Histologia 1 3

PATOFIZJOLOGIA - ĆWICZENIA

Patologia – dziedzina medycyny zajmująca się badaniem przyczyn, mechanizmami rozwoju, cechami fenotypowymi i skutkami choroby.

Patologia:

Metody badawcze:

  1. Makroskopowe – badanie narządów podczas sekcji zwłok

  2. Mikroskopowe – badanie wycinków chorych narządów przy użyciu mikroskopu. Wycinki mogą być pobierane ze zwłok podczas sekcji lub z narządów żyjących pacjentów podczas operacji lub zabiegów diagnostycznych (biopsja)

Badania zażyciowe:

Histopatologia – dział patomorfologii, w którym do badań wykorzystuje się mikroskop optyczny

Badania histopatologiczne służą do:

Celem badań histopatologicznych jest ustalenie rozpoznania toczącego się procesu chorobowego.

Wykonanie badania histopatologicznego poprzedza pobranie materiału tkankowego, utrwalenie i przesłanie go do pracowni histologicznej oraz wykonanie preparatu histopatologicznego.

Etapy przygotowywania preparatów histopatologicznych:

Utrwalenie:

- polega na szybkim przerwaniu wszystkich funkcji życiowych tkanki – najważniejszy etap!

Utrwalenie materiału tkankowego ma na celu:

Najczęściej stosuje się roztwór wodny formaldehydu (mieszanka 40% formaldehydu z wodą w stosunku 1:10)

Zatapianie w parafinie:

Ma na celu uzyskanie bloczków, które będą cięte na skrawki o grubości 3-6 um.

W szczególnych przypadkach podczas badania śródoperacyjnego tnie się skrawki po zamrożeniu ich w mikrotomie mrożakowym. Zamrożone tkanki można kroić bez zatapiania ich w parafinie, co pozwala na szybkie uzyskanie preparatów, które po odpowiednim wybarwieniu służą do orientacyjnego ustalenia rozpoznania.

W celu uzyskania precyzyjnych preparatów utrwalone tkanki przeprowadza się przez płyny odwadniające i ułatwiające przepojenie parafiną. Uzyskane bloczki tnie się na cienkie skrawki na mikrotomie saneczkowym.

Uzyskane skrawki umieszcza się nasz kiełkach podstawowych a za pomocą specjalnych roztworów usuwa parafinę.

Preparaty takie poddaje się barwieniu.

Barwienie:

- ma na celu rozróżnienie szczegółów budowy komórkowej.

Najczęściej stosowane barwniki:

Struktury tkankowe, które wybarwiają się barwnikami zasadowymi są zasadochłonne, a te które wybarwiają się barwnikami kwasowymi są kwasochłonne.

Etapy preparatyki w mikroskopii świetlnej:

  1. Pobieranie żywej tkanki

  2. Pobrany fragment tkanki

  3. Docięte fragmenty tkanki przeznaczonej do utrwalenia

  4. Utrwalanie np. w formaldehydzie

  5. Odwadnianie w alkoholach o wzrastających stężeniach

  6. Zatopienie np. w parafinie lub paraplaście

  7. Gotowy bloczek parafinowy

  8. Skrawek położony na szkiełko podstawowe i wysuszony

  9. Odparafinowanie w ksylenie

  10. Nawodnienie w alkoholach o malejących stężeniach

  11. Barwienie skrawków

  12. Odwadnianie w alkoholach o wzrastających stężeniach

  13. Zabarwiony skrawek zmontowany pod szkiełkiem nakrywkowym w środku zamykającym np. balsamie kanadyjskim (preparat trwały) – wymagany jest zbliżony współczynnik załamania światła do wody.

Tkanka i narząd:

Tkanka (textus) – zespół komórek pełniących wyspecjalizowane funkcje oraz wytwarzana przez nie istota międzykomórkowa.

Rozróżniamy 4 rodzaje tkanek:

Narząd (organum) – kilka tkanek zajmujących wspólne terytorium i pełniących skoordynowane funkcje.

Narząd składa się z zespołu komórek pełniących swoiste funkcje i ich istoty międzykomórkowej. Wspólnie tworzą miękisz narządu (parenchyma).

Tkanka, która podtrzymuje i odżywia komórki miąższowe to zrąb narządu (stroma).

