DŹWIGNICE:

Dozór Techniczny, to działalność zmierzająca do zapewnienia bezpiecznego użytkowania urządzeń technicznych, które mogą stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska.

Dozór techniczny działa na podstawie ustawy „O dozorze technicznym” z dnia 21.12.2000r., która określa zasady, zakres i formę wykonywania dozoru, oraz jednostki właściwe do jego wykonania.

O rodzajach urządzeń podlegających dozorowi, mówi rozporządzenie rady ministrów, z dnia16.VII.2002r.

Warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń, określa rozporządzenie rady ministrów, z dnia 29 października 2003 r.

Formy dozoru technicznego:

Dozór techniczny pełny - obejmuje pełen zakres czynności dozorowych, w toku wytwarzania, eksploatacji i napraw urządzeń technicznych, wykonywanych za pomocą badań okresowych, lub doraźnych:

co 1 rok, obejmujących suwnice z napędem innym niż ręczny - również specjalistyczne, oraz wciągniki i wciągarki z napędem mechanicznym - specjalistyczne.

co 2 lata, suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem innym niż ręczny.

Dozór techniczny ograniczony - obejmuje pełny zakres czynności dozorowych w toku wytwarzania i częściowy w toku eksploatacji, wykonywane za pomocą badań doraźnych:

co 2 lata - obejmuje suwnice ogólnego przeznaczenia z napędem ręcznym, wciągniki i wciągarki ogólnego przeznaczenia z napędem mechanicznym, oraz żurawie stacjonarne.

co 3 lata - wciągniki i wciągarki z napędem ręcznym o udźwigu powyżej 2 ton.

Dozór techniczny uproszczony - obejmuje tylko niektóre czynności dozorowe w toku wytwarzania urządzeń technicznych, obejmuje urządzenia mało skomplikowane, o małym natężeniu pracy, oraz materiały i elementy stosowane do budowy tych urządzeń, oznakowane trwałym znakiem UDT stylizowanym w trójkąt. Zaliczamy do nich np. wciągniki ręczne łańcuchowe.

Rodzaje badań technicznych:

Badania Odbiorcze:

Dotyczy urządzeń nowych i jest wykonywane w miejscu zainstalowania,

w gotowości do pracy:

- Sprawdzamy zgodności wykonania z dokumentacją;

- Działanie mechanizmów i urządzeń zabezpieczających;

Próba hamulca mechanizmu podnoszenia: ma na celu sprawdzenie, czy hamulec jest odpowiednio wyregulowany, lub czy jesteśmy w stanie podnieś ciężar o nie znanej masie, przebiega on następująco:

Unosimy największy ciężar, jak przyjdzie nam podnosić, lub przed podniesieniem dużego ciężaru o nie znanej masie na tyle, aby utracił on kontakt z podłożem. Jeśli ciężar nie opadnie unosimy go na wysokość około 50cm nad poziom roboczy. Po tej czynności gwałtownie opuszczamy ciężar z max. Prędkością i tak samo gwałtownie zatrzymujemy. Jeśli ciężar nie opadnie na podłożę, wykonujemy powtórnie próbę i jeśli efekt jest dalej pozytywny możemy przystąpić do przetransportowania tego ciężaru.

- Sprawdzamy wytrzymałość i sprężystość konstrukcji, wykonując 2 próby:

Pierwszą próbą jest próba statyczna Q-125% - poprzez ustawienie podnośnika suwnicy na środku dźwigara nośnego suwnicy i mierzymy wysokość od podłoża roboczego, do górnego kraju dźwigara nośnego suwnicy za pomocą dalmierza - lub geodezyjnie, a następnie podnosimy na wysokości 30cm od podłoża ciężar o masie 125% DOR dla tej suwnicy, próba ma trwać 60min, po tym czasie opuszczamy ciężar i ponownie mierzymy wysokość od podłoża do kraju dźwigara nośnego suwnicy. Nie powinno być odchyłki.

Drugą próbą jest próba dynamiczna Q=110% poprzez przemieszczanie tego ciężaru za pomocą wszystkich kombinacji ruchowych mechanizmów suwnicy. W przypadku gdy ma to zastosowanie, należy sprawdzać odkształcenia konstrukcji nośnej UTB w celu zapewnienia, że ustalone wartości graniczne nie będą przekroczone. Po zakończeniu próby należy potwierdzić, że nie nastąpiły żadne uszkodzenia ani trwałe odkształcenia UTB.

Badania Okresowe:

Wykonywane co rok, lub co dwa lata, po badaniach odbiorczych i rozruchu suwnicy:

- Sprawdzenie uprawnień obsługi i konserwatorów;

- Kontrola książki konserwacji i książki rewizyjnej(zawiera wszystkie decyzje dotyczące

dopuszczeń do ruchu) ;

- Protokołów pomiarów elektrycznych;

- Badań nieniszczących haka;

- Kontrola urządzeń na postoju i w ruchu;

- sprawdzanie hamulców mechanizmów podnoszenie z obciążeniem, itp.

Badania Doraźne:

Celem badania doraźnego, jest potwierdzenie, że dokonana naprawa, modernizacja, lub wymiana elementu, bądź demontaż i ponowny montaż UTB na nowym miejscu pracy, nie ma wpływu na bezpieczną eksploatację tego urządzenia.

Kontrolne - przeprowadza się co 2 i co 3 lata z inicjatywy UDT - co 2 lata dotyczą wciągników i wciągarek ogólnego przeznaczenia z napędem elektrycznym i co 3 lata z napędem ręcznym.

