Sofokles Kr贸l韞p Streszczenie

Akcja dramatu rozgrywa si臋 w teba艅skim pa艂acu kr贸la Edypa, w ci膮gu jednego dnia (zasada trzech jedno艣ci: czasu, miejsca i akcji). Wydarzenia rozgrywaj膮ce si臋 poza zamkiem (przekaz wyroczni, 艣mier膰 Polybosa, 艣mier膰 Jokasty) poznajemy z relacji pos艂a艅c贸w.

Prolog

Do pa艂acu kr贸la Edypa przybywaj膮 mieszka艅cy Teb, przera偶eni panuj膮c膮 w mie艣cie zaraz膮. Na czele t艂umu stoi kap艂an. Starzec przedstawia w艂adcy skargi ludu i prosi o pomoc. Edyp wsp贸艂czuje swym poddanym. Wie, 偶e jego lud cierpi i stara si臋 znale藕膰 jakie艣 rozwi膮zanie. Kr贸l wyznaje, 偶e pos艂a艂 Kreona (brata swojej 偶ony, Jokasty) do wyroczni delfickiej, by ten pozna艂 spos贸b ocalenia miasta. Zgromadzeni z nadziej膮 oczekuj膮 na przybycie pos艂a艅ca. Wkr贸tce pojawia si臋 Kreon i obwieszcza wyrok bog贸w: miasto zostanie ocalone, je艣li mieszka艅cy wygnaj膮 z kraju zab贸jc臋 zamordowanego przed laty kr贸la Lajosa. Pos艂aniec przypomina Edypowi histori臋 艣mierci w艂adcy Teb. Ten, wzruszony opowie艣ci膮, obiecuje pom艣ci膰 zbrodni臋 i uwolni膰 poddanych od kl膮twy bog贸w.


Parodos

Ch贸r wzywa bog贸w, by wsparli miasto pogr膮偶one w cierpieniu: 鈥濻ta艅cie troje jak obro艅cy.鈥 S艂owa te skierowane s膮 do Ateny, Apollina i Artemidy 鈥 b贸stw opieku艅czych Teb. Sytuacja w mie艣cie jest wci膮偶 tragiczna. Mieszka艅cy umieraj膮 masowo, kobiety trac膮 swe dzieci, a m臋偶czy藕ni nie s膮 w stanie obroni膰 miasta w razie ataku wroga. Ch贸r 偶arliwie b艂aga o interwencj臋 b贸stw, prosz膮c o przep臋dzenie niewidzialnego wroga 鈥 鈥濩ho膰 mu nie l艣ni mieczem d艂o艅 / Z krzykiem wtargn膮艂 w miasta pr贸g.鈥


Epeisodion I

Edyp zwraca si臋 do ch贸ru starc贸w z pro艣b膮 o informacje na temat zab贸jcy Lajosa. Przestrzega przed ukrywaniem prawdy, zapewniaj膮c, 偶e zrobi wszystko by odnale藕膰 i ukara膰 morderc臋. Kr贸l wypowiada wa偶n膮 kwesti臋 zaklinaj膮c si臋, 偶e je艣li poszukiwany odnajdzie si臋 w jego domu, to na ca艂y dw贸r spadnie kl膮twa.

Ch贸r nie potrafi wskaza膰 sprawcy, ale doradza, by Edyp zasi臋gn膮艂 rady wr贸偶bity Tyrezjasza. 艢lepy starzec niech臋tnie przybywa do pa艂acu. Na natarczywe pytania kr贸la udziela kr贸tkich, wymijaj膮cych odpowiedzi, ale jest pewne, 偶e posiada wa偶ne informacje: 鈥濨iada, o biada tej wiedzy, co szkod臋 / Niesie wiedz膮cym (鈥).鈥 Zniecierpliwiony kr贸l domaga si臋 konkretnej odpowiedzi, prosi, grozi, a nawet rzuca podejrzenie, 偶e wr贸偶bita mia艂 jaki艣 udzia艂 w 艣mierci Lajosa. Oskar偶ony Tyrezjasz sugestywnie wypowiada s艂owa prawdy: 鈥濳t贸rego szukasz, ty jeste艣 morderc膮.鈥

Edyp jest wzburzony, podejrzewa, 偶e starzec dzia艂a na polecenie Kreona. Kr贸l obawia si臋, 偶e szwagier chce pozbawi膰 go tronu. Wy艣miewa jasnowidza, nazywaj膮c go k艂amc膮. Starzec odchodzi, powtarzaj膮c swoje wyznanie i wr贸偶膮c kr贸lowi wygnanie.


