Zrozumieć słowo kl 1


Plan wynikowy dwustopniowy z języka polskiego klasa I gimnazjum

PROGRAM: Zrozumieć słowo DKW-4014-204/99

Liczba godzin

TEMATY LEKCJI

WYMAGANIA PODSTAWOWE

WYMAGANIA PONADPODSTAWOWE

UWAGI

WRZESIEŃ

1

Wyrazy mają swoją historię - gimnazjum

Uczeń:

  • poprawnie zapisuje osobliwe formy rzeczowników

  • korzysta ze słownika wyrazów obcych w celu wyjaśnienia znaczenia
    i pochodzenia wyrazu „gimnazjum”

  • poprawnie zapisuje rzeczowniki własne i pospolite

  • tworzy krótką wypowiedź na temat oczekiwań związanych z nową szkołą

Uczeń:

  • w wypowiedziach ustnych i pisemnych używa poprawnych form rzeczowników odmieniających się nietypowo

2-3

Moja nowa szkoła (doskonalenie opisu)

  • wyszukuje usterki stylistyczne
    w przygotowanym opisie

  • potrafi wyrazić własny punkt widzenia (na temat obejrzanej szkoły)

  • układa plan opisu szkoły

  • rozwija punkty planu, tworząc spójną wypowiedź

  • poprawia tekst, usuwając błędy stylistyczne

  • redaguje opis szkoły stosując słownictwo odpowiednie do tej formy wypowiedzi

1

Jeszcze nie czytałem, ale na pewno przeczytam. O lekturach w kl. I

  • sporządza kalendarz lektur

  • zapisuje poprawnie tytuły, pamiętając
    o odpowiednich regułach ortograficznych i interpunkcyjnych

  • zna wymagania programowe

  • zna wymagania ponadpodstawowe

2

Części mowy same wchodzą nam do głowy (powtórzenie wiadomości)

  • wskazuje w tekście i nazywa odmienne i nieodmienne części mowy

  • zna podstawowe kategorie fleksyjne

  • określa formy fleksyjne czasownika rzeczownika, przymiotnika

  • przeprowadza analizę fleksyjną rzeczownika i przymiotnika (oddziela temat od końcówki, wskazuje tematy oboczne)

  • rozumie funkcje stylistyczne określonych części mowy

  • zwraca uwagę na ich funkcje znaczeniowe

1

„Zrozumieć słowo” - mój podręcznik

  • wyraża swoją opinię o podręczniku

  • zna układ książki i zasady obchodzenia się z nią; korzysta z odsyłaczy, przypisów, spisu treści

  • rozumie znaczenie słowa „motto”, wyszukuje je w podręczniku i wyjaśnia ich znaczenie

  • podaje własną interpretację tytułu

  • tworzy wyrażenia
    i zwroty z wyrazem „słowo”

1

Uczymy się sporządzać opis bibliograficzny

  • sporządza opis bibliograficzny książki

  • poprawnie pisze tytuły książek
    i czasopism

  • sporządza opis bibliograficzny czasopisma

2

Gdzie nas kochają, czyli poetyckie rozważania
o domu i dzieciństwie

  • opowiada barwnie, spontanicznie
    o swoim domu

  • określa tematykę omawianych wierszy

  • określa postawę osób mówiących
    w wierszu

  • wyszukuje epitety określające domy
    w omawianych wierszach

  • wskazuje wersy stanowiące „złote myśli”

  • potrafi zastosować aforyzmy w pracy pisemnej na temat rodziny

W. Woroszylski:

„Czas miłości”,

J. Baran: „Dom rodzinny” tekst Krasickiego

1

Jak się uczyć?

  • czyta samodzielnie tekst ze zrozumieniem

  • podaje kilka sposobów na efektywną naukę (na podstawie tekstu)

  • wypowiada się na temat swojego sposobu uczenia się, czynników, które utrudniają zdobywanie wiedzy

  • sporządza notatkę
    (w formie tabeli): tradycyjne i nowoczesne metody uczenia się

podr. język.
s. 10-13

1

„ż” czy „rz”

„u” czy „ó”? - wielka powtórka z ortografii

  • zna podstawowe reguły ortograficzne

  • podaje formy oboczne uzasadniające pisownię danego wyrazu

  • pisze poprawnie przynajmniej 50% ortogramów

  • samodzielnie układa krzyżówkę z kłopotliwymi wyrazami

2

Co jest cenne w życiu człowieka?
(na podstawie „Na dom w Czarnolesie”
J. Kochanowskiego)

  • orientuje się w biografii poety

  • wskazuje osobę mówiącą i adresata utworu

  • określa (na podstawie tekstu) wartości uznawane za najważniejsze

  • bierze udział w dyskusji - stara się mówić rzeczowo, trafnie dobierać argumenty i polemizować; przestrzega zasad kultury dyskusji (krytykuje poglądy, nie osobę rozmówcy)

  • posługuje się terminem „apostrofa”

  • zna podstawowe wyróżniki fraszki

  • zbiera informacje o poecie korzystając z różnych materiałów źródłowych (encyklopedii, czasopism, książek)

  • określa rolę apostrofy
    w utworze

  • redaguje wypowiedź
    w formie apostrofy

1

Powroty do łąk dzieciństwa

  • odróżnia język utworu literackiego od mowy potocznej

  • formułuje uogólnienia na temat własnych przeżyć i doznań związanych z wierszem

  • określa wspólny motyw omawianych wierszy

  • redaguje krótkie opowiadanie
    o najśmieszniejszej przygodzie swoich szczenięcych lat

  • wskazuje i nazywa występujące w tekście środki artystyczne

  • wskazuje nadawcę utworu

A. Zabacka:

„Łąki dzieciństwa”
L. Staff: „Dzieciństwo”,
K. Tetmajer: „Preludia”

1

Partykuła i jej znaczenie

  • wskazuje partykułę w zdaniu

  • określa rolę partykuły
    w zdaniu

  • poprawnie zapisuje partykuły z różnymi częściami mowy

1

Wykrzyknik - najstarszy wyraz świata

  • rozpoznaje wykrzykniki w tekście, wymienia najczęściej używane

  • stosuje wykrzyknik w zdaniu

  • dostrzega celowość użycia wykrzyknika

  • zna funkcje wykrzykników

  • poprawnie zapisuje wykrzyknik w zdaniu
    i oddziela go przecinkiem

PAŹDZIERNIK

1

Fleksja bez tajemnic - ćwiczenia utrwalające

2

Ach, te szczenięce lata - na podstawie powieści
M. Wańkowicza

  • określa rodzaj literacki

  • określa narratora i narrację

  • identyfikuje osobę mówiącą

  • wymienia formy wypowiedzi występujące w utworze

  • zapisuje rozmowę z członkiem rodziny na temat jego szczenięcych lat

  • określa i ocenia postawę bohatera

  • określa problematykę utworu

1

Sprawdzian I - FLEKSJA

+ 1 godz. - poprawa

2

Z sercem w tytule - czytamy fragment powieści E. Amicisa

pt. „Serce”

  • określa bohatera utworu

  • opowiada o zdarzeniach tworzących akcję

  • wskazuje elementy świata przedstawionego

  • formułuje uogólnienia na temat własnych przeżyć i doznań związanych z lekturą

  • rozumie znaczenie niektórych związków frazeologicznych z wyrazem „serce” i stosuje je w zdaniu

  • omawia elementy świata przedstawionego w utworze

  • porządkuje zdarzenia akcji, tworząc plan odtwórczy

  • nazywa uczucia ojca i syna

1.