Eksploatacyjne - Wykonywane na wniosek użytkownika np: po wymianie lin, urządzeń chwytnych, haka, po naprawie podnośnika, konstrukcji, po zmianie miejsca pracy, itp.

Podczas badania są sprawdzane:

- Księgi rewizyjne i dziennik konserwacji;

Poawaryjne lubi powypadkowe - Na wniosek użytkownika, cele ustalenia powodu awarii, lub wypadku.

Po zatwierdzeniu odbiorów, odpowiedzialność spada z biura projektowego na UDT

Struktury dozoru technicznego:

- Oddział główny dozoru technicznego z siedzibą w Warszawie;

- 29 oddziałów obejmujących swoją działalnością cały kraj;

- Centralne laboratorium techniczne w Poznaniu;

- Transportowy dozór techniczny obejmujący DT kolejowy i morski;

- Wojskowy dozór techniczny.

Przykład oznaczenia nr. Ewidencji UDT 3305001110:

- Pierwsza cyfra - rodzaj formy dozoru technicznego(3-pełny, a 8-ograniczony);

- Druga cyfra - to typ urządzenia (3-suwnica, 4-cięgnik);

- Kolejne dwie cyfry - to nr.UDT, w tym przypadku 05 - to UDT D.Górnicza;

- Reszta cyfr - to numer kolejny w ewidencji.

Obowiązki operatora, wynikające z przepisów UDT:

- operator suwnicy powinien posiadać stosowne zaświadczenia, upoważniające go do

obsługi, oraz powinien posiadać umiejętności praktyczne obsługi, znać warunki techniczne

dozoru związane z eksploatacją, oraz znać przepisy BHP;

- powinien mieć świadomość, że jest on bezpośrednio odpowiedzialny, za prawidłowe

użytkowanie suwnicy, zgodne z instrukcją;

- w przypadku stwierdzenia uszkodzenia, należy natychmiast opuścić ciężar w bezpieczne

miejsce, unieruchomić suwnicę i zgłosić przełożonemu o zaistniałej sytuacji;

- suwnicowy ma obowiązek odmówić wykonania czynności, jeśli jest ona niezgodna

z instrukcją obsługi i eksploatacji.

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI SUWNICOWEGO:

a) przed rozpoczęciem pracy. Suwnicowy powinien:

- sprawdzić wpisy w książce przekazania suwnicy,

- sprawdzić czy na suwnicy lub jezdni podsuwnicowej nie znajdują, się osoby postronne,

- sprawdzić, czy na mechanizmach lub na torach jezdnych nie pozostawiono jakichkolwiek

zbędnych przedmiotów ( zagrożenie upadkiem z wysokości),

- sprawdzić stan techniczny części poruszających i obracających się, stan i położenie lin,

łańcuchów, zblocza hakowego, przewodów elektrycznych,

- sprawdzić stan zamknięcia szaf z aparaturą elektryczną, załączyć łącznik główny

i sprawdzić blokadę zerową

- sprawdzić właściwe działanie wszystkich mechanizmów poprzez dokonanie kilku próbnych

poruszeń suwnicy,

- dokonać próby poprawności działania hamulca mechanizmu podnoszenia, sprawdzić

poprawność działania wszystkich wyłączników krańcowych (do wyłączników krańcowych

jazdy mostu lub wózka zbliżamy się powoli, a do wyłącznika krańcowego wysokości

podnoszenia z prędkością nominalną),

- w przypadku stwierdzenia niesprawności suwnicy powiadomić uprawnionego

konserwatora,

- w przypadku braku zastrzeżeń dokonać wpisu w książce pracy suwnicy o rozpoczęciu pracy.

b) W trakcie pracy, suwnicowy powinien:

- dawać sygnały dźwiękowe podczas ruszania z miejsca, zbliżania się do innej suwnicy

lub ludzi pracujących na dole,

- stosować się do sygnałów wydawanych przez hakowego lub przez osobę postronną

w przypadku sygnału 'STÓJ",

- wszystkie ruchy robocze suwnicy wykonywać z należytą ostrożnością płynnie,

bez szarpnięć i kontrowania,

- w czasie podnoszenia i jazdy obserwować hakowego, zamocowanie ładunku

i drogę jego transportu,

- w przypadku stwierdzenia nieprawidłowego zawieszenia ładunku, dać sygnał ostrzegawczy

i natychmiast opuścić hak celem usunięcia usterki,

- przemieszczać ładunki minimum 50 cm nad przedmiotami znajdującymi się

na drodze transportu,

- wstrzymać pracę suwnicy w przypadku zbliżania się z ładunkiem do grupy ludzi pracujących

na dole, których nie można ominąć lub doraźnie usunąć,

- wstrzymać pracę w przypadku stwierdzenia zsunięcia się liny z bębna lub krążka linowego,

a także w przypadku nagłego uszkodzenia liny,

- podnosić ładunek zawsze w kierunku pionowym,

- podnosić ładunki o masie nie przekraczającej dopuszczalnego udźwigu,

- przy jednoczesnym ruchu kilku suwnic na jednym torze zachować bezpieczną odległość

między suwnicami,

- w przypadku awarii suwnicy ładunek opuścić na ziemię, wyłączyć łącznik główny, zawiesić

tabliczkę „Nie załączać" i o zaistniałym fakcie powiadomić przełożonego,

- w przypadku przerwy w dopływie zasilania wszystkie sterowniki lub nastawniki ustawić

w pozycji neutralnej i wyłączyć łącznik główny, a w przypadku gdy na haku znajduje się

