Czasy teraźniejsze

PRESENT SIMPLE

Budowa
Zdania twierdzące
I/You/We/They + V1 (I like music.)
He/She/It + V1 + s (He likes music.)

Przeczenia
I/You/We/They + don't + V1 (I don't like music.)
He/She/It + doesn't + V1 (She doesn't like music.)

Pytania
Do/don't + I/you/we/they/ + V1 (Do you like music?)
Does/doesn't + he/she/it + V1 (Does she like music?)

Krótkie odpowiedzi
Yes, I/you/we/they do.
No, I/you/we/they don't.
Yes, he/she/it does.
No, he/she/it doesn't.

Zastosowanie

1. Czynność wykonywana rutynowo, stale, od czasu do czasu lub regularnie powtarzana. Często w zdaniu pojawiają się wówczas okoliczniki czasu, takie jak: always (zawsze), often (często), sometimes (czasami), usually (zwykle), never (nigdy), every day (codziennie), twice a year (dwa razy do roku) itp.
   I always drink tea in the morning.
   They usually spend their holidays in the mountains.
   She never works on Saturdays.

2. Gdy opisujemy trwałą, permanentną sytuację.
   They live in Paris.
   She comes from Japan.

3. Gdy mówimy o czynnościach, które wydarzą się w przyszłości, gdyż wynikają z przepisów, rozkładów (np. jazdy), programów

itp.
The train leaves at 3.47.
The concert finishes late at night.

1. Gdy mówimy o faktach naukowych lub obiektywnie istniejących.
   Water boils at 100°C.
   The sun rises in the morning and sets in the evening.

2. Gdy dajemy komuś słowne instrukcje.
   First you press the red button.

3. Gdy komentujemy wydarzenia sportowe lub opowiadamy dowcip albo anegdotę.
   He jumps very high and falls down heavily.
   A man comes into a pub and says...

4. Gdy używamy czsowników "statycznych", nie przyjmujących formy ciągłej (continuous), takich jak: be, have, depend, know, think, understand, agree, like, want, hear, love, hate, see, smell, taste.
   This rose smells beautiful.
   I don't understand.

5. W zdaniach warunkowych dla wyrażenia przyszłości (Conditional I) po słowach: if, when, as soon as, until, unless.
   I will call you as soon as I return.

6. Gdy coś komuś proponujemy.
   Why don't we go to an Indian restaurant?

PRESENT CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
I + am + V1 + ing
You/We/They + are + V1 + ing
He/She/It + is + V1 + ing

Przeczenia
I'm not
you/we/they aren't + V1 + ing
he/she/it isn't + V1 + ing

Pytania - inwersja
Am I
Are you/they/we + V1 + ing
Is he/she/it

Zastosowanie

1. Czynność wykonywana w chwili, gdy o niej mówimy.
   I think he is sleeping.

2. Gdy mówimy o czynności lub sytyacji, która ulega zmianie, rozwija się, przechodzi z jednego stanu w drugi.
   He is getting old.
   The climate is getting warmer.

3. Gdy mówimy o sytuacjach tymczasowych.
   They are renting a small flat at the moment.

4. Gdy mówimy o planach i ustaleniach na przyszłość.
   Are you going to the country on Friday?

5. Gdy mówimy o irytujących lub dziwnych nawykach. (Oznaka zniecirpliwienia)
   He's always complaining about everything.

PRESENT PERFECT SIMPLE

Budowa

Zdania twierdzące
I/You/We/They + have + V3
He/She/It + has + V3

Przeczenia
I/You/We/They haven't + V3
He/She/It hasn't + V3

Pytania - inwersja
Have I/you/we/they + V3?
Has he/she/it + V3?

Zastosowanie

1. Stan rozpoczął się w przeszłości i trwa do chwili obecnej.
   I have had this dog for 3 years.

2. Czynność została wykonana w niedalekiej przeszłości, a jej skutek jest widoczny lub odczuwany w chwili, gdy o niej mówimy.
   I have already had my lunch (so I am not hungry).

3. Czynność powtarzała się kilkakrotnie do chwili obecnej.
   I have seen Mary three times this week.

4. Przy czasownikach "statycznych", takich jak: believe, have, know, think, like
   I have always believed in dreams.
   I have never liked this town.

5. Kiedy mówimy o tym co nam się kiedyś przydarzyło (nie ważne kiedy, ważny jest sam fakt przeżycia tego doświadczenia.)
   I have read this book.
   Have you ever seen an elephant?

