46.Stosowanie zabiegów z zakresu termoterapii w leczeniu zmian zwyrodnieniowych stawów.

Sauna , zabiegi zimne miejscowe, kąpiel kinezyterapeutyczna, kąpiel wirowa, promieniowanie nadfioletowe, laser s145, diatermia mikrofalowa s 326, , pole magnetyczne małej częstotliwości s 338, ultradźwięki s 363

47.Terapeutyczne skutki absorpcji fali ultradźwiękowej w leczeniu dyskopatii. (jeśli znajdę konkrety no temat wpływu ultradźwięków na dyskopatię to dokończę)

Podstawę leczniczego działania energii ultradźwiękowej stanowią następujące czynniki:

- wzmożenie przepuszczalności błon komórkowych

- usprawnianie oddychania tkankowego i ppbudzenie przemiany materii komórek

- zmiany w strukturze koloidów tkankowych i ich uwodnienie

- zmiany w układach jonowych tkanek

- zmiana odczynu tkanek w kieruku zasadowym

Wymienione czynniki powodują wiele skutków biologicznych, które odgrywają ważna rolę w odziaływaniu leczniczym ultradźwięków.

Nalezy do nich zaliczyć:

- działanie przeciwbólowe

- zmniejszenie napięcia mięśni

- powstawanie związkow aktywnych biologicznie

- wpływ na enzymy ustrojowe

- rozszerzenie naczyń krwionośnych

- stabilizacja układu współczulnego

- hamowanie procesów zapalnych

- przyspieszenie wchłaniania tkankowego

- uwalnianie substancji histaminopodobnych w ilościach aktywnych biologicznie

Podstawę leczniczego dawkowania ultradźwięków stanowi natężenie dźwięku, tzn ilość energi która jest emitowana przez jednostkę powierzchni przetwornika.

Wyróżniamy następujące dawki:

- słabe: od 0,05 do 0,5 W/cm²

- średnie: od 0,5 do 1,5 W/cm²

- mocne: od 1,5 do 2,0 W/cm²

Prawo Arndta- Schultza: słabe bodźce pobudzają, silne hamują, a najsilniejsze niszczą tkankę.

Czas nadźwiękawiania okolicy przykręgosłupowej i splotów nerwowych nie powiniem przekraczać 2 min w czasie jednego zabiegu.

49. Zastosowanie promieniowania optycznego w leczeniu fizykalnym trudno gojących się ran.

Pierwszy laser skonstruował Maiman w 1960r w Pracowni Badań Lotniczych w Malibu(USA). Za pioniera laseroterapii uważa się dr Mestera z Węgier, który jako pierwszy kilka lat później wykorzystal promieniowanie laserowe małej mocy w celu przyspieszenia gojenia się ran u zwierząt doświadczalnych.

Powstawanie światła laserowego

Liczne poziomy energetyczne w aromach i cząsteczkach pozwalają na nieskończenie wiele przejść elektronów. Elektron, przeskakując z jednego poziomu na inny, wypromieniowuje lub pochłania kwant energii, w zależności od tego czy jest to przejście na orbitę położoną bliżej czy dalej od jądra niż orbita wyjściowa. Przeskok elektronu z orbity położonej bliżej jądra na orbitę dalszą możliwy jest po dostarczeniu do atomu energii (zjawisko absorpcji). Powstaje tzw atom wzbudzony (atom z nadmiarem energii). Elektrony dążą w nim w sposób spontaniczny do powrotu na swoje stałe miejsce. Przejście z wyższego poziomu na niższy (z orbity położonej dalej od jądra na bliższą) przebiega z utratą energii, która jest oddawana na zewnątrz w postaci kwantu promieniowania (zjawisko emisji spontanicznej). Długość fali emitowanego promieniowania jest odwrotnie proporcjonalna do różnicy energii poziomów, pomiędzy którymi odbyło się przejście elektronu, im mniejsza jest różnica energii (poziomy energetyczne blisko siebie), tym dłuższa jest fala. W ten sposób powstaje światło białe, które jest wiązką fotonów o różnych energiach (różnych długościach fal), pochodzącą z przejść wielu fotonów na różnych poziomach energetycznych. Jest generowane we wszystkich kierunkach. Natomiast gdyby wzbudzony wcześniej układ atomowy oświetlono fotomem o energii odpowiadającej pożądanemu przejściu energetycznemu, wymusiłoby to emisję ukierunkowanych fotonów o tej samej energii (monoenergetycznych) i identycznych fazach. Ponieważ jeden foton wymuszający powoduje emisję wielu fotonów, zachodzi tu także proces wzmacniania światła. Stąd nazwa ,,laser”, która jest akronimem angielskiego wyrażenia ,,light amplification by stimulated emission of radiation” (wzmocnienie światła przez wymuszoną emisję promieniowania).