ładunek zabezpieczyć teren pod wiszącym ciężarem,

- każdy postój awaryjny lub unieruchomienie suwnicy wpisywać do książki pracy suwnicy,

- każdy zaistniały wypadek przy pracy natychmiast zgłosić bezpośredniemu przełożonemu,

a miejsce wypadku pozostawić w stanie nie naruszonym do czasu przybycia zespołu

powypadkowego.

c) po zakończeniu pracy, suwnicowy powinien:

- opuścić ładunek na ziemię,

- puste haki podnieść do ich górnego położenia na wysokość minimum 2,5 m, ale poniżej

strefy zadziałania wyłączników krańcowych, :

- przy suwnicach pracujących z chwytnikiem lub chwytakiem, opuścić je na ziemię,

- ustawić suwnicę w miejscu jej stałego postoju,

- napędy sterowników lub nastawników ustawić w położeniu neutralnym,

wyłączyć łącznik główny,

- po sprawdzeniu stanu technicznego suwnicy dokonać wpisu o zauważonych

nieprawidłowościach, posprzątać kabinę.

CZYNNOŚCI ZABRONIONE

Suwnicowemu zabrania się:

obsługiwania suwnicy w razie niedyspozycji zdrowotnej,

- uruchamiania suwnicy, gdy na pomoście znajdują się osoby postronne,

- podnoszenia ładunku na nieprawidłowo założonych lub uszkodzonych zawiesiach,

- podnoszenia i przenoszenia ludzi na haku,

- dopuszczania do przebywania osób postronnych na pomoście suwnicy,

- dokonywania wszelkich napraw suwnicy lub jej mechanizmów,

- uruchamiania suwnicy w przypadku braku lub uszkodzenia osłon zabezpieczających,

- chodzenia po torach jezdnych suwnicy,

- podnoszenia ładunków, których masa przekracza maksymalny udźwig suwnicy,

- w czasie pracy stosowania gwałtownych zmian prędkości lub kierunku ruchu

wyjątek stanowi zagrożenie wypadkowe),

- pracy suwnicy przy pochyłym położeniu lin, zblocza hakowego,

- odrywania za pomocą haka suwnicy przedmiotów tkwiących w podłożu,

- przesuwania wagonów bez dodatkowych krążków kierujących linę,

- wleczenia przedmiotów po ziemi,

- transportu ładunków niebezpiecznych (butle z gazem tylko w odpowiednich koszach);

- rozkołysania przemieszczanych przedmiotów lub pustego haka,

- pracy z nieprawidłowo nawiniętą liną na bęben linowy,

- używania wyłączników krańcowych jako sposobu zatrzymania haka, wózka

lub mostu suwnicy,

- eksploatowania suwnicy przy niesprawnych wyłącznikach krańcowych,

- używania więcej niż dwóch urządzeń sterowniczych jednocześnie, na których spoczywają

dłonie (wyjątek stanowi zagrożenie wypadkowe),

- podnoszenia lub opuszczania ciężarów przy pomocy więcej niż jednego udźwigu,

- smarowania i konserwacji suwnicy podczas jej ruchu,

- dopuszczania do pracy osoby trzecie bez wiedzy i zgody bezpośredniego przełożonego,

- zrzucania przedmiotów z suwnicy,

Dźwignice:

Są urządzeniami służącymi do podnoszenia i transportowania ładunków na bliskie (ograniczone) odległości. Zaliczamy do nich:

1. Cięgniki

- Wciągniki;

- Wciągarki.

2. Suwnice.

Cięgniki: są to dźwignice, służące do przemieszczania ładunków w pionie, lub w pionie

i poziomie w jednej płaszczyźnie, w przestrzeni ograniczonej odbojami i wysokością

podnoszenia, za pomocą elementu chwytnego np. haka.

Wciągnik: jest to cięgniki, którego obudowa mechanizmu podnoszenia, stanowi konstrukcję

nośną dla mechanizmu jazdy. Posiada ona zwartą zabudowę.

Wciągarka: jest cięgnikiem, którego mechanizmy są zabudowane na ramie nośnej, która

może być stacjonarna, lub mobilna w postaci wózka jezdnego. Składa się z: silnika,

sprzęgła, wału napędowego, hamulca z luzownikiem, przekładni, bębna linowego,

liny nośnej, haka.

Suwnica: jest dźwignicą pracująca w ruchu przerywanym wyposażona w mechanizm podnoszenia

i opuszczania: wciągarka lub wciągnik. Przeznaczona do przemieszczania materiałów i ludzi

w pionie, i poziomie w przestrzeni ograniczonej długością toru jazdy, wysokością podnoszenia

i opuszczania oraz szerokością mostu.

Wymagania stosowane suwnicom sterowanym bezprzewodowo:

W suwnicy tego typu nadajnik musi być wyposażony w sygnał dźwiękowy, przycisk „STOP”, piktogramy (znaki graficzne) na przyciskach, hamulce automatyczne, numer urządzenia (znajduje się pod baterią), automatyczne zatrzymywanie przed odbojami - bo możemy ze względu na odległość tego nie widzieć, książkę rewizji, wtórnik, protokół zbadania.

Parametry techniczne suwnicy:

Q - Udźwig - największe dopuszczalne obciążenie, które można transportować w warunkach

normalnej eksploatacji. Np.: Q=5t;

H - Wysokość podnoszenia - jest to odległość od poziomu roboczego, do wysokości

maksymalnego położenia roboczego elementu chwytającego(np. zblocza) [m];

l - Rozpiętość suwnicy - odległość między osiami szyn toru jezdnego [m];

L - długość toru jazdy wózka [m];

V - prędkość mechanizmów podnoszenia i jazdy suwnicy, jazdy wózka - [m/min];

Masa suwnicy i nacisk kół;

GNP - grupa natężenia pracy - A1 do A8.