Razem czy osobno? - pisownia partykuły „nie”

  • poprawnie zapisuje partykułę „nie”
    z osobową formą czasownika,
    z rzeczownikiem, przymiotnikiem

  • układa krótkie opowiadanie
    (z poznanymi wyrazami) na dowolny temat

  • poprawnie zapisuje partykuły z różnymi częściami mowy

2.

Sztuka dyskusji

  • ustala cechy zachowania „niekulturalnego i kulturalnego dyskutanta”

  • dostrzega różnicę między dyskusją
    a kłótnią

  • formułuje cechy dobrej dyskusji

  • zabiera głos w dyskusji (Świat przedstawiony
    w szkolnych lekturach - bliski czy obcy współczesnej młodzieży?)

Podr. jęz. -
s. 59, 64, 65 Polubić szkołę - s. 53

1

Dyktando ortograficzne - pisownia „nie”

+ 1 godz. Poprawa

1

„Będziesz czcił Ojca
i Matkę swoją”

  • posługuje się synonimami wyrazu „rodzina”

  • określa nastrój wiersza

  • nazywa uczucia rodziców

  • dzieli wiersz na obrazy poetyckie

  • wyjaśnia metaforę występującą na końcu wiersza

  • rozwija cytat Norwida stanowiący motto podrozdziału

  • wskazuje i nazywa środki artystyczne

  • określa funkcje zdrobnień

T. Gicgier: „Rodzice”;

drzewo genealogiczne dla chętnych

2.

Jakie zadania stawia rodzinie autorytet
XX w. - Jan Paweł II?

  • wyjaśnia znaczenie słowa „autorytet”

  • samodzielnie, uważnie czyta tekst orędzia

  • układa listę cnót rodzinnych

  • proponuje tytuły dla oglądanych zdjęć

  • podaje przykłady autorytetów moralnych (np. matka Teresa
    z Kalkuty)

  • sporządza plan dekompozycyjny orędzia

  • udowadnia, że tekst jest orędziem

  • precyzuje przesłanie papieża

podr. liter. „Rodzina źródłem pokoju dla ludzkości Jan Paweł II”
s. 60

1

Co to jest wypowiedzenie

  • dostrzega różnice między mową
    a pisownią

  • rozróżnia rodzaje zdań ze względu na cel wypowiedzi

  • tworzy zdania i równoważniki zdań, wypowiedzenia pojedyncze i złożone

  • świadomie posługuje się różnymi rodzajami wypowiedzeń, dostosowując je do intencji, sytuacji i odbiorcy

2

„Bez was nie ma żyć dla kogo” J. Twardowski „Do moich uczniów”

  • sztuka informacji o autorze

  • próbuje określić tematykę przeczytanego wiersza

  • wymienia bohaterów

  • identyfikuje osobę mówiącą, określa
    i nazywa jej cechy charakteru

  • rozróżnia występujące środki art. (apostrofa)

  • wypowiada się na temat sposobów niesienia pomocy niepełnosprawnym

  • omawia formę wiersza (list poetycki)

LISTOPAD

2

„Poezja to jeszcze jeden sposób mówienia do drugiego człowieka”

  • dzieli się swoimi refleksjami

  • wskazuje podmiot, adresata i sytuację liryczną, określa nastrój wierszy

  • wyszukuje porównania i określa ich funkcję w utworze

  • uzupełnia interpunkcję w wierszu

  • wypowiada się na temat tradycji kultury polskiej, kultu zmarłych

  • wyjaśnia znaczenie słowa kontrast
    i podaje przykłady z wiersza Staffa

  • zbiera informacje
    o autorach

  • rozumie znaczenie wyrazów: motto
    i dedykacja

  • wyjaśnia znaczenie rezygnacji z interpunkcji

  • określa rodzaj liryki

  • wypisuje z tekstów słowa klucze

J. Twardowski: „Śpieszmy się” A. Kamieńska „Puste miejsca”,
L. Staff: „Kochać
i tracić”

2

Kto się na kim za co mści?, czyli o „Zemście” A. Fredry

  • szuka informacji o autorze

  • formułuje uogólnienia na temat własnych doznań związanych z lekturą

  • wskazuje elementy świata przedstawionego utworu (miejsce, czas, bohaterowie)

  • posługuje się terminem: dramat, komedia, didaskalia, akt, scena

  • zbiera materiał na temat genezy dramatu

  • zna wyznaczniki utworu scenicznego

  • wyodrębnia wątki
    w utworze

  • rekonstruuje fabułę

2

Co nas śmieszy
w „Zemście” A. Fredry
i w życiu codziennym?

  • korzystając ze słownika j. polskiego, definiuje znaczenie wyrazu „komedia”

  • podaje synonimy wyrazu „komizm”

  • ustnie opisuje sytuację komiczną

  • wyszukuje fragmenty na dany temat

  • znajduje w tekście przykład komizmu słownego

  • gromadzi słownictwo do charakterystyki bohaterów

  • zna różne odmiany komizmu i na podstawie utworu podaje przykłady

  • określa rolę humoru
    w utworze literackim

  • omawia cechy komedii jako gatunku literackiego

2

Dowcip absurdalny
w Teatrzyku „Zielona Gęś”
K.I. Gałczyńskiego

  • czyta tekst z podziałem na role

  • tworzy absurdalne połączenia słowne

  • rozumie i odczytuje ogólny sens utworu literackiego

  • układa dialogi z elementami groteski

  • operuje pojęciami: karykatura, przejaskrawienie

  • zna cechy groteski i potrafi je wskazać w omawianym utworze

  • odczytuje sens
    w zdeformowanym obrazie rzeczywistości

D/16

2

Uczymy się pracy aktora

  • zna podstawowe wyróżniki sztuki teatralnej: przestrzeń sceniczna, aktor, widz

  • potrafi wskazać najważniejsze cechy aktora

  • układa słowniczek terminów teatralnych

  • wypowiada się na temat obejrzanego spektaklu „Zemsty”: „Adaptacja udana czy nieudana?”

  • bierze udział w grach dramatycznych, inscenizacji

  • wypowiada się na temat aktorów teatralnych, ich gry i właściwego wygłaszania tekstu

  • ocenia poszczególne elementy przedstawienia: gra aktorów, kostiumy, rekwizyty, dekoracje, reakcja publiczności

D/13 „Antologia tragedii greckiej”,
s. 5-15

2

Praca klasowa nr 1

Propozycje tematów prac pisemnych:

  1. Moje otoczenie w krzywym zwierciadle - opowiadanie pełne humoru.

  2. Ja na wesoło - scharakteryzuj siebie
    w sposób humorystyczny.

  3. Czy prawdziwe jest stwierdzenie: „Szkoła moim drugim domem?” - twój głos w tej sprawie.

  1. „ Jeden ogień, drugi woda - charakterystyka porównawcza Rejenta
    i Cześnika.

2

Części zdania - bariera łatwa do pokonania

  • wskazuje w zdaniu grupę podmiotu
    i orzeczenia

  • wyróżnia przydawkę, dopełnienie
    i okolicznik

  • rozpoznaje związki wyrazów w zdaniu

  • rysuje schemat składniowy zdania pojedynczego

  • przeprowadza analizę składniową zdania pojedynczego

  • tworzy zdanie pojedyncze według podanego schematu

Drama na lekcjach j. polskiego, s. 95

2

Przepis na opis sytuacji

  • czyta tekst ze zrozumieniem

  • sporządza notatkę (rodzaje opisów: postaci, sytuacji, przeżyć wewnętrznych)

  • podaje w punktach przepis na opis sytuacji

  • pomaga przy wspólnym redagowaniu opisu, zwraca uwagę na jego układ graficzny

  • zna cechy charakteryzujące opis sytuacji

  • wybiera sytuację do opisu, określa zdarzenie główne
    i okoliczności towarzyszące

  • poprawnie zapisuje słownictwo określające stosunki przestrzenne

„Victor” 25

GRUDZIEŃ

1

A miała to być najmilsza pamiątka!

  • określa typ narratora i rodzaj narracji

  • wskazuje narrację i partie dialogowe

  • zapisuje kolejność wydarzeń w utworze

  • opowiada fabułę

  • tworzy wypowiedzi uwzględniające osobę odbiorcy (kumpel z podwórka, dyrektor)

  • określa podstawę narratora wobec przedstawionych zdarzeń

  • przeprowadza wywiad
    z fotografem, który trafił do klasy Ananiasza

Sempé
i Goscinny: „Najmilsza pamiątka”,

s. 68 tekst przeczytany
w domu

1

Kłopotliwe wyrażenia przyimkowe

  • pisze poprawnie najczęściej używane wyrażenia przyimkowe i przyimki

- pisze poprawnie przyimki w zależności od znaczenia (łącznie i osobno)

1

Dyktando

  • pisownia przyimków i wyrażeń przyimkowych

2

Co o podpowiadaniu
i podpowiadaczach mówi K. Makuszyński?

  • czyta tekst płynnie i poprawnie, uwzględniając znaki interpunkcyjne

  • dzieli tekst na części, nadaje im tytuły

  • wymienia cechy dobrego podpowiadacza i podpowiadania
    (na podstawie tekstu)

  • przedstawia swój stosunek do szkolnego zwyczaju ściągania i podpowiadania

K. Makuszyński: „Sztuka podpowia-
dania”

2

Przepis na opis przeżycia wewnętrznego

  • posługuje się „Słownikiem wyrazów bliskoznacznych”

  • wymienia nazwy uczuć

  • grupuje je na przyjemne i nieprzyjemne

  • podaje objawy fizyczne uczuć i reakcję zewnętrzne

  • próbuje wczuć się w rolę osoby przeżywającej np. niepokój, szczęście

  • układa dialog, w którym rozmówcy ujawnią swoje stany psychiczne

  • opowiada o wydarzeniach, które np. wprawiło go w zachwyt, wywołało wyrzuty sumienia

  • tworzy i stosuje wyrażenia i zwroty bliskoznaczne
    i o znaczeniu przenośnym

  • grupuje związki frazeologiczne wokół określonych uczuć

  • samodzielnie redaguje opis przeżycia wewnętrznego

1.

Kontrastowe przedstawienie bohaterek opowiadania „Dwa śniadania”

  • określa cechy charakteru Judyty
    i Danieli

  • udowadnia, że bohaterki ukazane są na zasadzie kontrastu

  • rozumie znaczenie słowa: komplement

  • tworzy wyrażenia i zwroty z wyrazem: komplement

  • układa komplementy pod adresem np. nauczyciela od matematyki

  • określa znaczenie zdań wykrzyknikowych
    w tekście

  • ocenia postępowanie bohaterek, posługując się rzeczową argumentacją

  • podaje przepis na śniadaniowy smakołyk

1.

Czy uważnie przeczytaliśmy „Opowieść wigilijną” K. Dickensa? - sprawdzian ze znajomości treści

  • prezentuje przygotowane wiadomości na temat autora utworu i samego dzieła

  • szuka w słowniku ortograficznym informacji o odmianie nazwisk angielskich (Dickens, Scrooge)

M. Kubiczek:

Scenariusze lekcji... s. 149 K. Gorczyca: „Sprawdziany kompetencji”

1.

Jaki jest świat przedstawiony
w „Opowieści wigilijnej”?

  • wypowiada się na temat przeczytanej lektury

  • wymienia elementy świata przedstawionego w utworze

  • podaje główne wyznaczniki baśni
    i ballady (przypomina tytuły poznanych utworów)

  • podaje baśniowe
    i balladowe elementy „Opowieści wigilijnej”

  • układa scenkę dramatyczną pod tytułem „Spotkanie z duchem”

D/16

2.

Jakie wartości decydują o poczuciu szczęścia człowieka? (na podstawie „Opowieści wigilijnej”)

  • pracując z tekstem, gromadzi słownictwo do charakterystyki bohaterów (Scroog`a, Boba Cratchit`a, siostrzeńca Alfreda

  • szuka cytatów, które najtrafniej oddają sąd każdej postaci o szczęściu

  • pisze kilka zdań o Scroog`u z punktu widzenia siostrzeńca

  • dostrzega ludzkie problemy, o których mowa jest w utworze

  • wypowiada się na temat wartości najważniejszych w życiu człowieka

  • formułuje przesłanie utworu (np. Nie ma ludzi złych. Są tylko ludzie samotni i nieszczęśliwi

1.

Trudna przemiana Ebenezera Scroog`a (na podstawie „Opowieści wigilijnej”)

  • wypowiada się na temat skojarzeń
    i spędzania Świąt Bożego Narodzenia we własnym domu

  • przedstawia w stop-klatce Wigilię Ebenezera

  • zabiera głos w dyskusji na temat: Jak Ebenezer stał się skąpcem i egoistą?

  • podaje cechy Ebenezera przed i po przemianie

  • wypowiada się pisemnie na temat np.: Opowiedz o świętach Bożego Narodzenia, które spędził E. Scroog`e w rok po swojej przemian

  • ustala przyczyny przemian zachodzących
    w osobowości bohatera utworu

  • układa monologi skąpca Ebenezera, który ogląda rodzinne Wigilie
    w różnych domach
    (pr. grupowa)

  • nadaje odmienionemu Scroog`owi pseudonim, który odsłania jego nowe oblicze

D/25

1.

Jakie były marzenia wigilijne w wierszu
J. Sabiniarza

  • wyodrębnia obrazy poetyckie

  • wyszukuje wersy mogące stanowić treść życzeń

  • wypisuje z tekstu marzenia wigilijne podmiotu lirycznego

  • do wybranego obrazu poetyckiego wykonuje ilustrację i nadaje jej tytuł

  • wypowiada się na temat swoich marzeń wigilijnych

  • wykonuje projekt graficzny życzeń

  • nadaje tytuły obrazom poetyckim

  • przekształca tekst, by wierszowi można nadać tytuł Wigilie spełnionych marzeń

Jan Sabiniarz: „Marzenia wigilijne”

STYCZEŃ

1.

A może zostanę filozofem? (rozmyślania o życiu)

  • na podstawie słowników wyjaśnia znaczenie słów: filozofia, filozof, filozofować

  • przeprowadza analizę słowotwórczą tych wyrazów

  • wymienia najbardziej znanych filozofów (Sokrates, Platon, Arystoteles, Diogenes (stoik),Heraklit
    z Efezu)

  • szuka o nich informacji w różnych źródłach

  • szuka informacji
    o filozofach w różnych źródłach, zna podstawowe założenia ich filozofii

  • wypowiada się na temat własnej filozofii życiowej

  • szuka w różnych źródłach sentencji filozoficznych
    o życiu

„Victor: 16 (25) - Heraklit
z Efezu,

„Victor” 17(26) - Diogenes (filozof
z beczki)

1

„Nic dwa razy się nie zdarza” - filozoficzne rozmyślania nad wierszem
W. Szymborskiej

  • szuka w różnych źródłach informacji
    o autorze

  • czyta wiersz, określa jego tematykę

  • dzieli się swymi refleksjami na temat życia, jego przemijania

  • wypowiada się na temat swych przemyśleń związanych z wierszem

  • dokonuje interpretacji wiersza

  • wyszukuje metafor określających życie

  • dostrzega nawiązanie Szymborskiej do poglądów Heraklita

  • polemizuje, trafnie dobiera argumenty
    w dyskusji: Jaki model życia warto wybrać, jeśli - „Nic dwa razy…”?

