1.Budowa i funkcje skóry.

Skóra składa się z: -naskórka, -skóry właściwej, - warstwy podskórnej

Funkcje skóry – chroni przed zewnętrznymi czynnikami mechanicznymi, fizycznymi, chemicznymi, biologicznymi, - uczestniczy w termoregulacji organizmu, - uczestniczy w gospodarce wydzielniczej organizmu, - uczestniczy w niektórych związkach np. Wit. D, -jest narządem czucia

2. Wykwity pierwotne

Plama – płaska, dobrze odgraniczona od skóry zdrowej, niewyczuwalna w dotyku, ustępuje bez pozostawania blizny.

Rodzaje plam: - barwnikowe – piegi, znamiona, bielactwo - zapalne – przekrwienie wywołane stanem zapalnym - naczyniowe – teleangiektazje, naczyniaki płaskie - złogowe – tatuaż, makijaż permanentny

Grudka – wyniosła ponad poziom skóry, spoista, średnica ,5 cm średnica, spoista, ustępuje bez pozostawania blizny

Rodzaje grudek: - naskórkowe – brodawki zwykłe, - mieszane –łuszczyca, liszaj płaski – skórne – kępki żółte

Bąbel pokrzywkowy – wyniosły ponad powierzchnię skóry, szybko powstaje i szybko ustępuje, nie pozostawia blizny, Przykłady: pokrzywka, oparzenie pokrzywą

Guzek – wyniosły ponad powierzchnię skóry, średnica <1 cm, spoisty, ustępuje pozostawiając blizny Przykłady: guzki reumatyczne, tłuszczaki, guzki gruźlicze, kiłowe, nowotworowe.

Guz – większy niż guzek, średnica >1cm Rodzaje guzów: - zapalne – rumień guzowaty, czyrak – nowotworowe łagodne – włókniaki - złośliwe raki skóry

Pęcherzyk i pęcherz – wyniosłe ponad powierzchnię skóry, wypełnione płynem surowiczym lub krwisto-surowiczym, ustępuje bez blizny, Rodzaje pęcherzy: – środnaskórkowe –pęcherzyca zwykła – podnaskórkowe – opryszczka zwykła, półpasiec, wyprysk - dermolityczne

Krosta- wyniosła ponad powierzchnię skóry, wypełniona treścią ropną, Przykłady: łuszczyca krostkowa, trądzik zwykły

3. Wykwity wtórne

Stanowią zejście wykwitów pierwotnych i pojawiają się w okresie dalszego rozwoju lub ustępowania choroby. Przykłady: łuska, strup, nadżerka, otarcie, przeczos, owrzodzenie, rozpadlina, blizna.

Łuska –złuszczająca się warstwa rogowa skory, zejście stanu zapalnego. Rodzaje: - hiperkeratoza – rybia łuska, - parakeratoza – łuszczyca, - dyskeratoza – nieprawidłowe rogowacenie pojedynczych komórek

Strup – wynik zasychania na powierzchni skory płynu wysiękowego, krwi, treści ropnej.

Nadżerka – ubytek naskórka po przerwaniu pokrywy pęcherza lub maceracja w fałdach skórnych, ustępuje bez pozostawienia blizny.

Otarcie – odmiana nadżerki, ubytek naskórka powstający na skutek urazu mechanicznego, nie pozostawia blizny.

Przeczos – linijna nadżerka spowodowana drapaniem – świerzb, wszawica.

Owrzodzenie – ubytek skóry właściwej, ustępuje bez blizny, powstaje z guzków, krost.

Rana – ubytek w tkance dotychczas zdrowej, spowodowany czynnikami mechanicznymi.

Rozpadlina –linijne ubytki skóry właściwej w miejscu stanu zapalnego, narażone na mechaniczne rozciąganie.

Blizna – powstaje w następstwie uszkodzenia skory właściwej i zastąpienia jej tkanką łączną włóknistą, najczęściej jest zejściem owrzodzenia lub powstaje z guzków nieulegających rozpadowi. Rodzaje blizn: - przerosłe – po zabiegach operacyjnych lub poparzeniowych, - zanikowe – np. toczeń rumieniowaty, liszaj twardzinowy i zanikowy.

4. Choroby bakteryjne Róża – wywołana przez paciorkowce, skóra jest napięta, błyszcząca, gorąca, z czasem pokrywa się pęcherzykami, występuje na twarzy, szyi, podudziach. Jest zakaźna.

Liszajec – spowodowany przez gronkowce, występuje tam gdzie są ujścia meszków włosowych wokół których tworzą się pęcherze, które pękając tworzą duże ciemnożółte zaschnięte strupy. Bardzo zakaźna.

Czyrak – guzek zapalny w otoczeniu meszka włosowego, na szczycie guzka tworzy się krosta w kształcie stożka wypełniona ropą. Jest bardzo bolesny.

