1 Tektonika - budowa geologiczna w tej mierze, w jakiej zależy od diastrofizmu, nosi nazwę tektoniki. Mówimy np., że jakiś obszar ma tektonikę (budowę tektoniczną, strukturę) płytową, fałdową, płaszczowinową. Fałd - w szerokim pojęciu jest to wygięcie warstw bez przerwania ich ciągłości, w węższym natomiast jest to takie wygięcie, które składa się z dwu sąsiadujących form fałdowych: antykliny i synkliny. Płyta tektoniczna (płyta/kra litosfery/litosferyczna) - największa jednostka podziału litosfery, zgodnie z teorią tektoniki płyt. Płaszczowina - nasunięcie o charakterze regionalnym, powstałe w wyniku przemieszczania i przeważnie sfałdowania warstw skalnych "odkłutych" od podłoża, na którym się osadziły. 2 Klasyfikacja gruntów budowlanych Klasyfikację gruntów do celów budowlanych zawiera PN-86/B-02480 Najogólniej grunty budowlane ze względu na pochodzenie dzieli się na grunty: 1. naturalne — grunty, których szkielet (faza stała) powstał w wyniku procesów geologicznych, 2. antropogeniczne — grunty nasypowe utworzone z produktów gospodarczej lub przemysłowej działalności człowieka (odpady komunalne, pyły dymnicowe, odpady poflotacyjne itp.) w wysypiskach, zwałowiskach, budowlach ziemnych itp. 3 Ruch turbulentny (burzliwy) – ruch, w którym cząsteczki płynu przemieszczają się po torach kolizyjnych, często kolistych (wirowych). Wykonują one zarówno ruch postępowy, jak i wsteczny, co doprowadza do ich zderzania się i mieszania. Przepływ laminarny jest to przepływ uwarstwiony (cieczy lub gazu), w którym kolejne warstwy płynu nie ulegają mieszaniu (w odróżnieniu od ruchu turbulentnego, burzliwego). Przepływ taki zachodzi przy małych prędkościach przepływu, gdy liczba Reynoldsa nie przekracza tzw. wartości krytycznej. 4 Filtracja (sączenie) – metoda oddzielania substancji stałych od cieczy i gazów, poprzez mechaniczne zatrzymanie jednego ciała stałego w przegrodach porowatych (filtrach) przy użyciu odpowiednich aparatów Filtracja jest najczęściej stosowanym sposobem oddzielania ciał stałych od cieczy. 5 2 λ hz=√ ---- Q :λ-współczynnik przewodnictwa cieplnego,Q-ciepło krzepnięcia wody,γow-ciężar objętościowy wody zawartej w gruncie odniesionydo jednostki objętości gruntu,Tz-temperatura zamarzania,Tp-temperatura na powierzchni gruntu,T-czas. 5 Woda wolna - inaczej woda grawitacyjna. W strefie aeracji występuje głównie w postaci wody przemieszczającej się w głąb utworów skalnych od wód podziemnych. Jej obecność w strefie aeracji wiąże się z wielkością i częstotliwością opadów atmosferycznych oraz przepuszczalnością skał w tej strefie. woda włoskowataWODA KAPILARNA Woda podziemna podciągana w kapilarach (szczelinach i porach) gruntu ku górze, ponad zwierciadło wody gruntowej. Woda błonkowata, woda adhezyjna – powstaje w strefie aeracji wokół pojedynczych ziaren skalnych, które już osiągnęły maksymalną higroskopijność. Jej grubość nie przekracza 0,5 μm. Nie wypełnia porów i szczelin całkowicie, a otula cieniutką błoną ziarna skały. Woda adhezyjna nie bierze udziału w podziemnym krążeniu wód. woda związana zwana również wodą higroskopijną wypełniającą pory submikroskopowe. Nasyca ściany komórkowe i wypełnia przestrzenie międzymicelarne.6 Woda w gruntach może występować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłymi gazowym.w postaci pary, związana:− silnie związana – higroskopijna,− słabo związana – błonkowata, wolna:− gruntowa,− wsiąkowa, kapilarna (włoskowata), w stanie stałym, krystalizacyjna i chemicznie związana.7 Pomiar ze stałym spadkiem hydraulicznym Badanie polega na przepuszczeniu wody przez próbkę o znanych wymiarach geometrycznych i na pomiarze wydatku oraz spadku hydraulicznego 8 Oznaczanie gęstości objętościowej gruntu. Gęstość objętościowa ρ - stosunek masy samej próbki gruntu do jej objętości. Wyznaczamy ją ze wzoru: 9 RODZAJE OSUWISK OSUWISKO – szybkie, grawitacyjne przemieszczanie utworów po nachylonym stoku. PODZIAŁ ZE WZGLĘDU STOSUNKU OSUWISKA DO PRZEBIEGU STRUKTUR GEOLOGICZNYCH: 1OSUWISKO KONSEKWENTNE – powstaje wskutek przemieszczania się mas skalnych po powierzchni strukturalnej( np. powierzchni warstwy, powierzchni spękania, granicy między skałą a zwietrzeliną). W tym wyróżnia się w zależności od charakteru powierzchni: Konsekwentno – strukturalne – warstwy skalne zapadają się w kierunku nachylenia zbocza, a powierzchnią poślizgu jest powierzchnia warstwy) Konsekwentno – szczelinowe – powierzchnia poślizgu jest powierzchnią spękania lub uskoku	OSUWISKO ASEKWENTNE – tworzy się w jednorodnych, niewarstwowanych utworach (glinach, iłach, lessach), powierzchnia ścinania, po której nastąpiło osunięcie się mas skalnych, jest wklęsła i uzależniona wyłącznie od spoistości i tarcia wewnętrznego utworów budujących zbocze Osuwisko rotacyjne (przedstawione na schemacie A) charakteryzuje się wklęsłą (cylindryczną) powierzchnią poślizgu, która oddziela masę przesuwającą się od stałej. Osuwisko translacyjne lub zsuw translacyjny (przedstawione na schemacie B) to takie, w którym masa gruntu porusza się wzdłuż powierzchni przypominającej równię pochyłą i która nie ulega rotacji. 10 Metody obliczania osuwisk Próby stworzenia pełnej, jednolitej klasyfikacji osuwisk podejmowało wielu badaczy uwzględniając róŜne przesłanki i kryteria klasyfikacyjne, np.: - opis morfologii zewnętrznej osuwiska, - zaleŜności szybkości ruchu mas, - charakter ruchu, - charakterystyczne właściwości ośrodka podlegającego ruchom masowym itp. 11 Wystadzinowość Gruntu. W gruntach spoistych może dochodzić do wysadzinowości. Zjawisko to polega na podnoszeniu się gruntu na skutek zamarzania w nim wody i jest dość niebezpieczne dla budynku, który w cyklach rocznych podnosi się i osiada, co skutkuje pękaniem ścian i posadzek. 12 Analiza sitowa. Analiza sitowa polega na określeniu składu granulometrycznego gruntu, poprzez rozdzielenie poszczególnych frakcji gruntu w wyniku przesiewania próbki na zestawie znormalizowanych sit. Analiza sitowa polega na określaniu składu granulometrycznego gruntu przez rozdzielanie poszczególnych frakcji na sitach. Dzięki tej analizie określa się skład granulometryczny gruntów sypkich (kamienistych, gruboziarnistych, drobnoziarnistych, niespoistych z wyjątkiem piasku pylastego) oraz określa się ich nazwę. Analizę sitową stosuje się również jako badanie uzupełniające przy analizach sedymentacyjnych. Analizę sitową należy stosować jako badanie podstawowe, dla gruntów niespoistych oraz jako badanie uzupełniające, dla gruntów spoistych. 13 studnia niezupełna Studnia, w której długość części czynnej filtru jest mniejsza niż miąższość warstwy wodonośnej. studnia zupełna (całkowita) Studnia ujmująca warstwę wodonośną od jej spągu do stropu. 14 Cechy fizyczne gruntu można podzielić na podstawowe i od nich pochodne (Pisarczyk, 1999). Do podstawowych cech fizycznych gruntów zalicza się:wilgotność w, gęstość właściwą ρs, gęstość objętościową ρ, cechy te oznaczane są na podstawie badań laboratoryjnych. Mając oznaczone podstawowe cechy fizyczne gruntu, można obliczyć cechy od nich pochodne, a mianowicie: gęstość objętościową szkieletu gruntowego ρd, porowatość n i wskaźnik porowatości e, • wilgotność całkowitą wr i stopień wilgotności Sr, • stopień zagęszczania ID i wskaźnik zagęszczania Is , • wskaźnik plastyczności IP, stopień plastyczności IL, wskaźnik stanu Ic Ośrodek gruntowy jest zbiorowiskiem oddzielnych ziaren i cząstek, między którymi znajdują się pory, wypełnione najczęściej wodą zawierającą pęcherzyki powietrza