Międzynarodowe stosunki polityczne
Wykład I
16.09.06
Dyplomacja polsko-rosyjska ma na celu znalezienie rozwiązań które zadowolą obie strony.
Różnice między polską a Rosją:
Słowiańska część jest odrębna i potrafi znaleźć wspólny język między sobą
Jesteśmy tylko częściom całości mieszkającej wokoło a ……………….
……………..
Religia - rzymsko bizantyjsko katolicka
Współpraca między dwoma państwami :
- sprawy bezpieczeństwa
-
-
Rezultaty badań jak w Rosji tak i w Polsce
Ćwiczenia 13.10.06
Relacje między państwami a ich rządami
Międzynarodowe stosunki polityczne kojarzone są jako stosunki polityczne, dyplomatyczne, ministerstwo spraw zagranicznych.
Określa się kierunki polityki jako strategiczne najważniejsze w danym roku kalendarzowym „ekipo ze ministra spraw zagranicznych „ raz do roku , określa cele rządu i sposób ich osiągnięcia.
Suma polityki zagranicznych stanowi całą współpracę między państwami, rządami czy prezydentami.
Prowadzi się dialog przy kurtynie otwartej czyli jawne lub tajne spotkania o których ……. Trzeba prosić pośredników.
3 października 1990 zjednoczenie Niemiec. Normalizują współpracę między polską a Niemcami dzięki kilku porozumieniom.
1999- wojna na Bałkanach
Stacjonujące wojska amerykańskie w Serbii
12 marca 1999- doprowadzono do przystąpienia polski do NATO
Przy cichym przyzwoleniu Anglii, Francji i Niemiec Rosja pragnie zachować pewną kontrolę nad państwami ościennymi.(np. na Ukrainie kurek z gazem)
Kryzysy nie rozwiązane w porę prowadza do rozłamu politycznego.
W stosunkach międzynarodowych oprócz państw występują aktorzy:
Organizacje rządowe i poza rządowe
Narady
Partie polityczne
Kościoły i różne religie
Osoby fizyczne
Wielkie autorytety w polityce
Na pierwszym miejscu stawiane są własne potrzeby danego kraju.
Wykład III
14.10.06
Literatura
Tematy wykładów
- istota płaszczyzny czynniki kształtujące współczesne stosunki polityczne
- determinanty stałe i zmienne stosunków międzynarodowych
- uczestnicy stosunków międzynarodowych i ich mechanizmy:
Pojęcie uczestnika
Kryteria ich podziału
Uczestnicy stali i zmienni
Państwowe i poza rządowe
- rola wielkich mocarstw w kształtowaniu w międzynarodowych stosunków
Pojęcie i atrybuty wielkiego mocarstwa
Mocarstwa sektorowe
- współpraca i ……………… super mocarstw po zimnej wojnie
- suwerenność i bezpieczeństwo państw w stosunkach międzynarodowych
Czynniki bezpieczeństwa państw, regionów, kontynentów
- działalność organizacji międzynarodowych OBWE/ ONZ
Nowy przewodniczący rady, organizacje o działalności regionalnej
- rozpad bloku wschodniego oraz zjednoczenie Niemiec oraz ich skutki dla nowego bloku
Przyczyny upadu
Jesień ludu 89 90 i transformacja polityczna szczególnie w Polsce
- zjednoczenie Niemiec i znaczenie tego dla europy i polski
- wzrost roli USA post komunistycznym świecie
- terroryzm, nacjonalizm i ………………….. we współczesnych stosunkach międzynarodowych
Źródło
Istota ………….
Terroryzm jego źródło i przesłanie
Problem globalny współczesnego świata
- miejsce i rola polski we współczesnym świecie
Rola polski na arenie międzynarodowej
Polityka polski po 89 roku
Istota płaszczyzny czynników kształtujących współczesne stosunki polityczne
Stosunki polityczne
Miejsce i rola stosunków politycznych
Stale i zmienne determinanty
Stosunki międzynarodowe na gruncie ujmuje się jako wielo płaszczyznowe i wielo aspektowe między ludzkimi a także jako naukę zajmująca się ich badaniom.
Stosunki polityczne są ważne dla przedstawiciel państw i możliwości rozmów z innymi państwami.
