UNIWERSYTET WARMIŃSKO-MAZURSKI W OLSZTYNIE

WYDZIAŁ PRAWA I ADMINISTRACJI

Kierunek: Administracja,

magisterskie studia uzupełniające

§

Kryteria podziału wniosków unijnych

Olsztyn 2008 rok

1. Definicja wniosku unijnego. Przedsięwzięcia, projekty a wnioski o dofinansowanie

Jak podaje Poradnik przedsiębiorcy wniosek, aplikacja to standardowy formularz składany przez beneficjenta w celu uzyskania wsparcia ze środków pomocowych. Zakres informacji zawartych we wniosku obejmuje: informacje o instytucji zgłaszającej wniosek, informacje na temat projektu, charakterystyka działań podejmowanych podczas realizacji projektu, planowane rezultaty i wydatki, wymagane dokumenty w formie załączników. Wniosek musi zostać złożony zarówno w formie papierowej, jak i elektronicznej (na dyskietce lub płycie CD).

Izdebska do powyższej definicji dodaje, że wniosek jest formą zapisu konkretnych działań, które będą realizowane w ramach projektu. Poprawnie przygotowany wniosek musi być poprzedzony procesem projektowania. Projektowanie jest najważniejszą częścią przedsięwzięcia. Jest najbardziej twórczym etapem i od niego zależy reszta działań.

Bardziej skonkretyzowaną definicję podaje Uryga. Pod pojęciem wniosku (o dofinansowanie projektu ze środków funduszy strukturalnych) należy rozumieć formularz (wzór), na podstawie którego instytucja zarządzająca tym funduszem podejmuje decyzję o przyznaniu odpowiedniego dofinansowania. Wniosek zawiera wiele informacji niezbędnych do podjęcia takiej decyzji. Oczywiście nie wszystkie dane zawarte we wniosku są konieczne czy przydatne projektodawcy do zarządzania nim. We wniosku należy wskazać jednoznacznie, o jakie środki stara się wnioskodawca, i udokumentować, że opisywane przedsięwzięcie, a więc projekt, realizuje cele danego programu operacyjnego. Można zatem stwierdzić, że dokumentacja projektowa niezbędna do realizacji projektu służy jego właścicielowi, natomiast wniosek o dofinansowanie tego projektu służy zarządzającemu funduszem strukturalnym.

Projektodawca powinien mieć skompletowane wszystkie wymagane załączniki w momencie składania wniosku. Oznacza to, że wniosek jest ostatnim przygotowywanym dokumentem poprzedzającym realizację projektu.

Przygotowanie wniosku o dofinansowanie działania, które zamierza zrealizować beneficjent wykorzystując dofinansowanie z funduszy strukturalnych, ściśle związane jest z przygotowywanym przedsięwzięciem lub projektem. Wspomniany wniosek musi więc opisywać konkretne przedsięwzięcie lub projekt.

Termin przedsięwzięcie będzie często używany „na określenie zorganizowanego działania, zmierzającego do osiągnięcia konkretnego celu (wiązki celów), możliwego do zrealizowania w ściśle określonym miejscu i czasie, przy pomocy skończonych zasobów ludzkich i materialnych, z wyróżnionym początkiem i końcem. Takim działaniem jest też przygotowanie wniosku o dofinansowanie danego projektu ze środków funduszy strukturalnych, a jego głównym celem jest takie przygotowanie wniosku, aby po przejściu procedury składania i oceny, otrzymać dofinansowanie, i w konsekwencji zrealizować zamierzenia, czyli wdrożyć opisywane przedsięwzięcie.

Zwykle przedsięwzięcie może być realizowane na kilka sposobów, prezentowanych w formie projektów. Projekt stanowi, zatem „konkretyzację sposobu przygotowania przedsięwzięcia, a następnie jego realizacji. W konsekwencji mianem projektu, określany będzie cały kompleks zadań, związanych z realizacją konkretnego przedsięwzięcia, począwszy od wygenerowania pomysłu, poprzez jego opracowanie, wdrożenie i końcową ocenę.

W odniesieniu do kategorii zysków i strat projekt może być definiowany jako „ekonomicznie niepodzielna seria prac, spełniających ściśle określoną funkcję techniczną i posiadających jasno określone cele”.

Rys. 1 Fazy projektu inwestycyjnego (źródło: Projekty współfinansowane ze środków UE - od pomysłu do studium wykonalności, Twigger, Warszawa 2005, s. 178)

Analizowanie projektu jest niezbędne przy staraniu się o pomoc finansową z funduszy strukturalnych. Analizując typy projektów, które mogą być realizowane w ramach priorytetów, działań i poddziałań w poszczególnych programach operacyjnych, można stwierdzić ich znaczne zróżnicowanie merytoryczne. Wydawać by się mogło, że w tej sytuacji, opracowanie jednolitej procedury sporządzania wniosków wraz z załącznikami nie jest możliwe. Należy jednak przyjąć założenie, polegające na oddzieleniu etapu formułowania założeń projektu od sporządzania wniosku, studium wykonalności czy biznesplanu, według standardowych procedur. Proponowana struktura studium wykonalności ma bowiem charakter uniwersalny, a w konkretnych przypadkach można najwyżej dodać lub pominąć elementy, które nie są uwzględniane w danej branży. Tym samym należy liczyć się z koniecznością dostosowania metodologii opracowywania wniosku do rodzaju projektu oraz wybranego Programu Operacyjnego (a często priorytetu, działania a nawet poddziałania).

Jak wynika z dotychczasowych rozważań, integralną część wniosku stanowi komplet załączników, wśród których ważnym elementem jest studium wykonalności lub biznesplan.

Rys 2. Struktura wniosku o dofinansowanie z funduszy strukturalnych (źródło - Projekty współfinansowane ze środków UE pod red. naukową J. Skrzypka, s.176).