Budowa lasera

Każdy laserskłada się z:

- osrodka laserowego, którym moze byc gaz, ciecz, cało stałe lub półprzewodnik

- układu pompującego, czyli źródła energii wzbudzenia, które może być termiczne, elektryczne, radioaktywne lub chemiczne

- komory rezonatora optycznego w którym dwa równoległe zwierciadła, nieprzepuszczalne i półprzepuszczalne, odpowiadają za kierunkowość emisji promieniowania

Ośrodek laserowy znajduje się w komorze rezonatora optycznego, pomiędzy dwoma równoległymi zwirciadłami, z których jedno odbija promieniowanie w 100%, a drugie w 99%.

Działanie laresa przebiega w 3 etapach:

1. wzbudzenie atomów ośrodka laserowego pod wpływem dostarczonej energii. Większość atomów ośrodka laserowego znajduje się w stanie o najniższej wartości enargii. Warunkiem wystąpienia akcji laserowej jest przewaga atomów wzbudzonych enargetycznie, co oznacza, że nalezy dostarczyć układowi atomowemu energii. Jest to tzw pompowanie ośrodka, którego najczęściej dokonuje się za pomocą enargii światlnej lub elektrycznej. W ten sposób zostaje wytworzony stan inwersji obsadzeń tzn atomy zostają przeniesione na wyższy poziom energetyczny. Wzbudzony atom emituje przypadkowo określony foton.

2. Stymulowanie emisji dalszych fotonów. Emitowany foton wymusza emisję takich samych fotonów z kolejnych wzbudzonych atomów ośrodka. Proces ten przebiega w kierunku prostopadłym do zwierciadła i po odbiciu od niego stale narasta. Coraz więcej atomów emituje fotony, a więc liczba spójnych fotonów rośnie.

3. emisja promieniowania laserowego. Następuje, kiedy wiązka drgających w jednym kierunku promieni jest wystarczająco intensywna, żeby doszło do uwolnienia tej energii przez półprzepuszczalne zwierciadło.

W biostymulacji wykorzystywane są najczęściej lasery helowo- neonowe (He-Ne) generujące promieniowanie w sposób ciągły, o długości fali 632,8 nm, barwy czerwonej. Ośrodek czynny stanowi mieszanina gazów neonu i helu. Pompowanie ośrodka zachodzi za pomocą wyładowania elektrycznego.

Lasery półprzewodnikowe w których materiałem czynnym jest najczęściej złącze półprzewodnikowe arsenku galu. Pobudzenie następuje przez przepływ prądu przez złącze półprzewodnikowe. Lasery te generują promieniowanie w sposób ciągły lub impulsowy, o długości fali od 630nm (barwa czerwona) do 980nm (bliska podczerwień)

Mechanizmy działania promieniowania laserowego małej mocy na organizmy żywe.

Na skutek absorpcji kwantów enargii promieniowania laserowego przez określone związki aktywne biologiczne lub organelle komórkowe dochodzi do zmiany metabolizmu komórki. Stwierdzono, że promieniowanie lasera m.in. zwiększa uwalnianie cAMP, wzrasta synteza ATP, zwiększa się ilość DNA i RNA, nasila się wytwarzanie białek, zwieksza się przepuszczalność błon dla jonów wapnia, zwiększa się synteza kolagenu i wpływ na procesy enzymatyczne.

Promieniowanie laserowe wywołuje efekt przeciwbólowy, przeciwzapalny, przeciwobrzękowy, powoduje wzrost mikrokrążenia, działa angiogenetycznie, wpływa na procesy immunologiczne, hormonalne, ułatwia regenerację nerwów, przyspiesza zrost kostny i pobudza do syntezy miocyty.

Leczenie biostymulacja laserową trudno gojących sie ran oraz owrzodzeń(w tym również odleżyn)stosujemy promieniowanie lasera He-Ne 633nm lub laserów półprzewodnikowych 635-680nm

Zabiegi laseroterapii niskoenargetycznej wykonywane są za pomocą swóch technik:

- techniki bezkontaktowej: stosowanej w chorobach , w których nie jest wskazany kontakt sondy zaiegowej ze zmianą chorobową np: w owrzodzeniach podudzi, półpaścu i w ropnych ranach. Technika ta może być stosowana punktowo lub na określoną powierzchnię. W naświetlaniu powierzchownym wykorzystuje się pojedyńczą wiązkę światła rozogniskowaną na wybrane pole albo wiele punktowych wiązek w tzw sondzie prysznicowej. Stosuje się też tzw przeniatanie(skanowanie) wiązką światła.

