TEZA 73
Sądowe ustalenie ojcostwa.
Sposoby ustalenia ojcostwa:
Domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki
Dobrowolne uznanie dziecka przez jego ojca
Sądowe ustalenie ojcostwa
Sądowne ustalenie ojcostwa def. – sposób ustalenia stanu cywilnego dziecka w zakresie jego pochodzenia
Sprawy o sądowne ustalenie ojcostwa mogą być wszczęte po urodzeniu się dziecka, a toczą się przed sądem rejonowym , w procesie, w postępowaniu odrębnym art. 17 pkt 1 KPC.
I Podmioty uprawnione do wystąpienia z powództwem o sądowne ustalenie ojcostwa:
Dziecko ( dziecko wytacza powództwo przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy art. 84 § 2 KRO)
Matka ( wytacza powództwo przeciwko domniemanemu ojcu, a gdy ten nie żyje przeciwko kuratorowi ustanowionemu przez sąd opiekuńczy art. 84 § 2 KRO)
Domniemany ojciec dziecka (wytacza powództwo przeciwko dziecku i matce, a gdy matka nie żyje, przeciwko dziecku art. 84 § 3 KRO)
Prokurator ( wytacza powództwo jeżeli wymaga tego dobro dziecka lub ochrona interesu społecznego, może wytoczyć powództwo nawet po śmierci dziecka art. 86 KRO)
Jednak matka, ani domniemany ojciec nie mogą wystąpić z takim żądaniem po śmierci dziecka lub po osiągnięciu przez nie pełnoletności art. 84 § 1 KRO.
W razie śmierci dziecka, które było powodem w sprawie ustalenia ojcostwa ustalenia mogą dochodzić jego zstępni art. 84 § 4 KRO.
Ustalenie ojcostwa w orzeczeniu sądowym jest dopuszczalne względem dziecka przysposobionego z wyjątkiem przysposobienia całkowitego, nieodwołalnego.
II Domniemanie ojcostwa pozamałżeńskiego
Warunkiem uwzględnienia przez sąd powództwa jest wykazanie, że mężczyzna obcował z matką dziecka w okresie między 300 a 181 dniem przed jego urodzeniem( z obu krańcowymi dniami włącznie). Uruchomione zostaje w ten sposób domniemanie, że to on jest właśnie ojcem dziecka art. 85 § 1 KRO. Ciężar dowodu zmierzający do obalenia tego domniemania ciąży na stronie pozwanej. W tym zakresie można przede wszystkim próbować dowodzić, że w okresie koncepcyjnym domniemany ojciec nie obcował z matką dziecka w ogóle albo, że nie obcował z nią w okresie koncepcyjnym. Pozwany może także spróbować wykazać, iż kobieta utrzymywała w tym czasie również stosunki płciowe z innym mężczyzną( tzw. Zarzut plurium concumbentium ). Powinien przekonać wówczas dodatkowo sąd o tym, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne art. 85 § 2 KRO. Strona pozwana ma wreszcie możliwość wykluczenia ojcostwa przy pomocy różnych dowodów biologicznych ( np. dowód z grupowego badania krwi, badania antropologiczne, porównania linii papilarnych, cechy śliny ludzkiej, impotencja pozwanego, badanie właściwości polimorfizmu DNA ). Skuteczne obalenie przez pozwanego domniemani a z art. 85 § 1 KRO spowoduje oddalenie wniesionego powództwa.
III Wyrok ustalający ojcostwo
Ma charakter deklaratywny. Oznacza to, że nie tworzy on nowego stanu prawnego i nie wywołuje skutku od chwili uprawomocnienia. Ustala stan prawny z mocą od momentu urodzenia dziecka, a co do niektórych skutków prawnych sięga nawet okresu poprzedzającego jego narodziny. Najistotniejsze rozstrzygnięcie zawarte w takim wyroku sprowadza się do:
Stwierdzenia, że pozwany mężczyzna jest ojcem dziecka albo
Oddalenia powództwa ( nie stoi na przeszkodzie pozwaniu w przyszłości przez matkę dziecka innego mężczyzny).