Napisy obowiązujące na suwnicy:

• na moście:

• udźwig np: Q=10t

• nr rejestracyjny Urzędu Dozoru Technicznego

np 3322123456 (3-dozór pełny, 3-suwnica, 05 - D.Górnicza.)‏

• grupa natężenia pracy NP: A5

• na zbloczu hakowym:

• udźwig np: Q=5t

Grupa natężenia pracy: parametr zależący od stopnia wykorzystania i klasy obciążenia:

A1 - najmniejsze wykorzystanie czasu pracy i obciążenia;

A8 - największe wykorzystanie czasu pracy i obciążenia.

Zależy od klasy obciążenia Q1 - Q4 i klasy wykorzystania U0 - U9.

Hamulce: dzielą się na szczękowe z luzownikiem, lub tarczowe w których docisk jest zwalniany za pomocą siłownika elektromagnetycznego, lub stożkowego wirnika, wciąganego przez pole stojana.

Hamulce służą do utrzymania ładunku w określonym położeniu, oraz służą do zatrzymania mechanizmu suwnicy. Zacisk hamulca jest realizowany poprzez docisk sprężyny, lub obciążnika umieszczonego na dźwigni. Odhamowanie - zwolnienie hamulca następuje poprzez luzownik elektromagnetyczny, lub elektrohydrauliczny.

Dopuszczalne zmniejszenie grubości okładzin w hamulcach, wynosi 50%, gdyż wysokość nita sięga do 40% grubości okładziny. Dopuszczalna głębokość rys na powierzchni tarczy wynosi 1mm.

Hamulec cierny szczękowy z luzownikiem (rysunek poglądowy i właściwy):

Hamulec cierny tarczowy (jedno-tarczowy):

1 Osłona;

2 śruba mocująca;

3 sprężyna dociskowa;

4 elektromagnes;

5 tarcza zwory magnesu;

6 tarcza dociskowa

7 tarcza hamulcowa;

8 okładzina.

Hamulec cierny tarczowy- stożkowy:

1 — wirnik, 2 — wat, 3 — hamulec, 4 — osłona, 5 — łożysko ślizgowe, 6 — sprężyna dociskowa, 7 — łożysko toczne, S — stojan, 9 — łożysko toczne, 10 — tłumik.

Zasada działania:

Przy wyłączonym prądzie ściśnięta sprężyna 6 z drutu o przekroju kwadratowym powoduje osiowe przesunięcie w prawo walu 2 silnika wraz z jego wirnikiem i osadzoną sztywno na wale hamulcową tarczą stożkową 3, doprowadzając do jej zetknięcia się z współpracującą powierzchnią nieruchomej obudowy. Przesuwanie wału jest możliwe dzięki przesuwnemu elementowi ułożyskowanemu tocznie w wale i ulegającemu naciskowi rozprężającej się sprężyny. Włączenie prądu w obwód stojana powoduje nie tylko obrót wirnika, ale (dzięki stożkowemu kształtowi stojana i wirnika) również jego przesunięcie w lewo wraz z wałem i tarczą hamulcową, wskutek czego następuje odhamowanie.

Łączniki krańcowe - mają za zadanie przerwanie obwodu zasilania w danym kierunku ruchu odpowiedniego mechanizmu (np. przed odbojem, przed konstrukcją, przed ziemią).

Wyróżniamy następujące rodzaje wyłączników krańcowych:

- Dźwigniowe krzywkowe - wykorzystywane do
zatrzymywania w mechanizmach jazdy wózka i suwnicy;

1 - wałek dźwigni;

2 - styk dźwigni;

3 - wałek stycznika

4 - ramie pośrednie styku

dźwigni;

5 - styk sprężysty;

6 - sprężyna powrotna

dźwigni.

Z chwilą osiągnięcia przez mechanizm punktu krańcowego, dźwignia z krążkiem zostaje obrócona zostaje obrócona, przez zamocowaną w odpowiednim punkcie krzywkę.

- Wrzecionowy - jest to wyłącznik krzywkowy dwu-kierunkowy (zakresowy), stosowany

do ograniczenia ruchu mechanizmu podnoszenia, napędzany jest z wału bębna linowego;

- Wielopozycyjne z blokadą - służą do dwu krokowego

automatycznego zatrzymywania napędu suwnicy. Suwnica

przejeżdżając przez pierwszy punkt kontrolny, zmniejsza

prędkość do minimalnej, a po dojechaniu do drugiego zostaje

zatrzymana. Działa na zasadzie obracającego się wokół osi

krzyżakowego przełącznika.

- Czujniki zbliżenia - zastępują wyłączniki krańcowe.

Hamowanie zderzakami o odboje jest zabronione.

Układacz liny: służy do prowadzenia i układania liny w rowkach, ponadto prowadnica układacza liny, poprzez układ dźwigni uruchamia łącznik krańcowy.

Najmniejsza odległość zblocza, od bębna linowego, nie może spaść poniżej 50mm (5cm)

Przy automatycznym zmniejszaniu prędkości obrotowej do 1m/s.

Mechanizm podnoszenia suwnicy hakowej, z napędem elektrycznym:

1 - Silnik,

2 - Sprzęgło,

3 - Hamulec z luzownikiem,

4 - Wał napędowy

5 - Przekładnia,

6 - Bęben linowy,

7 - Lina nośna,

8 - krążki linowe wyrównawcze,

9 - krążki linowe zblocza,

10 - hak.