W celu skompletowania załączników wchodzących w skład wniosku, należy w pierwszej kolejności przygotować projekt. Dysponując projektem można bowiem wypełnić wniosek oraz przygotować studium wykonalności lub biznesplan, a także skompletować pozostałe załączniki. Wszystkie wymienione dokumenty, a w szczególności wniosek oraz studium wykonalności, mają wiele wspólnych elementów. W tej sytuacji szczególnego znaczenia nabiera konieczność określenia procedur sporządzania takich aplikacji, które będą zapewniać przynajmniej zgodność wewnętrzną, a więc niesprzeczność projektu, wniosku i studium wykonalności lub biznesplanu. W praktyce sprowadza się to do takiego opracowania wniosku i studium wykonalności lub biznesplanu, aby przyjęte założenia, wynikały z założeń projektu.

2. Procedury przygotowania wniosków o dofinansowanie

Przed przystąpieniem do omawiania kryteriów podziału wniosków, celowe wydaje się przedstawienie okoliczności poprzedzających i towarzyszących przygotowaniu i złożeniu wniosku.

Rozważania wymaga ustalenie celu, na który mają być przeznaczone środki, terminu składania wniosku, adresata wniosku, ustalenie maksymalnej kwoty dofinansowania, z czym może się wiązać konieczność zaciągnięcia kredytu, ustalenie terminu refundacji.

Większość potencjalnych wnioskodawców traktuje pisanie wniosku o wsparcie z funduszy strukturalnych jako cel sam w sobie. Innymi słowy, ich priorytetem jest rozwiązanie problemu polegającego na dostaniu się na listę rankingową i w następnej kolejności przyjęciu propozycji do finansowania. Zapominają, że po podpisaniu umowy stanie przed nimi znacznie poważniejszy problem: jak efektywnie zarządzać projektem, aby w perspektywie kilkunastu czy kilkudziesięciu miesięcy wypracować zakładane rezultaty i osiągnąć założone cele. Dlatego bardzo ważną kwestią jest to, aby nasza aplikacja była dojrzała. Do rozpatrzenia przyjęte bowiem zostaną tylko wnioski kompletne pod każdym względem i gotowe do realizacji. Oznacza to, że wniosek może zostać przyjęty do finansowania, nie tyle po wypełnieniu wszystkich rubryk karty opisu, ale jeszcze będzie musiał posiadać wszystkie wymagane załączniki. Liczba i rodzaj załączników zmienia się w zależności od rodzaju funduszu, dlatego ważne jest odpowiednio wczesne zapoznanie się z ich listą i rozpoczęcie kompletowania, co często pociąga za sobą poważne konsekwencje czasowe i finansowe. Jest to szczególnie ważne, np. w przypadku projektów o charakterze infrastrukturalnym, gdzie wśród załączników znajdujemy studia wykonalności, ocenę oddziaływania na środowisko naturalne czy całą dokumentację techniczną. Z treści aplikacji i załączników musi również wynikać gotowość projektu do niezwłocznego wdrożenia, co wymaga uregulowania wszystkich niejasności, np. natury prawnej.

Rozważając propozycję złożenia wniosku, trzeba uwzględnić fakt, że obecnie nie wszystkie programy są dostępne dla małych i średnich przedsiębiorców. Najważniejszą rzeczą przy wyborze projektu jest sam pomysł, jaki chce się realizować dzięki pomocy funduszu europejskiego. Wysoko są i będą oceniane projekty, które wyrażają się innowacyjnością i mogą w istotny sposób zainteresować komisję przyjmującą wniosek.

Do tego pomysłu należy jednak dobrać odpowiedni program, którego cele i założenia pokrywają się z celami wnioskodawcy. W pierwszej kolejności warto się dokładnie zapoznać z priorytetami, które stawia sobie polityka unijna na konkretnym obszarze. Przykładowo, nie będzie można proponować projektu infrastrukturalnego, o ile przy tej okazji mogłoby zostać zdewastowane środowisko naturalne.

Przed podjęciem starań o fundusze strukturalne zawsze należy przeanalizować własne problemy i potrzeby, jakie występują w społeczności lokalnej. Zadaniem władz lokalnych jak i środowiska biznesu w samym założeniu powinny być takie działania, które pozwalałyby na rozwiązywanie tych problemów bądź też przeciwdziałanie występowaniu ich niekorzystnych skutków. Konieczność wdrożenia konkretnego projektu musi być we wniosku o przyznanie dofinansowania wyczerpująco uzasadniona. W niektórych działaniach określonych programów operacyjnych wymagane jest posiadanie aktualnej strategii planu bądź programu lokalnego rozwoju, w którym konkretne przedsięwzięcie jest zapisane jako przewidziane do realizacji.

Procedura przygotowania się projektodawcy do uzyskania pomocy unijnej może mieć przykładowo następujący przebieg:

- opracowanie koncepcji przedsięwzięcia i oceny stanu wyjściowego do przygotowania strategii dotyczącej najważniejszych problemów wymagających rozwiązania,

- ustalenie kluczowych celów w kierunkach rozwoju społeczności lokalnej,

- zaktualizowanie wieloletniego planu inwestycyjnego przy założeniu własnych możliwości finansowania i wykorzystania funduszy strukturalnych,

- koncentracja środków na założenie realizacyjne projektu,

- opracowanie biznesplanu, skompletowanie niezbędnych załączników,

- ocena wpływu przedsięwzięcia na środowisko,

- inne niezbędne dokumenty,

- skompletowanie dokumentacji wraz z projektem i wniosek o dofinansowanie projektu.

1. W jakiej formie złożyć wniosek?

Sam formularz wniosku jest dostępny w formie aplikacji komputerowej tzw. generatora wniosków, dostępnego w Internecie, np. na stronach Ministerstwa Gospodarki i Pracy czy instytucji wdrażających.

W generatorze wniosków znajdują się wzory wszystkich wniosków o dofinansowanie oraz podstawowe instrukcje do ich wypełnienia. Oprócz tych wskazówek wnioskodawcy mogą również skorzystać z aktualnych instrukcji do wzorów wniosków, jakie są zamieszczane na stronach internetowych wspomnianego już Ministerstwa Gospodarki. W tych dodatkowych instrukcjach zamieszczone są informacje, które nie mogły znaleźć się w aplikacji komputerowej ze względu na specyfikę poszczególnych działań.

