WYKŁAD 2 - SYSTEMY WODNE CENTRALNEGO OGRZEWANIA

Centralne ogrzewanie wodne (c.o.) dostarcza ciepło do elementów grzejnych zlokalizowanych w docelowych pomieszczeniach za pomocą gorącej wody. Pojęcie to posiada jednak znacznie szerszy zakres. Centralne ogrzewanie jest to dystrybucja ciepła ( po budynku), uzyskanego z przetworzenia paliwa w jednym, specjalnie przeznaczonym do tego pomieszczeniu, kotłowni, w tym przypadku piec nazywany jest kotłem centralnego ogrzewania, a elementy przekazujące ciepło w pomieszczeniach to grzejniki (tzw. potocznie „kaloryfery”). Do rozprowadzenia ciepła wykorzystuje się wodę, parę wodną lub powietrze. Stosuje się systemy obejmujące jedno mieszkanie (centralne ogrzewanie etażowe), jeden budynek, kilka budynków, a nawet całą miasta. W instalacjach obejmujących jeden budynek woda może krążyć w wyniku zmian gęstości przy zmianach temperatury (CO grawitacyjne) lub jej przepływ jest wymuszony pompą. W większych instalacjach stosuje się wyłącznie systemy z wymuszonym obiegiem.

Kotły

Kotły na paliwa stałe - chociaż większość użytkowników pali w nich „wszystko co pod ręką”, SA one przeznaczone do konkretnego rodzaju paliwa i tylko podczas jego spalania osiągają właściwe parametry. Stosowanie innego paliwa powoduje zmniejszenie sprawności nawet o kilkanaście procent oraz zwiększenie emisji szkodliwych związków do atmosfery. A zatem najpierw musimy zdecydować, jakim paliwem będziemy palić, a potem dobrać odpowiedni kocioł.

Kotły na koks i węgiel kamienny - Do spalania tych paliw przystosowane są kotły ze spalaniem górnym i ze spalaniem dolnym. Te pierwsze są dość tanie, ale mają niską sprawność i ograniczoną możliwość regulacji. Te drugie są znacznie nowocześniejsze i wygodniejsze w użyciu. Moc reguluje się w nich automatycznie - przez dozowanie powietrza do spalania za pomocą wentylatora. Dodatkowo ich zaletą jest wygodna obsługa - paliwo dokłada się do nich nie częściej niż dwa razy na dobę.

Bardzo często w instalacjach centralnego ogrzewania montuje się kotły dwufunkcyjne, służące jednocześnie do produkcji ciepłej wody użytkowej. Ich zaletą jest to, że łączą w jednym miejscu dwie funkcje. Być może kocioł dwufunkcyjny nie będzie tak sprawny jak podgrzewacz wody czy kocioł centralnego ogrzewania, ale za to znacznie oszczędzi się na zakupie.

Kocioł węglowy centralnego ogrzewania jest kłopotliwy w eksploatacji (ze względu na charakter materiału), ale podsiada możliwość instalacji pewnych systemów automatyki. Dodatkową zaletą jest możliwość pracy ciągłej oraz kumulacja energii w zbiorniku wodnym. Kocioł taki instaluje się w kotłowni. W chwili obecnej można już kupić kotły węglowe z podajnikami. Umożliwiają one znaczne ograniczenie obsługi kotła. Z zasobnika ślimakowego węgiel sam trafia do komory spalania. Dzięki temu nie trzeba tak często dokładać paliwa. W zależności od wielkości podajnika może być to od jednego do kilku lub nawet kilkunastu dni. Dziś sprzedawany węgiel, tzw. Ekogroszek, jest też bardziej ekologiczny niż ten sprzedawany kilkanaście lat temu. Ma on niską zawartość siarki, dzięki czemu w spalinach nie ma tlenków siarki. Ma też niską zawartość wilgoci i popiołu, co daje wysoką kaloryczność. Z kolei wysoka kaloryczność i mała zawartość wody oznaczają łatwiejsze prowadzenie procesu spalania. I mniejszą emisję spalin na jednostkę wyprodukowanego ciepła. Nowoczesne kotły oprócz podajnika wyposażone są też zazwyczaj w elektroniczny sterownik. Niekiedy pozwala on na sterowanie kotłem przez zamontowany w pokoju regulator i płynną regulację temperatury wody.

