ANTYK
„Marionetkami są bowiem ludzie w większości przypadków i rzadko mają coś wspólnego z prawdą”. PLATON
„Dopóki żyje, człowiek błądzić może, ale jest głupcem, kiedy trwa w uporze.” („Antygona” Sofokles)
„Gdy my istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma.” (Epikur)
BIBLIA
„Marność nad marnościami, wszystko marność
Wszystko marność i gonienie za wiatrem”. (Księga Koheleta)
„Niektórzy zło nazywają dobrem, a dobro złem, którzy zamieniają
ciemność na światło, a światło na ciemność”. (Prorok Izajasz)
„Przeklęty mąż, który pokłada nadzieję w człowieku i który w ciele
upatruje swą siłę. (...) Błogosławiony mąż, który pokłada ufność w Panu i Pan jest jego nadzieją” (Księga Jeremiasza)
„Tak więc trwają wiara, nadzieja,
miłość - te trzy. Z nich zaś najważniejsza jest miłość”.
(Święty Paweł „Hymn do miłości”)
„Bracia! Jeżeli Bóg z nami, to któż
przeciwko nam...” List św. Pawła
Bóg do Kaina: „Będziesz Przeklętym
tułaczem i zbiegiem na ziemi po wsze czasy”
ŚREDNIOWIECZE
„(...) Wszyscy ludzie posłuchajcie,
Okrutności śmirci poznajcie! Wy co jej nizacz nie macie przy skonaniu ją poznacie... Kogo koli śmierć udusi, każdy w jej szkole być musi”.
RENESANS
„Człowiekiem jestem i nic co ludzkie
nie jest mi obce” (Terencjusz)
Każdy na swe skrzydło goni, pewnie/
Pospolitej Rzeczy żedny tam nie ma na pieczy” Mikołaj Rej Krótka rozprawa...
Jan Kochanowski
„Dalej co będzie? Srebrne w głowie nici, A ztym trzymam, kto co w
czas uchwyci”. (Fraszka „Do gór i lasów”)
„Zacność uroda, moc pieniądze sława/
Wszystko to minie jak polna trawa.”
(Fraszka Ożywocie ludzkim)
„Proszę niech ze mną te rymy nie giną,
Kiedy ja umrę niechaj one słyną” („Do fraszek”)
„nie porzucaj nadzieje/,
jakoć się kolwiek dzieje”. (Pieśń IX Ks. I)
„O nieszczęsne królestwo i zginienia
bliskie,/ gdzie ani prawa ważą ani sprawiedliwość ma mijsce/ ale wszystko zlotem kupić trzeba.” („Odprawa posłów greckich)
„Wsi spokojna wsi wesoła jakiż głos twej chwale zdoła!”
Wiliam Szekspir
„Są dziwy w niebie i na ziemi,/ O których ani śniło się waszym
filozofom” (Szekspir „Hamlet”)
„I czym jest człowiek, jeśli jego życia/ Główną wartością i targową
ceną / Są sen i strawa. („Hamlet VII Monolog”)
BAROK
„Nie było zacofanego średniowiecza,
zepsutego renesansu i wstrętnego baroku. Każdy prąd jeśli zagarniał najwybitniejszych twórców i nabierał uniwersalnego znaczenia, był nie tylko konieczny, ale posuwał naprzód wspólne dzieło.” (Jan błoński)
Człowiek jest trzciną najsłabszą w
przyrodzie, ale to trzcina myśląca”
(Błażej Pascal)
„Nie miłować ciężko i miłować/
Nędzna pociecha” (Mikołaj Sęp Szarzyński)
OŚWIECENIE
„Cogito, ergo sum” (Kartezjusz)
„Optymizm to obłęd dowodzenia, że
wszystko idzie dobrze, kiedy nam się dzieje źle” (Wolter)
„Kto biegnie za przyjemnością,
chwyta cierpienie” (Denis Diderot)
„Niczego równie trudno nie przebacza
się komuś jak jego zalet” (Denis Diderot)
Ignacy Krasicki
„Satyra prawdę mówi, względów się
wyrzeka, czci urząd, wielbi króla, lecz sądzi człowieka”. („Do króla”)
„Zawżdy znajdzie przyczynę, kto
zdobyczy pragnie ” („Jagnię i wilcy”)
„Bywa częst zwiedzionym, kto lubi
być chwalonym” (Kruk i lis)
Piotr malował podobne, Jan
piękniejsze twarze”. (Malarze)
ROMANTYZM
Adam Mickiewicz
„Czucie i wiara silniej mówią do mnie/ Niż mędrca szkiełko i oko”
„Miej serce i patrzaj w serce” („Romantyczność”)
Gwałt niech się gwałtem odciska” („Oda do młodości”)
„Kto za życia choć raz był w niebie
Ten po śmierci nie trafi od razu” („Dziady cz. IV”)
„Nie ma równego na Ziemi oprócz wyrazu
-Ojczyzna.” (Konrad Wallenrod w pieśni Halbana)
„Nasz naród jak lawa
Z wierzchu zimna i twarda, sucha i plugawa
Lecz wewnętrznego ognia sto lat nie wyziębi
Plwajmy na tę skorupę i zstąpmy do głębi”
„Ja i ojczyzna to jedno.
