FORMULARZE

Zakres zajęć nt formularzy:

1. tworzenie nowego formularza: autoformularz, kreator formularzy, projekt formularza

2. manipulowanie na danych przy pomocy formularza: dodawanie, usuwanie i edycja rekordów

3. formanty formularza: rodzaje, dodawanie, modyfikowanie

4. formatowanie formularza: grafika, czcionki, kolory

5. wyszukiwanie i filtrowanie rekordów za pomocą formularza

6. formularze z podformularzami

7. dodawanie i oprogramowywanie przycisków polecenia

8. dodatkowe elementy graficzne

INFO:

Formularz - okno zawierające tablicę formantów, za pomocą których można dodawać, przeglądać, edytować dane (czyli robić to samo co w widoku Arkusz danych)

Formanty - obiekty formularzy lub raportów, które umożliwiają dostęp do danych oraz zarządzanie formularzem/raportem. Np. pole tekstowe, pole wyboru, przyciski poleceń.

1. Zadanie. Szybkie tworzenie formularza (Autoformularz);

Tabela AUTORZY w widoku arkusz danych -> przycisk Nowy obiekt (taki z błyskawicą) -> Autoformularz. Obejrzeć sobie.

2. Przyciski nawigacyjne w dole okna formularza -> pochodzić po formularzu. Nie zapamiętywać go!

3. Zadanie. Stworzyć formularz do tabeli AUTORZY przy pomocy kreatora.

Wykonanie:

1. Formularze -> Nowy -> Kreator formularzy + wybrać u dołu tabelę AUTORZY -> OK.

2. Przenieść wszystkie pola z AUTORZY

3. Obejrzeć różne możliwe układy formularza. Wybrać kolumnowy.

4. Obejrzeć możliwe style. Wybrać „kamień”.

5. Zmienić nazwę na DANE AUTORÓW. Utwórz.

4. Manipulowanie na danych przy pomocy formularza:

1. dodawanie rekordu: przyciskiem nawigacyjnym, Wstaw -> Nowy rekord, Przyciskiem na pasku narzędzi. Wprowadzić autora: Kurt Vonnegut, narodowość: USA, data ur. 11. 11. 1922, miejsce ur.: Indianapolis. Zakończyć poleceniem: Rekordy -> Zapisz rekord lub: Shift+Enter

2. usuwanie rekordu: Edycja -> Usuń rekord, przycisk na pasku narzędzi. Usunąć Vonneguta.

3. Inne skróty klawiszowe do edycji rekordów: CTRL+ALT+SPACJA: wprowadza wartość domyślną (jeśli była zdefiniowana w tabeli dla pola). CTRL+SHIFT+dwukropek wstawia aktualny czas; CTRL+średnik: aktualna data

INFO:

Kategorie formantów w Accesie:

• związane: pobiera wartości ze związanego z nim elementu bazy danych, np. kwerend lub tabel

• niezwiązane: brak powiązania z polami. Używane do wyświetlania informacji dodatkowych, wyliczeń lub dekoracji

• obliczeniowe: źródłem jego wartości jest wyrażenie lub formuła

Najpopularniejsze formanty:

Etykiety, pola tekstowe, pola listy i kombi, przycisk polecenia, pole wyboru, przycisk opcji, przycisk przełącznika, grupa opcji.

5. Ręczne projektowanie formularza.

Przejść do widoku projekt naszego formularza. Jeśli nie ma paska Przybornik, to otworzyć go: kliknąć na przycisk Przybornik - z młotkiem i kluczem francuskim).

Elementy formularza można usuwać, klikając na element i wciskając DEL.

Zadanie: usunąć pole (i etykietę) IMIĘ. Przejść do widoku Formularz, potem do widoku Arkusz danych. Co się stało? Sprawdzić w tabeli AUTORZY, czy też wywalił imię.

Zadanie. Ponownie umieścić IMIĘ na projekcie formularza.

Wykonanie:

1. Widok projekt

2. (ew.) kliknąć na Lista pól (przycisk na prawo od przycisków internetowych).

3. (ew. otworzyć przybornik formantów)

4. Kliknąć przycisk formantu Pole tekstowe (literki ab). Przeciągnąć pole Imię z tabeli AUTORZY mniej więcej w to samo miejsce co poprzednio i upuścić.

6. Działania na grupie formantów. (Jak nie będzie działało, to zrobić: Narzędzia - Opcje - Formularze/Raporty - Zachowanie podczas zaznaczania - Częściowo zaznaczony - OK.)

