium do zapisu danych video, czyli ruchomych obrazów wraz z towarzyszącym dźwiękiem. Niestety, wytwarzaniem tego rodzaju multimedialnych produktów zajmuje się jedynie kilka firm z Hollywood. Ponieważ za dystrybucją filmów DVD stoją duże pieniądze , większość producentów filmowych chciałaby mieć w tym możliwie duży udział.

Problemy związane z osiągnięciem dużych zysków są jednym z głównych powodów, dla których wprowadzenie DVD na rynek opóźnia się. Producenci filmowi obawiają się przede wszystkim tego, że nowa technologia pozwoli tworzyć piracki kopie o doskonałej, cyfrowej jakości. Aby przynajmniej ograniczyć międzykontynentalny handel takimi kopiami, cały świat został podzielony na 7 stref, którym przypisano różne kody.

W trosce o bezpieczeństwo danych w Hollywood powstał jeszcze jeden standard: DIVX, którego znaczenie pochodzi od nazwy firmy Digital Video Express. Płyty DIVX - DVD sprzedawane będą w niższych cenach niż standardowe krążki video, jednak właściciel będzie mógł odtwarzać je tylko przez 48 godzin, następnie film zostanie zablokowany specjalnym kluczem. Jeśli ktoś zechce później obejrzeć film zapisany w formacie DIVX - DVD, będzie musiał uiścić stosowną opłatę. Taka forma walki z piractwem rodzi wiele protestów, nawet ze strony organizacji zajmującą się ochroną praw autorskich. W końcu nikogo nie powinno obchodzić, kiedy i co każdy z nas pragnie oglądać. Twórcy standardu bronią się jednak, mówiąc, że odtwarzacze DIVX są w pełni kompatybilne z DVD i potrafią odczytywać również standardowe płyty DVD. Ponieważ normalne odtwarzacze DVD nie są w stanie odtworzyć filmu zapisanego w formacie DIVX, duża część potencjalnych klientów wstrzymuje się z zakupem odtwarzacz do chwili ustanowienia obowiązującego standardu.

Sporo zamieszania wprowadza też walka tocząca się pomiędzy głównymi producentami DVD, którzy początkowo zjednoczyli się w ramach DVD Forum. Stowarzyszenie miało zapobiec wprowadzeniu na rynek kilku niezgodnych ze sobą standardów, czego w latach '80 doświadczyli producenci magnetowidów. Jednak DVD kryje w sobie tak wielki potencjał, że producentom z trudem udaje się znaleźć kompromis. Przykładem jest standard kodowania MPEG 2, który doczekał się wiążącej specyfikacji jedynie dla kompresji obrazu; brakuje natomiast jednomyślności co do sposobu kodowania dźwięku. W USA i Japonii najbardziej rozpowszechnionym formatem zapisu audio jest Dolby AC - 3, z kolei w Europie przoduje MPEG. Propozycja wyjścia z impasu jest zastosowanie wielofunkcyjnych układów, które będą w stanie rozpoznać i zdekodować właściwy standard. W ten sposób można by rozwiązać kwestię wyboru standardu, a twórcy DVD mieli by jeden problem mniej.

3.DVD A WSPÓŁCZESNE PECETY

Wydawało by się, że branża PC stwarza znacznie mniej przeszkód, ponieważ standardy dla zapisu danych komputerowych na płycie DVD są jasno zdefiniowane. W praktyce pojawiło się jednak wiele problemów. Okazało się, że wiele różnych odtwarzaczy oraz dekoderów DVD było wzajemnie nie kompatybilnych. Świadczą o tym dobitnie testy przeprowadzone przez Intela w ubiegłym roku, w czasie których ukazywały się liczne komunikaty o błędach, filmy odtwarzane były bez dźwięku, ginęły ramki i pojawiły się inne zakłócenia.

Aby klient nie musiał obawiać się, że na zakupionym sprzęcie będzie mógł odtwarzać tylko płyty demonstracyjne dołączone do zestawu, sytuacją na rynku DVD zainteresowali się liderzy rynku PC: Intel oraz Microsoft. Wspólnie rozpoczęli pracę nad nowym standardem - DirectShow. Jak wskazuje nazwa, DirectShow będzie jednym z komponentów Direct - X. Dzięki temu możliwym stanie się bezproblemowe wyświetlanie filmów video, niezależnie od posiadanej karty graficznej i programowych lub sprzętowych dekoderów.