Kotły kondensacyjne

Kotły kondensacyjne c.o. są z reguły w pełni zautomatyzowanymi oraz niezwykle oszczędnymi urządzeniami, przeznaczonymi do stosowania w instalacjach c.o. (grzejnikowych) i ogrzewania podłogowego oraz dostarczania ciepłej wody użytkowej.

Dzięki różnorodności odmian znajdują swoje zastosowanie w niemalże każdych wielkościach budynków od małych domków jednorodzinnych do dużych obiektów. Jednak niezmiernie ważną sprawą jest odpowiedni dobór instalacji i jej mocy grzewczych aby w pełni wykorzystać sprawność i zalety kotła kondensacyjnego.

Temperatura zasilania takiej instalacji powinna oscylować w okolicach 50 - 55°C .

Kocioł odczytuje parametry z czujników zewnętrznych, temperatury wody zasilającej i sterowników pomieszczeń aby dokładnie dobrać moc i temperaturę instalacji w danym momencie zapotrzebowania na ciepło. Wymiernie przekłada się to na niskie rachunki, gdzie przy stale rosnących cenach paliw nie jest to bez znaczenia. Automatyka kotłowni pozwala na użytkowanie kotłowni przez cały sezon grzewczy bez jakiejkolwiek obsługi.

Kotły kondensacyjne w odróżnieniu od kotłów konwencjonalnych wykorzystują dodatkowo ciepło z pary wodnej zawartej w spalinach. W kotłach konwencjonalnych spaliny te ulatują przez systemy odprowadzania spalin bezpośrednio do atmosfery, przez co zawarte w nich ciepło jest bezpowrotnie tracone. W kotłach kondensacyjnych - dzięki zastosowaniu wymienników o specjalnej konstrukcji i utrzymywaniu odpowiednio niskiej temperatury powrotu wody z instalacji centralnego ogrzewania - zachodzi proces skraplania pary wodnej, która oddaje zawarte w niej ciepło wodzie grzewczej. Przez co kotły kondensacyjne uzyskują sprawność do 109%. Kotły konwencjonalne 92% sprawności.

Kotły na paliwa stałe instalowane w domach jednorodzinnych muszą (według PN-91/B-02413) zamontowane w instalacji c.o. systemu otwartego z otwartym naczyniem wzbiorczym. Duża większość kotłów na naszym rynku przystosowana jest wyłącznie do montażu w takich instalacjach.

W krajach Unii Europejskiej przepisy dopuszczają do stosowania systemy, w których kotły na paliwa stałe pracują w instalacji zamkniętej. W związku z tym w normie PN-EN 303-5 „Kotły grzewcze na paliwa stałe z ręcznym i automatycznym zasypem paliw o mocy nominalnej do 300 kW. Określenia, wymagania, badania i oznaczenia”, będącej kopią normy europejskiej EN 303,5: 1999 IDT, opisano rozwiązanie umożliwiające włączenie kotła na paliwo stałe do układu zamkniętego. Na przewodzie zasilającym (wychodzącym z kotła) musi być wtedy zainstalowane urządzenie zabezpieczające przed wzrostem temperatury wody powyżej 100^oC. W normie proponuje się zastosowanie w tym celu wbudowanego w kocioł lub dobudowanego wymiennika ciepła, który w razie awarii odbierałby ciepło z kotła bez konieczności zasilania energią z obcego źródła i bez żadnych urządzeń pomocniczych. Wymiennik musi być tak dobrany, aby temperatura wody w kotle nigdy nie przekraczała 110^oC.