Ropne zapalenie meszków włosowych – mogą być wywołane przez paciorkowce, gronkowce a często przez oba rodzaje bakterii, mogą być spowodowane przez mikrourazy lub świąd pobudzający.

Figówka – to odmiana zapalna meszka włosa, lokalizuje się na twarzy w okolicy włosa. Objawy podobne do zapalenia meszka włosowego.

Prądki – są bakteriami, wywołują gruźlicę.

Bakterie gamma ujemne – pałeczka okrężnicy, salmonella, szigella.

Grzybica stóp – zmatowienie płytki paznokcia, zmiana barwy płytki na żółtawą, kruchość płytki, poprzeczne prążki, narośla.

5. Zakażenia paciorkowcami

Paciorkowce - rodzaj kulistych bakterii Gram dodatnich. Są one groźne, zwłaszcza dla niemowląt i dzieci do piątego roku życia. Generalnie odpowiadają one za część infekcji górnych dróg oddechowych. Z tego najpoważniejsze są to, tak zwane choroby inwazyjne, jak sepsa i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Wywołują także ciężkie zapalenia płuc i ostre zapalenia ucha środkowego, a także zatok obocznych nosa, różę, ropne zapalenie meszków włosowych.

6. Zakażenie gronkowcem

Zakażenie gronkowcem skóry zależy od chorób infekcyjnych. – gronkowiec złocisty – stanowi jedną z najniebezpieczniejszych bakterii, wiele szczepów gronkowca jest uodpornionych na większość antybiotyków.

Przykłady: liszajec, czyrak, ropne zapalenie meszków włosowych, figówka.

7. Choroby wirusowe

Opryszczka pospolita – występuje na wargach w kącikach ust oraz okolicach narządów płciowych. Objawy – zaczerwienienie, skora pokryta pęcherzykami, początkowo pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną, świąd, strupek.

Brodawki skórne – mają nierówną, grudkowatą, wypukłą powierzchnię w kolorze skóry lub szarobrązową, występują nieco ponad skórę. Rozróżniamy zwykłe i płaskie. Choroba bardzo zakaźna.

Ospa wietrzna i półpasiec – ospa wietrzna jest bardzo zakaźna i niezwykle uciążliwa. Półpasiec – wywołany przez wirus ospy wietrznej, okres wylęgania 1-2 tygodnie, choroba trwa 2-3 tygodnie.

8. Gruźlica skóry

Czynnik etiologiczny to prądki gruźlicy, zarówno pochodzenia zwierzęcego jak i ludzkiego. Klasyfikacja – gruźlica toczniowa, węzłowa, rozptywna, brodawkująca, wrzodziejąca. Objawy: żółtoczerwone lub czerwonobrunatne guzki o niewielkiej spoistości, dodatni objaw diaskopii. Objawy diaskopii: zmiany przybierają brązowo – żółty kolor, po uciśnięciu ich szkiełkiem, zmiany szerzą się obwodowo Lokalizacja: nos, policzki, okolice warg. Leczenie: preparaty przeciwgruźlicze, konieczna jest diagnostyka mogących współistnieć z gruźlicą skóry zmian narządowych w obrębie płuc oraz innych narządów miąższowych. Skardioza skóry –czynnik etiologiczny nie jest do końca znany, mogą to być zmutowane prądki gruźlicy. Objawy: wykwity pierwotne, nacieki z obecnością licznych guzków nie mające tendencji do owrzodzeń, dodatni objaw diaskopii, szerzą się obwodowo, pozostawiają powierzchniowe blizny, Leczenie: maści, cytostatyki, sterydy.

9. Grzybica paznokci.

W jej przebiegu dochodzi do rogowacenia podpaznokciowego i żółtego przebarwienia płytki paznokcia oraz jej zgrubienia. Chore paznokcie są łamliwe, rozdwajają się i ulegają częściowemu wykruszaniu. Czynniki to: ucisk mechaniczny, źle dobrane obuwie. Większą podatność obserwuje się też u ludzi z obniżoną odpornością komórkową, zaburzeniami tarczycy. Najczęściej grzybicę paznokci wywołują grzyby z rodziny drożdży i pleśnie.

10. czynniki uszkadzające i deformacje paznokci.

- Niedobory żywieniowe - schorzenia przemiany materii – choroby narządów wewnętrznych, - liczne czynniki zewnętrzne ze względu na możliwość współwystępowania kilku czynników uszkadzających często trudno określić, co jest bezpośrednią przyczyną powstawania deformacji paznokcia.

Przykłady: bielactwo prążkowane, bruzdy poprzeczne, ubytki kropkowate, dysplazję paznokcia, łyżeczkowate paznokcie łamliwość i kruchość paznokci, zwyrodnienie płytki paznokciowej, rogowacenie podpaznokciowe.