Krążki Linowe:

Koło łańcuchowe:

Podzespoły bezpieczeństwa suwnicy:

Zabezpieczenia mechaniczne:

- Odboje - elementy umieszczone na końcach torowisk, zabezpieczające suwnicę przed spadnięciem z torów;

- Zderzaki - sztywne, z nakładkami, podatne, gumowe, sprężynowe itp., zabezpieczają przed zniszczeniem w razie zderzenia;

- Łapy oporowe - są to poprzeczne blachy usytuowane w okolicy koła, na wysokości 20mm od główki szyny;

- Kleszcze szynowe - blokują nie zamierzony ruch suwnicy znajdującej się na otwartej przestrzeni, podczas postoju od np. wiatru;

- Zgarniacze - usuwają nieczystości z jezdni przed kołami.

Zabezpieczenia elektryczne:

- Łączniki krańcowe - mechanizmu podnoszenia, oraz mechanizmów jazdy - napędu wózka

podnośnika, oraz napędu suwnicy;

- Blokada zerowa - uniemożliwia uruchomienie mechanizmów, jeżeli dźwignie sterowników

nie są przy uruchomieniu w położeniu zerowym;

- Przycisk STOP - w formie czerwonego grzybka (w suwnicach z napędem elektrycznym),

wyłącza wszystkie mechanizmy suwnicy, oprócz:

- Chwytników elektromagnetycznych;

- Sygnalizacji dźwiękowej;

- Oświetlenia;

- Ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji.

W kasetach tą rolę może spełniać kluczyk w stacyjce.

- Ogranicznik obciążenia - sprężynowe, oraz elektroniczne. Przy 90-95% udźwigu włączają

sygnalizację optyczną, a przy 110% obciążenia wyłącza podnoszenie i sygnalizuje akustycznie

- Kleszcze szynowe - uruchamiane automatycznie, po wyłączeniu suwnicy;

- Łączniki w bramach klapach i drzwiach-

- Wiatromierz - powinny w nie być zaopatrzone suwnice pracujące na wysokości powyżej

20m, oraz suwnice dla których obciążenie wiatrem może stanowić zagrożenie.

Czynności operatora suwnicy, przed przystąpieniem do pracy:

- ocena stanu technicznego przyjmowanego urządzenia: lin, łańcuchów, zblocza, haka,

konstrukcji nośnej, kół jezdnych (całego urządzenia);

- jeśli to potrzebne, oczyścić jezdnię podnośnika, lub suwnicy;

- po załączeniu łącznika głównego, sprawdzić działanie łączników krańcowych i hamulców;

Sprawdzian łącznika krańcowego mechanizmu podnoszenia, polega na sprawdzeniu

bez obciążenia jego zadziałania, wykonujemy próbę na dwa razy najpierw dojeżdżamy zbloczem powoli, aby sprawdzić czy łącznik krańcowy w ogóle działa. Jeśli tak, to odjeżdżamy i dojeżdżamy ponownie z prędkością maksymalną zbloczem w kierunku konstrukcji podnośnika. W chwili zadziałania łącznika krańcowego odległość góry zblocza, od konstrukcji

nośnej podnośnika powinna być nie mniejsza niż 200mm.

Sprawdzian łącznika krańcowego mechanizmu opuszczania: po zadziałaniu łącznika

Krańcowego kierunku dół, na bębnie linowym powinno pozostać minimum 1.5 zwoja

liny, nie licząc jej zamocowania.

Sprawdzenie hamulca podnośnika: wykonujemy poprzez minimalne uniesienie ciężaru zbliżonego do max. udźwigu suwnicy, ponad poziom roboczy. Jeśli ładunek nie opadnie, wówczas unosimy go na wysokość około 50cm i zatrzymujemy. Następnie gwałtownie go opuszczamy i zatrzymujemy. Jeśli ciężar zatrzyma się ponad Poziomem roboczym, próbę uważamy za udaną. Dla pewności możemy ją powtórzyć.

-po wykonaniu tych czynności, należy dokonać wpisu do książki zdawczo odbiorczej.

Blokada zerowa - stosowana jest, gdy elementy sterownicze nie posiadają sprężyny zwrotnej, nie pozwala na samoczynne zadziałanie uruchamianej suwnicy, gdy dźwignie nie są w pozycji „0” - Spoczynkowej.

Test blokady zerowej: przy wyłączonym łączniku głównym, sprawdzamy czy nie jesteśmy nad łącznikiem krańcowym. Jeśli nie to przestawiamy jedną z dźwigni w pozycję I i próbujemy włączyć łącznik główny, nie powinno być to możliwe. Następnie sprawdzamy wszystkie pozycje ruchu tej dźwigni, a po tym sprawdzamy wszystkie dźwignie w ten sam sposób. Test wypadł poprawnie, gdy żadna z dźwigni sterowania suwnicy nie zareaguje.

