Wojna w Korei – konflikt zbrojny toczący się w latach 1950-1953 na Półwyspie Koreańskim pomiędzy Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną, wspieraną przez siły Chińskiej Republiki Ludowej a Republiką Korei wspieraną przez siły ONZ. Warto zaznaczyć, że z formalnego punktu widzenia wojna w Korei trwa po dziś dzień, gdyż poza aktem zawieszenia broni z 1953 r. nigdy nie doszło do podpisania traktatu pokojowego ostatecznie kończącego konflikt.
Geneza:
w 1910 Korea została zaanektowana przez Japonię
w wyniku klęski Japonii w II wojnie światowej, w 1945 Korea została zajęta przez siły ZSRR i USA; na jej północnej części została rozciągnięta administracja radziecka, natomiast na południowej amerykańska; na linię graniczną okupacji został wyznaczony 38 równoleżnik
mocarstwa uzgodniły, że w przyszłości Korea powinna być zjednoczonym, niepodległym państwem z ogólnokrajowym rządem, jednak narastający konflikt oraz rozbieżności w wyobrażeniach co do kształtu i charakteru przyszłego rządu koreańskiego między okupantami doprowadziły do zorganizowania odrębnych wyborów w każdej ze stref
w 1948 na obszarze Półwyspu Koreańskiego powołano do życia dwa państwa: w sierpniu proklamowano w Seulu utworzenie Republiki Korei z prezydentem Li Syng Manem na czele, na co odpowiedzią było utworzenie we wrześniu Koreańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej na północy, gdzie przywódcą został Kim Ir Sen
Korea Południowa stała się uznanym przez ONZ reprezentantem całego narodu koreańskiego
Strony konfliktu:
Korea Północna
Chiny – bezpośrednie, militarne zaangażowanie
ZSRR – pośrednie, materialne zaangażowanie
Korea Południowa
ONZ (USA) – formalnie USA nie brały bezpośredniego udziału w wojnie jako jej strona, a jedynie występowały w ramach ONZ, które po wybuchu wojny wydało rezolucję z apelem do Korei Północnej o zaprzestanie walk i wycofanie się za 38 równoleżnik, co było możliwe dzięki zbojkotowaniu obrad Rady Bezpieczeństwa przez radzieckiego ambasadora jako formy protestu wobec odmowy przekazania ChRL miejsca Chin w ONZ
Zaangażowanie
USA:
nie brano pod uwagę możliwości radzieckiej inwazji w rejonach innych niż Europa i tam koncentrowano strategię
USA przewidywały tylko 2 ewentualności wybuchu wojny: atak ZSRR na USA lub inwazję na Europę Zachodnią; w ogóle nie brały pod uwagę możliwości agresji na Koreę
1949 – wycofanie wszystkich sił z Korei ze względu na brak potencjalnego zagrożenia; siły koreańskie były wyszkolone jedynie w celach policyjnych, gdyż USA obawiały się o potencjalne niezgodne z pierwotnym przeznaczeniem wykorzystywaniem środków militarnych przekazywanych przez nie Korei Płd.
1949 – gen. MacArthur publiczne ogłosił, że Korea leży poza liniami obronnymi Ameryki, a w 1950 sekretarz stanu Acheson wyrzekł się wszelkich intencji gwarancji udzielania gwarancji rejonom położonym w Azji
przekonanie o skuteczność polityki powstrzymywania USA
USA zakładały, że mają do czynienia z centralnie sterowanym komunistycznym spiskiem, mającym na celu podbicie świata i że ani Chiny ani Korea nie przystąpiłyby do wojny, gdyby nie były pewne radzieckiego poparcia
decyzja USA o interwencji w Korei była spowodowana moralnym obowiązkiem sprzeciwu wobec komunistycznej agresji oraz obawą, że zwycięska inwazja komunizmu w Korei miałaby katastrofalny wpływ na nieodległą Japonię; rozciągnięcie komunistycznej kontroli nad Koreą sprawiłoby, że zaczęłaby się wyłaniać perspektywa powstania komunistycznego monolitu w Azji, a to podważyłoby prozachodnią orientację Japonii
przystąpienie do wojny pod pretekstem wypełniania poleceń Rady bezpieczeństwa ONZ
zasadą uzasadniającą racjonalność militarnego zaangażowania w wojnę była obrona zasad i prawa
celem USA mogłoby być tylko wykonanie rezolucji ONZ, czyli wypchnięcie Korei Płn. poza linię 38 równoleżnika, jednak im zależało na ukaraniu agresora i zniechęcenie do działań innych potencjalnych agresorów
celem w wojnie było doprowadzenie do sytuacji patowej – położenie kresu agresji, zabezpieczenie, by się ona nie powtórzyła i przywrócenie pokoju
przekonanie, że ZSRR rozważał możliwość wojny powszechnej – w rzeczywistości za wszelką cenę chciał jej uniknąć
dążyły do ograniczania działań wojennych, chcąc uniknąć wojny powszechnej – nie chciały przegrać, ale jednocześnie bały się wygrać.
Chiny:
dla Chin wyniszczonych japońską inwazją i zaciekłą wojną domową decyzja rzucenia wyzwania USA nie była łatwa
obawa przed próbą unicestwienia przez USA zwycięstwa komunistów w wojnie domowej w Chinach i przed planami kapitalistycznego okrążenia poprzez wsparcie dla Wietnamu
konflikt o wsparcie USA dla Tajwanu, uważanego za legalną władzę chińską
konieczność zatrzymania sił USA na terytorium Korei w obawie przed wkroczeniem i rozszerzeniem walk na terytorium Chin
gen. MacArthur parł w kierunku granicy chińskiej na rzece Yalu, ignorując fakt, że Japonia dokonała inwazji na Mandżurię tą samą drogą, przez Koreę, czego Chińczycy nigdy nie zapomnieli
Chiny przekonały się, jak wysoką cenę trzeba zapłacić za konfrontację z militarną potęgą USA i w dalszym toku zimnej wojny nie doszło już do innych bezpośrednich chińsko-amerykańskich starć.
ZSRR:
przekonanie o tym, że USA nie przeciwstawi się zajęciu przez komunistów drugiej połowy Korei na tle pogodzenia się ze zwycięstwem komunistów w Chinach, które były nieporównywalnie ważniejsze
zachęcanie Chin do interwencji w celu ich uzależnienie od ZSRR
obawiał się wojny powszechnej
pomoc dla Chin wstrzemięźliwa i ograniczona, za wszystko żądano zapłaty w gotówce, zasiano ziarno chińsko-radzieckiego rozłamu
na żadnym etapie wojny ZSRR nie groził interwencją i nie podejmował jakichkolwiek działań militarnych, gdyż zależało mu na zminimalizowania ryzyka wybuchu wojny powszechnej
sukces w zastraszeniu USA i zniechęceniu ich do podjęcia próby osiągnięcia w Korei ograniczonego zwycięstwa poprzez wsparcie chińskiej interwencji