1.

Czy dziennik
i pamiętnik to samo?

  • podaje różne znaczenia słowa dziennik (w razie trudności korzysta ze słownika j. polskiego)

  • sporządza samodzielnie notatkę (dziennik i pamiętnik na podstawie wiadomości z podręcznika)

  • redaguje przez tydzień dziennik

  • dostrzega i rozumie różnicę między dziennikiem
    a pamiętnikiem

1.

Księga nad księgami - Biblia

  • pracuje z tekstem (ksero); odpowiada na pytanie, jak powstała Biblia

  • zna budowę Biblii (Stary i Nowy Testament)

  • zbiera wiadomości o Biblii w formie notatki (wykresy, tabele, rysunki)

  • wyraża swoje zdanie na temat roli Biblii w życiu chrześcijanina

  • zna pochodzenie słowa Biblia

  • omawia budowę ksiąg Starego i Nowego Testamentu

„Świat
w słowach
i obrazach”,
s. 12,

„Victor”17 (26) - plakat

1.

Historia powstania rodzaju ludzkiego zapisana w Biblii

  • czyta fragm. Księgi Genesis

  • rozpoznaje formy wypowiedzi (opis)

  • omawia świat przedstawiony

  • układa plan swej wypowiedzi (uwzględniając poszczególne etapy stworzenia świata)

  • ustnie streszcza tekst

  • wyszukuje wyrazy bliskoznaczne do słowa „raj” (praca ze słownikiem)

  • próbuje nakreślić szkic raju

  • określa tematykę dzieł plastycznych Michała Anioła

  • wypowiada się o teoriach, przekazach
    i legendach dot. pochodzenia człowieka (mity, teoria Darwina, baśnie)

  • korzysta z różnych źródeł, zbiera informacje na temat Księgi Rodzaju

  • wyszukuje z tekstu słów
    i zwrotów nietypowych dla codziennego języka
    a charakterystycznych dla języka Biblii

W. Kopaliński: „Słownik mitów i tradycji kultury”

1.

Przypowieść biblijna jako gatunek literacki

  • określa tematykę przypowieści

  • wyjaśnia niezrozumiałe słowa (słownik)

  • określa postać mówiącą (Jezus)

  • wylicza wartości i nakazy moralne płynące z nauki Chrystusa

  • wyszukuje w tekście Biblii innych przypowieści i próbuje doszukać się
    w nich przenośnego sensu

  • dostrzega przenośny
    i dosłowny sens przypowieści

  • próbuje zdefiniować przypowieść jako gatunek literacki

Ewangelia św. Mateusza XIII
1-52

(przypowieść
o siewcy,
o kąkolu,
o nasieniu gorczycznym,
o ukrytym skarbie)

1.

Język biblijny i jego cechy

  • wyszukuje w Biblii wyrazy i zwroty charakterystyczne dla tej księgi

  • rozumie znaczenie słowa „archaizm”, szuka słów starych, niebędących
    w użyciu lub przestarzałych (niechybnie, azaż)

  • wyjaśnia znaczenie niezrozumiałych wyrazów, np.: faryzeusz, judasz, łazarz (praca ze słownikami)

  • wskazuje zwroty właściwe partiom dialogowym: wtedy rzekł, on powiedział; dostrzega częste występowanie im. przysłówkowych (wyjaśnić), wyrażenia określające następstwa czasowe: oto, wtedy, następnego dnia

  • posługując się zgromadzonym materiałem, pisze wymyśloną przez siebie przypowieść

2.

Biblia w naszym języku

  • wyjaśnia znaczenie biblijnych wyrazów i wyrażeń (w razie trudności pracuje ze słownikiem)

  • dopisuje części przysłów, które powstały pod wpływem Biblii

  • rozwiązuje krzyżówki o tematyce biblijnej

  • podaje zwroty lub wyrażenia bliskoznaczne powstałe pod wpływem Biblii

  • korzysta ze Słownika frazeologicznego

Podr. jęz. s. 139, ćw. 2, 4:

Sprawdziany kompetencji,
s. 36-40

1.

Szóstka w rozumie, czyli konkurs wiedzy biblijnej

  • pytania i pomysły na prezentację pytań przygotowane przez uczniów

„Victor” 19(28), s. 48-49

1.

„Myślę, więc jestem”- powtórzenie wiadomości
o wypowiedzeniu złożonym współrzędnie

  • przekształca wypowiedzenia pojedyncze na złożone i odwrotnie

  • zna rodzaje zdań złożonych współrzędnie

  • buduje wypowiedzi określonego typu

  • rysuje schemat składniowy zdania złożone współrzędnie

  • stosuje właściwą interpunkcję w zdaniu złożonym współrzędnie

  • stosuje różne sposoby łączenia zdań

3.

Kto pyta, nie błądzi
- w gąszczu zdań złożonych podrzędnie

  • rozpoznaje zdania podrzędne
    i nadrzędne

  • przekształca zdania pojedyncze na złożone

  • stawia odpowiednie pytania o zdania podrzędne

  • rysuje schemat składniowy zdania złożonego

  • stosuje właściwą interpunkcję
    w wypowiedzeniu pojedynczym i złożonym

  • wskazuje różnice między rodzajami zdań podrzędnych

  • tworzy zdanie złożone według podanego schematu

1.

Jak sformułować własną opinię o książce?

  • wypowiada się na temat swych ulubionych książek

  • zbiera słownictwo dot. dodatniej
    i ujemnej oceny książki

  • wymienia elementy tworzące dobrą książkę (bohaterowie, akcja, wydarzenia)

  • dostrzega inne wartości książki (poznawcze, emocjonalne, moralne)

  • proponuje przykłady wstępów opinii o książce

  • formułuje opinię o książce K. Siesickiej: „Falbanki”

E. Gałczyńska: „A słowa jak ziarna…”

LUTY

1.

Poznajemy rodzinę Róży Firlej - bohaterki naszej lektury: „Falbanki”

  • zbiera wiadomości o autorce
    K. Siesickiej i jej utworach

  • wypowiada się na temat przeczytanej książki

  • wskazuje elementy świata przedstawionego

  • określa narratora i sposób narracji

  • wyodrębnia wątki
    w utworze

  • omawia elementy świata przedstawionego

  • sporządza notatkę
    w formie drzewa genealogicznego rodziny pani Róży

1.

Kto opowiada
o wydarzeniach
w „Falbankach”?

  • wskazuje i określa narratora

  • zbiera słownictwo charakteryzujące Melę

  • szuka w tekście cytatów dotyczących wyglądu, cech charakteru bohaterki - narratorki

  • wchodzi w rolę Meli
    i buduje monolog na temat swego wyglądu
    i związanych z nim kłopotów

  • dokonuje przekładu intersemiotycznego (ilustracja Meli)

1.

Róża Firlej - babcia
i poetka; zbieramy materiał do charakterystyki postaci

  • przedstawia postać Róży Firlej

  • pracując z książką, zbiera materiał do charakterystyki babci - poetki
    (praca w grupie)

  • prezentuje efekty swojej pracy

  • odnajduje w tekście fragment potrzebny do argumentacji

  • wyszukuje, porządkuje, selekcjonuje informacje

1.