Aplikacja ułatwia wypełnianie wniosków, ponieważ program dokonuje automatycznych obliczeń oraz „podpowiada”, jakie pola należy jeszcze wypełnić. Po wypełnieniu wniosek należy wydrukować oraz zapisać na nośniku danych elektronicznych.

Wniosek wraz z załącznikami składany jest w jednym oryginale oraz jednej kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem przez wnioskodawcę lub osobę przez niego upoważnioną. Do dokumentów są załączone: wersja elektroniczna wniosku o dofinansowanie oraz wersja elektroniczna Informacji Dodatkowej - biznesplanu, zapisane wcześniej przez nas na nośniku informatycznym.

Złożony wniosek wraz z załącznikami powinien być:

- spięty - dotyczy oryginału i kopii wniosku,

- podpisany przez wnioskodawcę lub jego pełnomocnika umocowanego w formie pisemnej,

- parafowany na każdej stronie przez wnioskodawcę lub pełnomocnika, zaś kopie załączonych dokumentów ponumerowane, parafowane i potwierdzone za zgodność z oryginałem.

Wszystkie wnioski należy składać listem poleconym lub pocztą kurierską w zamkniętej kopercie lub dostarczyć do siedziby RIF właściwej ze względu na lokalizację projektu. Trzeba pamiętać, że wnioski złożone w inny sposób nie zostaną rozpatrzone.

Koperta zawierająca wniosek wraz z załącznikami powinna:

• Być opatrzona następującym sformułowaniem, np. „Wniosek o dofinansowanie do działania 2.3 - SPO WKP”,

• Zawierać pełną nazwę wnioskodawcy oraz jego adres,

• Zawierać pełną nazwę RIF i jej adres.

Do rozpatrzenia zostają przyjęte jedynie wnioski kompletne pod każdym względem i gotowe do realizacji. Oznacza to, że wniosek zostanie przyjęty do finansowania nie tylko po wypełnieniu wszystkich rubryk karty opisu, ale będzie musiał posiadać wszystkie wymagane załączniki, co zostało już wielokrotnie podkreślone w niniejszym opracowaniu.

Trzeba podkreślić, że należy bezwzględnie skonfrontować pomysł złożenia wniosku z rzeczywistością i rozpocząć od szczegółowej analizy problemów związanych z opracowywanych projektem. Proponowane w projekcie rozwiązania powinny być odpowiedzią na rzeczywista potrzebę w jednostce lub rejonie. Przedmiotem analizy powinna być sytuacja wewnętrzna firmy, gdyż to ona jako wnioskodawca musi przekonać komisję, że posiada odpowiednie warunki i doświadczenie, zaplecze, w tym osobowe, organizacyjne i finansowe, wymagane do sprawnej realizacji projektu.

2. Treść wniosku:

Po zakończeniu omawiania przygotowania wniosku o dofinansowanie celowe jest przedstawienie w ogólnych zarysach i scharakteryzowanie treści wniosku, a także zwrócenie uwagi na najistotniejsze jego elementy.

Przykładowy wniosek dotyczący sektorowego programu operacyjnego przedstawia się jak niżej:

Wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, lata 2004-2006

Wniosek o dofinansowanie realizacji projektu w ramach działania 2.1: Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo

Poddziałanie 2.2.2: Wsparcie w zakresie internacjonalizacji przedsiębiorstw

Działanie 2.3: Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje

Oraz

Działanie 2.4: Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska

Priorytet 2: Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw

1. Informacja ogólna do projektu:

- tytuł projektu zapisany w sposób jasny, krótki, zwięzły, w języku polskim,

- określenie rodzaju projektu jako inwestycyjnego lub usługowego,

- określenie wpływu inwestycji na środowisko naturalne - wpływ może być albo pozytywny, albo neutralny,

- stwierdzenie zgodności w zakresie polityki równych szans (mężczyzn i kobiet) i likwidacji barier dyskryminujących kogokolwiek w dostępie do zatrudnienia.

2. Identyfikacja wnioskodawcy:

- zawierająca status, udokumentowany szczegółowy adres, dane osoby upoważnionej przez wnioskodawcę do kontroli i sposób kontrolowania.

3. Charakterystyka prowadzonej działalności:

- numer kodu PKD lub EKD i data rozpoczęcia działalności,

- wielkość zatrudnienia, w tym kobiet, za dwa ostatnie lata,

- przychody ze sprzedaży, suma aktywów i pasywów bilansu za dwa ostatnie lata,

- posiadane udziały.

4. Opis i uzasadnienie projektu:

- szczegółowa lokalizacja projektu - w jakim miejscu, sposób ustalenia lokalizacji,

- cel planowanego projektu (konkurencyjność, wydajność, innowacyjność, oddziaływanie na otoczenie, poprawa podstawowych wskaźników)

- charakterystyka projektu, uzasadnienie konkretnego projektu, zgodność z celami ogólnymi Unii i inne,

- uzasadnienie, dlaczego niezbędne jest zrealizowanie danego projektu, w tym jakie są określone potrzeby i przyczyny wyboru i realizacji zaplanowanych działań, znaczenie przedsięwzięcia dla potrzeb i pespektyw firmy, jakie są spodziewane rezultaty projektu i inne,

- ewentualny udział w realizacji projektu innych podmiotów, zwłaszcza kooperantów,

- harmonogram realizacji projektu skorelowany ze źródłami finansowania,

- źródła finansowania projektu - środki własne, publiczne kredyty i pożyczki i inne; tu należy wskazać całkowitą wartość wydatków kwalifikowanych z wyodrębnieniem kwoty dofinansowania ze środków unijnych,

- planowane wydatki w ramach projektu z podziałem na poszczególne kategorie wydatków w poszczególnych etapach,

- trwałość projektu - informacje, czy istnieje plan zastąpienia środków trwałych sfinansowanych w ramach projektu innymi niefinansowanymi z pomocy publicznej; informacje odnośnie do planów zmian organizacyjnych i prawnych wnioskodawcy, mogących skutkować zmianą własności projektu lub też zmianą zarządzającego projektem; informacje na temat doświadczenia w zakresie korzystania z pomocy w ramach programów pomocowych; w przypadku korzystania należy wypełnić odpowiednie rubryki wniosku.