Zrąb większości narządów zbudowany jest z tkanki łącznej właściwej, natomiast w grasicy jest nim tkanka nabłonkowa, a w ośrodkowym układzie nerwowym – tkanka glejowa.

Serce (cor):

Jest workiem mięśniowo-łącznotkankowym pełniącym funkcje pompy, która tłoczy krew.

Szkielet serca zbudowany jest z tkanki łącznej właściwej zbitej, zawierającej dużo włókien kolagenowych. Stanowi mechaniczny zrąb dla funkcjonalnych elementów serca (mięsni sercowych, naczyń krwionośnych i nerwów) oraz tkanki łącznej właściwej znajdującej się między nimi.

Ścianę serca tworzą następujące warstwy:

Mózg (cerebrum):

Składa się z istoty szarej i białej.

Istota szara jest zgrupowaniem ciał komórek nerwowych i ich wypustek.

Zrąb stanowią astrocyty protoplazmatyczne i włókniste, a ich wypustki tworzą splecioną sieć – pilśń nerwową. W mniejszej liczbie występują oligodendrocyty i komórki mikrogleju.

Istota biała jest nagromadzeniem wypustek komórek nerwowych i nie ma w niej ciał neuronów. Zrąb stanowią astrocyty włókniste, w mniejszej ilości oligodendrocyty i komórki mikrogleju.

Większość istoty szarej stanowi warstwa pokrywająca półkule mózgu, która tworzy jego korę.

Ciała neuronów kory mózgowej układają się w 6 warstw:

  1. Warstwa drobinowa (brzeżna) – zbudowana jest z tkanki glejowej i nielicznych kształtu wrzecionowatego

  2. Warstwa ziarnista zewnętrzna (warstwa komórek piramidalnych małych) – zbudowana z małych komórek ziarnistych lub piramidalnych

  3. Warstwa piramidalna – zbudowana z małych i średnich komórek piramidalnych

  4. Warstwa ziarnista wewnętrzna – składa się z komórek piramidalnych i ziarnistych

  5. Warstwa zwojowa – zawiera duże komórki piramidalne i liczne małe komórki ziarniste

  6. Warstwa komórek wielokształtnych – jest utworzona z komórek wielokształtnych, które na przekroju mają kształt wrzecionowaty lub trójkątny.

Wątroba (hepar):

Jest otoczona łącznotkankową torebką, która wnika do narządu dzieląc go na zrazy i zraziki.

W odnogach tkanki łącznej biegną naczynia krwionośne, limfatyczne, przewody żółciowe i nerwy. Między odnogami tkanki łącznej znajduje się tkanka łączna luźna.

Wątroba jest dobrze unaczyniona. Tętnica wątrobowa dostarcza krew odżywczą, a żyła wrotna czynnościową. Obie wnikają do wątroby i rozgałęziają się na żyły i tętnice międzyzrazowe, a następnie na żyły i tętnice międzyzrazikowe, które z przewodem żółciowym międzyzrazikowym tworzą triady wątrobowe, leżące w odnogach tkanki łącznej na wierzchołkach zrazików.

Od żył międzyzrazikowych pod kątem prostym odchodzą żyły około zrazikowe, a od nich liczne naczynia włosowate – sinusoidy (komórki śródbłonka są płaskie, a pomiędzy nimi znajdują się pory). Te ostatnie promieniście biegną do żyły centralnej, znajdującej się w środku zrazika.

Tętnice międzyzrazikowe rozdzielają się na tętniczki, które rozpadają się na gęstą sieć naczyń włosowatych otaczających międzyzrazikowe przewody żółciowe.

Miąższ wątroby stanowią komórki wątrobowe – hepatocyty.

Układają się w blaszki, wyglądem przypominające sznury. Po obu stronach takich blaszek znajdują się sinusoidy. Wolne powierzchnie hepatocytów zwrócone do sinusoid posiadają mikrokosmki – tą stroną odbywa się intensywna wymiana substancji.

Wolne przestrzenie między hepatocytem a sinusoidami zwane są przestrzeniami Dissego (początek naczyń limfatycznych). Szczytowe powierzchnie hepatocytów tworzą małe przestrzenie, do których wydzielana jest żółć - kanaliki żółciowe.