„Na szybie okna rozpłaszczone noski. Ach, to wy, dzień dobry, moje troski!” Czy bohaterowie „Falbanek” mają powody, by tak witać dzień?

  • podaje synonimy wyrazu: troska

  • tworzy wyrażenia i zwroty z tym słowem

  • przyporządkowuje imiona bohaterów do ich problemów życiowych

  • wypowiada się na temat trosk, kłopotów członków rodziny Róży Firlej

  • opowiada o swoich problemach z punktu widzenia jednego
    z bohaterów
    (z zastosowaniem słownictwa nacechowanego emocjonalnie)

1.

Jaki jest mężczyzna marzeń z wiersza
M. Pawlikowskiej-
-Jasnorzewskiej?

  • wypowiada się na temat ideału mężczyzny (chłopaka)

  • szuka informacji o autorce wiersza

  • określa podmiot liryczny i sytuację liryczną

  • określa budowę utworu (posługuje się terminami: zwrotka, wers, rym)

  • wskazuje i nazywa występujące w utworze środki art. (metafory); określa ich funkcję

  • wskazuje adresata utworu

  • interpretuje użyte
    w wierszu przenośnie

  • nazywa (na podstawie wiersza) cechy wymarzonego mężczyzny

M. Pawlikowska-
-Jasnorzewska:

„Kto chce, bym go kochała”

„Victor”32

2.

Św. Paweł, J. Kofta
i M. Pawlikowska-
-Jasnorzewska odpowiadają na pytanie: Co to jest miłość?

  • szuka informacji o autorach

  • wypowiada się na temat miłości (próbuje podać własną definicję wyrazu)

  • wymienia cechy prawdziwej miłości (Hymn o miłości)

  • układa słowniczek tematyczny wokół pojęcia miłość

  • sporządza notatkę w formie wykresu

  • zna podstawowe wyróżniki liryki

  • dostrzega różnorodność stanów psychicznych podmiotów lirycznych wyrażonych w tekstach

  • interpretuje utwór

  • posługuje się słownictwem związanym z doznaniami emocjonalnymi

  • przygotowuje scenkę pt. To jest prawdziwa miłość

„Hymn
o miłości”,

„Co to jest miłość?”,

„Miłość”

2.

O niej mówiono zawsze - przegląd fraszek
o miłości

  • szuka informacji o autorach (zaznacza na osi lata ich życia)

  • określa tematykę czytanych fraszek

  • określa cechy kobiet we fraszkach Morsztyna

  • posługuje się terminem fraszka

  • zna cechy gatunkowe fraszki

  • szuka w różnych źródłach współczesnych fraszek o miłości

  • wyjaśnia sens czytanych utworów

  • dostrzega wartości artystyczne
    i ponadczasowe znaczenie utworów

  • wskazuje i nazywa występujące środki artystyczne (pytanie retoryczne, wykrzyknienia, puenta)

  • pisze fraszkę o miłości

J. Kochanowski: „O miłości”, „Do Hanny”;

J.A. Morsztyn;

„Do panny”, „Nieustawiczna”; W. Potocki: „Miłość miłość rodzi”

1.

Zniszczone nadzieje kochanków w wierszu A. Mickiewicza: „Do M***”

  • zna najważniejsze fakty z życia
    i twórczości wieszcza (ze szczególnym uwzględnieniem związku poety
    z Marylą Wereszczakówną)

  • wyjaśnia trudne, niezrozumiałe słowa

  • określa temat i nastrój wiersza

  • nazywa uczucia podmiotu (miłość, rozpacz, przywiązanie, rozczarowanie, tęsknota, oddanie)

  • omawia język utworu: wskazuje archaizmy dostrzega bogactwo metafor

  • określa formę wiersza - list poetycki - liryka zwrotu do adresata

  • pisze krótki list do ukochanej osoby
    z zastosowaniem porównań, wykrzykników, pytań retorycznych (zad. domowe)

  • odwołując się do biografii poety, utożsamia podmiot liryczny z poetą

  • określa adresata i jego stosunek do podmiotu lirycznego

  • wyodrębnia obrazy poetyckie i nadaje im tytuły

  • wyszukuje i nazywa środki stylistyczne

  • określa ich rolę (wykrzykniki - zdradzają emocję, wzburzenie; pytania retoryczne - wskazują na niezrozumienie powodów rozstania; porównania - wzbogacają obrazowanie)

  • dostrzega znaczenie wielokropka - zamyślenie, „zbieranie myśli”

MARZEC

2.

Czy słusznie sławi się go w pieśni? („Pieśń
o Rolandzie”)

  • notuje najważniejsze informacje
    o Rolandzie ze słownika
    W. Kopalińskiego

  • wyjaśnia (przy pomocy słowników) niezrozumiałe wyrazy, np. Saracen

  • czyta fragmenty tekstu i notuje treści każdej z pieśni (w formie zdania pojedynczego)

  • sporządza „rejestr” cech rycerza Rolanda (praca w grupach)

  • układa krótką, symulowaną ocenę Rolanda przez Durendala

  • planuje własną wypowiedź pisemną

  • ocena bohatera

  • zbiera z różnych źródeł informacje o wiekach średnich i twórczości w tej epoce (historia chanson de geste; społeczeństwo średniowieczne i pozycja rycerza; epopeja francuska i jej bohaterowie

  • układa dialog, którego uczestnicy mówią
    o postaci Rolanda

  • poprawnie odmienia
    w lp i lm rzeczowniki chrześcijanin, poganin

W. Kopaliński: „Słownik mitów i tradycji kultury”;

podręcznik: „Świat
w słowach
i obrazach”
s. 47-48;

„Victor” 31

1.

„Don Kichot” - co to za utwór?

  • zadaje pytania o to, czego nie wie
    o lekturze

  • korzysta z encyklopedii, słowników, egzemplarzy powieści w celu szukania odpowiedzi na postawione pytania

  • sporządza skrócony opis bibliograficzny książki

  • samodzielnie układa zwięzłą notatkę ujmującą najważniejsze informacje

  • korzysta ze wstępu, przypisów

M. Kubiczek: Scenariusze lekcji…,

s. 82-83

1.

Jak Don Kichot został błędnym rycerzem?

  • szuka w słowniku znaczenia wyrazu rycerz

  • porównuje cechy rycerza z sylwetką Don Kichota

  • przedstawia w punktach przygotowania Don Kichota do wypełniania misji rycerza

  • ilustruje cytatami motywy działania bohatera

  • określa stosunek narratora do głównego bohatera

Scenariusze lekcji…

1.

„Bogurodzica” - najstarsza pieśń ojczysta

  • czyta uważnie tekst pieśni religijnej

  • wypowiada swoje uwagi o przeczytanej pieśni

  • orientuje się w czasie powstania „Bogurodzicy” i w funkcji, jaką ona pełniła w XV w.

  • rozumie znaczenie słowa: archaizm, potrafi wskazać je w tekście

  • określa nadawcę i adresata pieśni

  • korzystając z przypisów, czyta tekst, zastępując archaizmy słownictwem współczesnym

  • objaśnia treść dwóch pierwszych zwrotek Bogurodzicy

Scenariusze lekcji…

1.

Okoliczności powstania „Krzyżaków”

  • zna różne formy notatek

  • sporządza notatkę z wysłuchanej konferencji prasowej

  • przygotuje się do wypowiedzi uwzględniającej zdobyte informacje

  • dostrzega związek literatury z życiem narodu, wydarzeniami historycznymi, obyczajami, kulturą

  • korzysta z książek
    o charakterze informacyjnym
    i dokumentalnym

  • selekcjonuje zgromadzony materiał

  • przeprowadza konferencję prasową z udziałem
    „H. Sienkiewicza”
    (na temat genezy „Krzyżaków”)

1.

