Naszkicować schemat i omówić zasadę działania ujęcia progowego z małych rzek

Lokalizujemy je na odcinkach prostych nie podlegających erozji i zmianom nurtu, na odpowiednio stabilnym gruncie, nie pozwalającym uciec wodzie przez dno lub boki. Kształt progu powinien zapewniać możliwość poboru wody przy każdym nawet najmniejszym przepływie, a jednocześnie pozwolić w pewnych granicach na zatrzymanie zanieczyszczeń mechanicznych. Zasadą ujęć progowych jest wykonanie w poprzek koryta potoku budowli piętrzącej do wysokości około 1m w formie bryły betonowej lub żelbetowej z wykształconym kanałem przykrytym rusztem o pochyleniu 1:5-1:4 albo w kierunku ruchu wody, albo w kierunku przeciwnym. Teren w osi progu po obu stronach potoku powinien być wzmocniony na szerokości około 10m. Na jednym z końców progu wykonuje się komorę zbiorczą, z której

wodę odprowadza się grawitacyjnie przewodem ułożonym w gruncie. W komorze zbiorczej zawsze projektujemy przelew i zrzut płuczący. Woda z kanałów spływa do zbiornika grawitacyjnie, gdyż są nachylono w stronę zbiornika na 1%.

Naszkicować schemat i omówić zasadę działania ujęcia brzegowego z rzeki

Ujęcia brzegowe sytuujemy przy wysokim brzegu, w miejscu niezmiennej linii brzegowej. Dla ujęcia wody umieszcza się otwory wlotowe w ścianie komory osadowej usytuowane pod najniższym poziomem lustra wody (wlot wody pod ciśnieniem) albo na całej głębokości wody w cieku (wlot bezciśnieniowy), przy czym dolna krawędź otworu wlotowego powinna znajdować się na pewnej wysokości nad dnem cieku, zabezpieczając przed przedostawaniem się zanieczyszczeń mechanicznych. Ujęcia te są budowane w kształcie skrzynki z komorą przedzieloną wewnątrz na dwie mniejsze komory – osadową i czerpną. Komora osadowa, do której dopływa woda przez okna czerpne spełnia jednocześnie rolę osadnika. W ścianie oddzielającej komory wykonywane zabezpieczone kratami lub siatkami przed zanieczyszczeniami. Dna obu komór są obniżone w celu zatrzymania zawiesin wleczonych po dnie. W komorze czerpnej umieszcza się smoki przewodów ssawnych lub buduje kanały otwarte, którymi woda grawitacyjnie spływa do ZUW.

Naszkicować schemat i omówić zasadę działania ujęcia wieżowego ze zbiornika

Budowane są dla ujęć z dużych głębokości w pewnym oddaleniu od brzegu. Czerpnie umieszcza się na jednym lub kilku poziomach. Ujęcia te stanowią odmianę ujęć brzegowo-komorowych. Różnią się większą liczbą komór, większymi wymiarami. W zależności od lokalizacji kształt ujęcia w nurcie poziomym może być zbliżony do koła, elipsy lub filara zabezpieczonego izbicą od strony napływu wody, przy czym kołowe przekroje stosowane są przy głębokich i bardzo wolno płynących rzekach a kształty wydłużone stosujemy przy silnym prądzie i w miejscach narażonych na dynamiczne działanie lodu i spływającej kry. Ujęcia wieżowe powinny mieć minimum dwie komory krat i sit oraz smoków dla zabezpieczenia ciągłości pracy ujęcia. W ujęciach tych okna i komory wykonane są podobnie jak w ujęciach brzegowo-komorowych.