Zatrzymanie prawa jazdy w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
Art. 5. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
1. Organ właściwy dłużnika przekazuje komornikowi sądowemu informacje mające wpływ na skuteczność prowadzonej egzekucji, w szczególności zawarte w wywiadzie alimentacyjnym oraz oświadczeniu majątkowym dłużnika alimentacyjnego.
2. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny nie może wywiązać się ze swoich zobowiązań z powodu braku zatrudnienia, organ właściwy dłużnika:
1) zobowiązuje dłużnika alimentacyjnego do zarejestrowania się jako bezrobotny albo jako poszukujący pracy w przypadku braku możliwości zarejestrowania się jako bezrobotny;
2) informuje właściwy powiatowy urząd pracy o potrzebie aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
3. W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych – organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego, dołączając odpis tej decyzji, oraz składa wniosek o ściganie za przestępstwo określone w art. 209 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr
88, poz. 553, z późn. zm.4)).
4. W przypadkach, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, starosta jest obowiązany do informowania o tym organu właściwego dłużnika.
4a. Organ właściwy dłużnika alimentacyjnego przekazuje powiatowemu urzędowi pracy informacje o utracie statusu dłużnika alimentacyjnego lub ustaniu potrzeby aktywizacji zawodowej dłużnika alimentacyjnego.
5. Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
6. Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
Zakres bezpłatnej pomocy udzielanej osobom dotkniętym przemocą w rodzinie.???
Art. 3. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie
1. Osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy, w szczególności w formie:
1) poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego i rodzinnego;
2) interwencji kryzysowej i wsparcia;
3) ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez uniemożliwienie osobom stosującym przemoc korzystania ze wspólnie zajmowanego z innymi członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej;
4) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie;
5) badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie;
6) zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania.
2. Minister właściwy do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, wzór zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie, uwzględniając przydatność zaświadczenia dla ochrony prawnej osoby dotkniętej przemocą w rodzinie.
TEZA 74
Nazwisko dziecka na tle art. 88 – 91 KRO.
I Nazwisko dziecka małżeńskiego:
Art. 88.
§ 1. Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi od męża matki, nosi nazwisko będące nazwiskiem obojga małżonków. Jeżeli małżonkowie mają różne nazwiska, dziecko nosi nazwisko wskazane w ich zgodnych oświadczeniach. Małżonkowie mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
§ 2. Oświadczenia w sprawie nazwiska dziecka są składane jednocześnie z oświadczeniami o nazwiskach, które będą nosić małżonkowie. Jeżeli małżonkowie nie złożyli zgodnych oświadczeń w sprawie nazwiska dziecka, nosi ono nazwisko składające się z nazwiska matki i dołączonego do niego nazwiska ojca.
§ 3. Przy sporządzeniu aktu urodzenia pierwszego wspólnego dziecka małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia o zmianie wskazanego przez nich nazwiska dziecka albo oświadczenia, o których mowa w § 1, jeżeli nazwisko dziecka nie zostało przez nich wskazane.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po urodzeniu się dziecka. Do zmiany nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po ukończeniu przez dziecko trzynastu lat, jest potrzebna jego zgoda.
- W przypadku zaprzeczenia ojcostwa dziecko traci nazwisko ojca i nabywa nazwisko matki, jakie nosiła ona w chwili jego urodzenia. Jeżeli matka nosiła nazwisko męża, dziecko, nabywając nazwisko matki, faktycznie nie zmienia nazwiska.
- Natomiast rozwód rodziców nie powoduje zmiany nazwiska dziecka choćby jeden z małżonków złożył oświadczenie o powrocie do poprzedniego nazwiska art. 59 KRO.
- W razie zawarcia małżeństwa przez matkę dziecka, które nosi już nazwisko swojego ojca, jest niedopuszczalne nadanie dziecku nazwiska męża art. 90 § 2 KRO. Chodzi tu o dziecko uznane przez ojca oraz o dziecko noszące nazwisko ojca małżeńskiego. Zakaz ten nie dotyczy nazwiska ojca ustalonego na drodze sądowej.
