Dominik Sysojew - Osiński, klasa V b

ROŚLINY LĄDOWE

Rośliny od tysiącleci służyły człowiekowi za pokarm, opał, budulec wreszcie surowiec włókienniczy, jako lek i ozdoba. Człowiek poznawał je stopniowo w miarę rozwoju różnych dyscyplin botaniki oraz doskonalenia się narzędzi technicznych. Przy próbach tworzenia pewnych uogólnień w botanice, natrafiano często na poważne trudności, np. przy objaśnieniu pochodzenia głównych narządów roślin wyższych, takich jak: korzeń, łodyga, liść. Zdobycie lądu przez samożywne organizmy to jedno z najważniejszych przełomów w historii naszej planety. Było pierwszym krokiem życia na lądzie, który zapoczątkował pojawienie się innych organizmów uzależnionych od roślin: bakterii, grzybów, wreszcie zwierząt.

Ewolucja roślin jest ściśle związana ze zmianami klimatycznymi, które zachodziły na przestrzeni mln lat. Końcowy sylur charakteryzował suchy, wręcz pustynny klimat, który ograniczał rośliny do terenów ze stałym dostępem do wody. Pojawienie się w okresie dewonu pierwszych roślin naczyniowych to próba uniezależnienia się od terenów wodnych i podmokłych. Rośliny te, mimo   nie w pełni wykształconej tkanki przewodzącej skutecznie zyskują nowy teren. Charakteryzuje je stosunkowo mały rozmiar i liście o małych rozmiarach.

Tradycyjnie rośliny lądowe dzielono na trzy gromady (typy): mszaki, paprotniki i rośliny nasienne. Do mszaków zaliczano rośliny lądowe z wyraźną dominacją gametofitu i słabo rozwiniętą strukturą tkankową. Do paprotników zaliczano rośliny z rozwiniętą tkanką naczyniową i dominacją sporofitu, ale mające wciąż gametofit w postaci samodzielnego, wolno-żyjącego pokolenia. Do roślin nasiennych zaliczano rośliny lądowe o znacznie zredukowanym gametoficie.

BUDOWA ROŚLIN LĄDOWYCH

KORZEŃ - jest podziemną częścią rośliny. Jego głównym zadaniem jest utrzymanie rośliny w podłożu i pobieranie wody wraz ze składnikami mineralnymi. Rozróżniamy dwa systemy korzeniowe:

palowy	wiązkowy

ŁODYGA - jej zadaniem jest przewodzenie substancji odżywczych wewnątrz rośliny oraz utrzymywanie liści, pędów bocznych, kwiatów i owoców. Są dwa rodzaje łodyg:

zdrewniałe	zielne

LIŚCIE - ich zadaniem jest odżywianie rośliny. W procesie fotosyntezy w liściach powstają składniki odżywcze i tlen. Istnieją trzy rodzaje liści:

pojedyncze	złożone	igły

KWIATY - po zapyleniu przez owady lub wiatr z kwiatów powstają owoce. Mamy dwa rodzaje kwiatów:

pojedyncze	kwiatostany

OWOCE - ich zadaniem jest ochrona nasion, które służą roślinie do rozmnażania. Owoce możemy podzielić na:

soczyste	suche

3

---