Wskaźniki powinny być przedstawione w sposób bardzo realistyczny, gdyż ich zawyżenie lub zaniżenie może być podstawą odrzucenia wniosku, a w razie jego przyjęcia - przyczyną żądania zwrotu części lub całości dofinansowania.

5. Deklaracja wnioskodawcy w formie oświadczeń, których prawidłowość i rzetelność nie mogą budzić jakichkolwiek wątpliwości pod rygorem liczenia się z sankcjami.

3. Najczęstsze błędy popełniane przez wnioskodawców:

1. Brak dwóch egzemplarzy wniosku wraz z załącznikami.

2. Część aplikacji jest w innym języku niż polski.

3. Wniosek złożony nieprawidłowo (przesłany faksem lub pocztą elektroniczną, brak na kopercie odpowiednich informacji).

4. Brak potwierdzenia „za zgodność z oryginałem” lub potwierdzenie niezgodne z wytycznymi dla wnioskodawców.

5. Brak wersji elektronicznej wniosku.

6. Wniosek złożony po terminie.

4. Problemy, jakie spotyka się najczęściej przy wypełnianiu aplikacji:

1. Realizacja działania jest rozpoczęta przed podpisaniem umowy o udzielenie dotacji.

2. Kwota dotacji przekracza limit wysokości danej dotacji.

3. Stosowanie nieprawidłowych formularzy.

4. Brak akredytacji wybranych wykonawców.

5. Brak odpowiedniej liczny załączników.

6. Brak kopii umów z wykonawcami.

7. Brak uzasadnienia wyboru wykonawców.

8. Nieaktualny dokument rejestrowy (starszy niż 3 miesiące).

9. Brak aktualnego sprawozdania finansowego.

Rys. 3 Procedura składania i oceny wniosku - schemat podsumowujący;

3. Kryteria podziału wniosków unijnych.

Kryterium: wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, gdzie preferowane są projekty:

- podejmowane w sektorach wysokiej techniki, w tym mikroelektronicznym, informatycznym i teletechnicznym

- w tych branżach przemysłu, gdzie występuje szansa na opłacalny eksport, np. hutnictwo, przemysł okrętowy, spożywczy i inne,

- dotyczące przemysłu o wysokim tempie wzrostu popytu rynkowego, np. wyroby i techniki medyczne, usługi w zakresie ochrony środowiska i inne,

- o potencjalnej specjalizacji eksportowej, np. z przemysłu meblarskiego, samochodowego i inne.

Z uwagi na powyższe kryterium i mając na względzie fakt, że konkurencyjność polskiej gospodarki jest określona w znaczącym stopniu przez sytuację przedsiębiorstw, a także jakość i stopień rozwoju otoczenia, za priorytety Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw przyjęto:

- Priorytet 1 - rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu,

- Priorytet 2 - bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw.

Kryterium: wymagalność finansowania ze środków kredytu:

• Wnioski o dofinansowanie, które nie wymagają zaciągnięcia kredytu,

• Wnioski o dofinansowanie, które wymagają finansowania ze środków kredytu.

Jeśli kwota dofinansowania, o którą ubiega się przedsiębiorca nie przekracza 125 000 zł lub jeśli projekt ma zostać sfinansowany na zasadach leasingu albo funduszu inwestycyjnego wnioskodawca składa wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami do Regionalnej Instytucji Finansującej właściwej ze względu na lokalizację projektu.

W przypadku kiedy projekt realizowany jest w drodze leasingu, do wniosku o dofinansowanie wnioskodawca musi dołączyć promesę zawarcia umowy leasingu. Projekt finansowany w drodze leasingu może dotyczyć jedynie zapłaty rat kapitałowych z tytułu leasingu nowych środków trwałych, która prowadzi do przeniesienia własności tych środków na wnioskodawcę. Z tego działania wyłączony jest leasing zwrotny.

W przypadku gdy projekt finansowany jest ze środków funduszu inwestycyjnego, do wniosku o dofinansowanie wnioskodawca jest zobowiązany dołączyć dokumenty potwierdzające pozyskanie finansowania z funduszu inwestycyjnego.

Jeśli wnioskodawca zobowiązany jest do sfinansowania inwestycji środkami pochodzącymi z kredytu, wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami składany jest w jednym egzemplarzu w jednej z akredytowanych instytucji kredytujących.

Wnioskodawca przed złożeniem wniosku o dofinansowanie powinien ustalić z pracownikiem instytucji kredytującej rodzaj dodatkowych dokumentów, których od niego będzie się wymagać, co pozwoli zaoszczędzić czas i od razu skompletować niezbędne załączniki.

Po złożeniu kompletnej dokumentacji, bank lub inna instytucja kredytująca dokonuje oceny naszego przedsięwzięcia przy zastosowaniu wewnętrznych procedur rozpatrywania wniosków kredytowych. W przypadku pozytywnej oceny wniosku, wnioskodawca otrzymuje promesę kredytową lub zawiera umowę kredytu.

Kryterium: cel, jakim mają służyć środki funduszu:

Uwzględniając kryterium celu należy zwrócić uwagę na fakt, że poszczególne cele ujęte we wniosku mogą być określone w bardzo różnoraki sposób. Bada się więc czy istnieje zbieżność celów z funduszem np. w formie zasobów rezerwowych względnie zabezpieczających.

Kryterium: pochodzenia środków funduszu:

Istnieje również konieczność wyodrębnienia wniosków ze względu na pochodzenie środków przyznawanych w ramach poszczególnych funduszy.