Zadanie: zaznaczyć myszą grupę formantów od IdAutora do DataUrodzenia. Przesunąć w inne miejsce, puścić. Potem: Edycja - Cofnij przesunięcie.

INFO: zaznaczenie wszystkich elementów: Edycja - Zaznacz wszystko, lub CTRL+A.

Zaznaczenie elementów nie przylegających: SHIFT+ klikamy.

7. Zadanie. Poszerzyć pole IdAutora. Poszerzyć Imię tak, aby miało ten sam rozmiar co Nazwisko.

8. Zadanie. Efekty specjalne (wyglądu formantów). Zmienić wszystkie elementy tak, aby były „wpuszczone”.

Wykonanie:

1. widok projekt

2. zaznaczyć wszystkie obiekty na formularzu (np. ctrl+a).

3. Sprawdzić czy mamy pasek narzędzi Formatowanie (Widok - Paski narzędzi).

4. Przycisk pierwszy z prawej na pasku narzędzi Formatowanie, czyli przycisk Efekt Specjalny. Wybrać z rozwiniętej listy „wpuszczenie”.

5. Widok Formularz, sprawdzić jak zadziałało.

9. Zadanie. Pobawić się innymi przyciskami na pasku narzędzi Formatowanie (kolory, czcionki itp. - działa podobnie jak w Wordzie).

10. Zadanie. Stworzyć formularz dla tabeli WYDAWNICTWA (do wyboru, poprzez autoformularz lub kreator). Przejść do Widoku projekt i ładnie wyrównać szerokości pól. Zachować, pozostawiając nazwę sugerowaną przez Accessa.

11. Zadanie. Korzystając z projektu, stworzyć nowy formularz, związany z tabelą RECENZJE, w którym jako pole IdPublikacji umieścimy pole kombi (pobierające wartości z tabeli PUBLIKACJE). Pytanie: czy pamiętają, za pomocą czego już tworzyliśmy listę rozwijaną (odp. Kreator odnośników).

Cel zadania: analogicznie jak przy kreatorze odnośników: nie może być recenzji dla nieistniejącej publikacji.

Wykonanie:

1. formularz -> nowy -> widok projekt

2. Z listy tabel wybrać RECENZJE

3. Ew. otworzyć listę pól tabeli RECENZJE

4. INFO: na formularzu umieszcza się tylko te pola, których wartości muszą być wprowadzane, edytowane lub wyświetlane. Dlatego np. nie umieścimy IdRecenzji, bo - jak pamiętają - jest to autonumer i nie ma potrzeby żeby użytkownik w nim grzebał.

5. Ew. otworzyć pasek narzędzi „przybornik formantów”, oraz ew. wcisnąć na nim przycisk „kreatorzy formantów” (magiczna różdżka). UWAGA! Nie mylić z magiczną różdżką „buduj”!

6. Zaznaczyć na liście pól pole IdPublikacji. Kliknąć na przyborniku przycisk „pole kombi”. NIE PRZECIĄGAĆ!!!!!

7. Przeciągnąć IdPublikacji na projekt formularza, upuścić. Uruchomi się kreator pól kombi.

8. W kreatorze postępujemy analogicznie jak w kreatorze odnośników. Różnica pojawi się przy pytaniu: Co zrobić z tymi danymi. Pozostawić opcję „przechowuj tę wartość w tym polu”, bo chcemy wypełnić pole wartościami pochodzącymi z PUBLIKACJE. Zmienić etykietę pola na „publikacja”. Utwórz.

9. Widok formularz, sprawdzić jak działa pole kombi. Jeśli jest za wąskie, wrócić do widoku projekt, prawym klawiszem myszy menu podręczne, polecenie właściwości, zakładka format, szerokość (np. 6 cm).

10. Także we właściwościach ustawić „tak” dla nagłówków kolumn.

INFO: jeśli we właściwościach ustawimy „ogranicz do listy” na TAK, to rzeczywiście nie będzie można wprowadzić do pola pozycji spoza listy (czyli w naszym przykładzie spoza tabeli PUBLIKACJE).

12. Zadanie. Samodzielnie stworzyć na formularzu pole kombi dla pola IdOceny, które będzie pobierało wartości z tabeli OCENY.

13. Zadanie: dodać pozostałe pola do formularza, dopasować ich rozmieszczenie i rozmiary.

14. Zadanie. Dodać do formularza nagłówek o treści: Formularz recenzji.

Wykonanie.

