LITERATURA W KRAJU

III. POEZJA

1. WYDAWNICTWA PODZIEMNE

PUBLIKACJE POETYCKIE

• charakterystyka:

• liryka „ku pokrzepieniu serc”

• model poezji tyrtejskiej

• romantyczne trawestacje

• pseudonimy

• twórcy:

• poza krajem: Wierzyński, Baliński, Słonimski, Tuwim

• antologie poetyckie:

**** WARSZAWA****

• Antologia poezji współczesnej 1941 Warszawa;

• inicjatorzy: Stanisław Miłaszewski i Jan Janiczek

• układ tematyczny

• teksty:

• Janiczka,

• Słonimskiego (Alarm)

• kampania wrześniowa

• pierwsze masowe egzekucje

• teksty powstałe w obozach jenieckich (Henryk Roztworowski, Andrzej Nowicki)

• wiersze powstałe na uchodźstwie

• Wierzyński Święty Boże

• Duch wolny w pieśni 1942:

• red. Stanisława Sawicka (hist. sztuki)

• wstęp Tadeusza Makowieckiego

• wydał departament Informacji i Prasy Delegatury Rządu

• układ tematyczny

• twórcy:

• mało znani krajowi Wiesław Marian Pyrek, Janina Kunicka, Ryszard Kiersnowski, Jerzy Brzozowski (internowany ze Szwajcarii)

• twórcy spoza kraju: Władysław Broniewski, Maria Pawlikowska- Jasnorzewska

• pisma lewicowe zarzucały antologii niski poziom artystyczny

• Słowo prawdziwe 1942

• wydane przez Stronnictwo Narodowe

• inicjatorzy: Jan Dobraczyński, Wiktor Trościanko, Jan Bajkowski

• wysoki poziom artystyczny

• ponadpartyjny wybór twórców

• twórcy:

• Leopold Staff, Kazimiera Iłłakowiczówna

• Władysław Bąk (wiersze religijne)

• Jerzy Zagórski

• Tadeusz Hollender (wiersze satyryczne i okolicznościowe)

• Światopełk Karpiński

• Wacław Bojarski Ranny róża

• Tadeusz Gajcy Wczorajszemu

• wiersze z konkursu „Sztuki i Narodu”

• wiersze z konkursu im. Czechowica

pokolenie wojenne

• Zdzisław Stroiński

• Krzysztof Baczyński

emigracyjni

• Józef Łobodowski

• Gałczyński (Pieśń o żołnierzach z Westerplatte, Sen żołnierza)

• Jerzy Pietrkiewicz

• Pieśń niepodległa. Poezja polska czasu wojny 1942

• Oficyna Polska

• wybór: Ks. J. Robak (= Czesław Miłosz); w Od Wydawcy pisał:

• o konieczności dystansu do współczesności oraz Dwudziestolecia, którego brak w twórczości bardzo obecnie zaangażowanej

• odpowiedzialności jednostki

• konieczności uwolnienia się od wzorców Dwudziestolecia

• wywołała poruszenie w Warszawie

• układ tematyczny:

• Zwiastuny burzy

• Ludzka skarga

• Spokojne spojrzenie

• Pieśń wiary

• Droga do Polski

• twórcy:

• Leopold Staff

• Julian Tuwim (Modlitwa)

• Baliński

• Jerzy Zagórski

• Anna Świrszczyńska

• Władysław Broniewski (Krzyk ostateczny, Bagnet na broń, Żołnierz polski)

• Józef Stachowski

• Światopełk Karpiński

• Krzysztof Baczyński

• Miłosz

• Z otchłani 1944;

• przez Żydowski Komitet Narodowy

• teksty żydowskie: Jastruna, Michała Maksymiliana Borwicza, Jana Kotta

• teksty współczujących tragedii żydowskiej: Tadeusza Sarneckiego, Czesława Miłosza (Campo di fiori)

• wydanie nowojorskie w 1945 (przedmowa Wittlina)

• Warszawo! tę pieśń ci od nogi kładę/ i nóg skrwawionych twoich sięgam 1942

• antologia Komisji Propagandy BIiP ZWZ- AK

• tytuł z Poematu Piasta Dantyszka Słowackiego

• tzw. varsoviany- utwory poświęcone stolicy

• teksty dawne i nowe (Słonimski, Dobrowolski, Miłosz)

• Werble Wolności 1942- 1944; 5 małych zeszytów

• Cztery kolendy na ostatnie „okupacyjne” święta 1943; Komisja Propangandy

• W imię wolności 1943- 1944

• Wiatr wolności

**** INNE OŚRODKI ****

• Lwów:

• Wierne płomienie 1943;

• wydane w Warszawie

• Wiktor Trościanko

• red. Stefiania Skwarczyńska (praca w Kazachstanie, żołnierz ZWZ_-AK)

• rozdziały nawiązujace do hitorii Lwowa:

• Echa wojny

• Młotem waleni, sierpem koszeni

• Od stepów kazachstańskich

• Chrystus na Hakenkreuzu

• W trwaniu i walce

• twórcy:

• Jadwiga Gamska- Łempicka

• Anna Ludwika Czerny

• Jerzy Horodyński

• Maria Grzędzielska

• Mirosław Żuławski

• Jadwiga Czechowiczóna (późniejsza poetka 2. Korpusu)

• Tadeusz Hollender

• Śpiew wojny 1944;

• skład redakcji i twórców jw.

• dochód przeznaczony dla ofiar terroru ukraińskiego

• A imię jego jest 44;

• antologia grupy „Żagiew”

• religijno- martyrologiczna

• grafomania

• Kraków:

• Krwawe i zielone 1943

• Stronnictwo Polskiej Demokracji

• pokłosie konkursu „Watry”

• red. Tadeusz Staich

• twórcy krakowscy:

• Eugeniusz Kolanko

• Jerzy Szewczyk

• Staich

• Władysław Neuman

• Adam Sokołowski

• Adam Kania

• układ tematyczny

Poezja- ogólna wstępna charakterystyka:

• różne nakłady

• pseudonimy:

• „Śpiewak”- Jerzy Zagórski

• Jan Wajdelota- Tadeusz Sarnecki

• Konrad Wallen- Wojciech Bąk

• Jan Bugaj- K. K. Baczyński

• Karol Topornicki- Tadeusz Gajcy

• Marek Chmura- Zdzisław Stroiński

• Stanisław Łomień- Andrzej Trzebiński

• Wojciech Wierzejski- Wacław Bojarski

1

---