Rozwiązania takie można stosować tylko w kotłach z automatyczną regulacją procesu spalania, w których w przypadku wzrostu temperatury wody następuje samoczynne ograniczenie dopływu powietrza do paleniska.

W praktyce zabezpieczenia takie to na przykład wbudowana w kocioł wężownica, taka jak w przepływowym ogrzewaczu wody. W czasie normalnej pracy kotła przepływ wody przez wężownicę jest zamknięty zaworem termostatycznym. Kiedy temperatura wody w płaszczu wodnym kotła przekroczy wartość krytyczną, termostat otwiera zawór i przez wymiennik przepływa zimna woda z instalacji wodociągowej bądź ze studni, odbierając z kotła ciepło. Dzięki temu temperatura wody w kotle bardzo szybko się obniża. Ogrzana w ten sposób w wężownicy woda wodociągowa jest odprowadzana do kanalizacji. Niedopuszczalne jest wykorzystanie tej wężownicy jako przepływowego podgrzewacza przygotowującego ciepłą wodę użytkową. Niestety ze względów konstrukcyjnych nie w każdym kotle na paliwo stałe można zastosować tego rodzaju zabezpieczenia.

Kotły na paliwa stałe można również włączyć do instalacji zamkniętej zabezpieczonej w inny sposób. Norma dopuszcza zastosowanie specjalnego zbiornika buforowego do akumulowania nadmiaru ciepła z kotła. W instalacji z kotłem o mocy kilkunastu kilowatów pojemność takiego zbiornika powinna jednak wynosić około 1000 l (należy ją obliczyć według wzoru w normie), a więc całkiem sporo. Prawdopodobnie będzie on większy od samego kotła i może być trudno wnieść go do kotłowni i w niej ustawić. Po wypełnieniu wodą będzie on ważył ponad tonę. Zbiornik buforowy jest połączony z instalacja c.o. rurami zasilającą i powrotną. W czasie normalnej pracy kotła przez zbiornik nie przepływa woda - na przewodzie zasilającym jest zainstalowany zawór odcinający sterowany termostatem. Podobnie jak w rozwiązaniu z wężownicą otwiera się on, kiedy temperatura wody w kotle przekroczy wartość krytyczną. Wtedy gorąca woda z instalacji przepływa przez zbiornik wypełniony zimną wodą i miesza się z nią. Rurą powrotną ze zbiornika wraca do instalacji woda zimna, bardzo szybko schładzając płaszcz wodny kotła. Zapas zimnej wody w zbiorniku musi być dostatecznie duży, aby schłodzić instalację w każdych warunkach. Zastosowanie zbiornika buforowego, choć podnosi koszt instalacji i jest kłopotliwe ze względu na jego rozmiary, przynosi dodatkowe korzyści. Nadmiar ciepła wytworzonego przez kocioł nie marnuje się wraz z wodą odprowadzaną do kanalizacji, lecz jest akumulowany. Woda ze zbiornika buforowego jest wykorzystywana do zasilania obiegu grzewczego. Dzięki temu kocioł spala mniej paliwa, bo temperatura wody instalacyjnej dłużej utrzymuje się na zadanym poziomie. Można w ten sposób zaoszczędzić nawet kilkadziesiąt procent energii cieplnej (w porównaniu z rozwiązaniem bez zbiornika buforowego).

Zastosowanie wymienionych urządzeń zabezpieczających kotły na paliwa stałe w instalacjach zamkniętych nie zwalnia z obowiązku stosowania w nich zaworów bezpieczeństwa i przeponowych naczyń wzbiorczych, tak jak w każdej instalacji zamkniętej.

Ważnym elementem systemu wodnego centralnego ogrzewania jest pompa cyrkulacyjna - wymuszająca obieg czynnika przez instalację.

