Makroekonomia - test egzaminacyjny A
„Deficyt budżetowy w Polsce przekroczył 3% PKB” - stwierdzenie to
należy do ekonomii normatywnej
mieści się w ekonomii pozytywnej
jest sądem subiektywnym
jest wyrazem faktu, iż Polska spełnia jedno z kryteriów konwergencji kwalifikujących do wejścia do strefy euro
Makroekonomia zajmuje się takimi zagadnieniami, jak np.
funkcjonowanie wielkich transnarodowych korporacji
badanie czynników determinujących zyski przedsiębiorstw
stabilność cen w gospodarce
funkcjonowanie rynków poszczególnych produktów i usług
PKB
może być wyrażony w cenach rynkowych lub w cenach czynników produkcji
? to PNB skorygowany o wartość eksportu netto
można go obliczyć sumując wartość dodaną i zużyte do produkcji materiały, surowce i półfabrykaty
jest sumą wartości produkcji finalnej i wartości dodanej
PKB w roku t wynosił 5000 jednostek, zaś w roku t+1 6000, wzrost cen mierzony deflatorem w ciągu tego roku wyniósł 120
realny PKB w roku t+1 wyniósł 7200 jednostek
wzrost produkcji w badanym okresie wynosił 10%
w badanym okresie mieliśmy do czynienia z zerowym wzrostem gospodarczym
ralny PKB obniżył się w stosunku do roku poprzedniego
Bezrobocie naturalne
ma swoje źródła w teorii neoklasycznej
jest efektem zbyt dużego przyrostu naturalnego
odwołuje się do teorii keynesowskiej
to inna nazwa bezrobocia przymusowego
Słabością PKB jako miernika dobrobytu jest to, iż PKB
nie uwzględnia wartości wytworzonych w kraju usług
w przeliczeniu na jedną osobę, nie uwzględnia różnic w podziale dochodu narodowego
obejmuje również efekty działalności gospodarczej tzw. strefy szarej
obejmuje tylko wartości wytworzone w sferze produkcji materialnej
Gdy stopa kompensacji wynosi „0”:
jest to sytuacja korzystna dla bezrobotnego, gdyż nie ma różnicy między dochodami z pracy i zasiłkiem
utrata zarobku jest w pełni kompensowana zasiłkami
oznacza to, iż w kraju nie występuje bezrobocie
nie występują zasiłki dla bezrobotnych
Zasiłki dla bezrobotnych są wyrazem
polityki aktywnej na rynku pracy
oddziaływania na stronę popytową rynku pracy
narzędzi mieszczących się w ramach polityki mikroekonomicznej na rynku pracy
polityki pasywnej na rynku pracy
Bezrobocie, które powstaje na skutek upadku gałęzi produkcji np. w Polsce górnictwa
to bezrobocie cykliczne, wynikające z niedostatecznego popytu
strukturalne
naturalne
frykcyjne
Inflacja
jest wynikiem braku równowagi w gospodarce, przejawiającej się w nadwyżce popytu nad podażą
towarzyszyła kryzysowi nadprodukcji w cyklu klasycznym
zawsze przejawia się wzrostem cen
w Polsce ma charakter inflacji umiarkowanej
Opracowany przez Okuna wskaźnik niewygody,
może być używany do pomiaru inflacji
jest sumą stopy bezrobocia i stopy inflacji
jest sumą stopy inflacji i stopy wzrostu gospodarczego
jest miarą dezinflacji
Do narzędzi walki z inflacją zaliczyć można
obniża stopy rezerw obowiązkowych w bankach handlowych
wzrost stopy procentowej w bankach handlowych
bardziej liberalną ekspansywną politykę podatkową
wydatki budżetowe zwiększające popyt globalny
Wzrost gospodarczy mierzymy
zmianami deflatora
przyrostami realnego PKB
zmianami w popycie konsumpcyjnym i inwestycyjnym
wzrostem rozporządzalnych dochodów ludności
Cykl prezydencki /polityczny/
to inne określenie polityki gospodarczej państwa
to cykl klasyczny
ma wpływ na przebieg cyklu koniunkturalnego
to okresowo powtarzające się wybory prezydenckie, parlamentarne
Inflacja popytowa ma swoje źródła
w ograniczeniu wydatków budżetowych
m.in. w polityce taniego pieniądza
w restrykcyjnej polityce banku centralnego
w polityce cen administrowanych wielkich korporacji
Zasada mnożnika i przyspieszenia /akceleracji/
tłumaczą przyczyny załamań w gospodarce
wyjaśniają proces wychodzenia gospodarki z depresji
wyjaśniają przyczyny deflacji i narastania tego zjawiska
wyjaśniają proces narastania zjawisk inflacyjnych w gospodarce
Deflacja
to proces eliminowania wpływu inflacji na wielkości makroekonomiczne, takie jak np. PNB, PKB
to stagnacja gospodarcza połączone z inflacją
wyraża się w spadku stopy inflacji, inaczej dezinflacja
to zjawisko powszechnego spadku cen
Procesowi przezwyciężania kryzysu nadprodukcji służą takie działa jak:
obniżenie stóp procentowych, w celu pobudzenia inwestycji
wzrost wydatków budżetowych, zwiększających popyt globalny
restrykcyjna polityka budżetowa
walka z inflacją
Liberalizm
jest teorią negującą koncepcję „państwa minimum”
uzasadnienie znalazł w dorobku teoretycznym Keynesa
dominuje w poglądach przedstawicieli nurtu neoklasycznego
opowiada się za rozwojem regulacyjnych funkcji państwa
Budżet państwa
pełni m.in. funkcje alokacyjną, redystrybucyjną i stabilizacyjną
sporządzany jest na okres jednego roku
jest odpowiedzialny za kształt polityki monetarnej państwa
głównym źródłem przychodów budżetowych są kredyty, dochody z obligacji itp.
Mnożnik podatkowy
informuje jak zmienią się wpływy do budżetu gdy wzrosną lub zmaleją podatki
informuje o wpływie zmian podatku na wielkość zagregowanego popytu
jest zawsze dodatni
jego ilustracją jest tzw. krzywa Laffera
Tzw. „pułapka dobroczynności”
dotyczy problematyki przyznawania świadczeń socjalnych np. zasiłków
prezentuje rozkład kwintylowy dochodów gospodarce
zagadnienie to można powiązać ze stabilizacyjną funkcją państwa
od strony teoretycznej - neguje zasadność działalności charytatywnej
Pragnąc pobudzić koniunkturę bank centralny powinien
prowadzić restrykcyjną politykę podatkową
obniżyć stopę redyskontową
obniżyć stopę rezerw obowiązkowych
obniżyć podatki
Automatyczne stabilizatory koniunktury
wchodzą w zakres aktywnej polityki fiskalnej
używane są przez bank centralny w polityce antyinflacyjnej
ich uruchomienie nie wymaga bieżącej aktywności rządu
to przykładowo operacje otwartego rynku
Efekt wypierania /wypychania/
wiąże się z problematyką finansowania deficytu budżetowego
to proces prowadzący do zmniejszania ilości pieniądza w obiegu
to ograniczenie popytu na skutek wzrostu podatków
dotyczy zjawiska zmniejszania zatrudnienia wskutek walki z inflacją