1. widok projekt

2. Widok -> Nagłówek/Stopka formularza: wyświetlą się te sekcje na projekcie. UWAGA! Zwrócić uwagę na różnicę w stosunku do nagłówek/stopka strony!!!

3. Na przyborniku kliknąć na przycisku Etykieta

4. Kliknąć na sekcji nagłówka, narysować etykietkę wskaźnikiem myszki, wpisać tekst nagłówka.

5. Ustawić: rozmiar czcionki 18 punktów, pogrubienie, wyśrodkowane. Ewentualnie zwiększyć rozmiar etykiety.

6. Zachować formularz pod nazwą RECENZJE.

15. Formularz z zakładkami: zakładki (karty) umożliwiają użycie jednego formularza w kilku widokach. Przykład: zakładki w oknach dialogowych Windows, zakładki w oknie bazy danych itp.

Zalety formularza z zakładkami:

• można na nim zmieścić więcej obiektów,

• można w logiczny sposób pogrupować dane.

Dodawanie zakładek: korzystamy z formantu „karta” na przyborniku formantów.

Zadanie: stworzyć dla publikacji formularz z zakładkami: zakładka z informacjami o publikacji, zakładka z informacjami o autorze, zakładka z informacjami o wydawnictwie.

Wykonanie:

1. formularz -> nowy -> widok projekt. UWAGA! Nie wybierać z listy żadnej tabeli!

2. Otworzyć okno właściwości formularza (kliknąć prawym klawiszem myszki na pasku tytułowym Formularz, wybrać z menu podręcznego polecenie właściwości)

3. Zakładka „dane”. Pole „źródło rekordów”. Przycisk z wielokropkiem obok tego pola. Co przypomina okno, które się otworzy? (odp. Projekt kwerendy).

4. Wybrać: PUBLIKACJE, AUTORZY, WYDAWNICTWA (kolejność istotna!

5. Dodać z każdej z tych tabel pola z gwiazdką. Zamknąć okno (przycisk x), zachować zmiany.

6. Kliknąć na przyborniku na formant karta, a następnie na sekcji „szczegóły” projektu formularza. Pojawiły się dwie zakładki. Potrzebujemy trzech, więc klikamy prawym klawiszem na ostatniej karcie i wybieramy „wstaw stronę”

7. Ustawić się na zakładce „strona 1”. Otworzyć listę pól. Zaznaczyć na niej pola od „tytuł” do „cena katalogowa” (shift+myszka). Przeciągnąć na zakładkę. Dopasować układ i rozmiar.

8. Na zakładkę 2 (strona 2) przeciągnąć analogicznie pola od „imię” do „uwagi” (UWAGA: bez pola „fotografia”, więc zaznaczamy z CTRL). Dopasować.

9. Na zakładkę 3 przeciągnąć pola od „Nazwa wydawnictwa” do „komentarz”. Jak wyżej.

10. Zmienić etykiety zakładek (nie chcemy „strona 1” itd.). Robi się to we właściwościach zakładki, w polu „tytuł”. Tytuły: Publikacja, Autor, Wydawnictwo.

11. Zapisać formularz pod nazwą KartyBibliografii.

12. Przejść do widoku formularz, popatrzeć jak działa.

16. Grupa opcji - jest to zbiór pól wyboru, przycisków opcji lub przycisków przełącznika.

Zadanie: Dodać do karty „publikacja” formularza KARTYBIBLIOGRAFII grupę opcji, która pozwoli oznaczyć rodzaj nośnika.

Wykonanie:

1. formularz w widoku projekt, karta „publikacje”

2. Kliknąć przycisk „grupa opcji”. Uruchomi się kreator.

3. Etykiety opcji: książka, kaseta, CD-ROM; Ma to być przycisk opcji. Chcemy zachować wartość w polu „RodzajNośnika”; Etykieta grupy opcji: „Rodzaj publikacji”.

4. Po zakończeniu działania kreatora przejść do widoku formularz i obejrzeć jak działa.

17. Formant obraz

Zadanie: umieścić na formularzu KARTYBIBLIOGRAFII rysunek.

Wykonanie:

1. widok projekt

2. przesunąć cały formant karta w dół, żeby od góry formularza zrobić miejsce na rysunek

3. kliknąć na przycisku „obraz” na pasku przybornika.