Ogrzewanie podłogowe jest niskotemperaturowym systemem grzewczym wykorzystującym powierzchnię podłogi, jako źródło emisji ciepła. Ogrzewanie podłogowe staje się coraz popularniejsze z uwagi na komfort, jaki zapewnia użytkownikom, i niewątpliwe walory estetyczne. W ogrzewaniu wodnym pod posadzką układa się odporne na korozję ciśnienie i wysoką temperaturę rury wielowarstwowe (np. TECEflex). W przeciwieństwie do tradycyjnych grzejników temperatura w ogrzewanych podłogowo pomieszczeniach rozchodzi się niezwykle równomiernie, a najcieplej jest przy samej posadzce. Ma to wpływ na nasze dobre samopoczucie, likwiduje efekt tzw. zimnych stóp, a odczuwalna przez organizm temperatura jest wyższa niż w rzeczywistości. Ogrzewanie podłogowe - zarówno wodne jak i elektryczne - eliminuje konieczność montażu grzejników, usuwa także problem osadzania się kurzu. Pozwala tym samym na swobodną aranżację wnętrza i poprawę funkcjonalności np. poprzez możliwość zastosowanie okien i drzwi balkonowych na całej powierzchni ściany. Pod podłogą, w warstwie jastrychu, umieszcza się pętle przewodów grzejnych, którymi płynie woda. Podłoga się ogrzewa i podnosi temperaturę w pomieszczeniu. Do wykończenia posadzki powinniśmy zastosować materiały dobrze przewodzące ciepło np. płytki ceramiczne, marmur, gres, terakotę czy panele. Położony na posadzce parkiet nie powinien być zbyt gruby, a wybierając dywan czy wykładzinę powinniśmy sprawdzić czy posiada specjalny symbol informujący o przystosowaniu do ogrzewania podłogowego.

Ogrzewanie grzejnikowe         Średnia temp. w pomieszczeniu wynosi 22^oC.         W obu systemach temperatura na wysokości przebywania ludzi wynosi 20^oC.         Po nogach czuję się niezbyt przyjemny chłód.         Oddycha się niezdrowym za suchym i za ciepłym powietrzem.         Występowanie zjawiska krążenia kurzu i bakterii         Niekorzystny rozkład temperatury         Przy zastosowaniu pompy ciepła, zbyt niska wydajność pompy ze względu na wysoką temperaturę wody zasilającej (70 - 80^oC).         Grzejniki zamontowane na ścianach nie zawsze wyglądają estetycznie.         Po kilkunastu latach eksploatacji grzejniki trzeba będzie wymienić na nowe.

Ogrzewanie podłogowe         Średnia temp. w pomieszczeniu wynosi 19^oC.         Po nogach czuję się przyjemne ciepło.         Oddycha się chłodniejszym i wilgotniejszym a zarazem zdrowszym powietrzem.         Utrzymuje się stała wilgotność i jonizacja powietrza.         Optymalny rozkład temperatury w pomieszcz.         Możliwość obniżenia temperatury powietrza o kilka ^oC dla osiągnięcia wymaganego komfortu cieplnego.         Minimalizacja pojemności wodnej układu         Przy zastosowaniu pompy ciepła, bardzo dobra wydajność ze względu na niską temperaturę wody zasilającej (30 - 45^oC).         Instalacja długowieczna, żywotność jej jest równoważna żywotności budynku.

Grzejniki

Grzejniki w zależności od sposobu zasilania dzieli się na:

- dolne, najczęściej stosowane w nowych domach i instalacjach remontowanych - to takie, w których woda jest doprowadzana do grzejników, a także odprowadzana z niego króćcami umieszczonymi na dole grzejnika - najczęściej po prawej stronie.

- boczne, to takie, w których woda jest doprowadzana i odprowadzana z boku.

- na skos (krzyżowe) - to takie, w których woda doprowadzana jest górą, a odprowadzana z przeciwległej strony dołem.