Zagadnienia elektryczne:

Łączniki manipulacyjne, w linii zasilania:

Łącznik suwnicy - jest umieszczony na ogólnie dostępnym miejscu na poziomie roboczym, uruchamiany ręcznie, z możliwością zamknięcia w pozycji wyłączony. Załącza i wyłącza wszystkie obwody elektryczne potrzebne do pracy suwnicy ( wraz z szynoprzewodem, trolejami, i przewodami ruchomymi);

- posiada napis, informujący którą suwnicę można nim załączyć
- oznaczone pozycje załączony i wyłączony;
Łącznik zasilania - znajduje się na pomoście suwnicy, jeśli jest kabina, to w pobliżu zejścia do niej. Jest uruchamiany ręczne, służy do załączania i wyłączania wszystkich obwodów suwnicy, oprócz obwodu remontowego;

Łącznik główny - przycisk ten, lub nim sterujący zawsze znajduje się w miejscu sterowania (w kabinie suwnicy, lub na pilocie zdalnego sterowania). Jego zadaniem jest załączenie, lub wyłączenie wszystkie obwody elektryczne, z wyjątkiem chwytnika elektro-magnetycznego, oświetlenia, sygnalizacji akustycznej, ogrzewania i klimatyzacji.

Najczęściej spotykane przyczyny awarii i wypadków:

a - przeciążenie;

b - nie zadziałanie łącznika krańcowego;

c - nie zadziałanie hamulców;

d - lekceważenie możliwości porażenia prądem;

e - nieporozumienie między hakowym i operatorem;

f - niewłaściwe korzystanie z zawiesi.

W razie wystąpienia awarii, jeśli to jest tylko możliwe należy opuścić ciężar na poziom roboczy w bezpieczne miejsce, Zaparkować suwnicę w miejscu postoju, wyłączyć łącznik główny i suwnicy, oznaczyć łącznik suwnicy, aby jej nie uruchamiać, zgłosić o zaistniałej sytuacji przełożonemu.

Wyposażenie kabiny:

- przyrządy sterownicze;

- fotel dla operatora;

- przycisk sygnału dźwiękowego(żółty);

- przycisk „STOP” (czerwony);

- łącznik główny, lub elementy jego ręcznego sterowania;

- gaśnica;

- instrukcja obsługi;

- w razie potrzeby drabina sznurowa, dywanik dielektryczny, książka zdawczo-odbiorcza,

ogrzewanie i klimatyzacja.

Urządzenia Zabezpieczające: -

Wyłącznik główny;

Stacyjka;

Łącznik STOP

Piktogramy sterowania.

Przyrządy sterowania:

- Nastawniki -służą do sterowania bezpośredniego;

- Sterowniki - służą do sterowania pośredniego, zasila je małą prąd, zwany prądem sterowania;

- przyciski sterownicze - zamontowane w kasetach sterowniczych, jako 1 i2 biegowe,

im głębsze wciśnięcie przycisku, tym szybsza praca;

- przyrządy sterownicze, do sterowania zdalnego;

- Kasety sterownicze.

Wymagania stawiane urządzeniom sterowanym bez-przewodowo:

nadajnik suwnicy musi być wyposażony w:

- sygnał dźwiękowy;

- przycisk „STOP”;

- piktogramy (znaki graficzne) na przyciskach sterowania dźwignicą;

- automatyczne hamulce jazdy, zatrzymywane przed odbojami - powodowane widocznością;

- książka rewizyjna;

- wtórnik;

- protokół zbadania;

- nr. Urządzenia, znajdujący się na nalepce pod bateriami.

Koła jezdne - dzielą się na napędzane i wolnobieżne, składają się z:

1 - piasta koła jezdnego;

2 - wieniec;

3 - obrzeże;

4 - bieżnia.

Dopuszczalne zmniejszenie grubości bieżni (g) wynosi 40%;

a dopuszczalne zużycie grubości obrzeżą (X) wynosi 50% wymiaru pierwotnego, lecz nie więcej niż 10mm.

Krążki linowe: - Krążkami linowymi nazywamy takie elementy dźwi­gnic, które służą do podtrzymywania i zmiany kierunku lin.

Krążki li­nowe bywają dwóch rodzajów:

- stałe — umocowane w niezmiennych punktach konstrukcji;

- przesuwne — zawieszone na linie.

Niekiedy krążki stałe służą do wyrównywania obciążeń i długości lin układów linowych. Takie krążki nazywają się wyrównawczymi. Najczęściej krążki wykonane są jako od­lewy żeliwne, rzadziej staliwne.

Rowki linowe na bębnach linowych:

Profil bębna linowego, jest uzależniony od kształtu rowków:

- Bęben gładki;

- Bęben z rowkami pół-okrągłymi;

- Bęben z rowkami pół-okrągłymi podciętymi;

- Bęben z rowkami klinowymi.

Liny:

Oznaczenia lin:

T - lina normalna - wszystkie druty jednakowe;

S - lina typu Seale(Sil) jednakowe średnice w warstwie;

W - lina typu Worrington - średnica drutów w jednej

warstwie zewnętrznej różna;

Z - lina prawa

z - splotka prawa

S - lina lewa

s - splotka lewa

G - ocynk warstwa gruba;

g - ocynk warstwa normalna.

Np.: ZZ - lina prawa współzwita.

Konstrukcja lin:

Normalna-T Seale-S Warrington-W

Kryteria zużycia liny:

Wyróżniamy następujące kryteria zużycia liny:

- Stopień wytarcia, określający dopuszczalne zmniejszenie średnicy nominalnej liny do 7%,

określone w przybliżeniu brakiem przerwy między drutami, co odpowiada wytarciu o około

40% drutów zewnętrznych (lina wtedy się świeci).

- pęknięcie drutów - dopuszczalna ilość to 5 drutów, na odcinku 6 średnic przy dużym

zagęszczeniu, oraz do 10 drutów na długości do 30 średnic, przy małym zagęszczeniu

pęknięć.