Wszystkie państwa są równe i suwerenne wobec siebie ( zasady suwerennej równości) są sobie równe.
Atrybuty państwa to władza, ludzie, granice tego państwa.
Stosunki międzynarodowe obejmują relacje ( stosunki) między narodami ale również innymi……………………………….. są to w pierwszym rzędzie państwa i organizacje rządowe i pozarządowe.
Geneza …………. Przełomu XV i XVI wieku kiedy zaczęły powstawać suwerenne państwa w tym czasie były wielkie mocarstwa.
Po rewolucji francuskiej zaczęto budować suwerenność wobec ludzi i innych narodów.
Naród jest suwerenem? ,a kontakty między ludzkie mają inne znaczenie niż rozmowy polityczne między przedstawicielami tych państw.
Współczesna grupa uczestników ……………. Jest liczniejsza niż grupa podmiotów prawa międzynarodowego.
Współczesne stosunki wykraczają poza przyjęte kanony stosunków politycznych. Mówi się o stosunkach politycznych, religijnych, ekonomicznych.
Stosunki międzynarodowe zachowują ciągłość choć swoim zasięgiem lub dynamiką zmieniają się i obejmują więcej niż kiedyś.
We współczesnych stosunkach międzynarodowych które mają wielo płaszczyznowy zasięg obserwuje się próby ich integracji w różnych stosunkach gospodarczych.
Globalizacja wymusza procesy integracyjne między państwami w różnych dziedzinach życia i funkcjonowania państwa.
Wykład IV
28.10.06
Temat: …..
W nauce o stosunkach międzynarodowych są różne kryteria (czynniki) kształtujące stosunki międzynarodowe.
Czynniki dzielimy na stałe i zmienne (determinanty)
stałe - państwa które trwają i nie znikają z dnia na dzień .
mają wpływ na geopolitykę- jest to połączenie polityki z położeniem geograficznym i otoczeniem.
Jeśli przyjmiemy kryterium czasu czynniki dzielimy na :
Historyczne
Aktualne
Potęcialne
Wpływają one na autorytet państwa na jego miejsce w obcym otoczeniu.
Historyczne - osiągnięcia i zasługi danego państwa i jego miejsce w historii świata.
Aktualne - to dzisiejsze nauki, to potępiał techniczny, czynniki narodowe czy jesteśmy dumni z pochodzenia i przynależności. Możliwości nauk, rozwinięcia możliwości ludzi
(wiedza, nauka, wykształcenie).
Potęcialne - które zakładamy, przewidujemy że zaistnieją.
Te czynniki historyczne, aktualne, potęcialne odzwierciedlają, pokazują relacje między teraźniejszością, przeszłością a przyszłością wskazują na prawidłowości rządzące stosunkami i możliwości nie powtarzania błędów.
Inny podział przestrzenny dzielimy na:
- narodowe
- ponadnarodowe
Ze względu na kryterium zasięgu terytorialnego dzielimy na:
Kontynentalne
Lokalne
Regionalne
Globalne
Według kryterium strukturalnego dzielimy na:
- obiektywne
- subiektywne
Obiektywne - ludzie, obszar, klimat, środowisko naturalne, gospodarka, technika, systemy polityczne.
Subiektywne - systemy wartości, poglądy, koncepcje. Partie polityczne mniej lub bardziej popierane przez społeczeństwo.
Wszystkie czynniki wpływające pozytywnie i negatywnie dzielimy na czynności:
Warunkujące
Realizujące
Warunkujące to:
Geograficzne
Demograficzne
Narodowe
Uwarunkowanie ideologiczne
Uwarunkowanie religijne
Realizujące to:
Ekonomiczno-techniczne
Militarne
Organizacyjno-gospodarcze
Osobowościowe
Temat: uczestnicy stosunków międzynarodowych i ich mechanizmy.
pojęcie uczestnika stosunków międzynarodowych i kryteria ich działalności
uczestnicy stali i zmienni
uczestnicy obiektywni i subiektywni
def.
Uczestnik s. m. - uczestnikiem stosunków międzynarodowych można nazwać każdego nosiciela jakiejś aktywności która wpływa na stosunki w sensie pozytywnym lub negatywnym. Lecz jest to działalność ciągła, wolna ………………….
Uczestnikiem s. m. jest każdy podmiot zdolny do aktywności międzynarodowej.
