OGÓLNE REGUŁY DEKLINACYJNE

Do której deklinacji zaliczyć należy jakiś rzeczownik, poznajemy z zakończenia genetivu singularis, a mianowicie:

I deklinacja - ae

II deklinacja - i

III deklinacja - is

IV deklinacja - us

V deklinacja - ei

DEKLINACJA I

Do deklinacji I należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone w genetivie na -ae oraz niektóre rodzaju męskiego np. agricola - rolnik, scriba - pisarz, nauta - żeglarz, poeta - poeta.

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. porta Gen. portae Dat. portae Acc. portam Abl. porta	N.=V. portae Gen. portarum Dat. portis Acc. portas Abl. portis

DEKLINACJA II

Do deklinacji II należą rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone w nominativie na -us oraz -er oraz rodzaju nijakiego zakończone na -um, a w genetivie na -i.

Wzór odmiany na -us

SINGULARIS	PLURALIS
N. hortus Gen. horti Dat. horto Acc. hortum Abl. horto V. horte	N. horti Gen. hortorum Dat. hortis Acc. hortos Abl. hortis V. horti

Wzór odmiany na -er

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. magister Gen. magistri Dat. magistro Acc. magistrum Abl. magistro	N.=V. magistri Gen. magistrorum Dat. magistris Acc. magistros Abl. magistris

Wzór odmiany na -um

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. verbum Gen. verbi Dat. verbo Acc. verbum Abl. verbo	N.=V. verba Gen. verborum Dat. verbis Acc. verba Abl. verbis

DEKLINACJA III

Do tej deklinacji, należą rzeczowniki, które mają w genetivie końcówkę -is. Te deklinację dzielimy na trzy grupy:

a.) spółgłoskowa

Do tej deklinacji należą rzeczowniki nierównozgłoskowe, tzn te które mają więcej sylab w genetivie niż w nominativie, mające zarazem przed końcówką genetivus singularis tylko jedną spółgłoskę.

Rodzaj męski

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. homo Gen. hominis Dat. homini Acc. hominem Abl. homine	N.=V. homines Gen. hominum Dat. hominibus Acc. homines Abl. hominibus

Rodzaj żeński

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. natio Gen. nationis Dat. nationi Acc. nationem Abl. natione	N.=V. nationes Gen. nationum Dat. nationibus Acc. nationes Abl. nationibus

Rodzaj nijaki

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. corpus Gen. corporis Dat. corpori Acc. corpus Abl. corpore	N.=V. corpora Gen. corporum Dat. corporibus Acc. corpora Abl. corporibus

Do tej grupy należy tzw. rodzina z pieskiem: pater, patris - ojciec; mater, matris- matka; frater, fratris - brat; senex, senis - starzec; iuvenis, iuvenis - młodzieniec; vates, vatis - wieszcz; canis, canis - pies.

b.) samogłoskowa

Tworzą ją rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone w nominativie na -e, -ar, -al.

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. mare Gen. maris Dat. mari Acc. mare Abl. mari	N.=V. maria Gan. marium Dat. maribus Acc. maria Abl. maribus

c.)mieszana

Do tej grupy należą rzeczowniki rodzaju żeńskiego i męskiego: nierównozgłoskowe mające dwie lub więcej spółgłosek przed zakończeniem genetivusa singularis oraz rzeczowniki równozgłoskowe zakończone w nominativie na -is, -es.

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. ars Gen. artis Dat. arti Acc. artem Abl. arte	N.=V. artes Gen. artium Dat. artibus Acc. artes Abl. artibus

Ogólne różnice w odmianie:

	spółgłoskowa	samogłoskowa	mieszana
Abl. sing.	-e	-i	-e
Gen. plur.	-um	-ium	-ium
N. Acc. V plur.	-es, -a	-ia	-es

DEKLINACJA IV

Według tej deklinacji odmieniają się rzeczowniki rodzaju męskiego, zakończone w nominativie na -us, oraz rzeczowniki rodzaju nijakiego zakończone w nom na -u, genetivus singularis dla obu rodzajów ma końcówkę -us.

Rodzaj męski

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. fructus Gen. fructus Dat. fructui Acc. fructum Abl. fructu	N.=V. fructus Gen. fructuum Dat. fructibus Acc. fructus Abl. fructibus

Rodzaj nijaki

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. cornu Gen. cornus Dat. cornu Acc. cornu Abl. cornu	N.=V. cornua Gen. cornuum Dat. cornibus Acc. cornua Abl. cornibus

DEKLINACJA V

Według tej deklinacji odmieniają się rzeczowniki rodzaju żeńskiego zakończone w nominativie singularis na -es, w genetivie na -ei.

SINGULARIS	PLURALIS
N.=V. species Gen. speciei Dat. speciei Acc. speciem Abl. specie	N.=V. species Gen. specierum Dat. speciebus Acc. species Abl. speciebus

---