4. Kliknąć na pustym miejscu u góry formularza. Otworzy się okno dialogowe „Wstaw rysunek”.

5. Znaleźć rysunek na dyskietce. Wstawić. Dopasować położenie i rozmiar. Obejrzeć widok formularz. Poeksperymentować z trybami wymiarowania rysunku (we właściwościach obiektu rysunek)

18. Właściwości formantów: właściwość „włączony” i „zablokowany”. Służą do ograniczania dostępu do danych (np. chcemy pokazać informację, ale nie chcemy aby użytkownik ją zmieniał).

Zadanie: Wyłączyć na formularzu KARTYBIBLIOGRAFII pola: RokWydania, NrISBN, NrWydania.

Wykonanie:

1. widok projekt

2. zaznaczyć te pola (Shift+klik)

3. Właściwości -> Dane -> Włączony -> Nie

4. Widok formularz. Spróbować ustawić się w którymś z tych pól.

INFO: własność włączony - nie, zabezpiecza przed zaznaczaniem pola, wstawianiem nowych danych lub zmianą istniejących. Jednak Access wtedy też nie może korzystać z tego pola, czyli np. nie można wyszukiwać danych według wartości wyłączonego pola.

Zadanie: Zmienić własność powyższych pól: włączyć, ale zablokować.

Wykonanie:

1. widok projekt

2. zaznaczyć ponownie te pola

3. właściwości -> dane -> włączony: tak, zablokowany - TAK

4. Widok formularz. Spróbować zmienić dowolne z pól.

INFO: przy polach zablokowanych nie można ich edytować ale Access może z nich korzystać.

19. Autokorekta pól formularza. Własność dostępna dla pól tekstowych i kombi. Działa jak w autokorekta w Wordzie. Właściwość „autokorekta dozwolona” znajduje się we właściwości - > inne. Dopasowanie działania autokorekty - jak w Wordzie (narzędzia -> autokorekta).

Zadanie: dla przypomnienia obejrzeć sobie co można ustawić w Autokorekcie. UWAGA. Jest to wspólne dla całego pakietu Office, czyli jak to zmienimy, to w Wordzie lub Excelu też zadziała.

20. Wyszukiwanie rekordów.

Zadanie: wykorzystując formularz, znaleźć rekord Hermana Melville'a.

Wykonanie:

1. widok formularz

2. pierwszy rekord, zakładka Autor.

3. Kliknąć na polu nazwisko.

4. Przycisk „znajdź” (z lornetką)

5. Wpisać „Melville”

6. Zamknąć okno szukania, przejść do pierwszego rekordu

21. Filtrowanie według formularza

Zadanie: Wyszukać rekordy związane z Melvillem lub Covey, wykorzystując filtrowanie według formularza.

Wykonanie:

1. Przycisk „filtruj wg formularza” (lejek z tabelką) lub polecenie: Rekordy -> Filtr -> Filtruj według formularza. Otworzy się pusty formularz

2. Zwrócić uwagę na zakładki u dołu tego pustego formularza.

3. W polu Nazwisko wpisać „Melville”, kliknąć zakładkę LUB i wpisać „Covey”. INFO: jeśli kryteria łączone spójnikiem „i”, to po prostu wypełniamy odpowiednie pola. Jeśli spójnikiem „lub”, to korzystamy z zakładki „lub”.

4. Kliknąć przycisk „zastosuj filtr” (lejek). Zwrócić uwagę co się zmieniło u dołu formularza (napis „filtr”).

5. Usunąć filtr.

22. Filtrowanie według wyboru.

Zadanie: wyświetlić tylko te rekordy publikacji, które należą do kategorii „biznes”.

Wykonanie:

1. widok formularz, zakładka publikacje, pierwszy rekord.

2. Przejść do pierwszego napotkanego rekordu, gdzie będzie kategoria „biznes”.

3. Kliknąć na polu kategorii. Przycisk „filtruj wg wyboru” (lejek+błyskawica). Obejrzeć efekty.

4. Usunąć filtr.

23. Formularz z podformularzem.

Cel: formularz z podformularzem jest bardzo wygodnym i estetycznym sposobem na wprowadzanie danych strony wiele z relacji jeden-do-wielu. Np. jeden klient złożył kilka zamówień.

Algorytm projektowania podformularza:

1. określić odpowiednią (potrzebną) relację jeden-do wielu, ustalić, która strona jest która

2. utworzyć podformularz (obejmuje on dane ze strony „wiele”) (Uwaga, to nie musi być formularz, może to być np. kwerenda)

3. zapisać podformularz

4. utworzyć główny formularz, pozostawiając na nim wolne miejsce

5. przeciągnąć podformularz do siatki projektu głównego formularza.