11. Choroby skóry wywołane przez pasożyty

Pasożyty – są makroorganizmami atakującymi inne organizmy, żyjące w nich i rozmnażające się ich kosztem. Nie powodują jednak ich śmierci. Przykłady: wszawica głowy, wszawica łonowa, świerzb, kleszcz, owsiki, glista ludzka, tasiemiec

12.Choroby łojotokowe

Łojotokowe zapalenie skóry Etiopatogeneza: wzmożone wydzielanie łoju, przewlekły miernie wyrażony stan, infekcja. Objawy: rumieniowe ogniska z widocznym drobnopłatowym złuszczaniem, niekiedy nawarstwianie wysyconych łojem żółtoszarych łusek. Lokalizacja: owłosiona skora głowy, okolice uszu, fałdy nosowo – wargowe, okolica przedmostkowa, rzadziej fałdy pachowe, pachwinowe, międzypośladkowe. Leczenie: miejscowe, preparaty kortykosteriodowe, preparaty przeciwdrożdżakowe, fototerapia ultrafioletem. Trądzik zwykły Etiopatogeneza: nadmierna aktywność gruczołów łojowych, nadmierne rogowacenie przewodów wyprowadzających gruczołów łojowych, nadważenie bakteriami, obecność grzybów litofilnych, nadmierna aktywność androgenów. Objawy: zaskórniak otwarty – ujście mieszka włosowego jest widoczne, czarny kolor, zaskórniak zamknięty – ujście meszka włosowego jest niewidoczne, wokół meszka widoczny stan zapalny. Odmiany trądziku: - zaskórnikowy – po paru latach samoistnie znikają – grudkowo – krostkowy – obok zaskórników występują grudki i krostki, - grudkowo – cystowy – towarzyszy ropa, pozostałości zostawiają głębokie zazwyczaj zanikowe blizny. – bliznowcowy – po ustąpieniu zmian występują blizny, przerastają i tworzą się bliznowce – o ostrym przebiegu z objawami ogólnymi – występują głównie u młodych mężczyzn, zmianom trądzikowym towarzyszą objawy grypopochodne, - wywołany czynnikami zewnętrznymi, -trądzik zawodowy – poprzez kontakt z substancjami chemicznymi – trądzik polekowy – po stosowaniu leków, - trądzik kosmetyczny – wywołany przez preparaty, - trądzik niemowlęcy – wywołany przez hormony matki. Leczenie: zewnętrzne, ogólne, wspomagające, pielęgnacja, antybiotykoterapia, leczenie hormonalne. Pielęgnacja: Wit.A, Wit.B, siarka, kwas salicylowy, mocznik, Wit.C, flawonoidy, cynk, allantoina.

Trądzik różowaty Etiologia- nie jest do końca znana ale bierze się pod uwagę kilka hipotez: zaburzenia naczynioruchowe związane z nadwrażliwością układu nerwowego, wśród nich wyłania się promieniowanie UV, wysoka temperatura, warunki atmosferyczne, pokarmy, leki stosowane miejscowo, stres. Lokalizacja: czoło, policzki, grzbiet nosa, szyja, dekolt. Przebieg choroby: - I stadium prerosaka- występuje stadium, intensywne zaczerwienienie twarzy pod wpływem bodźców fizycznych lub emocjonalnych, rozszerzenie naczyń krwionośnych, pieczenie, świąd, napady te trwają 1o minut, następnie naczynia rozkurczają się i następuje II stadium a w nim, zlewanie rumienie, naczynia krwionośnie pozostają trwale rozszerzone i nie wracają do pierwotnego stanu. III stadium – krostki, grudki, obrzęk, zmiany zapalne w obrębie wzroku, zapalenie spojówek, zapalenie powiek. IV stadium – występuje u płci męskiej najczęściej w obrębie nosa. Postacie trądziku: rumieniowa, grudkowo-krostkowa, przerostowo-naciekowa, oczna, piorunująca. Zalecenia: dieta z wyłączeniem alkoholu, ostrych przypraw, ograniczenie soli, wyłączenie hormonoterapii, codzienna pielęgnacja, mycie twarzy letnią wodą, nie stosować myjek, delikatne osuszanie, makijaż kamuflujący.

13. Choroby alergiczne

Alergia - Choroby alergiczne są jednymi z najczęściej występujących schorzeń współczesnej cywilizacji. Większość chorób z tej grupy ma charakter przewlekły, wymaga systematycznego leczenia. Alergia jest spowodowana nieprawidłową reakcją układu odpornościowego na pewne czynniki. Alergie to zjawisko bardzo rozpowszechnione. Alergeny - są to substancje, które mogą wywołać reakcje alergiczne. Alergenami jest wiele substancji w otaczającym człowieka środowisku, a najczęstszymi objawami alergii są sezonowy katar sienny, całoroczny nieżyt nosa, astma, pokrzywka, alergiczne kontaktowe zapalenie skóry oraz uczulenia na pokarmy, uczulenia na żądła pszczół i os, wstrząs anafilaktyczny. Leczenie alergii jest trudne i musi być wielokierunkowe.