Rodzaje zrazików wątrobowych:

Węzły limfatyczne (nodus lymphaticus):

Są to obwodowe narządy limfatyczne otoczone torebką łącznotkankową, leżące na przebiegu naczyń limfatycznych.

Naczyniami limfatycznymi płynie limfa – lekko zasadowy, żółtawy płyn, który powstaje przez wnikanie płynu tkankowego. Zawiera wodę, elektrolity, białko.

Płynąc z tkanek do żył przepływa przez co najmniej 8 węzłów chłonnych, w których zatrzymywane są antygeny.

Limfa płynie z naczyń doprowadzających w wypukłej części węzła do wolnych przestrzeni (zatok) pod jego torebką, wzdłuż beleczek węzła w rdzeniu.

Wyróżniamy zatoki brzeżne, korowe, promieniste, rdzenne.

Węzły chłonne pełnią następują funkcje:

Zrąb węzła limfatycznego stanowi tkanka łączna właściwa luźna, a miąższ – limfocyty, komórki plazmatyczne, makrofagi i komórki prezentujące antygen.

Węzeł limfatyczny budują 3 części:

Fioletowe – bez cytoplazmy (dojrzałe)

Tarczyca (glandula thyroidea)

Jest położona na przedniej ścianie tchawicy, na wysokości szyi. Składa się z 2 płatów połączonych cieśnią.

Tarczyca otoczona jest torebką łącznotkankową, od której odchodzą w głąb narządu odnogi, wytwarzając jego zrąb. Miąższ stanowią pęcherzyki i leżące na ich obwodzie komórki jasne (kom. C). Między pęcherzykami znajduje się tkanka łączna właściwa luźna, zawierająca naczynia krwionośne limfatyczne i włókna nerwowe, które działają na czynność wydzielniczą komórek nabłonkowych.

Pęcherzyki stanowią główną masę narządu. Ich kształt i wielkość zależą od stanu czynnościowego i okolicy narządu, najczęściej jednak mają kształt wielokątów lub są owalne. Ścianę pęcherzyków buduje nabłonek jednowarstwowy. W zależności od stanu czynnościowego może to być nabłonek płaski – w stanie spoczynkowym lub sześcienny – podczas intensywnej produkcji hormonów.

W świetle pęcherzyków znajduje się żel (kwasochłonny) tyreoglobulina. W postaci jodowanej tyreoglobuliny magazynowane są hormony tarczycy (tyroksyna i trójjodotyronina).

Płuco (pulmo)

W skład układu oddechowego wchodzą:

W układzie oddechowym dominuje nabłonek urzęsiony, dopiero w końcowych odcinkach oskrzelików nabłonek traci rzęski.

Płuca okryte są opłucną. Jest to błona surowicza, składająca się z blaszki tkanki łącznej właściwej i nabłonka surowiczego (jednowarstwowy płaski). Jako opłucna ścienna wyściela jamę opłucnej i jako opłucna trzewna pokrywa oba płuca.

Każde płuco składa się z płatów. Prawe płuco jest trzypłatowe, lewe dwupłatowe.

Budowa drzewa oskrzelowego:

Tchawica dzieli się na dwa oskrzela główne (lewe i prawe), z których każde wnika do płuca. Każde oskrzele główne dzieli się na oskrzela płatowe: 3 prawego płuca i 2 lewego. Oskrzela płatowe z kolei dzielą się na oskrzela segmentowe: 10 w prawym i osiem w lewym. Drobniejsze rozgałęzienia oskrzeli to oskrzeliki, które wnikają do płacika płuca i tam rozgałęziają się na oskrzeliki końcowe. Te ostatnie rozgałęziają się na oskrzeliki oddechowe, które stanowią granicę między częścią przewodzącą powietrze a oddechową.

Oskrzeliki oddechowe przechodzą w przewody oddechowe a te ostatnie w pęcherzyki płucne.

Pęcherzyki płucne stanowią miąższ płuca. Sąsiadujące ze sobą pęcherzyki posiadają wspólną ścianę nazywaną przegrodą międzypęcherzykową. Składa się ona z nabłonka oddechowego i nielicznych elementów tkanki łącznej właściwej, zawierającej naczynia włosowate.

