Stsunek pracy.
-jest stosunkiem odpłatnym;
-jest stosunkiem o ściśle osobistym charakterze;
-jego treść jest ukształtowana wolą stron;
-pozycja stron w tym stosunku jest równorzędna;
-jest stosunkiem, z którego wynika obowiązek starannego działania;
-po jego nawiązaniu występuje element podporządkowania;
-z powstaniem tego stosunku wiąże się inny stosunek prawny, np. stosunek ubezpieczeniowy.
Sposoby nawiązania stosunku pracy:
umowa o pracę;
mianowanie;
powołanie;
wybór;
spółdzielcze umowy.
Można wyróżnić kilka rodzajów umów:
1.umowy terminowe - na okres próby, na czas określony, na czas wykonywania określonej pracy, na zastępstwo;
2.umowy nieterminowe - na czas nieokreślony;
3.kontrakt menażerski - wymagania zadaniowe.
Każda umowa o pracę wymaga formy pisemnej
Obligatoryjne elementy umowy art. 29 § 1 KP Umowa o pracę określa strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:
1) rodzaj pracy,
2) miejsce wykonywania pracy,
3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,
4) wymiar czasu pracy,
5) termin rozpoczęcia pracy.
Umowa na okres próbny -Umowa na czas próbny może poprzedzać każdą umowę o pracę, nie może trwać dłużej niż 3 miesiące. Z pracownikiem może być zawarta jedna umowa na okres próbny.
Umowa na czas określony - jest to umowa terminowa, która w swojej treści zawiera termin jej rozwiązania nie wygaśnięcia. Nie ma granicy, umowa nie mówi jak długi to ma być okres. Można zawrzeć umowę na czas określony 2 razy z tym samym pracownikiem (chyba, że czas przerwy między umowami wynosi więcej niż 2 miesiące to tych umów może być więcej) kolejna na czas określony.
Umowa na czas wykonywania pracy -.
Art. 41 KP Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu prac., a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.
Szczególnym rodzajem umowy terminowej jest umowa sezonowa, ale ona jest oceniana jako umowa na czas określony albo jako umowa na czas wykonania określonej pracy. Dodatkowo w swojej treści jest określona jako sezonowa, związana z określoną porą roku, nie może trwać dłużej niż 10 miesięcy.
Umowa na czas nieokreślony - jest to umowa na stałe, która powoduje, ze nie ma w jej treści określonego terminu zakończenia.
Umowa terminowa o pracę - zawierana jest z pracownikiem tymczasowym przez agencje pracy tymczasowej. Warunki takiego zatrudnienia określa ustawa 9.07.2003 roku o zatrudnieniu pracowników tymczasowych.
. Jeżeli taka umowa jest zawarta na czas określony to można ją wypowiedzieć z zachowaniem następujących terminów:
-3 dni jeżeli była zawarta na okres do 2 tygodni;
-1 tydzień jeżeli była zawarta na czas dłuższy niż 2 tygodnie.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na okres próbny wynosi:
1) 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
2) 1 tydzień, jeżeli okres próbny jest dłuższy niż 2 tygodnie,
3) 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nie określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy,
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Umowa na czas określony - trwająca dłużej niż 6 miesięcy to okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie, jeżeli został określony przy zawieraniu umowy.
Wypowiedzenie umowy o prace na czas nieokreślony - wypowiedzenie musi być dokonane na piśmie, jeżeli wypowiedzenia dokonywał pracodawca to musi na piśmie zawiadomić reprezentujący pracownika, organ związkowy podając przyczynę zwolnienia (pracownik nie musi należeć do związków).
Związek zawodowy powinien w ciągu 5 dni zgłosić na piśmie umotywowane zastrzeżenia, którymi pracodawca nie jest związany. Pracodawca zawiadamia na piśmie pracownika wraz z uzasadnieniem. Jeżeli pracownik jest w okresie wypowiedzenia to przysługuje mu zwolnienie na poszukiwanie pracy:
-2 dni jeżeli okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie lub 1 miesiąc;
-3 dni robocze w okresie 3 miesięcy wypowiedzenia a także w momencie jego skrócenia
Art. 53. § 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:
1) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,
2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
;
Wygaśnięcie stosunku pracy to sytuacja w wyniku, którego określonego zdarzenia prawnego dochodzi do ustania więzi prawnej między pracownikiem a pracodawcą. Wygaśnięcie stosunku pracy nie wymaga złożenia oświadczenia woli i w tym przypadku nie ma ochrony szczególnej.
Data wygaśnięcia stosunku o pracę jest to albo data doręczenia pisma albo data zaistnienia zdarzenia z jakim ustawa wiąże wygaśniecie.