Pochodzenie środków finansowych funduszu może różnie się kształtować. Środki te mogą pochodzić bowiem zarówno z własnych zasobów finansowych Wspólnoty, z bezpośrednich wpłat państw członkowski albo także z prowadzonej działalności przez fundusze. Przykładem takiej działalności może być pobranie należności za wykonanie określonych opracowań. Fundusz może mieć również dochody z uczestnictwa prywatnych i publicznych instytucji finansowych.

Podsumowując fundusze mogą czerpać środki finansowe z czterech podstawowych źródeł:

• Wygospodarowanych przez sam fundusz,

• Zasobów Wspólnoty,

• Wpłat państw członkowskich,

• Pozostałych środków.

Kryterium: Wysokość przyznawanych środków:

Rodzaje wniosków zależą także od wysokości przyznawanych środków, jakimi dysponuje dany fundusz. Wysokości przyznawanych środków zależy przede wszystkim od wysokości generalnych zasobów na dany fundusz w budżecie UE. W związku z tym wyróżnia się fundusze

• Od 100 mln euro,

• Od 100 mln do 1 mld euro,

• Powyżej 1 mld euro.

Kryterium: Przyznawane środki:

Wysokość przyznanych środków w ramach poszczególnych projektów nigdy nie jest wartością stałą, w związku z tym wniosek musi tę kwestię doprecyzowywać. W ramach funduszy unijnych przyznawane są środki:

• W wysokości do 50% kosztów ogólnych,

• W wysokości od 50% do 75% kosztów ogólnych,

• W wysokości od 75% do 100% kosztów ogólnych,

• Istniej również możliwość uzyskania środków w nieokreślonej wysokości.

Kryterium: Podmioty uprawnione do składania wniosku ( beneficjent)

Beneficjent według ustawy o Narodowym Planie Rozwoju to osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, korzystająca z publicznych środków wspólnotowych i publicznych środków krajowych na podstawie umowy o dofinansowanie projektu albo decyzji, podjętej odpowiednio przez właściwego ministra, jeśli pełni funkcję instytucji zarządzającej albo instytucji pośredniczącej, albo przez wojewodę, jeśli pełni funkcję instytucji pośredniczącej.

Poszczególni beneficjenci składają różne wnioski ubiegając się o dofinansowanie projektów z budżetu UE. Beneficjentów można podzielić na:

1. beneficjenta końcowego - jednostka, która jest odpowiedzialna za zlecanie odbiorcy (projektodawcy) realizacji projektu. Jest to jednostka przyznająca pomoc. Do obowiązków beneficjentów końcowych należy też m.in. ogłaszanie konkursów, przeprowadzanie oceny formalnej wniosków, organizowanie prac Komisji Oceny Projektów, podpisywanie umów z projektodawcami, monitorowanie realizacji projektów, wypłata / zwrot kosztów poniesionych przez projektodawców, przedkładanie wniosków o płatność do Instytucji Pośredniczącej i przedkładanie Instytucji Pośredniczącej raportów z realizacji działania”.

2. Beneficjenta ostatecznego - instytucja, osoba, która bezpośrednio korzysta ze środków funduszu. Do jego obowiązku należy złożenie wniosku o dofinansowanie, wykonanie projektu (nie musi tego robić osobiście może zlecić jego wykonanie odpowiednim instytucjom). Jest odpowiedzialny za wszelkie dokumenty księgowe, a także zobowiązany do składania wszelkich niezbędnych raportów. Przechowuje również wszelką dokumentacje związaną z projektem.

3. Beneficjent pomocy - podmiot prowadzący działalność gospodarczą, który otrzymał pomoc publiczną.

Beneficjentami, jak już wspomniano powyżej są:

• osoby fizyczne

• osoby prawne,

• jednostki nie posiadające osobowości prawnej,

jak również:

• mali i średni przedsiębiorcy.

W myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1)   zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

W oparciu o zestaw podobnych przesłanek obowiązuje ustawowa definicja średniego przedsiębiorcy, zgodnie z którą za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

  1)   zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2. osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

• mikro przedsiębiorcy,

W myśl ustawy o swobodzie działalności gospodarczej za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1)  zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

• duże przedsiębiorstwa,

to przedsiębiorcy nie spełniający wcześniej podanych kryteriów.

• jednostki samorządu terytorialnego,

W momencie wprowadzenia w 1999r nowego podziału administracyjnego powierzono jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie zadań zleconych, jako zadań własnych, szczegółowo uregulowanych w przepisach dotyczących samorządu. Jednostki samorządu terytorialnego zostały więc zobowiązane do realizacji zadań zleconych przez administracje państwową. Co więcej wykonują te zadania na własną odpowiedzialność. Podlegają przy tym przepisom Ustawy o Finansach Publicznych. W związku z tym jednostką sektora publicznego jest państwowa lub samorządowa jednostka utworzona w celu wykonywania zadań publicznych. Z tej kategorii należy jednak wyłączyć przedsiębiorstwa, banki oraz spółki prawa handlowego.

Jaki powinien być beneficjent idealny?

Na podstawie już kilkuletnich doświadczeń we wdrażaniu funduszy, można pokusić się o stworzenie obrazu „idealnego beneficjenta”. Beneficjent taki powinien rzetelnie i sumiennie podchodzić do swoich zobowiązań deklarowanych w momencie podpisania umowy o dofinansowanie projektu, powinien realizować działania przewidziane w projekcie zgodnie z harmonogramem rzeczowo - finansowym, a w razie jakichkolwiek kłopotów z terminowym lub prawidłowym ich wypełnieniem - niezwłocznie informować odpowiednią instytucję.