O „Krzyżakach” - informacyjnie
i oceniająco

(omawianie i ocena prac uczniów)

  • redaguje sprawozdanie - recenzję
    z książki, dobierając słownictwo zgodnie z intencją i celem wypowiedzi (chwali, krytykuje, ocenia)

  • uzasadnia własne zdanie na temat prac kolegów

  • redaguje sprawozdanie - recenzję z lektury, pamiętając o jej specyficznej kompozycji

  • rzeczowo uzasadnia opinie z wykorzystaniem merytorycznej wiedzy

  • stosuje wyrazy, wyrażenia i zwroty określające stanowisko mówiącego

1.

Czy uważnie przeczytaliśmy „Krzyżaków”? - sprawdzian ze znajomości treści

1.

Historia i fikcja
w „Krzyżakach”

  • wyróżnia w utworze elementy świata przedstawionego (zdarzenia, ich czas
    i miejsce, bohaterowie)

  • posługuje się terminami: fikcja, autentyzm; podaje przykłady wydarzeń i postaci zarówno fikcyjnych jak
    i autentycznych

  • korzystając z encyklopedii lub słownika historycznego zdobywa informacje na temat postaci historycznych

  • posługuje się encyklopedią, słownikiem historycznym w celu dokładniejszego sprecyzowania czasu akcji

  • omawia wydarzenia historyczne
    z wykorzystaniem merytorycznej wiedzy

2.

Czym jest miłość? (na przykładzie losów Danuśki, Jagienki
i Zbyszka)

  • przedstawia w kilku zdaniach bohaterów tworzących wątek miłosny

  • opowiada wydarzenia z życia bohaterów

  • buduje dialog (monolog) dotyczący części wątku miłosnego (np. miłość od pierwszego wejrzenia, zagrożenia, pokonywanie przeszkód, tragiczne zakończenie)

  • odpowiada na pytanie zawarte
    w temacie

  • omawia konstrukcję wątku miłości Zbyszka do Danusi

  • charakteryzuje miłość
    (i jej przejawy) łączącą Zbyszka i Danuśkę

  • porównuje konstrukcję wątku miłosnego Danuśki
    i Zbyszka z wątkiem miłości Zbyszka i Jagienki

2

Tragizm losów Juranda ze Spychowa, jednego
z bohaterów powieści H. Sienkiewicza

  • wyodrębnia ważniejsze wątki tworzące akcję powieści

  • wymienia nieszczęścia spadające na Juranda

  • wskazuje zalety i wady charakteru bohatera

  • uzasadnia, na czym polega klęska
    i zwycięstwo w życiu Juranda

  • rozumie znaczenie słowa „tragizm”, poprawnie się nim posługuje; tworzy wyrazy pokrewne

  • ocenia postawę bohatera

  • wyjaśnia motywy jego postępowania

  • określa przeżycia i stany emocjonalne bohatera

  • tworzy scenariusz teatralny, radiowy (na podstawie wybranego fragm. powieści)

1.

Która panna dla rycerza? - zbieramy słownictwo do charakterystyki Danusi
i Jagienki

  • zna różne sposoby charakteryzowania (bezpośrednie i pośrednie)

  • sporządza plan dekompozycyjny do charakterystyki postaci

  • przedstawia bohaterki, wskazuje ich cechy charakteru, odpowiednio je motywując

  • określa sposób charakterystyki bohaterek, podając odpowiednie przykłady

  • w celu argumentacji swego stanowiska posługuje się odpowiednimi cytatami
    z tekstu

  • rozwija własną ocenę bohaterek i motywy ich działania

1.

Z tamtych lat ślady nie tylko w języku

  • podaje przykłady obyczajów rycerskich; opowiada o wybranym

  • zbiera informacje na temat strojów kobiecych, sposobów odżywiania

  • parafrazuje staropolskie zwroty frazeologiczne, np. rzucić rękawice, kruszyć kopie, z podniesioną przyłbicą

KWIECIEŃ

2.

Bitwa pod Grunwaldem - w literaturze, malarstwie i filmie

  • wskazuje źródła, w których znajduje się opis bitwy pod Grunwaldem

  • rozumie pojęcie „adaptacja”

  • wskazuje różnicę między dziełem literackim a jego adaptacją

  • wskazuje środki językowe budujące nastrój patosu, podniosłości (np. wprowadzenie tekstu „Bogurodzicy”

  • wypowiada się swobodnie o obrazie Matejki

  • opisuje obraz

  • porównuje realizację tego samego tematu
    w literaturze, malarstwie filmie

  • rozumie znaczenie słowa „paralelizm”

1.

„Krzyżacy” to powieść historyczna

  • zna główne wyznaczniki rodzajów literackich (ze szczególnym uwzględnieniem epiki)

  • zna najważniejsze gatunki epickie

  • podaje odmiany powieści

  • orientuje się w biografii pisarza

  • zna wyznaczniki powieści historycznej

  • wyjaśnia różnicę między fabułą a akcją

  • omawia fabułę, akcję, wątki, epizody powieści

1.

Ten się tylko dziś uśmiecha, kto wie, gdzie „h” a gdzie „ch”

  • poprawnie zapisuje wyrazy, np.: honor, hańba, hrabia, hełm, Hiszpania, chluba, Cherubin, chwała

  • porządkuje wyrazy w porządku alfabetycznym

  • buduje zdania bogate w informacje
    z zastosowaniem ćwiczonych wyrazów

  • układa krzyżówkę literacką
    z zastosowaniem trudniejszych wyrazów
    z „h” i „ch”

  • układa twórcze opowiadanie
    z wykorzystaniem omawianych wyrazów

2.

„Bo tak ano chłopski naród się weseli
w przygodny czas” (na podst. fragm. „Chłopów”
W. S. Reymonta
pt. „Wesele Boryny”)

  • orientuje się w biografii pisarza

  • określa temat, czas i miejsce akcji we fragm. „Chłopów”

  • wskazuje bohaterów (zbiorowego
    i indywidualnych)

  • przedstawia w punktach wiejskie zwyczaje weselne

  • wyszukuje wyrażeń i zwrotów wskazujących na stylizację gwarową

  • porównuje obyczaje weselne przedstawione w „Chłopach” ze współczesną obrzędowością weselną

  • charakteryzuje język utworu literackiego

  • charakteryzuje typ narratora

  • wykazuje urodę świata przedstawionego w powieści Reymonta

  • dostrzega fakt zanikania tradycji wiejskiej, wyjaśnia przyczyny tego zjawiska

  • uzasadnia słuszność stwierdzenia, że Reymontowski opis wesela Boryny „to rozedrgany
    i rozśpiewany obraz utkany ze światła
    i barw”

1.