Stasimon I

Ch贸r z trwog膮 zastanawia si臋 nad s艂owami wypowiedzianymi przez Tyrezjasza. 艢piewacy wierz膮, 偶e morderc臋 spotka rych艂a zemsta z r膮k Apollina i Eryni. Starcy nie mog膮 potwierdzi膰 tego, co zosta艂o. przed chwil膮 wypowiedziane, ale nie mog膮 te偶 z pewno艣ci膮 zaprzeczy膰. Ch贸r jest rozdarty pomi臋dzy szacunkiem dla wiedzy Tyrezjasza a sympati膮 wobec Edypa, kt贸ry niegdy艣 wyzwoli艂 miasto z r膮k Sfinksa.

Epeisodion II

Na dworze pojawia si臋 Kreon, wzburzony oskar偶eniami o spiskowanie przeciw Edypowi. W艂adca wprost zarzuca mu ch臋膰 przej臋cia tronu: 鈥濼y, co艣 zamierza艂 pope艂ni膰 morderstwo / I z w艂adzy kr贸la mnie gwa艂tem ograbi膰?鈥 Rozpoczyna si臋 k艂贸tnia, Edyp stawia szwagrowi kolejne zarzuty, ten z przekonaniem broni swych racji. Kreon potwierdza, 偶e to za jego rad膮 sprowadzono wr贸偶bit臋, ale nie 偶a艂uje swego czynu. Jest przekonany o m膮dro艣ci, prawdom贸wno艣ci i uczciwo艣ci starca. Sugeruje, by spokojnie rozwa偶y膰 jego s艂owa. Edyp nadal czuje si臋 zagro偶ony i domaga si臋 wyp臋dzenia Kreona.

Pojawia si臋 Jokasta, chce pozna膰 przyczyn臋 sporu. M膮偶 opowiada jej o zarzutach stawianych mu przez Tyrezjasza. Kobieta uspokaja go stwierdzaj膮c, 偶e wr贸偶by nie zawsze si臋 spe艂niaj膮. Opowiada o kl膮twie, wed艂ug kt贸rej Lajos mia艂 by膰 zamordowany przez syna, a przecie偶 鈥 jak powszechnie wiadomo 鈥 zgin膮艂 z r膮k zb贸jc贸w. Jokasta wyznaje tak偶e, 偶e jej dziecko, kt贸re mia艂o by膰 w przysz艂o艣ci sprawc膮 zbrodni, zosta艂o porzucone w g贸rach. Wypowied藕 Jokasty, Jokasta wyznaje tak偶e, 偶e jej dziecko, kt贸re mia艂o by膰 w przysz艂o艣ci sprawc膮 zbrodni, zosta艂o porzucone w g贸rach. Wypowied藕 Jokasty, a zw艂aszcza szczeg贸艂y 艣mierci Lajosa, budz膮 wspomnienia Edypa. Przera偶ony kr贸l powoli domy艣la si臋 prawdy. Wyznaje 偶onie, 偶e w m艂odo艣ci otrzyma艂 przepowiedni臋, wed艂ug kt贸rej mia艂 zamordowa膰 ojca i po艣lubi膰 matk臋. Ta informacja przyczyni艂a si臋 do ucieczki m艂odego Edypa z Koryntu. Jedyn膮 nadziej膮 na poznanie prawdy jest teraz relacja jednego ze 艣wiadk贸w zab贸jstwa Lajosa. Kr贸l rozkazuje go sprowadzi膰.


Stasimon II

Ch贸r przys艂uchuje si臋 rozmowie Jokasty i Edypa. Jest wzburzony pogard膮 jak膮 monarchini ma dla wyroczni Apollina. Starcy ostrzegaj膮 w艂adc贸w przed nadmiern膮 pych膮 i lekcewa偶eniem bo偶ych przepowiedni (uwaga ta dotyczy szczeg贸lnie Jokasty). Do kl膮twy Tyrezjasza dok艂adaj膮 w艂asn膮 zapowied藕 kary: 鈥濧 gdy ludzi czyn lub g艂os / Prawa obrazi i 艣wi臋te b贸stw trony, / Niech ich straszny dogna los.鈥


Epeisodion III

Na kr贸lewski dw贸r przybywa pos艂aniec z Koryntu. Spotyka Jokast臋 i przekazuje jej wiadomo艣膰 o 艣mierci Polybosa, ojca Edypa. Paradoksalnie, smutna wiadomo艣膰 mo偶e by膰 dla w艂adcy Teb potwierdzeniem jego niewinno艣ci (zgodnie z przepowiedni膮 mia艂 zabi膰 ojca). Pos艂aniec przys艂uchuje si臋 rozmowie ma艂偶onk贸w i wyja艣nia, 偶e Edyp nie by艂 prawowitym synem kr贸la Koryntu. S艂uga przyznaje, 偶e znalaz艂 ch艂opca z przebitymi kostkami w jarach Kiteronu i odda艂 go na wychowanie swemu panu. Wyja艣nia nawet pochodzenie imienia ch艂opca (z greckiego imi臋 Edyp oznacza 鈥瀘puch艂ostopy鈥). Opowie艣膰 utwierdza Jokast臋 w przekonaniu, 偶e obecny m膮偶 jest jej synem. Kobieta b艂aga Edypa, by nie dochodzi艂 prawdy (Jokasta: 鈥濶ieszcz臋sny, niechby nie wiedzia艂, kim jeste艣.鈥) Kr贸l jest jednak zdeterminowany i chce za wszelk膮 cen臋 doprowadzi膰 艣ledztwo do ko艅ca.