Rodzaje grzejników:

- członowe (żeberkowe) żeliwne lub aluminiowe,

- podobne do członowych grzejniki stalowe,

- płytowe - stalowe,

- panelowe - stalowe,

- konwektorowe - wykonane z różnych metali,

- rurkowe - stalowe lub miedziane zwane często łazienkowymi,

- z konglomeratów kamiennych.

Grzejniki panelowe, rurkowe i z konglomeratów zalicza się do ozdobnych. Oprócz tego warto też określić maksymalne wymiar (żeby nie zajmowały zbyt dużo miejsca na ścianie - bo grzejniki zbliżonej mocy mogą mieć różne wymiary), jego kolorystykę i ewentualnie rozważyć potrzebę zainstalowania grzałki elektrycznej. Z reguły też (zwłaszcza w instalacjach nowych) lepiej wybierać grzejniki o małej pojemności wodnej. Im mniej bowiem wody jest w instalacji, tym szybciej układ reaguje na zmiany temperatury w pomieszczeniu i lepiej współpracuje z automatyką kotła.

Grzejniki naścienne

Grzejniki płytowe i aluminiowe przeznaczone są do stosowania w pompowych instalacjach centralnego ogrzewania, w których czynnikiem grzejnym jest woda. Grzejniki te przeznaczone są do pomieszczeń mieszkalnych, biurowych, usługowych oraz innych o normalnej wilgotności. Dopuszcza się stosowanie grzejników płytowych w małych instalacjach otwartych, gdzie ubytki wody w tych instalacjach nie powinny przekraczać 10% pojemności instalacji rocznie.

Konwekcyjne grzejniki miedziano-aluminiowe  są nowoczesnymi , wysokowydajnymi elementami wodnych instalacji centralnego ogrzewania. Polecane do stosowania w pomieszczeniach mieszkalnych, biurowych, usługowych, użyteczności publicznej i innych. Grzejniki Regulus osiągają swoją pełną wydajność w bardzo krótkim czasie, natomiast współpraca z zaworami termostatycznymi jest niezwykle precyzyjna (szybko reagują na zmianę temperatury w pomieszczeniu).

 

ZALETY:

 - niskotemperaturowe - osiągając pełną sprawność przy znacznie niższych temperaturach niż wymagają inne grzejniki , pozwalają na uzyskanie znacznych oszczędności paliwa  oraz nie wysuszanie  pomieszczeń . Stosowanie nawilżaczy jest zbędne.

 -posiadają wielokrotnie wyższą wydajność cieplną z jednostki masy grzejnika (możliwość stosowania przy lekkich ścianach działowych)

 -estetyczny wygląd,

 -posiadają wysoką jakość wykonania i trwałą powłokę farby,

 -wyróżniają się korzystnie optymalną pojemnością wodną, umożliwiając szybką regulację temperatury w ogrzewanych pomieszczeniach i sprowadzając do minimum ilość wody niezbędnej do uzupełnienia instalacji,

 -bardzo wysoka odporność na korozję wodną, duża trwałość eksploatacyjna,

-25 lat gwarancji na szczelność

Montaż ogrzewania podłogowego

Właściwe funkcjonowanie ogrzewania podłogowego, zależy w dużej mierze od rodzaju i jakości rur użytych do budowy instalacji. Nie bez znaczenia jest również właściwa konstrukcja posadzki grzejnej.

Posadzka w ogrzewaniu podłogowym

W ogrzewaniu podłogowym do ostatecznego wykończenia podłogi, wykorzystuje się między innymi płytki ceramiczne, klinkierowe, betonowe płytki posadzkowe, a także parkiet, panele, a nawet wykładziny tekstylne. Zanim to jednak nastąpi posadzka musi być właściwie zbudowana.
Posadzka przy tego rodzaju ogrzewaniu spełnia bowiem funkcję grzejnika. Z tego powodu jak najwięcej ciepła powinno przenikać do pomieszczenia, a jak najmniej pod spód podłogi. Proponowane są zatem dwa warianty jej budowy, gwarantujące nie tylko właściwą izolację termiczną, ale także akustyczną.