Zadanie: Stworzyć formularz z podformularzem taki, że część główna będzie pokazywała informacje o autorze, a w podformularzu będzie widać dane o jego publikacjach.

Wykonanie:

1. stworzyć kwerendę, która zwróci wszystkie informacje z tabeli PUBLIKACJE. Muszą się w niej znaleźć pola (KOLEJNOŚĆ ISTOTNA!): Idautora UWAGA! Z PUBLIKACJE!!!!! (obowiązkowo, to pole powiąże dane!), oraz tytuł, nrWydania, rokWydania, strony, nrISBN, idwydawnictwa, idkategorii z PUBLIKACJE. Zapisać jako PODWPROWADZANIEPUBLIKACJI.

2. Stworzyć formularz główny, na którym umieścimy: IdAutora, Imię, Nazwisko, Uwagi (wszystkie te pola pochodzą z tabeli AUTORZY). UWAGA! Rozszerzyć formularz tak, aby było puste miejsce.

3. Kliknąć na przycisku „podformularz/podraport” na pasku przybornika, a następnie na pustym miejscu w formularzu. Uruchomi się kreator podformularzy. Wskazać jako źródło kwerendę PODWPROWADZANIEPUBLIKACJI i przenieść z niej wszystkie pola. Wskazać że polem wiążącym ma być IdAutora.

4. Zapisać formularz jako FORMULARZWPROWADZANIAPUBLIKACJI AUTORÓW.

5. Widok formularz. Znaleźć autora o nazwisku Hill. Wprowadzić dla niego książkę „Klucz do sukcesu” (i pozostałe dane dla niej, dowolne). UWAGA!!! Rekordy -> Zapisz rekord. Zamknąć.

6. Sprawdzić, czy w PUBLIKACJACH pojawiła się nowa pozycja.

24. Zadanie. Stworzyć formularz z podformularzem, gdzie w głównym będą dane o wydawnictwach, a w podrzędnym o publikacjach wydawnictw.

25. Przyciski poleceń. Jest to kolejny rodzaj formantów, tym razem związanych ze zdarzeniami (czyli formant działa w odpowiedzi na zdarzenie). Można je oprogramować samodzielnie w Visual Basicu, ale można w wielu przypadkach skorzystać z kreatora.

Zadanie: Stworzyć przycisk pozwalający przejść do następnego rekordu na formularzu.

Wykonanie:

1. otworzyć formularz FORMULARZWPROWADZANIAPUBLIKACJI w widoku projekt

2. Zrobić miejsce pod podformularzem.

3. Upewnić, się że jest wciśnięty przycisk „kreator formantów”. Następnie wybrać przycisk „przycisk polecenia” na pasku przybornika.

4. Kliknąć pod podformularzem na wolnym miejscu. Uruchomi się kreator przycisków poleceń.

5. Obejrzeć Listę „kategorie” i „akcje”.

6. Wybrać „poruszanie się między rekordami” i „idź do następnego”.

7. W kolejnym oknie zaznaczyć „pokazuj wszystkie rysunki”, a następnie wybrać „strzałka w dół trójwymiarowa” lub „strzałka w dół niebieska”. Dalej.

8. Przycisk nazwać „cmdKolejnyRekord” (cmd od command). Utwórz.

9. Widok formularz, wypróbować działanie przycisku.

26. Zadanie: Samodzielnie wstawić bliźniaczy przycisk, tym razem do przechodzenia do poprzedniego rekordu (cmdPoprzedniRekord).

27. Zadanie: (dla ekonometrii): Obejrzeć kod Visual Basica który steruje zachowaniem tego przycisku: Wejść do właściwości któregoś z tych przycisków, zakładka „zdarzenie”, pole „przy kliknięciu”, przycisk z wielokropkiem.

28. Zadanie: wstawić przycisk „cmdWyjdź”, który spowoduje zamknięcie formularza (ze znakiem stop).

29. Elementy graficzne formularza - służą poprawieniu czytelności i uatrakcyjnieniu formularza.

Zadanie: wstawić linię, która oddzieli optycznie część z danymi od części z naszymi przyciskami.

Wykonanie:

1. widok projekt

2. na przyborniku wybrać przycisk „linia”

3. narysować linię w odpowiednim miejscu

4. otworzyć okno „właściwości”, zakładka „format”, tam wybrać styl, grubość, kolor itd.

30. Zadanie: Dodać do formularza prostokąt, którym obramujemy dane o autorze. Dopasować go dowolnie. (przycisk „prostokąt”).

1

9

---