Beneficjent powinien przejawiać aktywne podejście, polegające m.in. na kontaktowaniu się z instytucją przyjmującą wniosek o płatność już na etapie jego sporządzania, a po złożeniu wniosku w odpowiedniej instytucji pozostawać z nią w dalszym telefonicznym kontakcie. Do obowiązków zaliczyć można także dokładne zapoznanie się z instrukcją wypełniania wniosku i jego weryfikację formalną: czy wszystkie rubryki zostały wypełnione, czy załączono wszystkie wymagane dokumenty w czytelnych kserokopiach, podpisanych za zgodność z oryginałem przez upoważnione do tego osoby. Jeśli instytucja zgłosi uwagi czy też odeśle wniosek do poprawy, beneficjent powinien skorzystać z wiedzy i doświadczenia urzędników i po poprawie wniosku niezwłocznie odesłać go do właściwej instytucji.

Takie aktywne działania ze strony beneficjentów mogą wpłynąć na wydatne skrócenie procesu weryfikacji wniosków i tym samym spowodują przyspieszenie procesu absorpcji środków unijnych przyczyniając się do realizacji zobowiązań wynikających z realizacji zasady n + 2.

• organizacje pozarządowe ( non profit)

Określane czasami jako trzeci sektor obok administracji publicznej oraz sektora biznesowego.

Kryterium: Podział wniosków operacyjnych według projektów:

Sektorowy Program Operacyjny ( SPO) -

ma na celu stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, poprawę dostępności finansowania inwestycji przedsiębiorstwa z zewnątrz, wzrost przedsiębiorczości. Wspiera również instytucje pomagające w działalności przedsiębiorców.

W programie zapisano następujące priorytety i działania:

Priorytet 1. Rozwój przedsiębiorczości i wzrost innowacyjności poprzez wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu

Działanie 1.1 Wzmocnienie instytucji wspierających działalność przedsiębiorstw

Działanie 1.2 Poprawa dostępności do zewnętrznego finansowania inwestycji przedsiębiorstw

Działanie 1.3 Tworzenie korzystnych warunków dla rozwoju firm

Działanie 1.4 Wzmocnienie współpracy między sferą badawczo-rozwojową a gospodarką

Działanie 1.5 Rozwój systemu dostępu przedsiębiorców do informacji i usług publicznych on-line

Priorytet 2. Bezpośrednie wsparcie przedsiębiorstw

Działanie 2.1 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez doradztwo

Działanie 2.2 Wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw

Działanie 2.3 Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw poprzez inwestycje

Działanie 2.4 Wsparcie dla przedsięwzięć w zakresie dostosowywania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska

Priorytet 3. Pomoc techniczna

Działanie 3.1 Wsparcie zarządzania Sektorowym Programem Operacyjnym Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

Działanie 3.2 Komputeryzacja oraz wyposażanie w sprzęt biurowy instytucji zaangażowanych w zarządzanie i wdrażanie Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

Działanie 3.3 Informacja i promocja działań Sektorowego programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw

Działanie 3.4 Wsparcie Jednostki Oceny

Tabela 1: Przewidziane działania w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego źródło: http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/wkp/wkp ; data pobrania 19.04.2008

Rozwój zasobów ludzkich- głównym celem jest „budowa otwartego, opartego na wiedzy społeczeństwa poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich w drodze kształcenia, szkolenia i pracy.” Takie działanie ma doprowadzić do rozwijania konkurencyjnej gospodarki, rozwoju zasobów ludzkich poprzez kształcenie, szkolenia itp. Główne założenia projektu:

• dostosowywanie kwalifikacji zawodowych ludzi do wymagań rynku pracy,

• zapewnienie szerszego dostępu do edukacji,

• rozwijanie nowoczesnych form organizacji pracy,

• zapewnie pomocy przy rozwijaniu działalności gospodarczej, doskonalenia kadr itp.

Przewidziane działania:

Priorytet 1. Aktywna polityka rynku pracy oraz integracji zawodowej i społecznej („Celem tego priorytetu jest wzmocnienie potencjału instytucjonalnej obsługi klientów służb zatrudnienia, pomocy społecznej i innych instytucji działających na rzecz rynku pracy. Ma on służyć również działaniom na rzecz bezrobotnych oraz osób z grup szczególnego ryzyka. Celem priorytetu jest też wyrównywanie szans kobiet w dostępie do rynku pracy i zatrudnienia”.

Działanie 1.1. Rozwój i modernizacja instrumentów i instytucji rynku pracy Działanie 1.2. Perspektywy dla młodzieży  Działanie 1.3. Przeciwdziałanie i zwalczanie długotrwałego bezrobocia  Działanie 1.4. Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych  Działanie 1.5. Promocja aktywnej polityki społecznej poprzez wsparcie grup szczególnego ryzyka

Priorytet 2. Rozwój społeczeństwa opartego na wiedzy („celem priorytetu jest rozszerzanie dostępu do edukacji i poprawa jej poziomu. Istotne jest również włączanie w proces edukacji technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Kolejne cele priorytetu to podnoszenie kwalifikacji pracowników, promocja edukacji w zakresie przedsiębiorczości i promocja elastycznych form pracy.”

Działanie 2.1. Zwiększanie dostępu do edukacji - promowanie kształcenia ustawicznego  Działanie 2.2. Podnoszenie jakości nauczania w odniesieniu do potrzeb rynku pracy Działanie 2.3. Rozwój kadr nowoczesnej gospodarki  Działanie 2.4. Wsparcie zdolności administracyjnych

Priorytet 3. Pomoc techniczna („Celem tego priorytetu jest wsparcie instytucji zajmujących się wdrażaniem SPO RZL, tak aby mogły efektywnie i zgodnie z politykami wspólnotowymi dysponować środkami unijnymi.”)