    

Wariant I - Płyta PS 30
Rury grzejne układa się w tym przypadku na płycie systemowej PS 30 (Tece) i mocuje w wypustkach. W związku z małą izolacyjnością samej płyty, na stropie należy wcześniej ułożyć aluminiową folię, a na niej warstwę styropianu. Jeśli wierzchnia warstwa posadzki wykonana ma być z wykładziny ceramicznej lub kamienia, należy pokryć ją wcześniej specjalną stalową matą zbrojeniową (wykonana z drutu o grubości 2-3 mm i oczkach 50x50 mm).Górna warstwa płyty PS 30 wytwarzana jest z zagęszczonego polistyrenu, który jest niezwykle wytrzymały na chłodzenie. Z kolei warstwa dolna z miękkiego polistyrenu tłumiącego odgłosy, a jednocześnie zapewniającego łatwe dopasowanie do podłoża. Płyty te pozwalają na sprawne ułożenie rur, łatwo je zespolić, a tam gdzie to konieczne można je docinać np. nożem.

Wariant II - Izolacja rolowana ze styropianu

Wierzchnią warstwą izolacji termicznej jest w tym przypadku izolacja rolowana ze styropianu z folią aluminiową. Rury grzewcze montuje się do podłoża za pomocą specjalnych klipsów wciskanych ręcznie lub za pomocą specjalnego tackera. W przypadku, gdy istnieje konieczność uzyskania wyższej izolacyjności termicznej niż ta, którą zapewnia zastosowana izolacja należy uzupełnić ją warstwą styropianu. Nie ma konieczności oddzielania go folią PE, ponieważ posiada ją już zastosowana izolacja.

W obu wariantach należy pamiętać o zastosowaniu przy ścianach, słupach betonowych i pozostałych pionowych elementów budynku specjalnej taśmy brzegowej. W przypadku kilku warstw izolacji termicznych umieszcza się ją na przedostatniej warstwie.

Do budowy instalacji stosuje się najczęściej rury wielowarstwowe. Łączą one w sobie najlepsze zalety rur metalowych i tych wykonanych z tworzywa sztucznego. Mogą być kształtowane ręczne, a dzięki aksjalnemu sposobowi połączenia, system jest niezwykle wytrzymały i bezpieczny. Zachowany zostaje także przekrój wewnętrzny i odpowiednie ciśnienie wody w obiegu.

Właściwie zaprojektowane i wykonane ogrzewanie podłogowe powoduje, że posadzka ma stosunkowo niską temperaturę - nieprzekraczającą 27-29 stopni C w strefie podstawowej i 31-35 w brzegowej - a jednocześnie 70% ciepła oddawane jest do otoczenia.

Dzięki temu nakłady eksploatacyjne są o koło 12 % niższe niż przy ogrzewaniach radiatorowych, a jednocześnie zapewniony zostaje wyższy komfort termiczny w pomieszczeniach.

Na podłożach przylegających bezpośrednio do gruntu, konieczne jest wykonanie dodatkowej izolacji przeciwwilgociowej. Jej zadaniem jest ochrona konstrukcji budynku położonej powyżej ścian fundamentowych przed podciąganiem wilgoci z gruntu. Izolacja ta może być wykonana z papy lub folii.

Papy nie można układać na lepiku na zimno, spowodować to może utlenienie się styropianu. Pasy folii należy układać na zakład i skleić szeroką taśmą na całej długości. Pamiętać należy o połączeniu izolacji na gruncie z izolacją ścian fundamentowych.

Aby zapobiec przedostawaniu się wilgoci z jastrychu, którym pokrywa się rury, należy wykonać izolację przeciwwilgociową. Używa się do tego folii polietylenowej grubości 0,2 mm. Jej arkusze powinny zachodzić na siebie co najmniej 10 cm.