Nazywam się Milijon, - bo za Milijony
Kocham i cierpię katusze.”
Juliusz Słowacki
„Jam jest posąg człowieka na posągu świata” „Kordian”
Cyprian Kamil Norwid
„Ideał sięgnął bruku” („Fortepian Szopena”)
„Bo pieśń nim dojrzy, człowiek nieraz skona,
A niźli skona pierw wstanie”. (Do obywatela Johna Browna”)
POZYTYWIZM
„Lalka” Bolesława Prusa
„Nie tylko nie myślał być książęcym sługą, ale nawet odważył się być samodzielnym człowiekiem.” O Wokulskim Książe.
„I przypatrując się po tysięczny raz w życiu powtarzał: Marionetki! Wszystko marionetki! Zdaje im się, że robią co chcą, a robią tylko, co im każe sprężyna tak ślepa jak one.” (Rzecki)
„Świat podobny jest do amatorskiego teatru; więc nieprzyzwoicie jest pchać się w nim do ról pierwszych...”
„Każda rzecz ma swój czas, w którym dojrzewa i taki w którym marnieje” (B. Prus „FARAON”)
„W tym rzecz, że musimy przegrać, a procesujemy się aż do końca. Oto cały sens życia, które inaczej byłoby tylko nudną farsą, a tak jest zarazem głupim dramatem.”
(Henryk Sienkiewicz - Rodzina Połanieckich)
MŁODA POLSKA
„Medycyna to fach, interes jak każdy inny” (Stefan Żeromski
„Ludzie bezdomni”) - Judym odcina się od filantropii.
W dołach między mieszkaniami znajdują się jamy ze splugawioną,
żółtą wodą” „Ludzie bezdomni”
„Niech na całym świecie wojna byle polska wieś zaciszna, byle
polska wieś spokojna.” („Wesele” Stanisław Wyspiański”)
Kazimierz Przerwa Tetmayer
„Jakaż jest przeciw złego twoja tarcza, / Człowiecze końca
wieku?... Głowę zwiesił niemy” - („Koniec wieku XIX)
„Wola ludzka jest niczym, a konieczność wszystkim”
(„Nie wierzę w nic)
Jan Ksaprowicz
„Bo cóż może być jeślim ja zaginął?...” („Dies Irae”)
„Na to mamy cztery ściany i sufit, aby brudy swoje w domu i aby
nikt o nich nie słyszał. Rozwłóczyć je po swiecieto ani moralne ani uczciwe” (Gabriela Zapolska `Moralność Pani Dulskiej”)
Leopold Staff
„Bo lepiej giń zmiażdżone cyklopowym razem,
Niżbyś żyć miało własną słabością przeklęte,
Rysą chorej niemocy skażonej, pęknięte.” („Kowal”)
„Odrzućmy raz tę głupią dla życia pogardę,
Którą się otaczamy jak żebrak purpurą.” (Odzućmy raz)
20 LECIE MIĘDZYWOJENNE
Stefan Żeromski
„Czy macie odwagę Lenina, aby zburzyć dzieło i wszcząć nowe?” („Przedwiośnie”)
„Rewolucja jest to konieczność wyższa ponad wszystko. Jest to
prawo moralne.” („Przedwiośnie „)
Kolichowska: „Ja wcale nie powiadam - mówiła (...), że świat jest
źle urządzony i ze każdy ma w nim co mu trzeba. Ja tylko nie chcę sama cierpieć za, że jest źle urządzony.” („Granicy” Zofia Nałkowska)
„Tyle wiemy o sobie ile nas sprawdzono” W. Szymborska
Witold Gombrowicz „Ferdydurke”
„Gdyż nie ma ucieczki przed gębą, jak tylko w inną gębę, a przed
człowiekiem schronić się można jedynie w objęcia innego człowieka. Przed pupą zaś w ogóle nie ma ucieczki.”
„Człowiek jest uzależniony od swojego odbicia w duszy drugiego człowieka”.
„Nie jesteśmy samoistnie, jesteśmy tylko funkcją innych ludzi, musimy być takimi jakimi nas widza”.