Działanie 3.1 Wsparcie zarządzania SPO RZL  Działanie 3.2 Informacja i promocja Działań SPO RZL  Działanie 3.3 Zakup sprzętu komputerowego

Tabela 2: Przewidziane Działania w Ramach Programu Rozwoju Zasobów Ludzkich źródło: http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/wkp/wkp ; data pobrania 19.04.2008

Restrukturyzacja i Modernizacja Sektora Żywnościowego i Rozwoju Obszarów Wiejskich

Ma na celu dostosowywanie oraz rozwój w sektorze. Przewidziane działania to przede wszystkim inicjatywy zmierzające do ułatwiania startu młodym rolnikom, wszelkiego typu szkolenia, poprawa marketingu płodów rolnych. Ma na celu również proces scalania gruntów rolnych, odnawianie gruntów leśnych zniszczonych kataklizmem naturalnym lub pożarem, zachowanie wsi i jej dziedzictwa kulturowego.

Sektorowy Program Operacyjny Transport (SPOT):

Priorytet 1. Zrównoważony gałęziowo rozwój transportu 
Działanie 1.1. Modernizacja linii kolejowych w relacjach między aglomeracjami miejskimi
    Działanie 1.2. Poprawa infrastruktury dostępu do portów morskich
    Działanie 1.3. Rozwój systemów intermodalnych

Priorytet 2. Bezpieczniejsza infrastruktura drogowa 
    Działanie 2.1. Budowa i przebudowa dróg krajowych
    Działanie 2.2. Usprawnienie przejazdów drogami krajowymi przez miasta na prawach powiatu
    Działanie 2.3. Wdrażanie i monitoring środków poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego

Priorytet 3. Pomoc techniczna
    Działanie 3.1. Wsparcie efektywnego zarządzania SPOT 
    Działanie 3.2. Informacja i promocja operacji SPOT

SPO Rybołówstwo i Przetwórstwo Ryb: Program przeznaczony do dostosowania zasobów wodnych, nakładu połowowego oraz modernizacji floty bałtyckiej. Działania dotyczące np. złomowania statków rybackich, przeniesienia do działalności innej niż rybołówstwo, budowy i modernizacji statków rybackich, realizowane będą w województwach nadmorskich: zachodniopomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim..

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego:

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest jednym z sześciu programów operacyjnych, które służą realizacji Narodowego Programu Rozwoju. Jest jedynym programem finansowanym z dwóch funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. Maksymalną wysokością dofinansowania z tych funduszy jest 75% wydatków, a w przypadku inwestycji przynoszącej znaczący zysk do 50%. Podstawowym celami tego programu jest zapewnienie rozwoju gospodarczego kraju, sprzyjanie pogłębiania integracji z Unią Europejską oraz zapobieganie marginalizacji pewnych obszarów kraju.

Priorytet 1: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów
1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego
1.2 Infrastruktura ochrony środowiska
1.3 Regionalna infrastruktura społeczna
1.4 Rozwój turystyki i kultury
1.5 Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego
1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjach

Priorytet 2. Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regionach
2.1 Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnych rynków pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie
2.2 Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy stypendialne
2.3 Reorientacja zawodowa osób odchodzących z rolnictwa
2.4 Reorientacja zawodowa osób dotkniętych procesami restrukturyzacyjnymi
2.5 Promocja przedsiębiorczości

2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy

Priorytet 3. Rozwój lokalny
3.1 Obszary wiejskie
3.2. Obszary podlegające restrukturyzacji
3.3. Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysłowe i powojskowe
3.4. Mikroprzedsiębiorstwa
3.5. Lokalna infrastruktura społeczna

Priorytet 4. Pomoc techniczna 

Kryterium: Instytucje przyjmujące wnioski:

Niektóre z tych instytucji będą organami wdrażającymi, a pozostałe będą nimi zarządzać. W związku z tym musimy rozróżnić wnioski kierowane do obu tych instytucji.

Program operacyjny	Instytucja przyjmująca wniosek
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)	W zależności od przedmiotu działania : Urząd Marszałkowski, Wojewódzki Urząd Pracy, Komisja Zatwierdzająca wnioski o przyznanie środków z Pomocy Technicznej ZPORR
Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw (SKO WKP)	W zależności od przedmiotu działania: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Agencja Rozwoju Przemysłu, Ministerstwo Nauki i Informatyzacji, Departament Instrumentów Finansowych w Ministerstwie Gospodarki, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Departament Zarządzania Programem Wzrostu Konkurencyjności Przedsiębiorstw Ministerstwa Gospodarki
Sektorowy Program Operacyjny Transport (SKO Transport)	W zależności od przedmiotu działania: Departament Programowania i Strategii Ministerstwa Infrastruktury,
Sektorowy Program Operacyjny Rozwoju Zasobów Ludzkich (SKO RZL)	W zależności od przedmiotu działania: Departament Wdrażania Europejskiego Programu Społecznego w Ministerstwie Gospodarki, Wojewódzki Urząd Pracy, Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Biuro Wdrażania Europejskiego Funduszu Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sztuki, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Departament Szkolenia i Rozwoju Służby Cywilnej w Urzędzie Służby Cywilnej
Sektorowy Program Operacyjny Rolnictwo (SKO Rolnictwo)	W zależności od przedmiotu działania: Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa, odpowiednie służy samorządu województwa, Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa
Sektorowy Program Operacyjny Ryby (SKO Ryby)	W zależności od przedmiotu działania: Agencja Rozwoju i Modernizacji Rolnictwa, Departament Rybołóstwa Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Program Operacyjny Pomocy Technicznej	Wydział do spraw Pomocy Technicznej W Ministerstwie Gospodarki

Tabela 3: Instytucje przyjmujące wnioski - źródło: Projekty współfinansowane ze środków UE pod red. naukową J. Skrzypka, Twigger, Warszawa 2005, s. 36

Kryterium: Zróżnicowanie wniosków ze względu na typy projektów:

Projekty możemy podzielić również na:

• inwestycyjne- szczególnie istotna jest ocena ich efektywności, ze względu na fakt, że pomimo wsparcia finansowego UE, w realizację projektu należy zainwestować także własne środki pieniężne. Co za tym idzie nie warto inwestować pieniędzy w projekt, który w perspektywie długofalowej nie przyniesie zysku w sensie ekonomicznym. Przykładami może być zakup gruntu, budowa pomieszczeń, zakup, montaż, modernizacja maszyn. Projekty te w swoim założeniu mają przynieść zysk co oznacza że możemy je również określić mianem projektów dochodowych.