Nowością na rynku są styropianowe płyty pokryte folią polietylenową lub cienką warstwą aluminium. Jest to tak zwana izolacja systemowa.

Jeżeli ogrzewanie montowane jest na podłodze nad pomieszczeniem ogrzewanym, warstwa izolacji powinna mieć grubość około 5 cm. Jeżeli podłoga znajduje się nad pomieszczeniem nie ogrzewanym, warstwa izolacji powinna wynosić około 10 cm. Minimalna jej grubość na podłodze bezpośrednio stykającej się z gruntem to 10 cm.

Na podłożach przylegających do gruntu, oraz nie ogrzewanych stropach, dobrze jest ułożyć styropian dwuwarstwowo. W pierwszej warstwie schowane będą wszystkie przewody instalacyjne.

Układając ogrzewanie podłogowe, należy użyć styropianu klasy FS20 lub wyższej

Układanie przewodów

Rury systemu ogrzewania podłogowego układa się na różne sposoby. Najpopularniejszym jest układ w pętle. W pomieszczeniu może być jedna lub kilka pętli. Długość jednej pętli nie może przekraczać 120 m. Pętle mogą mieć kształt spirali lub meandrów. Najbardziej popularny jest spiralny układ przewodów. Dzięki niemu uzyskuje się jednolitą temperaturę na całej powierzchni.

Odległości między przewodami nie mogą być większe niż 30 cm i mniejsze niż 10 cm. Im mniejsze są odległości między przewodami, tym bardziej wyrównana jest temperatura powierzchni. Aby równomiernie nagrzać całą powierzchnię, stopniowo należy zmniejszać odległości pomiędzy układanymi rurami. Na rozstaw rur wpływ ma również opór cieplny wody zasilającej, wylewki, materiału z którego wykonana jest podłoga.

Przystępując do montażu rur, bez względu na sposób ich ułożenia, jeden koniec przewodu wodnego podłącza się do rozdzielacza. Rury mocuje się do podłogi za pomocą spinek lub klipsów. Są dostępne również specjalne szyny z wycięciami, przez które prowadzone są przewody. Montaż ułatwić może również zastosowanie styropianu ze specjalnymi rowkami. Po ułożeniu rur, przymocowaniu ich do podłoża, drugi koniec podłączyć należy do rozdzielacza.

Po zamontowaniu rur, jeszcze przed wylaniem posadzki, konieczne jest wykonanie prób szczelności w ciśnieniu 1 Mpa przez 24 godziny. Pozytywny wynik pozwala na kolejne etapy prac.

Dylatacje

By podłoga mogła dowolnie się odkształcać, nie wyrządzając szkód, należy między podłogą a konstrukcją ściany utworzyć szczelinę dylatacyjną. Jej szerokość wynosi co najmniej 0,5 cm. W pomieszczeniach, których powierzchnia przekracza 40 m2 lub jeden z boków ma więcej niż 8 metrów, koniecznie należy wykonać dylatacje. Stosuje się je również w pomieszczeniach o nieregularnych kształtach w celu podziału powierzchni na prostokąty. Dylatacja powinna być wykonana wzdłuż wszystkich ścian.

Prawidłowe jej wykonanie ułatwia samoprzylepny profil z taśmą dylatacyjną. Przykleja się ją bezpośrednio przy warstwie termoizolacyjnej. Dylatację można również wykonać przy pomocy drewnianej listwy, którą usuwa się po związaniu jastrychu.

Ułożenie rur powinno być tak zaplanowane, by jak najmniejsza ich ilość przebiegała w szczelinach dylatacyjnych. Jeżeli nastąpi taka konieczność, przewody należy układać w tulejach z tworzywa. Zapobiega to uszkodzeniu rur przez przesuwające się podłoże.