Ćwiczymy się
w streszczeniu wypowiedzi

  • odróżnia sprawy ważne od drugorzędnych

  • wypisuje w punktach uwagi dot. tej formy wypowiedzi

  • sporządza plan dekompozycyjny streszczenia

  • próbuje ustnie streścić fragm. utworu

  • pisze streszczenie (hierarchizuje wiadomości, selekcjonuje, opuszcza szczegóły, uogólnia)

podr. język.
s. 100; W. Reymont: „Chłopi”, fragm. „Wesele Boryny”

2

Groteskowe wesele
w Atomicach - na podstawie opowiadania Sławomira Mrożka

  • prezentuje karykatury znanych rysowników; omawia sposób przekazywania wybranej cechy postaci, wyjaśnia, na czym polega humor karykatur (wyolbrzymienie, negatywne przejaskrawienie)

  • rysuje karykaturę uczonego lub wynalazcy

  • wyodrębnia postaci i wydarzenia występujące w opowiadaniu Mrożka

  • tworzy wyrażenia i zwroty z wyrazem „wesele”

  • korzysta ze słownika terminów literackich; wyjaśnia pojęcie groteski

  • tworzy wyrażenia i zwroty z wyrazem „ironia”; układa zdania z wybranymi związkami frazeologicznymi

  • omawia sposób przedstawienia bohaterów (rysowanie jedną kreską, zestawienie sprzecznych elementów)

  • wyjaśnia, na czym polega absurdalność, groteskowość świata przedstawionego
    w utworze

  • porównuje obrzędy weselne ukazane we fragm. „Chłopów”
    z obyczajami wsi Atomice i wyciąga wnioski

2

Praca klasowa

Propozycje tematów prac pisemnych

  1. „Chcę, żeby żyli w ludzkiej pamięci” - charakterystyka wybranego bohatera „Krzyżaków”.

  2. Jesteś Zbyszkiem lub Jagienką. Opowiedz jedną ze swych przygód.

  3. Jesteś żoną (bratem) rycerza, który uczestniczył w bitwie pod Grunwaldem. Słuchasz jego opowieści.

  1. Tragiczne przeżycia Juranda ze Spychowa - opowiadanie z elementami opisu przeżyć wewnętrznych.

  2. Byłem gościem na weselu Boryny - opowiadanie
    z elementami opisu.

2.

Związki frazeologiczne w naszym języku

  • wie, co to jest frazeologizm

  • odczytuje frazeologizmy ukryte pod rysunkami

  • podkreśla frazeologizmy w tekście, wyjaśnia ich znaczenie

  • korzysta ze słownika frazeologicznego

  • dostrzega nieprawidłowości w użyciu związków frazeologicznych

  • porządkuje różne części frazeologizmów (łatwe przykłady), zapisuje poprawne związki; układa
    z nimi zdania

  • przekształca tekst, zastępując frazeologizmy omówieniami

  • opisuje swoje przeżycia wewnętrzne
    z zastosowaniem odpowiednich związków

podr. język.

s. 140-145

2.

Słowotwórstwo jako nauka o budowie
i tworzeniu wyrazów

  • rozróżnia wyrazy podzielne
    i niepodzielne słowotwórczo

  • tworzy wyrazy pochodne

  • przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu (na prostych przykładach)

  • tworzy rodzinę wyrazów za pomocą formantów

  • ustala, czym zajmuje się słowotwórstwo

  • wyjaśnia znaczenie wyrazu na podstawie analizy słowotwórczej

  • przeprowadza analizę słowotwórczą wyrazu (trudniejsze przykłady, np. wyraz pochodny utworzony przez odrzucenie końcowej części wyrazu podstawowego - wykop

MAJ

1.

Od chłopaka po chłopczysko - czyli formant może wszystko

  • tworzy wyrazy pochodne przez dodanie przedrostków i przyrostków

  • zna podstawowe funkcje formantów (tworzenie czasowników dokonanych, tworzenie stopnia wyższego
    i najwyższego przymiotników
    i przysłówków)

  • tworzy za pomocą odpowiednich formantów wyrazy nacechowane dodatnio i ujemnie (zgrubienia
    i zdrobnienia)

  • pisze krótki tekst
    z wyrazami nacechowanymi emocjonalnie

2.

Jakim człowiekiem był Czerwiakow - bohater opowiadania Czechowa?

  • orientuje się w biografii pisarza

  • dzieli się swoimi refleksjami na temat przeczytanego tekstu

  • wskazuje elementy świata przedstawionego

  • korzysta ze słownika, wyjaśnia niezrozumiałe wyrazy („eminencja”, „ekscelencja”, „ugrzeczniony”)
    i stosuje je w zdaniach

  • układa plan odtwórczy

  • podkreśla w tekście nazwy uczuć Czerwiakowa

  • podaje cechy charakteru głównego bohatera

  • streszcza utwór

  • określa reakcje dyrektora na kolejne przeprosiny Czerwiakowa

  • wyjaśnia, na czym polega komizm sytuacyjny
    w utworze

  • udowadnia, że opowiadanie jest groteską

A. Czechow: „Śmierć urzędnika”

2.

Mistrz Jan się nie pomylił, obyśmy zdrowi byli

  • wypowiada się na temat najważniejszych wartości życiowych

  • tworzy wyrażenia i zwroty z wyrazem „zdrowie”

  • bierze udział w scence (przedstawia kogoś, kto utracił zdrowie)

  • orientuje się w biografii pisarza i epoce, w której on tworzył

  • wskazuje adresata utworu; posługuje się pojęciem „apostrofa”

  • określa główną myśl utworu

  • rozpoznaje fraszkę wśród innych gatunków literackich

  • podaje receptę na zdrowie w swoim wieku

  • podaje przysłowia
    i aforyzmy o zdrowiu

  • wskazuje i nazywa występujące środki artystyczne (personifikacja)

  • określa budowę utworu (teza, argumentacja, prośba podmiotu lirycznego)

  • określa rolę apostrofy (podkreśla wartość zdrowia, wpływa na emocjonalność wypowiedzi)

  • bierze udział w dyskusji na temat sytuacji ludzi starych i chorych

  • układa dialog: „pacjent” - „lekarz” (ustalenie najczęstszych chorób
    XX w i przyczyn ich powstawania

J. Kochanowski: „Na zdrowie”

1.

To, co jest nam bliskie- na przykładzie fraszki
J. Kochanowskiego
„Na lipę”

  • buduje wypowiedź w formie monologu (prezentacja siebie)

  • wskazuje nadawcę i odbiorcę utworu

  • określa formę wypowiedzi

  • wymienia korzyści, jakie daje lipa

  • wyszukuje epitety i metaforę

  • opanowuje pamięciowo tekst, dbając
    o właściwą intonację

  • określa różnicę między monologiem lipy
    a monologami uczniów (użycie apostrofy, oddziaływanie na zmysły, bogactwo środków artystycznych, wypowiedź wierszowana)

  • wyjaśnia rolę środków artystycznych

  • objaśnia sens metafory

  • określa rolę motywu natury we fraszce

1.

Posłuchajmy, jak bije olbrzymie, zielone serce przyrody

  • czyta samodzielnie fragmenty Kroniki

  • określa tematykę utworu

  • wskazuje elementy świata przyrody (istoty żyjące, rośliny)

  • ujawnia obecność podmiotu lirycznego (popłyniemy, pokłonimy się)

  • wskazuje i nazywa środki artystyczne (epitety, metafory, porównania)

  • rysuje ilustrację do „Kroniki olsztyńskiej”

  • określa rolę motta
    w utworze

  • określa stosunek podmiotu lirycznego do przyrody; wypowiedź popiera odpowiednimi cytatami

  • wyjaśnia sens metafor

K.I. Gałczyński: „Kronika olsztyńska”

1.

Śladami Mistrza Konstantego

  • wskazuje adresata i nadawcę utworu

  • określa cechy podmiotu lirycznego

  • wskazuje środki poetyckie występujące w wierszu

  • dostrzega wpływ poezji Gałczyńskiego na sposób życia podmiotu lirycznego (ciekawość świata)

  • wyszukuje metafory
    i objaśnia ich sens

E. Nowsielska: „Lekcje
w ogrodach” (tekstu nie ma
w podręczniku)

1.