• nie inwestycyjne - wszystkie projekty nie spełniające powyższych wymogów będą projektami nie inwestycyjnymi. Projekty te z założenia nie mają przynieść zysku (projekty nie dochodowe). Są zazwyczaj realizowane przez beneficjentów z kategorii non profit.

Bibliografia:

1. Dotacje unijne dla twojej firmy, czyli jak możesz zdobyć bezzwrotnie europejskie pieniądze na inwestycje w 2007 pod red. B. Izdebskiej, Wyd. Rectus,

2. Fundusze unijne 2007-2013 Poradnik przedsiębiorcy pod red. R. Cieślaka, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2007,

3. Fundusze unijne i europejskie 2007-2013…czyli jak nie oszaleć w drodze po środki pomocowe z UE, A. Szymańska, Internetowe Wydawnictwo „Złote Myśli”, Gliwice 2006,

4. Materiał Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Monitor Unii Europejskiej, nr. 12 (30) 2006

5. Projekty współfinansowane ze środków UE pod red. naukową J. Skrzypka, Twigger, Warszawa 2005,

6. Projekty współfinansowane ze środków UE pod red. naukową J. Skrzypka, Twigger, Warszawa 2005,

7. Skrzypek, Jak korzystać z funduszy strukturalnych UE, Programy Operacyjne dla przedsiębiorstw w teorii i praktyce, Twigger, Warszawa 2004,

8. Tkaczyk, G. Rossman „Fundusze UE”, Wydawnictwo Temida Białystok 2003,

9. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Środki unijne, klasyfikacja, funkcjonowanie, ewidencja i rozliczanie, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z.o.o. Gdańsk 2007

Akty prawne:

• Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. Nr 116, poz. 1206)

• Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. - o swobodzie działalności gospodarczej. Dz.U.04.173.1807

Źródła internetowe:

• http://zporr.silesia-region.pl/?str=opis_o_zporr&kat=0_03&katrodzic=0 ; data pobrania 19.04.2008

• http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/transport/transport ; data pobrania 19.04.2008

• http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/ryby; data pobrania 19.04.2008

• http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/wkp/wkp ; data pobrania 19.04.2008

• www.eurodoradca.pl ; data pobrania 19.04.2008

Fundusze unijne i europejskie 2007-2013…czyli jak nie oszaleć w drodze po środki pomocowe z UE, A. Szymańska, Internetowe Wydawnictwo „Złote Myśli”, Gliwice 2006

Fundusze unijne 2007-2013 Poradnik przedsiębiorcy pod red. R. Cieślaka, Oficyna Wydawnicza Unimex, Wrocław 2007, s. 327

Dotacje unijne dla twojej firmy, czyli jak możesz zdobyć bezzwrotnie europejskie pieniądze na inwestycje w 2007 pod red. B. Izdebskiej, Wyd. Rectus, s.121

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Środki unijne, klasyfikacja, funkcjonowanie, ewidencja i rozliczanie, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. Z.o.o. Gdańsk 2007, s. 37

J. Skrzypek, Jak korzystać z funduszy strukturalnych UE, Programy Operacyjne dla przedsiębiorstw w teorii i praktyce, Twigger, Warszawa 2004, s. 48-49

Projekty współfinansowane ze środków UE pod red. naukową J. Skrzypka, Twigger, Warszawa 2005, s. 175-177

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Op. cit., s. 34

K. Sikorska, T. Bulzacki, Dotacje z Unii Europejskiej, Wyd. Helion, Gliwice 2005, s. 75

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Op. Cit., s. 38

K. Sikorska, T. Bulzacki, Op. Cit., s. 76-77

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Op. Cit. S. 36

Ibidem, s. 38

K. Sikorska, T. Bulzacki, Op. Cit., s. 78-79

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Op. Cit., s. 35

K. Sikorska, T. Bulzacki Op. Cit., s. 77-79

J.W. Tkaczyk, G. Rossman „Fundusze UE” wydawnictwo Temida Białystok 2003r.

Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. Nr 116, poz. 1206)

Materiały internetowe: www.eurodoradca.pl ; data pobrania 19.04.2008

J. Uryga, W. Jagielski, I. Bienias, Op. Cit., s. 33

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej art. 105

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej art. 106

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej art. 104

Materiał Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, Monitor Unii Europejskiej, nr. 12 (30) 2006r, s.40

Fundusze unijne 2007-2013 Poradnik przedsiębiorcy, Op. Cit., s. 28

http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/rzl/rzl ; data pobrania 19.04.2008

http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/rzl/rzl ; data pobrania 19.04.2008

Ibidem

http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/transport/transport ; data pobrania 19.04.2008

http://www.wrota.podkarpackie.pl/pl/fue/po/ryby ; data pobrania 19.04.2008

http://zporr.silesia-region.pl/?str=opis_o_zporr&kat=0_03&katrodzic=0 ; data pobrania 19.04.2008

1

Fazy projektu:

Faza 01. Opracowanie projektu

Faza 02. Ocena zewnętrzna

Faza 03. Wdrożenie - realizacja

Faza 04. Eksploatacja

Faza 05. Ocena końcowa

Wniosek o dofinansowanie

Projekt

Wniosek

Załącznik

Studium wykonalności (biznesplan)

Pozostałe załączniki

Beneficjent (przygotowuje i składa wniosek wraz z załącznikami)

Instytucja przyjmująca wniosek (ocena formalna)

KOREKTA

Ocena pozytywna

NIE

Podmiot oceniający wniosek (ocena według przyjętych kryteriów)

TAK

Ocena pozytywna

TAK

Wniosek zostaje odrzucony

NIE

Komitet sterujący - Regionalny Komitet Sterujący

NIE

Rekomendacja

TAK

Instytucja Zarządzająca lub Pośrednicząca/Wdrażająca (podpisanie umowy z beneficjentem)

---