Rady:
1. Przed montażem ogrzewania należy zakończyć wszystkie wewnętrzne prace tynkarskie i zamonto-
wać drzwi.
2. Temperatura powietrza w pomieszczeniu nie może być w trakcie montażu mniejsza niż 5 stopni C.
3. Podłoże musi być mocne, suche i równe. Należy usunąć resztki zapraw mogące prowadzić do powstania mostków dźwiękowych.
4. Maksymalny opór cieplny pokrycia posadzki nie może być większy niż 0,15 m²K/W
5. Powierzchnię pola grzewczego należy ograniczyć do 40 m², a długość boku pola do 8 m.

Przewody rozprowadzające wodę

Ważnym elementem wodnego systemu centralnego ogrzewania są przewody rozprowadzające wodę.

Sposoby prowadzenia rur ogrzewania centralnego - Istnieją dwa główne i najbardziej popularne sposoby rozprowadzania rur centralnego ogrzewania. Pierwszy z nich to system trójnikowy, a drugi rozdzielaczowy. Wybór rozwiązania zależy najczęściej od rodzaju budynku, liczby grzejników, która ma być założona oraz rozległości całej instalacji.

W przypadku kiedy dom lub czasami mieszkanie, mają więcej niż jedną kondygnację, instalację doprowadza się na poszczególne piętra pionowymi przewodami, powszechnie zwanymi pionem. W domach jednorodzinnych nie ma zbyt wielu pionów, zazwyczaj jeden lub dwa.

Od pionów lub od kotła rury rozprowadza się w sposób albo trójnikowy albo rozdzielaczowo:

- System trójnikowy - Z kotła wychodzi wtedy jedna para przewodów. Na przewodach montowane są trójniki, którymi część wody odpływa do grzejników. Przez drugi trójnik woda chłodniejsza trafia do przewodu powrotnego i stamtąd do kotła.

- System jednorurowy - Wtedy z kotła wychodzi jeden przewód. Trafia on do pierwszego kaloryfera. Woda po schłodzeniu w pierwszym grzejniku trafia do kolejnego a na końcu wraca do kotła. To trochę archaiczny dziś system.

- System rozdzielaczowy - Tu z głównej pary przewodów odłączają się nitki zasilające po kilka grzejników. W przypadku jakiejś awarii lub rozszczelnienia łatwo wtedy odciąć fragment instalacji. Dlatego dziś ten sposób rozprowadzania ciepła zyskuje na popularności.

I centralnego ogrzewania powinny być tak dobrane, aby zapewnić:

- niezbędną ekonomicznie uzasadnioną trwałość instalacji,

- nie dopuścić do wtórnego zanieczyszczenia wody instalacyjnej produktami korozji materiałów.

Aktualnie w instalacjach c.o. szerokie zastosowanie znalazły rury miedziane, z uwagi na:

- wysoką odporność na korozję,

- trwałość instalacji i niewrażliwość w czasie eksploatacji,

- nieograniczona odporność na starzenie,

- odporność na temperaturę, w tym na zimno,

- brak osadów zmniejszających przekroje rur w czasie eksploatacji,

- cieńsze ścianki a przez to znacznie mniejsze średnice zewnętrzne, w stosunku do rur stalowych i PCV,

- pewna technika łączenia,

- łatwość układania i szybkość montażu,

- mniejsze opory tarcia,

- itd.

Do instalacji z rur plastikowych, wielowarstwowych i stalowych można podłączyć praktycznie każdy grzejnik. W stosunku do instalacji miedzianych istnieją już pewne ograniczenia, bo połączenie w jednej instalacji miedzi z aluminium sprzyja korozji instalacji. Niektórzy lekceważą to zagrożenie, stosując co najwyżej przekładki z tworzyw sztucznych, które uniemożliwiają bezpośrednie stykanie się różnych metali. Jednak do instalacji miedzianej powinno się dobrać grzejnik inny niż aluminiowy.

7

---