HISTOLOGIA 20. Ćwiczenia (wejściówka)
temat: Układ rozrodczy męski : - jądro z najądrzem
- nasieniowód
I. JĄDRO (testis)___________________________________________________________________
- gruczoł cewkowy złożony
a. błona surowicza (tunica vaginalis propria)
- blaszka trzewna
- blaszka ścienna
b. błona biaława (tunica albuginea) = torebka łącznotkankowa
- warstwa zewnętrzna włóknista - tkanka łączna włóknista splotowata
- warstwa wewnętrzna, naczyniowa
śródjądrze - pasmo łącznotkankowe biegnące wzdłuż długiej osi jądra
- odchodzą od niego przegródki łącznotkankowe z naczyniami i nerwami
- przegródki dzielą jądro na płaciki
w każdym płaciku wyróżniamy:
część wytwarzająca komórki rozrodcze:
- kanaliki nasienne kręte - błona własna = błona podstawna + warstwa tk. łącznej
- komórki podporowe = sustentocyty (Sertoliego)
- funkcja podporowa
- udział w odżywianiu komórek nasiennych
- posiadają receptory dla androgenów
- mają zdolność fagocytozy
- komórki nasienne - spermatogonie (kuliste, obwodowo)
- spermatocyty I rzędu (kuliste, większe)
- spermatocyty II rzędu
- spermatydy (małe, kuliste lub owalne)
- plemniki
- tkanka łączna śródpłacikowa (z mezenchymy)
- komórki śródmiąższowe (Leydiga) - gruczoł śródmiąższowy jądra
- kwasochłonna cytoplazma
- ziarnistości, pęcherzyki
- wytwarzają testosteron
- drogi wyprowadzające: a. kanaliki proste - nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- tkanka łączna
b. sieć jądra - w śródjądrzu
- nabłonek jednowarstwowy sześcienny lub
płaski (Bo - dwuwarstwowy walcowaty)
c. kanaliki odprowadzające tworzące stożki naczyniowe
Spermatogeneza
a. okres mnożenia - spermatogonie
b. okres wzrostu - spermatocyty I rzędu
c. okres dojrzewania
- podział redukcyjny (mejoza) - powstają spermatocyty II rzędu (2n)
- podział ekwacyjny (mitoza) - powstają spermatydy
d. okres kształtowania (spermiogeneza) - powstają plemniki
- kształt owalny, jądro na biegunie
- akroblast (z aparatu Golgiego) zamienia się
w pęcherzyk akrosomalny, ten w ziarnko
akrosomalne i w końcu w akrosom
- centriola bliższa i dalsza (włókno osiowe
witki, pierścień zamykający)
- osłonka mitochondrialna
Plemnik
- pokryty błoną komórkową
a. główka - jądro
- otoczka jądrowa
- akrosom (enzymy)
b. szyjka - płytka podstawowa
- ciało prążkowane
- centriola bliższa i dalsza
- włókno osiowe witki
- 9 włókien obwodowych gęstych
c. wstawka - włókno osiowe 2+2x9
- pochewka mitochondrialna
- pierścień zamykający
d. witka - włókno osiowe +obwodowe
- otoczka włóknista
II. NAJĄDRZE (epididymis)______________________________________________________________________
- głowa
- trzon
- ogon
a. kanaliki odprowadzające - komórki walcowate (urzęsione) i sześcienne (ziarna wydzieliny)
- tkanka łączna luźna z włóknami sprężystymi
b. przewód najądrza - nabłonek dwurzędowy (wysokie kom. ze stereociliami)
- tkanka łączna luźna
od zewnątrz otoczone błoną białawą (tkanka łączna włóknista splotowata)
- od błony białawej wnikają o narządu pasma łącznotkankowe z naczyniami krwionośnymi i
limfatycznymi
- błona surowicza
III. NASIENIOWÓD (ductus deferens)____________________________________________________________
a. błona śluzowa - fałdy podłużne
- nabłonek dwurzędowy (stereocilia) -> jednowarstwowy walcowaty
- blaszka właściwa błony śluzowej - tkanka łączna luźna z włóknami
sprężystymi
b. błona mięśniowa - warstwa wewnętrzna okrężna
- warstwa zewnętrzna podłużna
- u Ho i szczura dodatkowa warstwa wewnętrzna podłużna
c. przydanka/błona surowicza(w obrębie plica urgoenitalis)
bańka - brak u Fe
- końcowa część nasieniowodu, rozszerzająca się
- fałdy I, II i III rzędu
- gruczoły cewkowe(nabłonek jednowarstwowy walcowaty)
- tzw. część gruczołowa
Przewód wytryskowy (u Ho)
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- blaszka właściwa błony śluzowej - włókna sprężyste, gruczoły podobne do
pęcherzyków nasiennych
- wpada do cewki moczowej
IV. Dodatkowe gruczoły płciowe_______________________________________________________________
1) Pęcherzyki nasienne, gruczoły pęcherzykowe
Car - brak
Eq - gruczoły cewkowe złożone
Ru, Su, Ho - gruczoły cewkowo-pęcherzykowe
a. nabłonek jednowarstwowy walcowaty
b. pasma tkanki łącznej z komórkami mięśniowymi gładkimi
c. torebka łącznotkankowa (Ho-przydanka)
2) Gruczoł krokowy, stercz (prostata)
Car, Ho - obejmuje początkowy odcinek cewki moczowej
Ru, Su - postać rozsiana w części miednicowej cewki moczowej
- gruczoł cewkowy rozgałęziony
- torebka łącznotkankowa, przegrody
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty
- tkanka łączna luźna + komórki mięśniowe gładkie
3) Gruczoły opuszkowo-cewkowe
- gruczoły cewkowo-pęcherzykowe rozgałęzione
- brak u Ca
- nabłonek jednowarstwowy walcowaty lub sześcienny (wydzielina śluzowa)
- tkanka łączna luźna
- komórki mięśniowe gładkie i poprzecznie prążkowane
V. PRĄCIE (penis)______________________________________________________________________________
a. błona biaława + przegrody i beleczki z tkanki łącznej
b. ciała jamiste - zatoki żylne wysłane śródbłonkiem
c. przegroda włóknista
d. cewka moczowa + ciało jamiste cewki moczowej
e. napletek - gruczoły łojowe
zakończenia nerwów:
- ciałka dotykowe (skóra)
- ciałka blaszkowate (tkanka łączna, błony białawe)
- ciałka genitalne (żołądź)
Ca, gryzonie i owadożerne posiadają kość prącia (os penis)