Pamiętajmy o ogrodach

  • dostrzega symboliczne znaczenie ogrodu

  • nazywa uczucia podmiotu lirycznego

  • wypowiada się na temat ogrodu swoich marzeń

  • opisuje zmyślony ogród z punktu widzenia różnych osób (np. ogrodnik, zazdrosna sąsiadka)

  • wypowiada się rzeczowo na temat cywilizacji
    XX w.

  • wyjaśnia symboliczne znaczenie ogrodu

  • dostrzega przestrogę podmiotu lirycznego

  • formułuje myśl przewodnią wiersza

  • określa typ liryki (pośrednia)

Jonasz Kofta

„Pamiętajcie
o ogrodach”

1

Zapiski turysty - nasze wycieczkowe szlaki

  • układa wypowiedź oceniającą klasową wycieczkę

  • poprawnie zapisuje nazwy własne (np. Jaskinia Niedźwiedzia, Kotlina Kłodzka) i pospolite

  • układa notatkę w formie luźnych zapisków z zakończonej wycieczki (ciekawe miejsca, wydarzenia, interesujący ludzie)

  • dostrzega i wyjaśnia różnicę między luźnymi zapiskami
    a pamiętnikiem

  • opisuje miejsce, które najbardziej się spodobało

1

Dziękczynna dedykacja - wiersz poświęcony matce

  • wypowiada się na temat swojej mamy (cechy charakteru, zainteresowania)

  • korzysta ze słownika języka polskiego, wyjaśnia znaczenie słowa: „dedykacja:

  • wskazuje środki artystyczne w wierszu

  • opowiada o jednym dniu z życia swojej mamy

  • nazywa środki artystyczne (metafory) i objaśnia ich sens

  • opowiada o jednym dniu
    z życia „wierszowej” mamy

  • nazywa uczucia wyrażone przez podmiot liryczny

  • szuka przysłów, aforyzmów dotyczących matki, miłości macierzyńskiej

A. Ziemianin:

*** [budzi się cicho]

3.

Prawdy o człowieku zawarte w krótkich bajkach I. Krasickiego

  • orientuje się w biografii biskupa - poety

  • ustala bohaterów bajek i zasadę kompozycji (kontrast)

  • przedstawia sytuację (wspólnie
    z kolegą), w której znalazły się zwierzęta

  • nazywa i uzasadnia cechy ludzkie przypisane zwierzętom

  • wymienia cechy gatunkowe bajki

  • posługuje się terminem „alegoria”, „morał”

  • wyjaśnia różnicę między alegorią a symbolem

  • dobiera znane przysłowia jako ilustrację morału

  • rzeczowo wypowiada się na temat aktualności bajek

  • wymienia nazwiska dawnych i współczesnych autorów bajek

2

Praca klasowa - test
z zagadnień gramatycznych, językowych i literackich

CZERWIEC

1.

Czym jest przyjaźń?

  • podaje własną definicję słowa „przyjaźń”

  • orientuje się w biografii Arystotelesa

  • szuka w tekście Arystotelesa odpowiedzi na pytanie: Czym jest przyjaźń?

  • tworzy wyrażenia i zwroty ze słowem „przyjaźń”

  • wypisuje z tekstu zdania będące aforyzmami, złotymi myślami

  • wymienia najważniejsze cechy przyjaciela

  • układa opowiadanie pt. To była prawdziwa przyjaźń

  • buduje spójną wypowiedź na temat roli przyjaźni w życiu człowieka

  • omawia zalety przyjaźni (na podst. tekstu Arystotelesa)

  • podaje przykłady utworów o przyjaźni

  • wyszukuje z różnych źródeł aforyzmów
    o przyjaźni

  • projektuje plakat, którego tematem jest przyjaźń

Arystoteles: „Przyjaźń”; Kahil Gibran

2.

Piszemy listy do przyjaciół

  • w liście kolegi wskazuje wszystkie wyróżniki tej formy wypowiedzi

  • pisze list, zachowując jego trójdzielną kompozycję

  • poprawnie zapisuje zwroty grzecznościowe

  • wplata w tok wypowiedzi zdania
    i zwroty pojawiające się w rozmowie

  • odróżnia list prywatny od listu otwartego

  • rozumie znaczenie słowa „orędzie”

  • wyjaśnia cele listu

  • wymienia rodzaje listu, (np. list otwarty, gończy, polecający, żelazny), podaje ich znaczenie

  • pisze list otwarty do gazety młodzieżowej

pod. język.

s. 94-95

1.

Przegląd prasy krajowej

  • czyta czasopisma przeznaczone dla młodzieży i prasę codzienną

  • buduje kilkuzdaniową wypowiedź oceniającą na temat ulubionego czasopisma

  • dokonuje podziału prasy (codzienna
    i periodyczna)

  • podaje przykłady dzienników
    i czasopism

  • poprawnie zapisuje tytuły gazet

  • układa i zapisuje tytuły nagłówków (pamięta o ich atrakcyjności)

  • streszcza wybrany artykuł prasowy

  • podaje przykłady czasopism centralnych
    i regionalnych

  • prezentuje budowę czasopisma

  • ocenia wiarygodność czasopism

  • redaguje tekst do szkolnej gazetki

podr. język.
s. 28

2.

Poznajemy tworzywo współczesnej reklamy

  • wyjaśnia, czemu służy reklama

  • wyróżnia trzy typy reklam (radiową, telewizyjną, prasową)

  • dostrzega różne techniki perswazji, stosowane w tej kategorii tekstów

  • redaguje teksty reklamowe o funkcji informatywnej

  • redaguje tekst reklamacji wadliwego towaru (zwroty do producenta, argumentacja)

  • wskazuje środki językowe i znaki pozawerbalne, charakterystyczne dla poszczególnych reklam

  • redaguje teksty reklamowe ze zwróceniem uwagi na etyczny wymiar składanych obietnic

2

Czym zajmuje się fonetyka?

  • rozumie różnice między głoską a literą

  • rozróżnia spółgłoski twarde i miękkie, dźwięczne i bezdźwięczne, ustne
    i nosowe

  • wyodrębnia głoski w wyrazie i określa cechy każdej z nich

  • dostrzega różnice między wymową
    a pisownią

  • określa różne funkcje głoski „i”

  • wyjaśnia różnice między wymową a pisownią

1.

Sylaba i kilka uwag
o dzieleniu wyrazów

  • dzieli wyraz na sylaby, głoski i litery

  • rozróżnia sylaby otwarte i zamknięte

  • zna zasadę akcentowania wyrazów

  • rozróżnia „i”, „u” zgłoskotwórcze od niezgłoskotwórczego

  • poprawnie przenosi wyrazy zakończone sylabą zamkniętą

  • właściwie wyróżnia akcent wyrazowy
    i zdaniowy

2

To cię nie minie na egzaminie - lekcja powtórzeniowa

1

16



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
CZYT ZE ZROZUMIENIEM zima kl 3, WCZESNOSZKOLNA, Edukacja polonistyczna, e.polonist
CZYTANIE ZE ZROZUMIENIEM diagnoza kl VI
Czytanie ze zrozumieniem 14 kl 1
kl 2 czytanie ze zrozumieniem maj
kl 2 czytanie ze zrozumieniem marzec
Test na czytanie ze zrozumieniem - kl.I, CWICZENIA W CZYTANIU
kl 2 czytanie ze zrozumieniem cz 1
Zrozumiałem, nauczanie zintegrowane, Konspekty kl. 2
czytanie ze zrozumieniem testy, JĘZYK POLSKI, kl. IV, czytanie ze zrozumieniem
Czytanie sylabami i ze zrozumieniem- kl.I, Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna, ED.POLONISTYCZN

więcej podobnych podstron