Laser- wzmocnienie światła poprzez wymuszoną emisje promieniowania.
Budowa lasera- Każdy laser składa się z trzech podstawowych elementów:
ośrodka laserowego, którym może być gaz, ciecz, ciało stałe lub półprzewodnik
układu pompującego, czyli źródła energii wzbudzania, które może być termiczne, elektryczne, radioaktywne lub chemiczne
komory rezonatora optycznego, w którym dwa równoległe zwierciadła - nieprzepuszczalne i przepuszczalne- odpowiadają za kierunkowość emisji promieniowania
Działanie lasera:
Wzbudzanie atomów ośrodka laserowego pod wpływem dostarczonej energii.
Większość atomów ośrodka laserowego znajduje się w stanie o najniższej wartości energii. Warunkiem wystąpienia akcji laserowej jest przewaga atomów wzbudzonych energetycznie, co oznacza, że należy dostarczyć układowi atomowemu energii. Jest to tzw. pompowanie ośrodka, którego najczęściej dokonuje się za pomocą energii świetlnej lub elektrycznej. W ten sposób zostaje wytworzony stan inwersji obsadzeń, tzn. atomy zostają przeniesione na wyższy poziom energetyczny. Wzbudzony atom emituje przypadkowo określony foton.
Stymulowanie emisji dalszych fotonów
Emitowany foton, o którym była mowa, wymusza emisję takich samych fotonów z kolejnych wzbudzonych atomów ośrodka. Proces ten przebiega w kierunku prostopadłym do zwierciadła i po odbiciu od niego stale narasta. Coraz więcej atomów emituje fotony, a więc liczba spójnych fotonów rośnie.
3. Emisja promieniowania laserowego.
Następuje, kiedy wiązka drgających w jednym kierunku promieni jest wystarczająco intensywna, żeby doszło do uwolnienia tej energii poprzez półprzepuszczalne zwierciadło
Cechy promieniowania laserowego:
monochromatyczność,(jednobarwność) co oznacza, że promieniowanie emitowane przez lasery ma prawie jednakową długość fali
koherencja, (spójność) fal światła laserowego, co oznacza, że fale mają taką samą fazę zarówno przestrzenna, jak i czasową
kolimacja, ( równoległość) wiązki, czyli mała rozbieżność kontowa, co oznacza, że wiązka promieni wysyłana na dużą odległość minimalnie zmienia rozmiar
intensywność, co oznacza, że ca la moc promieniowania zawarta jest w wąskiej wiązce promieni światła laserowego
Działanie terapeutyczne promieniowania laserowego:
wzrost syntezy DNA, RNA
zwiększenie liczby mitochondriów- przyśpieszenie procesów metabolicznych w komórce
zwiększenie potencjału czynnościowego błon komórkowych
w zależności od zastosowanych parametrów zwiększenie lub zmniejszenie aktywności neuroprzekaźników
zwiększenie fagocytozy, wzrost aktywności oraz limfocytów T
zwiększenie odpływu limfy z miejsc objętych stanem zapalnytm
zwiększenie zawartości wapnia i gęstości beleczek kostnych
zwiększenie aktywności pompy sodowo- potasowej
wzrost poziomu endorfin
Zasada dawkowania promieniowania laserowego:
Dawka
Dawkę określa się także jako natężenie, ilość energii wprowadzanej na jednostkę powierzchni, gęstość energii. Jednostką jest J/ cm2.
- stan ostry 0,1 J/cm2
- stan podostry 3-6 J/cm2
- stan przewlekły 6- 9 -12 -20 J/cm2
Ogólna dawka nie powinna przekraczać 200J. U dzieci i ludzi w podeszłym wieku zmniejsza się dawkę o 30- 60%.
Długość fali
W sondzie czerwonej długość promieniowania z zakresu promieniowania czerwonego wynosi od 500 do 760 nm. Sonda ta znalazła zastosowanie w naświetlaniach skóry i śluzówki (płytka penetracja). Sonda podczerwona stosowana jest do naświetlań tkanek głębiej położonych.
Częstotliwość
Najczęściej stosuje się częstotliwość do 3000- 5000 Hz. W stanach ostrych stosuje się niższe wartości w przewlekłych wyższe.
Moc
Związana jest z wyborem sondy laserowej
Sonda czerwona 30-60 mW
Sonda podczerwona 50- 100- 200- 300- 400- 500mW
W laserach biostymulacyjnych niskoenergetycznych zazwyczaj nie przekracza się 500 mW.
Moc lasera ma ścisły związek z czasem zabiegu: im większa moc, tym krótszy czas zabiegu.
Powierzchnia
Metody i techniki wykonywania laseroterapii
Wybór metody w zależności od odległości sondy laserowej od ciała pacjenta:
- metoda bezkontaktowa - odległość sondy laserowej od ciała pacjenta waha się w granicy 5- 10 mm. Jej wadą jest spowodowanie strat energii.
- metoda kontaktowa - bezpośredni kontakt głowicy z ciałem pacjenta
Modyfikacja metody kontaktowej:
- kontaktowa z uciskiem, powoduje zwiększenie penetracji promieniowania
- dziobanie, stosowane w leczeniu obrzęków
Metoda kontaktowa wymaga odtłuszczenia skóry pacjenta a głowica laserowa powinna być zawsze ustawiona pod kątem prostym w stosunku do pola zabiegowego
Technika w zależności od sposobu prowadzenia sondy laserowej:
- technika stabilna- stosuje się na punkty spustowe, motoryczne i akupunktórowe
- technika labilna - przemiatanie ręczne, przemiatanie automatyczne- skaning
Wskazania do laseroterapii
zmiany zwyrodnieniowe stawów kończyn i stawów kręgosłupa
dna moczanowa
przewlekłe i podostre stany zapalne tkanek miękkich
przewlekłe i podostre stany zapalne stawów i tkanek okołostawowych
trudno gojące się rany i uszkodzenia skóry
nerwobóle
mięśniobóle
stany po urazach narządu ruchu
obrzęki
zapalenie nadkłykcia bocznego kości ramiennej
ostroga piętowa
porażenie nerwu twarzowego
zespół cieśni nadgarstka
Przeciwwskazania do laseroterapii:
nowotwory
czynna gruźlica
ciąża
padaczka
nadczynność tarczycy
naświetlanie gruczołów wydzielania wewnętrznego, gałek ocznych
ogólne wyczerpanie organizmu
wysoka gorączka
ostre, uogólnione choroby bakteryjne, wirusowe i grzybicze
równoczesne stosowanie leków sterydowych, przeciwzakrzepowych, złota
menstruacja (zabiegi w okolicy lędźwiowo- krztzowej kręgosłupa i brzucha)
krwawienie z przewodu pokarmowego