- techniki kontaktowej: wymagającej użycia specjalnej sondy ręcznej, która powinna być każdorazowo sterylizowana oraz odtłuszczenie skóry. Stosowana jest najczęściej punktowo. W celu zwiększenia głębokości penetracji promieniowania w tkance stosuje się technikę z uciskiem. Natomiast technika z uciskiem pulsujacym tzw dziobanie powoduje dodatkowy masaż naświetlanego miejsca co wykorzystywane jest w schorzeniach przebiegających z obrzękiem. ,,Przemiatanie” techniką kontaktową jest rzadko stosowane.

W praktyce bardzo często łączy się obydwie techniki, zaczynając od bezkontaktowego ,,przemiatania” wiązką promieniowania i dalej zabieg prowadzi się jedną z metod kontaktowych. W każdej technice należy przestrzegać, żeby wiązka promieniowania padała na tkanke pod kątem prostym.

50.Postępowanie fizykoterapeutyczne w leczeniu nawykowego zwichnięcia stawu

biodrowego.

Zwicznięcia st. biodrowego powstają w następstwie działania dużej siły urazowej. Najczęściej towarzyszą urazom sportowym i wypadkom komunikacyjnym. Przeważnie są to zwichnięcia biodrowe, a następnie kulszowe. Nastawianie należy wykonywać możliwie szybko, ponieważ istnieje niebezpieczeństwo martwicy głowy kości udowej z powodu uszkodzenia naczyń krwionośnych.

Wyróżniamy zwichnięcia st. biodrowego:

- tylno- górne (biodrowe)

- tylno- dolne (kulszowe)

Przy zwichnieciach tylnych k.d. znajduje się w rotacji wewnętrznej i lekkim zgięciu. Przy tych zwichnięciach należy ocenić stan nerwu kulszowego poprzez określenie zdolności do zginania st kolanowego oraz grzbietowego stopy.

- przednio- górne (łonowe)

- przednio- dolne (zasłonowe)

Przy zwichnięciach przednich k.d. znajduje się w rotacji zewnętrznej i zgięciu. Należy ocenić stan nerwu udowego (poprzez określenie czynności mm czworogłowego uda i biodrowo-lędźwiowego oraz czucia na przedniej i przyśrodkowej powierzchni uda).

Uwaga!

We wszystkich przypadkach przed i po nastawieniu zwichnięcia należy zbadać tętno na tętnicy grzbietowej stopy, piszczelowej tylnej i podkolanowej. Konieczne jest zdjęcie rtg a-p, skośne.

Leczenie nieoperacyjne

Polega na nastawieniu zwichnięcia w głębokim znieczuleniu i zwiotczeniu chorego.

Przy zwichnięciu tylnym chorego układa się na podłodze lub niskiej kozetce. Złożone prześcieradło zakłada się za podudzie zgięte w st kolanowym i szyję operatora, trzymającego w pochyleniu goleń między własnymi udami. Osoby asystujące stabilizują talerze kości biodrowych. Następnie wykonuje się długotrwały wyciąg w osi uda oraz ruchy obrotowe goleni, które pozwalają na uwolnienie głowy kości udowej z mięśni.

Nastawienie zwichnięcia przedniego jest podobne, gdyż po ustawieniu kończyny w pozycji pośredniej ulega ono zamianie na tylne.

Po nastawieniu stosuje się wyciąg bezpośredni za nadkłykcie k udowej z obciążeniem 1/7 masy ciała, przez 2-3 tygodnie, a następnie wyciąg pośredni przez kolejne 3-4 tygodnie. Ruchy w st biodrowym można rozpocząć po 2-4 dniach od nastawienia i dalej prowadzić leczenie czynnościowe. Przy braku takiej możliwości zakłada się opatrunek gipsowy, udowy na 10-12 tygodni. Odciążenie stawu stosuje się przez 3-6 miesięcy. Następnie przeprowadza się okresowe kontrole kliniczne przez kilka lat, ze względu na możliwość powstania zesztywnienia lub zmian zwyrodnieniowych st biodrowego.

Leczenie fizykalne:

1. Krioterapia miejscowa

2. Prąd diadynamiczny:

-W celu uzyskania działania przeciwbólowego DF, CP, LP

-do elektrostymulacji mięśni pozostających w stanie zaniku z niedoczynności (długotrwały

opatrunek gipsowy) najbardziej odpowiednie są prądy złożone z serii impulsów:RS i MM

3. Prąd interferencyjny(Nemeca) 50-100Hz wywołuje efekt przeciwbólowy i usprawnia procesy odżywcze tkanek; 90-100Hz powoduje efekt przeciwbólowy oraz zmniejsza napięcie współczulnego układu nerwowego

4. Pole magnetyczne: (ch zwyrodnieniowa dużych stawów) natężenie stopniowo 4-10mT, częstotliwość 10-50Hz, czas zabiegu 15-30min. NIE MOGĘ ZNALEŹĆ PARAMETRÓW DOTYCZĄCYCH ZWICHNIĘĆ

---