- pęknięcie splotki;

- wyciśnięcie rdzenia;

- miejscowe zmniejszenie, lub zwiększenie średnicy;

- koszyczki, nadtopienia;

- zagięcia, supły i pętle;

- wysoka temperatura, korozja, zagniecenia itp…

Kryteria zużycia łańcucha:

- zmniejszenie średnicy pręta ogniwa - do 10%;

- dopuszczalne zwiększenie długości łańcucha max. do 2-3% na odcinku 11 ogniw;

- nie dopuszczalne pęknięcia i deformacja ogniw, oraz korozja i zaklinowania.

Łańcuchy - są wykorzystywane w dźwignicach, jako cięgna do sterowania mechanizmami podnoszenia i jazdy. Produkowane są jako krótko-ogniwowe kalibrowane, gdyż łatwiej zawijają się na bębny i krążki. Jako cięgna nośne łańcuchy sto­suje się do udźwigów do 15 T i prędkości napędu mechanicznego do 0,75 m/s.

Do zalet łańcuchów ogniwowych należy łatwość nawijania się na koła i bębny o małych średnicach oraz mała wrażliwość na rdzewienie. Wadą natomiast jest duży ciężar własny, hałaśliwy bieg, duża ścieralność ogniw, wrażliwość na szarpnięcia i przeciążenia.

Mocowanie liny, do bębna linowego:

- za pomocą co najmniej 2 nakładek (docisków);

- w gnieździe bębnowym, za pomocą klina samo zaciskającego;

- w gnieździe bębnowym, za pomocą wkładki z noskiem dociskanej dwoma wkrętami.

Mocowanie liny do konstrukcji suwnicy:

- zaplecenie wolnego końca liny na długości 20 średnic liny (min 30cm długości),

z zastosowaniem kauszy;

- zaciśnięcie w co najmniej trzech zaciskach linowych, z zastosowaniem kauszy;

- mocowanie w końcówce klinowej za pomocą klina samozaciskowego z umieszczeniem

zacisku klinowego kabłąkowego;

- zaprasowanie tulei z zastosowaniem kauszy.

Wytrzymałość liny:

Określa ilość splotek, przemnożona przez ilość drutów w splotce.

Współczynnik bezpieczeństwa liny:

Zawiesia: są to elementy, służące do mocowania na haku urządzenia dźwigowego przewożonych ładunków.

Zawiesia dzielą się na jedno i wielo-cięgnowe:

- linowe \

- łańcuchowe cięgnowe;

- pasowe i wężowe (wykonywane z tworzyw) /

- specjalne - w postaci chwytników elektro-magnetycznych, c-haków, trawers itp.

Zakończone:

- pętlami - spiętymi tulejkami, lub splecionymi;

- kauszami;

- ogniwami;

- hakami, szeklami;

- mogą być również o obwodzie zamkniętym.

Oznakowanie:

Numer fabryczny:

Znak producenta: ST - stalkomat

DOR - dopuszczalne obciążenie robocze np.: 10/5

L - Długość zawiesia

CE - oznaczenie Certyfikatu Europejskiego

Dane te są wybite na tulei, bądź na opasce, lub blaszce zawieszonej za ucho pęta.

Budowa zawiesia cięgnowego

1 - cięgno,

2 - ogniwo zbieżne,

3 - szekla,

4 - hak z zabezpieczeniem,

5 - kausza,

6 - złączka.

Podstawowa cześć zawiesia (cięgno) wykonane jest z elastycznej, ocynkowanej liny stalowej. Podział zawiesi linowych jest prowadzony ze względu na liczbę cięgien występujących w zawiesiu(jedno i wielo cięgnowe) oraz sposoby zakończenia zawiesia.
  Zawiesia linowe mogą być zaciskane tulejami aluminiowymi lub zaplatane. Zawiesia te spełniają przepisy aktualnej Dyrektywy Maszynowej WE.

Parametry zawiesia cięgnowego

L - długość (od haka, na którym zawieszone jest zawiesie do haka zawiesia),

DOR - dopuszczalne obciążenie robocze;

Gdy kąt α pomiędzy cięgnami jest większy od zera DOR zmniejsza się.

Maksymalna wartość kąta α to 120⁰.

Wpływ kąta α na DOR zawiesia wielo-cięgnowego:

Wyróżniamy dwa systemy (reguły) znakowania:

Reguła pierwsza: dla kąta α 10/5 - 3

3 - oznacza długość zawiesia L, w tym wypadku 3 metry

10 - 10t maxDOR 100% udźwigu, dla kąta rozwarcia 0 -7°

Dla kąta 7- 45°, DOR wynosi 90%;

Dla kąta 45 - 90°, DOR wynosi 70%;

5 - 5t DOR wynosi 50% maksymalnego udźwigu czyli 5t,

dla kąta rozwarcia 90 - 120°

Reguła druga: dla oznaczenia kąta α lub β 5/4 - 3

α 0-90° lub β 0-45° - 100% udźwigu 5t;

α 90-120° lub β 45-60° - 4t.

L = 3m

Przy użyciu zawiesi o obwodzie zamkniętym, ich łączne obciążenie nie powinno być większe niż wielkość roboczego przewidzianego dla 1 zawiesia. Dopuszczalne obciążenie robocze dla zawiesi wykonanych z łańcuchów, użytkowanych w temp. poniżej -20st. C, należy obniżyć o 50%.