W komfortowej sytuacji znajdują się jedynie właściciele bardzo szybkich komputerów wyposażonych w procesory taktowane zegarem 300Mhz lub więcej. Tylko tak silne maszyny są w stanie poradzić sobie z przetworzeniem danych MPEG 2 bez użycia sprzętowego dekodera, zapewniając jednocześnie płynny obraz na ekranie. Software'owe dekodery DVD dostarczane są obecnie przez Compcore (Soft -DVD) i Mediamatics (DVD- Express). Programowa dekompresja DVD pozwala wykorzystać możliwości procesorów MMX, które bardzo często były nie doceniane. Producenci oprogramowania podają, że w klasie procesorów 200Mhz czysta dekompresja programowa może być przeprowadzona jedynie z wykorzystaniem rozkazów MMX, co z całą pewnością cieszy przedstawicieli Intela.

4.DVD - AUDIO

DVD Forum opracowało specjalny standard zapisu dźwięku Audio - DVD. Duża pojemność oferuje zupełnie nowe możliwości: na jednym krążku można nagrać 30 godzin muzyki o takiej samej jakości, jaką zapewnia CD. Można też zwiększyć liczbę kanałów i zamiast dźwięku stereofonicznego zapisać maksymalnie sześć torów dźwiękowych. Ponieważ miejsca na płytce nie brakuje, możliwe będzie zwiększenie częstotliwości próbkowania z 44 kHz do 192 kHz oraz zmiana rozdzielczości z 16 do 24 bitów. Poprawę zauważą tylko nieliczni audiofile.

5. DVD - RAM

Ciekawą propozycją jest DVD - RAM, który, podobnie jak technologia CD - RW, pozwala na wielokrotny zapis nośnika. W lipcu 1997 roku DVD Forum opracowało standard pozwalający zapisać 2,6 GB danych na jednej stronie płyty DVD - RAM (5,2 GB dwustronnie). Tymczasem pod koniec ubiegłego roku Sony, Philips i Hawlett-Packard zaprezentowały własny format DVD+RW, zapewniający pojemność 3 GB, który jest niekompatybilny z poprzednim standardem. Niedługo później NEC przedstawił swoją koncepcję, pozwalającą zapisać do 5,2 GB.

Jednak dzisiaj produkowane są jedynie urządzenia pracujące w „oryginalnym” standardzie DVD - RAM.

Podczas produkcji płyty DVD - RAM na jej powierzchni tworzone są rowki (grooves) oddzielone od siebie wypukłymi polami (lands). Również w trakcie wytwarzania na określonych obszarach powstają nagłówki sektorów (sector headers). Zapis danych, wykorzystujący technologię zmiany fazy, odbywa się zarówno w obszarze rowków, jak i pól. Dzięki takiemu ukształtowaniu powierzchni odnalezienie właściwej ścieżki jest znacznie łatwiejsze niż w przypadku napędów CD - ROM, ponieważ krawędzie pomiędzy obszarami wykorzystywane są jako punkty orientacyjne. Granica pomiędzy rowkiem a polem jest dodatkowo pofalowana, co w trakcie wirowania płyty jest źródłem sygnału informacyjnego, pozwalającego precyzyjniej ustawić głowicę lasera i zmniejszyć poziom błędów odczytu.

Podstawową wadą tej odmiany DVD jest brak zgodności z innymi standardami - płyty DVD - RAM nie mogą być odczytywane w tradycyjnych odtwarzaczach DVD - ROM, które wymagają wyższego współczynnika odbijania światła.

Niemniej możliwości wykorzystania płyt DVD - RAM nie ograniczają się do archiwizacji danych. Ich ogromną zaletą jest to, że w wielu sytuacjach mogą pełnić funkcję superszybkich, łatwych w obsłudze dyskietek o ogromnej pojemności. Ponieważ napędy DVD - RAM czytają również płyty DVD - ROM, można się spodziewać, że ich popularność w niedalekiej przyszłości się zwiększy.

1

2

---