Stosunek wygaśnięcia umowy o pracę (przyczyny kodeksowe art. 631 i 2 ):
-z dniem śmierci pracownika;
-śmierć pracodawcy (jeżeli w miejsce pracodawcy nie pojawia się następny pracodawca);
-z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu aresztowania tymczasowego, chyba że pracodawca rozwiązał wcześniej bez wypowiedzenia umowę o pracę z winy pracownika (art. 66 § 1 KP). Wyjątek jest zawarty w art. 66 § 2 KP pracodawca pomimo wygaśnięcia umowę o pracę z powodu tymczasowego aresztowania, jest obowiązany ponownie zatrudnić pracownika , jeżeli postępowanie karne zostało umorzone lub gdy zapadł wyrok uniewinniający, a pracownik zgłosił swój powrót do pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się orzeczenia;
-pracownik w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru nie zgłosił się do zakładu macierzystego.
sprostowanie takiego świadectwa pracy.
Urlop
Jest kilka rodzajów urlopu wypoczynkowego:
-dodatkowy urlop wypoczynkowy;
-urlop proporcjonalny;
-urlop z wymierzonym wymiarem;
-pierwszy urlop - należy rozumieć jako pierwszy w życiu po przepracowaniu 1 miesiąca w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu jeśli przysługuje pracownikowi po przepracowaniu roku, tej normy nie stosuje się do młodocianych.
Wymiar urlopu:
1.20 dni jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat;
2.26 dni jeżeli pracownik jest zatrudniony dłużej niż 10 lat.
Prawo do kolejnego urlopu powstaje z nowym rokiem kalendarzowym.
Urlop uzupełniający (dodatkowy) to taki urlop, który przysługuje pracownikowi, który w określonym roku od 6 do 10 dni roboczych. Liczba dni urlopu dodatkowego wzrasta wraz ze stażem pracy..
Urlopy okolicznościowe - określenie potoczne, wiąże się z ważnymi sytuacjami życiowymi pracownika np. 2 dni z tytułu: zawarcia związku małżeńskiego, urodzenia dziecka, zgonu żony, męża, matki, ojca; 1 dzień: ślub dziecka, zgon siostry, brata, babci, dziadka, teścia.
Ochrona kobiet w ciąży i karmiących
Wymiar urlopu jest uzależniony od:
-pierwszy poród - 16 tygodni;
-przy każdym następnym porodzie 18 tygodni;
-26 tygodni przy urodzeniu się więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Co najmniej 2 tygodnie mogą być wykorzystane przed przewidywaną data porodu.
Art. 182.
Jeżeli matka rezygnuje z wychowywania dziecka i oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka, nie przysługuje jej część urlopu macierzyńskiego przypadająca po dniu oddania dziecka. Jednakże urlop macierzyński po porodzie nie może wynosić mniej niż 8 tygodni.
Urlop macierzyński na warunkach, który dotyczy udzielenie urlopu pracownicy lub pracownikowi jeżeli osoba ta przyjęła dziecko na wychowanie oraz wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie dziecka i wymiar takiego urlopu wynosi:
-16 tygodni w razie przyjęcia dziecka na wychowanie i wystąpienie do sądu opiekuńczego z wnioskiem o przysposobienie nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 1 roku;
-8 tygodni gdy pracownica przyjęła dziecko w wieku 1 roku i wystąpiła do sądu w tej samej sprawie, przysługuje również w razie urodzenia dziecka martwego lub zgonu dziecka.
Art. 183.
§ 1. Pracownik, który przyjął dziecko na wychowanie i wystąpił do sądu opiekuńczego z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub który przyjął dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej pełniącej zadania pogotowia rodzinnego, ma prawo do 16 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 12 miesięcy życia. Przepisy art. 180 § 5-7 stosuje się odpowiednio.
§ 2. Jeżeli pracownik, o którym mowa w § 1, przyjął dziecko w wieku do 1 roku, ma prawo do 8 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
Przerwy na karmienie przysługują pracownicy karmiącej dziecko piersią
Art. 187.
§ 1. Pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo do dwóch przerw w pracy, po 45 minut każda. Przerwy na karmienie mogą być na wniosek pracownicy udzielane łącznie.
§ 2. Pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. Jeżeli czas pracy pracownicy nie przekracza 6 godzin dziennie, przysługuje jej jedna przerwa na karmienie.
Urlop wychowawczy - przysługuje pracownicy lub pracownikowi, który posiada co najmniej 6-miesieczny okres zatrudnienia, liczy się łączny okres zatrudnienia z tego uprawnienia nie mogą korzystać równocześnie oboje rodziców, chociaż przysługuje im takie prawo nie dłużej niż 3 miesiące.
Art. 186.
§ 1. Pracownik zatrudniony co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4 roku życia. Do sześciomiesięcznego okresu zatrudnienia wlicza się poprzednie okresy zatrudnienia.