Pytanie 4.
SYSTEMATYKA OPRACOWAŃ PLANISTYCZYNYCH W POLSCE.
Polski system organizacyjno-prawny planowania przestrzennego
Działania odbywają się na trzech szczeblach (poziomach) władzy publicznej:
lokalnym
regionalnym
krajowym
Na każdym szczeblu sporządzane są odpowiednie obligatoryjne dokumenty planistyczne, tworzące pewien uporządkowany system dokumentów planistycznych.
Na system składają się:
I. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin, uchwalane przez rady gmin - obligatoryjnie sporządzane dla całego obszaru danej gminy dokumenty, służące określaniu zasad kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na poziomie lokalnym, nie stanowiące jednak aktów prawa miejscowego.
II. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, zwane planami miejscowymi, uchwalane prze rady gminy - sporządzane dla części (może to być wiele nie stykających się ze sobą części) lub całego obszaru danej gminy (tylko gdy zachodzi taka potrzeba i jest to możliwe ze względów technicznych i organizacyjno-finansowych); plany te są jedynymi w całym systemie planowania dokumentami planistycznymi, stanowiącymi akty prawa miejscowego.
III. Plany zagospodarowania przestrzennego województw, uchwalane przez sejmiki województw - obligatoryjnie sporządzane dla obszarów całych województw dokumenty, służące określaniu zasad kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na poziomie regionalnym; w szczególnych przypadkach częścią planów zagospodarowania przestrzennego województw bywa plan zagospodarowania przestrzennego obszaru metropolitalnego.
IV. Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, przyjmowana przez Radę Ministrów i przedstawiana Sejmowi - obligatoryjnie sporządzany dla całego kraju dokument służący określaniu zasad kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej na poziomie krajowym.
Dokumenty te są uzupełniane przez analizy, studia, koncepcje, programy oraz raporty o stanie zagospodarowania. Takie opracowania diagnostyczne, programowe i koncepcyjne, opracowywane są na poziomie lokalnym, ponadlokalnym (powiatowym), regionalnym i krajowym. Służą one potrzebom związanym z prowadzeniem polityki przestrzennej przez podmioty wszystkich czterech szczebli zarządzania:
- szczebel gminny - analizy zmian zagospodarowania przestrzennego, oceny postępów w opracowaniu planów miejscowych oraz wieloletnie programy ich sporządzania;
- szczebel powiatowy - analizy i studia z zakresu zagospodarowania przestrzennego;
- szczebel wojewódzki - analizy i studia, koncepcje i programy oraz przeglądy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym województwa i raporty o jego stanie;
- szczebel krajowy - analizy i studia, koncepcje, programy zawierające zadania rządowe oraz raporty o stanie zagospodarowania przestrzennego kraju.
Ze względu na znacząco inną rolę w systemie, odmienną metodologię, inne zadania i specyficzne regulacje - planowanie przestrzenne dzieli się na specjalizacje, zależne od skali obszaru, którym zajmuje się. I tak dział planowania przestrzennego zajmującego się zagadnienia na szczeblu krajowym i wojewódzkim (a czasem i powiatowym) nazywa się planowaniem regionalnym, a dział zajmujący się zagadnieniami przestrzennymi na szczeblu gminy - planowaniem miejscowym.