Ćwiczenia III
3.11.06
Temat: terroryzm i nacjonalizm we współczesnych stosunkach międzynarodowych.
Racja stanu- dobro państwa to co jest najlepsze dla narodu i kraju.(bezpieczeństwo)
Św. Wojciech i Bolesław Chrobry - walka z Prusami i chrystianizacja ziem polskich.
966- początek państwa polskiego i chrzest polski
Narzucenie religii czyli określonego ………. Wartości trwa aż do XVIII wieku, bardzo długo towarzyszyło temu tworzenie kultury narodowej, proces komunikowania się między ludźmi i powstanie alfabetu polskiego i języka polskiego.
Świadomość narodowa to poczucie przypisania do narodu, języka, religii i wartości narodowej.
Kończy się w II połowie XVIII wieku.
Racja stanu - bezpieczeństwo, interes narodowy. Mało jest państw których strukturę etniczną stanowi jedną nację. Mniejszości narodowe w Polsce stanowią tylko 1,5 % (szczątkowe ilości)
Racja stanu dotyczy całego kraju (potrzeba zachowania suwerenności)
Interes narodowy dotyczy obywateli danego kraju.
Po 89 roku odbudowujemy suwerenność naszego państwa.
Przywódcy po 89 widzą interes narodowy, po rozwiązaniu związku radzieckiego. Odrodzenie zjednoczonych Niemiec i trudności z utrzymaniem granic na odrze i nysie.
Szukanie dróg wejścia do NATO
Wykład V
18.11.06
Są różne próby klasyfikacji uczestników stosunków międzynarodowych:
- uczestnicy subiektywni i obiektywni
- uczestnicy stali i zmienni
W nauce o stosunkach międzynarodowych wyróżnia się podział na uczestników państwowych i pozapaństwowych.
Państwa- ……….
Pozapaństwowe - ruchy pozapaństwowe, firmy ponadnarodowe, kościoły,
wyróżnia się również subpaństwowe partie i organizacje partyjne i organizacje partyjne jak również niektóre osoby fizyczne ( wybitni mężowie stanu)
Inny podział dzieli uczestników s. m. na:
podmiotowych- podmioty prawa międzynarodowego i ………………… są to między innymi państwa. Organizacje międzynarodowe, organizacje rządowe i pozarządowe, organizacje wyjątkowe np. unia europejska, stolica apostolska
przedmiotowe- zjawiska i rzeczy takie jak osiągnięcia techniczne, broń, surowce, zasoby naturalne, doktryny, stereotypy. Źródła surowców i energii.
Temat: rola wielkich mocarstw w kształtowaniu stosunków międzynarodowych
pojęcie i atrybuty wielkich mocarstw
podział wielkich mocarstw i ich rola we współczesnych stosunkach międzynarodowych
Mocarstwa - największe, najsilniejsze państwa to takie które odgrywają najważniejszą role w świecie i zajmuję centralne miejsce w s. m.
Można mocarstwa podzielić na:
Mocarstwa globalne- super mocarstwa
Mocarstwa sektorowe
Mocarstwa regionalne
Zwykłe państwa : - karłowate do 1000km2
- małe i średnie
Mocarstwa globalne - uniwersalne …………. Do działań globalnych
Mocarstwa sektorowe - zdolne do działań globalnych ale tylko w jednej dziedzinie (japonia)
Mocarstwa regionalne - zdolne do oddziaływania do silnego oddziaływania ale tylko w regionie.
Atrybuty mocarstwa w przeszłości:
- obszar, powierzchnia
- liczba ludności
- armia czyli posiadane siły do obrony
Obecne atrybuty mocarstwa:
- gospodarka
- potępiał techniczny
- armia
Def.
Mocarstwo - to państwo które swoją potęgą a więc zakresem i siłą swych wpływów przewyższa inne . jego pozycje określa zakres interesów…………….
Współczesne czynniki lub atrybuty które określają miejsce państwa we współczesnym świecie to potępiał techniczny, potępiał gospodarczy,
- wskaźnik solaryzacji- wykształcenie społeczeństwa
- PKB
- ustrój państwa i sposób zarządzania państwem.
Pozycja państwa która przesądza o jego aktywności na arenie międzynarodowej to miejsce , ranga i status wobec całej społeczności międzynarodowej.