0.8 DOR 2.0 DOR 1.0 DOR

Bezpieczne eksploatowanie zawiesi:

- Zawiesia może obsługiwać osoba posiadająca uprawnienia hakowego, i mająca praktykę

w ich eksploatacji;

- Należy dobierać zawiesia, o odpowiednim DOR;

- Nie rozwierać kąta α zawiesia powyżej 120°;

- podczas transportowania elementów, z ostrymi krawędziami, należy stosować

podkładki ochronne;

- nie używać zawiesi, z nieczytelny, lub brakującym opisem;

- ma mieć oznaczenia w dobrym stanie technicznym;

- Haki zawiesia zakładamy rogami na zewnątrz (do góry);

- cięgna mają być równomiernie obciążone;

- należy się stosować , do instrukcji i eksploatacji zawiesia;

- Przy zawiesiach 4-cięgnowych, kąt α mierzymy między przekątnymi cięgnami.

Haki:

Hak jest elementem chwytnym, służącym

do podnoszenia i przemieszczania ładunku.

Wykonywane jako płytowe i kute jedno

i dwurożne. Hak mocowany jest w trawersie zblocza przy pomocy nakrętki z płytką zabezpieczającą. Pomiędzy trawersom a nakrętka znajduje się łożysko oporowe dziki, któremu hak posiada ruch obrotowy ułatwiający mocowanie ładunków.

Hak należy wymienić w przypadku:

powiększenie rozwarcia gardzieli y > 5%.

Wartość początkowa y zapisana jest w

dokumentacji haka.

Zmniejszenie przekroju części chwytnej.

Wymiar H zmniejszył się o więcej niż 10%

(5% w przypadku transportu metali

płynnych)

Ma wgniecenie i (lub) pęknięcia

Oznaczenia haka:

- Nr haka

- Nr fabryczny

- KJ

- Gatunek stali.

Zblocza hakowe:

Dzielą się na długie i krótkie:

Kryteria zużycia zbloczy linowych:

- kryteria zużycia haka;

- brak zabezpieczenia nakrętki;

- uszkodzenie łożysk krążków linowych, lub haka;

- wytarcia i pęknięcia krążków linowych;

- pęknięcia blach nośnych;

- zagniecenia osłon zblocza.

Sprzęgła:

Sprzęgła są urządzeniami, służącymi do łączenia ze sobą wirujących wałów maszyn.

Sprzęgła dzielimy ze względu na sposób łączenia na:

a) stałe - tulejowe i tarczowe;

b) Rozłączne (cierne);

-Podatne, pozostawiają łączonym wałom pewną swobodę ruchu, zaliczamy do nich

Sprzęgła palcowe z tulejami elastycznymi, cierne stożkowe, cierne-tarczowe jedno i

wielo-płytowe itp

Przekładnie zębate - w mechanizmach suwnic i we wciągarkach, do przenoszenia napędu stosuje się przekładnie czołowe walcowe, natomiast we wciągnikach przekładnie obwodowe planetarne. Zadaniem ich jest zmiana dużego momentu obrotowego, na mały, ale o dużej mocy.

Przekładnie, dzielą się na:

- Czołowe;

- Stożkowe (kątowe);

- Śrubowe;

- Zębate;

Przewody ruchome zasilania wózka:

Zasilanie za pomocą przewodu oponowego lub taśmowego - zawieszonego:

1 - szyna nośna, 2 - przewód oponowy lub taśmowy, 3 - uchwyty.

Uchwyt do Uchwyt do

przewodów okrągłych. przewodów płaskich.

Układ napędu ciężarowego bębna:

1 - obciążnik, 2 - lina, 3 - bęben kablowy, 4 - przewód giętki (kabel).

Silniki elektryczne w dźwignicach :

Najczęściej stosuje się silniki indukcyjne /asynchroniczne/.

- Klatkowe / krótko zwarte/

- Pierścieniowe / uzwojenia wirnika wyprowadzone na zewnątrz silnika do pierścieni

ślizgowych/

Sposoby regulacji prędkości silników

• Poprzez dokładanie lub odejmowanie oporów do uzwojenia wirnika/silniki pierścieniowe/

• Poprzez stosowanie dwóch uzwojeń stojana

• Poprzez zmianę częstotliwości napięcia /przemienniki częstotliwości/

Silniki dźwignicowe nie służą tylko do napędu, ale również do hamowania elektrycznego. Stosowane są następujące rodzaje hamowania elektrycznego

- Hamowanie przeciwprądem- silnik pracujący w kierunku opuszczania zostaje włączony w kierunku podnoszenia. Pole stojana wiruje w kierunku przeciwnym do pola wirnika. Wielkości momentu hamowania regulowane są oporami włączonymi w obwód wirnika .

Przy nieobciążonym haku sterując w dół hak przemieszcza się w górę. To hamowanie stosuje się najczęściej na I i II biegu w kierunku opuszczania.

• Hamowanie jednofazowe stosowane jest najczęściej na 3 i 4 stopniu w kierunku dół.

Przy pustym haku słyszymy tylko buczenie nie występuje ruch haka.

• Hamowanie nadsynchroniczne /prądnicowe/

• Hamowanie dynamiczne - przed rozpoczęciem hamowania uzwojenie stojana odłącza

Się od sieci prądu przemiennego i przyłącza się do prądu stałego.

Wkładki ochronne, między cięgnami zawiesi, a ładunkiem:

a - ochraniacze przesuwne lin, b - podkładki chroniące linę, na ostrych krawędziach,

c - podkładki chroniące cięgna łańcuchowe.

Luzownik elektro-hydrauliczny:

Suwnica Boczna

Suwnica podwieszona 2-dźwigarowa

Suwnica pomostowa 1-dźwigarowa, podwieszona

Suwnica pomostowa 1-dźwigarowa, natorowa

Suwnica pomostowa 2-dźwigarowa, natorowa.

Dźwignica Linotorowa

---