„Koniec i bomba, a kto czytał ten trąba”.
Czesław Miłosz
„....Wszystko minione, wszystko zapomniane, tylko na ziemi dym,
umarłe chmury i nad rzekami z popiołu tlejące skrzydła i cofa się zatrute słońce, a potępienia brzask wychodzi z mórz...” „Roki”
Franz Kafka
„nasza władza... nie szuka winy wśród ludności, raczej sama wina przyciąga sąd...”
„obrona nie jest przez ustawę dozwolona, tylko tolerowana”
„...przed tym sądem nie można się przecież obronić, trzeba złożyć zeznania”
WSPÓŁCZESNOŚĆ
„Często chwalimy odległą przeszłość, a nie doceniamy
współczesności.” (Tacyt)
„Szukam nauczyciela i mistrza/ niech przywróci mi wzrok, słuch i mowę/ niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia/ niech oddzieli światło od ciemności.” (Ocalony- Różewicz)
„Jednakowo waży cnota i występek” (Ocalony- Różewicz)
„Nas nauczono. Nie ma litości.../ ...Nas nauczono nie ma sumienia.../ nas nauczono nie ma miłości.../ Nas nauczono. Trzeba zapomnieć” (Baczyński- Pokolenie II)
„Czy nam postawią, z litości chociaż nad grobem krzyż” (Baczyński- Pokolenie II)
Czesław Miłosz
„To na tym właśnie placu/ spalono Giordana Bruna,/ Kat płomień
stosu zażegnał/ w kole ciekawej gawiedzi/ a ledwo płomień przygasał/ Znów pełne były tawerny...” („Campo di Fiori”)
„I ci ginący, samotni,/ Już zapomnieni
od świata,/ Język ich stał się nam obcy/ Jak język dawnej planety...”
(„Campo di Fiori”)
„ecce homo - oto człowiek”
„I tak dzień po dniu - tygodniami, miesiącami, latami - bez radości,
bez nadziei, bez życia.” („Inny świat” Gustaw Herling Grudziński)
„Tu otwierał się inny, odrębny świat, do niczego nie podobny; tu
panowały inne, odrębne prawa, inne obyczaje, inne nawyki i odruchy; tu trwał martwy z życia dom, a w nim życie jak nigdzie i ludzie niezwykli.” (Fiedor Dostojewski „Zapiski z martwego domu”)
Gustaw Herling Grudziński „Wieża”
„Nieszczęśliwy jest samotny wszędzie.”
„- Ten kto kocha swoją cele - odparł trędowaty - znajdzie w niej spokój”
„To prawda, że ból i niepokój zdają się wydłużać dnie i noce, ale lata płyną zawsze z tą samą szybkością”
„Vita dum superest. Bene est.”
(„Życie jest dobre, kiedy przerasta siebie”)
„Bo życie to sen jedynie, co kształtami wraca/ raz częście, raz rzadziej, a czasami nocą...”
„Ach, bezsenność, bezsenność! Nikt, kto tego sam nie doświadczył, nie potrafi sobie wyobrazić, jak smutna i długa jest noc, którą spędza się bez zmrużenia oka i z myślą utkwioną w wyzutej całkowicie z nadziei! Nikt tego nie potrafi zrozumieć.”
Albert Camus „Dżuma”
„Trzeba być tym, który zostaje.”
„Bakcyl dżumy nigdy nie umiera i nie znika, że może przez
dziesiątki lat pozostać uśpiony (...) i że nadejdzie być może dzień, kiedy na nieszczęście ludzi i dla ich nauki dżuma obudzi swe szczury i pośle je, by umierały w szczęśliwym mieście”
CYTATY PANI PROFESOR
„Człowiek zrodzony z niewiasty, dni krótkich jest i pełen kłopotów.” (Księga Hioba)
„Człowiek jest tylko trzciną..., ale trzciną myślącą (Błażej Pascal)
„Czymże jest człowiek w przyrodzie? Nicością wobec nieskończoności, wszystkim wobec nicości.” (Błażej Pascal)
„Błądzi człowiek póki dąży” („Faust” Geothe)
Przeszłość - jest to dziś, tylko cokolwiek dalej.” (Norwid)
„Uczyniwszy na wieki wybór w każdej chwili wybierać muszę.” (Jerzy Liebert)
„Gdyby nie było Ziemi, czy było by piekło.” (Cz. Miłosz)
Zostaną ci wybaczone wszystkie złe uczynki, jeżeli je popełniłeś, aby kogoś uratować.” Ryszard Krynicki
Wszyscy wiedzą, że czegoś nie można zrobić i wtedy zjawia się ten jeden, który nie wie że nie można i on to właśnie robi” (A. Einstein)