Rola i pozycja państwa w stosunkach międzynarodowych nie są wielkością stałą , ulega ona bowiem zmianom rzeczywistym, 1900-2005 z pośród 9 państw które spełniały kryteria mocarstw spełniały ( Stany Zjednoczone, Rosja, ZSRR , Francja, Japonia, Niemcy, Włochy, Austro -Węgry, Chiny).
Mocarstwa sektorowe- Japonia ze względu na wysoki poziom techniki jak również Chiny.
Polska w regionie odgrywa ważną rolę (subregionalne), państwa sąsiadujące przewyższamy pod względem, rozwoju techniki lecz brak nam odpowiedniej polityki która wzmocni i rozwinie naszą gospodarkę.
Po II wojnie światowej w układzie odgrywały dwa mocarstwa które miały status super mocarstw czyli związek radziecki i stany zjednoczone.
Potępiał wojskowy tych dwóch mocarstw odgrywał duży wpływ na resztę świata .
Ład narodowy oparty na sile (oparte na strachu i sile) siła tych państw była wspierana przez ich sojuszników.
Upadek tego spowodowało umocnienie stanów zjednoczonych i rozpad Rosji.
Ład zero biegunowy - Ameryka plus inne państwa paktu zachodnio atlantyckiego.
Ład zimno wojenny.
Ćwiczenia IV
1.12.06
Temat: terroryzm jego źródła i przesłanki
Problem globalny wymaga zjednoczenia wielu krajów a dokładnie polityków któży powinni zacieśnić współprace ze sobą.
Problemy pokoju i wojny:
- broń masowego rażenia
- głowice atomowe
- problem rozbrojenia
- kontrola nad bronią
- problem z utylizacja broni
- problem wyżywienia i głodu około 30 tyś.
- wyż demograficzny ( Azja, Afryka)
- zmniejszenie się powierzchni uprawnych
- choroby cywilizacyjne
- zanieczyszczenie środowiska naturalnego (podziemne próby atomowe, jądrowe)
- zabieranie pól uprawnych na nowe miasta, autostrady
- zmiany środowiskowe
Terroryzm i różne odmiany
- terroryzm narodów ujarzmionych
- walka o pokój
- walka z okupantem danego państwa
- armia krajowa i partyzanci (zależy dla kogo)
Różne definicje terroryzmu w zależności od wiedzy i wykształcenia (wojskowe, psychologiczne) .
Terroryzm oparty na religii.
t. m. kształtuje się głównie na islamie a kiedyś nawet na podłożu chrześcijańskim.
Terroryzm wymierzony głównie w kierunku stanów zjednoczonych (nie liczenie się z innymi) polityka egoistyczna
Zwalczanie:
- dialog, rozmowy
- prawo
- wojsko
- półśrodków
Wykład VI
2.12.06
Temat: suwerenność państw i bezpieczeństwo państwa
współczesne aspekty i czynniki bezpieczeństwa narodowego
bezpieczeństwo międzynarodowe
suwerenność - istota i rola w polityce państw oraz w MSP
suwerenność i bezpieczeństwo państw w dobie integracji i globalizacji
Sp -suwerenność państw
Bn - bezpieczeństwo narodowe
Sp Bn
Suwerenność narodowa - dotyczy tożsamości narodu, języka (traktat amsterdamski) każdy naród ma prawo do pielęgnowania swojej kultury, tradycji, religii, języka.
Suwerenność dosłownie zwierzchnictwo, niezależność, atrybut władzy państwowej
Władza suwerenna to władz nie ograniczona, ciągła, niezbywalna, bezwarunkowa i nie zależna, niepodzielna.
W przeszłości suwerennym była władza ( król, cesarz) od niego wychodziły wszystkie decyzje dotyczące państwa (traktaty, decyzje).
Państwo jest suwerenne w całości i wszystkie jej działania są podporządkowane tylko i wyłącznie władzy państwa.
Współczesne demokratyczne państwa aby być bezpieczne i suwerenne musi posiadać:
- wiążący dla wszystkich porządek prawny
- podział władzy - ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza
- monopol ma stosowanie przemocy
Czynniki które obecnie wpływają :
potępiał gospodarczy i rozwój
poziom techniki technologiczny rozwój
stan finansów ( zadłużenie państwa)
stan ochrony środowiska naturalnego
nowoczesne środki łączności i informacji
sprawny system polityczny i prawny
stabilizacje sytuacji społecznej i jedności narodowej
Bezpieczeństwo międzynarodowe dotyczy kilku, kilkunastu państw w regionie.
