Wydział Budowy Maszyn

Studia dzienne inżynierskie

Rok II semestr IV

Czwartek 11⁰⁰-12⁰⁰

Sprawozdanie z laboratorium odlewnictwa.

Ćwiczenie 4.

I. Cel ćwiczenia.

Celem ćwiczenia było zapoznanie się z ręcznym wykonywaniem form i rdzeni.

II. Metodyka.

Ręczne formowanie jest pracochłonne i mało wydajne. Dlatego jest stosowane w odlewniach małych o produkcji jednostkowej i małoseryjnej i w odlewniach dużych, w których wykonuje się odlewy duże w małych seriach. Odlewy drobne i średniej wielkości sporządza się w formach wilgotnych, a odlewy duże i ciężkie w formach suszonych. Formy małe i średnie wykonuje się głównie w skrzynkach formierskich. Najczęściej sporządza się formy w dwóch skrzynkach, rzadziej w jednej lub trzech.

Wykonywanie rdzeni jest pracochłonne i nieekonomiczne wiec stosuje się je wyłącznie w produkcji jednostkowej lub małoseryjnej. W zależności od kształtu i wielkości rdzenie wykonujemy w rdzennicach lub za pomocą toczaka i wzornika.

Opis formowania ręcznego w dwóch skrzynkach (rys. 1).

Pracę rozpoczęto od przygotowania miejsca pracy, narzędzi i materiałów. Następnie rozmieszczono model (rys. 2) w skrzynce. Model pokryto pudrem formierskim, a następnie nasiano na niego masę przymodelową. Ręcznie „obciskano” masę na grubość 20-50mm. Pozostałą część formy wypełniono masą formierską wypełniającą i zagęszczono przez ubijanie. Po zagęszczeniu zgarnięto nadmiar masy i nakłuto formę w celu wykonania kanałów odpowietrzających. Następnie skrzynkę dolną obrócono o 180° i posypano pudrem formierskim. Skrzynkę górną wykonano tak samo jak dolną, dodając układ wlewowy. Następnie rozdzielono skrzynki, wyjęto model z formy i dokonano niewielkich napraw. Ustawiono rdzenie i złożono formę.

Wykonanie rdzenia (rys. 3) w rdzennicy skrzynkowej (rys. 4).

• oczyszczono rdzennicę (pędzlem) i posypano pudrem,

• złożono rdzennicę i ściśnięto klamrą stolarską,

• przygotowano masę rdzeniową złożoną z piasku kwarcowego i szkła wodnego,

• zagęszczono masę w złożonej rdzennicy,

• założono pręt stalowy wzmacniający,

• wykonano kanał odpowietrzający,

• zagęszczono i wygładzono masę w otworach,

• przepuszczono przez rdzennicę pod ciśnieniem CO₂,

• zdjęto górną połówkę rdzennicy,

• utwardzony rdzeń założono do formy.

III. Wnioski.

Formowanie ręczne jest operacją pracochłonną i stosunkowo mało dokładną. Największe wady procesu powstają w czasie obijania i wyciąga modelu z formy. Niewielkie drgania lub nierównomierne wysuwanie modelu z formy powoduje zrywanie brzegów masy formierskiej. Szczególną uwagę należy zwrócić na wygładzenie ścian formy, oczyszczenie jej z osypanych ziaren piasku. Proces CO₂ stosowany do wytwarzania rdzeni jest pod względem przygotowania łatwy, szybki i daje bardzo dobre wyniki. Formowanie ręczne wymaga wprawy i umiejętności plastycznych.

---