Stasimon III

Po wys艂uchaniu opowie艣ci s艂ugi Polybosa, Ch贸r b艂臋dnie zak艂ada, 偶e Edyp mo偶e by膰 nawet dzieckiem bog贸w. Starcy 艣piewaj膮 pie艣艅 pochwaln膮, opiewaj膮c膮 Kiteron 鈥 miejsce odnalezienia m艂odego Edypa, przysz艂ego kr贸la Teb.


Epeisodion IV

Przed oblicze kr贸la stawia si臋 by艂y s艂uga Lajosa. Wed艂ug s艂ugi Polybosa, Starcy 艣piewaj膮 pie艣艅 pochwaln膮, opiewaj膮c膮 Kiteron 鈥 miejsce odnalezienia m艂odego Edypa, przysz艂ego kr贸la Teb.


Epeisodion IV

Przed oblicze kr贸la stawia si臋 by艂y s艂uga Lajosa. Wed艂ug s艂ugi Polybosa, starzec mia艂 niegdy艣 podarowa膰 mu ch艂opca porzuconego w g贸rach. Pasterz rozpoznaje Edypa i nie chce wyzna膰 pe艂nej prawdy. Zagro偶ony uwi臋zieniem przyznaje, 偶e porzucone dziecko by艂o z rodu kr贸la Lajosa. Dodaje, 偶e otrzyma艂 ch艂opca z r臋ki kr贸lowej Teb. Nie chcia艂 u艣mierci膰 niemowl臋cia, wi臋c z lito艣ci odda艂 je obcym na wychowanie. Edyp, poznawszy prawd臋, podsumowuje swoje 偶ycie s艂owami: 鈥淥 s艂o艅ce, niechby ju偶 ci臋 nie ogl膮da艂! / 呕ycie mam, sk膮d nie przystoi, i 偶y艂em, / Z kim nie przysta艂o 鈥 a swoich zabi艂em.鈥


Stasimon IV

Ch贸r op艂akuje los kr贸la, wypowiadaj膮c kwestie o tym, 偶e przeznaczeniem cz艂owieka jest nieszcz臋艣cie. Przypomina przesz艂e, wielkie czyny Edypa: walka o wolno艣膰 miasta, rycersko艣膰 i sprawiedliwe panowanie nad mieszka艅cami Teb. 艢piewacy ubolewaj膮 nad tragizmem losu cz艂owieka, kt贸ry w ci膮gu dnia z kr贸la sta艂 si臋 wygna艅cem.


Exodos

Pos艂aniec informuje Ch贸r o samob贸jczej 艣mierci Jokasty i okaleczeniu Edypa. Zrozpaczona kobieta powiesi艂a si臋 w sypialni. Kr贸l, znalaz艂szy zw艂oki, wyk艂u艂 sobie oczy sprz膮czkami z szaty 偶ony. Nieszcz臋艣liwy Edyp postanawia obwie艣ci膰 wszem i wobec ha艅b臋, jaka spotka艂a Labdakid贸w. Jest 艣wiadom ogromu tragedii, jaka spotka艂a jego rodzin臋. Postanawia opu艣ci膰 Teby jako wygnaniec. Niespodziewanie pojawia si臋 Kreon. Kr贸l prosi go o pogrzebanie Jokasty i przyprowadzenie swych c贸rek 鈥 Ismeny i Antygony. 呕egna dzieci i poleca je opiece Kreona. Dramat ko艅czy si臋 艣piewem ch贸ru op艂akuj膮cego niepewno艣膰 cz艂owieczego losu.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
SOFOKLES- Antygona, Streszczenia
Sofokles Antygona STRESZCZENIE
Sofokles Antygona streszczenie, Lektury
SOFOKLES- Antygona, Streszczenia
107 lektur streszczenia - podstawowa,gimnazjum,liceum, Antygona - Sofokles, Miejsce: plac przed pa艂a
Streszczenie Antygony Sofoklesa by Motyl 1964, 鈻篋okumenty
cierpienia mlodego wertera streszczenie
Kajtkowe przygody streszczenie
61 (2012) streszczenia id 44220 Nieznany
LP X XII Sofokles Antygona id 273376
gmm v1 streszczenie
II wojna swiatowa, szko艂a, streszczenia
Dlaczego bohaterowie tragedii Sofoklesa pone艣li kl臋sk臋, Szko艂a, J臋zyk polski, Wypracowania
Folwark zwierz臋cy, Streszczenia
艢witezianka, kr贸tkie streszczenia lektur

wi臋cej podobnych podstron