W skład nabłonka oddechowego wchodzą 3 rodzaje komórek – pneumocytów:

Zrąb płuca stanowi tkanka łączna właściwa, która zawiera wiele makrofagów wypełnionych cząstkami kurzu z wdychanego powietrza. Są one nazywane komórkami pyłochłonnymi.

Nerka (Ren)

Ma kształt ziarna fasoli, jest otoczona torebką łącznotkankową. W jej wklęsłej części znajduje się wnęka, w której przebiega tętnica i żyła nerkowa oraz moczowód. Zrąb nerki stanowi tkanka łączna właściwa luźna, podtrzymująca naczynia krwionośne, limfatyczne, nerwy.

Jednostką strukturalną i czynnościową nerki jest nefron.

W nerce można wyróżnić dwie warstwy:

Nefron składa się z następujących elementów:

Mocz zbierany jest do kanalików zbiorczych, które przechodzą w przewody brodawkowe.

W preparatach histologicznych w korze nerek obserwujemy przekroje przez ciałka nerkowe i kanaliki nerkowe, natomiast w rdzeniu dominują przekroje przez pętle Henlego i kanaliki zbiorcze.

Ciałko nerkowe:

Składa się z kłębuszka krwionośnych naczyń włosowatych otoczonych torebką Bowmana. Wyróżniamy w nim:

Kłębuszek nerkowy składa się z sieci naczyń włosowatych wysianych śródbłonkiem posiadający liczne pory.

Torebka Bowmana wysiana jest nabłonkiem jednowarstwowym płaskim, który przechodzi na biegunie kanalikowym ciałka w nabłonek jednowarstwowy sześcienny kanalika I rzędu. W ścianie torebki znajdują się takie wyspecjalizowane komórki nabłonka zwane podocytami. Posiadają one wypustki, między którymi powstają szczeliny, do których filtrowane jest osocze.

Kanalik I rzędu – wysłany jest nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym. Komórki nabłonka są szerokie i na przekroju jest ich 4-5.

Kanalik II rzędu – wysłany jest nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym podobnym do nabłonka kanalika I rzędu, jednak tutaj jego komórki są mniejsze i na przekroju jest ich około 10.

Kanaliki zbiorcze wysłane są nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym a w przewodach brodawkowych nabłonkiem jednowarstwowym walcowatym.

W korze i rdzeniu występują liczne komórki śródmiąższowe – limfocyty, fibroblasty.

Zaburzenia w krążeniu I

Preparaty mikroskopowe: przekrwienie wątroby (venostosis hepatis), krwinko tok (erytrhrorhagia), ognisko krwotoczne (fokus haemorrhagius)

W świetle naczyń zdrowego człowieka krew znajduje się w stanie płynnym. Jest to uwarunkowane istnieniem stałej równowagi procesów krzepnięcia i fibrynolizy. Po śmierci równowaga ta zanika i w naczyniach postają skrzepliny.

Krwotok (haemorrhagia) – wydostanie się krwi w pełnym jej składzie poza światło naczynia na skutek przerwania ciągłości jego ściany.

Krwotoki:

W zależności od źródła krwawienia:

W zależności od przyczyny:


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
ANATOMIA I HISTOLOGIA JAMY USTNEJ
histologia skora oko ucho, Lekarski WLK SUM, lekarski, Histologia, pytania, histo,wlk
HISTOLOGIA, I rok, I rok, Histologia i cytofizjologia, Histologia, histologia
Cytoszkielet - histologia, I rok, I rok, gieldy, pen, medycyna, 2 semestr, HISTOLOGIA
Elektronogramy - podpisy, Weterynaria Lublin, Weterynaria 1, Histologia, Histologia, histologia Elek
żołądek ść 4, II rok, II rok CM UMK, Giełdy, 2 rok, histologia
REC2, Histologia
histologia, I ROK
Histologia - testy - odpowiedzi, medycyna, medycyna II rok, histologia
28.10.2007, Kosmetologia, histologia
Pytania histo 2010, histologia 2016
Histolotek'05, UMED Łódź, Stomatologia, I rok, Histologia, giełdy
Enyt s, Histologia
sem.2-Organogeneza, histologia i embriologia(1)
07. Układ oddechowy, Studia - materiały, Histologia, Wykłady - histologia

więcej podobnych podstron