6. Kiedy widzimy rezultat czegoś, co zostało wykonane w przeszłości.
   Someone has eaten my cake (and I am hungry now).
   You haven't cleaned the floor (and it's dirty)

7. Kiedy opowiadamy, że coś się nam przydarzyło po raz pierwszy, drugi itd.
   It's the first time I've tried diving.

8. Kiedy używamy stopnia najwyższego przymiotnika.
   She's the most beautiful girl I've ever seen.
   It's the worst dinner I've ever eaten.

PRESENT PERFECT CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
have/has + been + V1 ing

Przeczenia
haven't/hasn't + been + V1 ing

Pytania
Have you/Has he + been + V1 ing

Zastosowanie

1. Kiedy mówimy o czynności, która wydarzyła się niedawno, a jej skutek ciągle jest widoczny.
   I've been working all day (and I'm tired).

2. Czynność rozpoczęła się w przeszłości i trwa nieprzerwanie do chwili obecnej.
   I've been living here for 3 years.

3. Dla podkreślenia, że czynność jest tymczasowa.
   I've been working here but I'm going to quit.

4. Dla podkreślenia, że czynność nie została ukończona.
   I've been reading this book but I haven' t finished yet.

Czasy przeszłe

PAST SIMPLE

Budowa

Zdania twierdzące
I/you/he/she/it/we/ they + V1 + ed (przy czasownikach regularnych) lub
                                        + V2 (przy czasownikach nieregularnych)

Przeczenia
I didn't + V1 (zawsze)

Pytania
Did I + V1?
Did she + V1?

Zastosowanie

1. Czynność została wykonana w przeszłości i została zakończona.
   I woke up at 7 o'clock, had breakfast and left.

2. Kiedy mówimy o często powtarzających się (ale już nieaktualnych) zachowaniach lub nawykach z przeszłości.
   When I was younger I often went to sleep before 10 o'clock.

3. W mowie zależnej.
   He said he was hungry.

4. W II trybie warunkowym (w części zdania po if).
   If I had more money, I would buy this car.

PAST CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
I/he/she/it was + V1 + ing
we/you/they were + V1 + ing

Przeczenia
we/you/they weren't + V1 + ing
I/he/she/it wasn't + V1 + ing

Pytania
Were you + V1 + ing?
Was she + V1 + ing

Zastosowanie

1. Czynność trwała w przeszłości przez dłuższy czas.
   I was waiting for you all the morning.

2. Kiedy jakieś wydarzenie było "tłem" dla innego.
   I was crossing the street when I saw him.
   She phoned when we were having lunch.

3. Kiedy dwie lub więcej czynności trwały równocześnie.
   While he was watching the match she was reading a newspaper.

PAST PERFECT

Budowa

Zdania twierdzące
he/I/they + had + V3

Przeczenia
he/I/they + hadn't + V3

Pytania
Had he/I/they + V3

Zastosowanie

1. Czynność wykonana została jeszcze wcześniej, niż inna czynność w czasie przeszłym, o której już wspominaliśmy.
   Before I went out I had locked the door.
   When they arrived at the station the train had already left.

2. Mowa zależna.
   He said he had never been to Paris.

3. III tryb warunkowy (w części zdania po if).
   If you hadn't driven so fast, you wouldn't have had an accident.

PAST PERFECT CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
he/I/they + had + been + V1 + ing

Przeczenia
he/I/they + hadn't + been + V1 + ing

Pytania
Had you/he/I/they + been + V1 + ing?

Zastosowanie

1. Czynność trwała przez dłuższy czas lub wielokrotnie się powtarzała wcześniej niż inna czynność w czasie przeszłym, o której już wspominaliśmy.
   He failed the exam because he had been spending too much time at parties.
   I saw in the morning that it had been snowing.

2. Mowa zależna.
   He said he had been playing football all Saturday.

Czasy przyszłe

FUTURE SIMPLE

Budowa

Zdania twierdzące
I/We + will/shall + V1
You/ He/She/It/They + will + V1

Przeczenia
I + will not (= won't) + V1

Pytania
Will you + V1

Zastosowanie

1. Czynność wydarzy się jednokrotnie w przyszłości.
   I'll tell you about it tomorrow.

2. Gdy coś komuś proponujemy lub pytamy o radę.
   Shall I make you some coffee?
   What shall we have for lunch?

3. Gdy coś komuś obiecujemy.
   Don't worry, I won't tell him.

4. Gdy podejmujemy decyzję.
   I'll take the chicken.

5. Gdy przewidujemy przyszłość.
   It will rain tomorrow.

6. I tryb warunkowy w części zdania, w której nie występuje if/ when/ as soon as/ unless itp.
   I'll phone you as soon as I get home.
   Unless it rains, we'll go for a walk.

