KRZ - klasyczny rachunek zdan !
Syntaktyka
S - najmniejszy w sensie inkluzji zbiór spełniający
następujące warunki:
i) ဢpV pS
ii) ၡS პ იၡS
iii) ၡ, ၢS პ ၡლၢ, ၡკၢ, ၡႮၢ S
Semantyka
Semantyką KRZ jest dwuwartościowa algebra Boole`a
Jeśli p jest zmienną zdaniową (formułą atomową), to v(p) jest interpretacją formuły p
(wartością logiczną formuły p w interpretacji v).
Implikacja i równoważność semantyczna
Wyrażenie ၡႫၢ jest formułą KRZ, która może być ale nie musi być tautologią
Wyrażenie ၡმၢ jest stwierdzeniem o formułach ၡ, ၢ mówiącym, że są one logicznie
równoważne, tzn, że formuła ၡႫၢ jest tautologią
Wyrażenie ၡპၢ oznacza, że ၡ implikuje logicznie ၢ, tzn. ၡპၢ wtedy i tylko
wtedy, gdy ၡႮၢ jest tautologią.
Tautologia
Definicja
Formułę ၡ nazywamy tautologią (twierdzeniem) wttw ဢv hv(ၡ)=1 (dla każdego wartościowania wartość logiczna formuły równa jest 1)
DefinicjeFormuła ၡ jest spełniona przy interpretacji v wttw hv(ၡ)=1 (v spełnia ၡ; v jest modelem dla ၡ)
Aksjomaty i teoria
Niech X, będzie zbiorem formuł, zbiór T(X)={ၡ: X |= ၡ} nazywamy teorią zbioru formuł X, a formuły należące do zbioru X nazywamy aksjomatami
Metoda zero-jedynkowa
polega na rozważeniu wszystkich możliwych przypadków wartości zdań składowych formuły i policzeniu w każdym przypadku wartości formuły.
Metoda kosztowna obliczeniowo ze względu na liczbę formuł składowych
Postacie normalne formuł
Atomem (formułą atomową) nazywać będziemy zmienną zdaniową (zdanie)
Atom nazywamy również literałem pozytywnym
Negację atomu nazywamy literałem negatywnym
Literały ၡ i იၡ nazywamy komplementarnymi
Definicja
Formuła ၡ jest w koniunkcyjnej postaci normalnej - CNF wtw jest ona postaci:ၡ=ၡ1კၡ2კ..კၡn gdzie każde ၡi jest alternatywą literałów. Koniunkcją alternatyw (składniami każdej alternatywy muszą być literały)
Definicja
Formuła ၡ jest w alternatywnej postaci normalnej - DNF wtw jest ona postaci:ၡ=ၡ=ၡ1ლၡ2ლ..ლၡn gdzie każde ၡi jest koniunkcją literałów . Alternatywą koniunkcji (składniami każdej koniunkcji muszą być literały)
ADT - dla KRZ
Twierdzenie
Dla dowolnej formuły ၡ istnieją formuły ၡ` i ၡ” równoważne ၡ, będące
(odpowiednio) w postaciach CNF i DNF
Jeśli formuła jest w postaci CNF, to jest tautologią wttw każda z alternatyw zawiera
parę literałów komplementarnych
Jeśli formuła jest w postaci DNF, to jest kontrtautologią wttw każda z koniunkcji
zawiera parę literałów komplementarnych
Przykłady tautologii (praw) KRZ
Przykłady tautologii
prawa przemienności (კ, ლ )
prawa łączności
prawa rozdzielności
iv) ი(pლq) მ (იpკიq) (pლq) მ ი(იpკიq) prawa De Morgana
v) dla iloczynu analogicznie
vi) pႮq მ (იqႮ იp) prawo kontrapozycji
vii) pႮq მ [(p კ იq)Ⴎ c] reductio ad absurdum (c zdanie sprzeczne)
viii) pკp მ p pლp მ p prawa idempotentności
ix) [(pკq)Ⴎr ] მ [pႮ(qႮr)] prawo eksportacji
x) (p ლ იp) prawo wyłączonego środka
System formalny tzw. (system dowodzenia)
Wnioskowanie:
Proces polegający na uznaniu pewnych zdań zwanych wnioskami na podstawie innych zdań zwanych przesłankami.
Definicja
Dwójkę <R, X> w której R jest zbiorem formuł wnioskowania,X zbiorem formuł (aksjomatów) nazywamy systemem formalnym.
Reguła wnioskowania - zapis
Znaczenie - jeśli przesłanki są prawdziwe, to konkluzja też jest prawdziwa.
UWAGA: KRZ podaje się dwa systemy dowodzenia Hilbertowski i Gentzenowski. Systemy te mają różną liczbę aksjomatów i różne reguły wnioskowania .
Jeżeli formuła zbudowana ze zmiennych zdaniowych p1,..., pn jest tautologią, to wstawiając na miejsce zmiennych dowolne zdania otrzymamy zdanie prawdziwe.
Reguła podstawiania
Jeśli na miejsce zmiennych wstawimy dowolne formuły (schematy), to otrzymana formuła dalej będzie tautologią.
Przykłady systemów formalnych system hilbertowski H
System składa się z trzech aksjomatów i jednej reguły dowodzenia (modus ponens)
W celu ułatwienia wnioskowania wprowadza się wiele reguł pochodnych(które oczywiście najpierw się udowadnia) jedną z nich jest reguła dedukcji Inne reguły to reguła kontrapozycji, przechodniości, podwójnego zaprzeczenia itd.
Twierdzenie
KRZ jest rozstrzygalny tzn. można obliczyć wartość logiczną każdej formuły .