Bezpieczeństwo narodowe- jedno państwo.
Bezpieczeństwo narodowe jest powiązane z bezpieczeństwem międzynarodowym pewien stan i proces międzynarodowy są to kategorie zmienne w czasie. Nie ulega wątpliwości że ma na celu zapewnienia wewnętrznych i zewnętrznych warunków rozwoju państwa oraz ochronę przed istniejącymi i potęcjalnymi zagrożeniami.
Ład jedno biegowy - dominacja jednego państwa (USA).
Bezpieczeństwo międzynarodowe- jednocześnie przyjmuje się że nie ma bezpieczeństwa absolutnego. To pewien stan, ład międzynarodowy który pozwala realizować swoje podstawowe funkcje państwa czyli suwerenność i bezpieczeństwo. To suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw.
Bezpieczeństwo to stan w których istnieją realne i racjonalne mechanizmy redukowania zagrożeń.
Model bezpieczeństwa zbiorowego - idea współdziałania wszystkich wszystkich państw tworzących ład narodowy. Jego istotą i przesłanką jest zasada zbiorowej samoobrony oznacza że napad na którego kolwiek członka systemu jest napadem na cały ład. I konieczność przyjścia z pomocą.
Bezpieczeństwo regionalne i model wspólnego bezpieczeństwa uniwersalnego.
Bezpieczeństwo regionalne aby mógł powstać system musi posiadać cechy:
- musi by otwarte dla wszystkich państw regionu
- jednakowy status wszystkich uczestników
- mieć zdolność do pokojowego rozwiązywania sporów
- wspólny system z radą
28 członków NATO nie można uznać za bezpieczeństwo regionalne gdyż nie gwarantuje bezpieczeństwa.
Wykład 7
16.12.06
Temat: Działalność ONZ , KBWE/OBWE na rzecz pokoju
1.Geneza i działalność strukturalna
2.Karta Narodów Zjednoczonych
3.Próby reform ONZ i jej przyszłość
4.Utworzenie i działalność KBWE/OBWE
5.Rola Polski na forum KBWE/OBWE
ONZ - …………………………………………………………………………………
Karta narodów Zjednoczonych (NY) 25.06.1945
- głosowanie kwalifikowaną większością przy zmianie statusu ONZ
Cele zapisane w karcie:
- budowanie powszechnego systemu bezpieczeństwa zbiorowego i utrzymanie międzynarodowego pokoju
- ………………………….
- budowa demokratycznego , kulturowego ładu.
Zasady:
- opiera się na zasadzie suwerennej równości państw
- państwa członkowskie zobowiązane są rozwiązywać wszystkie spory pokojowo
- powstrzymują się od przemocy wobec innych
- integracja terytorialna któregokolwiek z państw
Składa się z 111 artykułów podzielonych na 29 rozdziałów
Struktura:
1.Organ wykonawczy - rada bezpieczeństwa - uchwały
15 członków - 5 stałych (USA, Chiny, Rosja, Wielka Brytania, Francja) plus 10 wybieranych na okres 2 lat. Działa na zasadzie jednomyślności z prawem weta 5 państw.
2.Zgromadzenie ogólne - organ jedno państwo jeden głos.
- sesje zwyczajne
-sesje nadzwyczajne
3.Rada gospodarczo społeczna- koordynacja i rozwiązywanie problemów
54 członków wybieranych na 3 lata
4. Rada powiernicza- 5 stałych członków
5.Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości - 15 sędziów na 9 lat
6.Sekretariat z sekretarzem generalnym - wybierany przez zgromadzenie ogólne na okres 5 lat
7.Siły zbrojne -każdy kraj na wniosek rady bezpieczeństwa wystawia kontyngent militarny(niebieskie Chełmy) misje wojskowe i pokojowe (367 razy wysłano wojsko)
Posiada własny emblemat, flagę i osobowość prawną.
Działania:
1.Działalność na rzecz pokoju
2.Walka o prawa człowieka
3.Operacje i misje pokojowe
1