FUTURE CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
I/ We + will/ shall + be + V1 + ing
You/ He/ She/ It/ They + will + be + V1 + ing

Przeczenia
I + will not (=won't) + be + V1 + ing

Pytania
Will you + be + V1 + ing?

Zastosowanie

1. Czynność będzie trwała w przyszłości przez dłuższy czas lub powtórzy się kilkakrotnie.
   Don't call me before 10 o'clock. I'll be working.
   This time tomorrow we'll be flying to Australia.

2. Czynność będzie naturalną konsekwencją jakiegoś wydarzenia/ wydarzeń w przyszłości.
   After the break we'll be going right back.

3. Jeżeli zamierzamy coś robić w przyszłości przez pewien czas.
   I will be fishing and sailing at the camp.

FUTURE PERFECT

Budowa

Zdania twierdzące
I/ We + will/ shall + have + V3
You/ He/ She/ It/ They + have + V3

Pytania i przeczenia podobnie jak w pozostałych czasach przyszłych.

Zastosowanie

• Czynność zostanie zakończona do określonego momentu w przyszłości. W zdaniu najczęściej z przyimkiem "by".
  I'll have finished this book by tomorrow.

FUTURE PERFECT CONTINUOUS

Budowa

Zdania twierdzące
I/ We + will/ shall + have + been + V1 + ing
You/ He/ She/ It/ They + will + have + been + V1 + ing

Pytania i przeczenia podobnie jak w pozostałych czasach przyszłych

Zastosowanie

• Wykonywanie czynności lub jej etapu zostanie zakończone do określonego momentu w przyszłości.
  Next week John will have been working here for 5 years.
  (Jutro minie 5 lat od kiedy John tu pracuje.)

FUTURE SIMPLE IN THE PAST

Budowa

Zdania twierdzące
I/You/We + would + V1

Przeczenia
I + would not (=wouldn't) + V1

Pytania
Would you + V1

Zastosowanie

1. Mowa zależna zamiast FUTURE SIMPLE.
   He said he would tell me later.

2. II tryb warunkowy w części zdania, w której nie występuje if.
   I wouldn't tell him if I were you.

3. Gdy opowiadając o czymś, co wydarzyło się w przeszłości, chcemy wyrazić przyszłość z punktu widzenia tamtej chwili (stosujemy głównie w języku pisanym, rzadko w mowie potocznej).
   We had to go to bed early because we would have a meeting early next morning.

4. używamy do nazywania tego, co ktoś robił przez dłuższy czas w dalekiej przeszłości i prawdopodobnie już nie robi
   My grandfather would make me sit on his lap and tell about the war.

FUTURE CONTINUOUS IN THE PAST

Budowa

Zdania twierdzące
would + be + V1 + ing

Przeczenia
I + wouldn't + be + V1 + ing

Pytania
Would you + be + V1 + ing

Zastosowanie

1. Mowa zależna zamiast FUTURE CONTINUOUS.
   I thought we would be flying much shorter.

2. II tryb warunkowy w części zdania, w której nie występuje if.
   If he didn't love her, he wouldn't be waiting for her for hours every day.

3. Gdy opowiadając o czymś, co wydarzyło się w przeszłości, chcemy wyrazić przyszłośc z punktu widzenia tamtej chwili (stosujemy głównie w języku pisanym, rzadko w mowie potocznej).
   We filled the car with fuel because we would be driving all day.

FUTURE PERFECT IN THE PAST

Budowa

Zdania twierdzące
I/We/You + would + have + V3

Pytania i przeczenia podobnie, jak w pozostałych czasach FUTURE IN THE PAST.

Zastosowanie

1. Mowa zależna.
   He told me he would have repaired my car by the end of the day.

2. III tryb warunkowy w części zdania, w której nie występuje if.
   If he hadn't driven so fast, he wouldn't have had an accident.

FUTURE PERFECT CONTINUOUS IN THE PAST

Budowa

Zdania twierdzące
I/You/We + would + have + been + V1 + ing

Pytania i przeczenia podobnie, jak w pozostałych czasach FUTURE IN THE PAST.

Zastosowanie

• III tryb warunkowy w części zdania, w której nie występuje if.
  If he had known about the fog in Amsterdam, he wouldn't have been waiting at the airport all day.