II Nazwisko dziecka pozamałżeńskiego:
W razie uznania ojcostwa stosuje się tzw. model egalitarny tj. najpierw przyjmuje się, że dziecko nosi nazwisko, jakie rodzice uzgodnili przy akcie uznania ojcostwa. Rodzice mogą wskazać nazwisko jednego z nich albo nazwisko utworzone przez połączenie ich nazwisk rodowych. W razie braku oświadczeń dziecko nosi nazwisko złożone z nazwisk obojga rodziców.
Sądowe ustalenie ojcostwa Sąd nadaje nazwisko stosując model egalitarny art. 89 § 2 KRO. Na zgodny wniosek stron sąd nadaje dziecku nazwisko jednego z rodziców albo nazwisko złożone z nazwiska matki i nazwiska ojca. Jeżeli rodzice nie złożyli w ogóle oświadczeń w tej sprawie, albo są one rozbieżne sąd decyduje o nazwisku dziecka. Dziecko z ukończeniem 13 lat decyduje o zmianie swojego nazwiska i wymagana jest jego zgoda.
Dziecko o nieustalonym ojcostwie nosi nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka art. 89 § 3 KRO. Jeżeli matka zawarła później małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem dziecka, może ono nabyć takie samo nazwisko, jakie nosiłoby ich wspólne dziecko art. 88 KRO + wymagana zgoda 13 latka.
Jeśli dziecko ma już nazwisko ojca albo nazwisko złożone, identyfikujące je z obojgiem rodziców, zmiana tego nazwiska w związku z zawarciem małżeństwa przez którekolwiek z rodziców, nie jest dopuszczalna.
Art. 90.
§ 1. Jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest ojcem tego dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego zgodne oświadczenia, że dziecko będzie nosić takie samo nazwisko, jakie zgodnie z art. 88 nosi albo nosiłoby ich wspólne dziecko. Do zmiany nazwiska dziecka, które ukończyło trzynaście lat, jest potrzebna jego zgoda.
§ 2. Nadanie dziecku nazwiska, o którym mowa w § 1, nie jest dopuszczalne, jeżeli nosi ono nazwisko ojca albo nazwisko utworzone na podstawie zgodnych oświadczeń rodziców dziecka przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio, gdy ojciec małoletniego dziecka zawarł małżeństwo z kobietą, która nie jest matką tego dziecka.
Dziecko nieznanych rodziców otrzymuje nazwisko nadane przez sąd opiekuńczy
art. 89 § 4.
Art. 90 1. ( łączenie nazwisk)
Nazwisko dziecka utworzone przez połączenie nazwiska matki z nazwiskiem ojca dziecka albo przez połączenie nazwiska jednego z rodziców z nazwiskiem jego małżonka, od którego dziecko nie pochodzi, nie może składać się z więcej niż dwóch członów; w skład nazwiska dziecka wchodzą pierwsze człony nazwisk podlegających połączeniu, chyba że w wyniku połączenia powstałoby nazwisko, którego człony są jednakowe.
Decyzje podejmowane wobec dłużnika alimentacyjnego w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
1)decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych
- organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
2) Decyzja o zatrzymaniu prawa jazdy
3b. Jeżeli decyzja o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych stanie się ostateczna, organ właściwy dłużnika kieruje wniosek do starosty o zatrzymanie prawa jazdy dłużnika alimentacyjnego.
Na podstawie wniosku, o którym mowa w ust. 3b, starosta wydaje decyzję o zatrzymaniu prawa jazdy.
3) Decyzja o uchyleniu decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy
Uchylenie decyzji o zatrzymaniu prawa jazdy następuje na wniosek organu właściwego dłużnika skierowanego do starosty, gdy:
1) ustanie przyczyna zatrzymania prawa jazdy, o której mowa w ust. 3, oraz dłużnik alimentacyjny przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów lub
2) nastąpi utrata statusu dłużnika alimentacyjnego.
4) Decyzja o zwrocie przez dłużnika świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Organ właściwy wierzyciela wydaje, po zakończeniu okresu świadczeniowego lub po uchyleniu decyzji w sprawie przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego, decyzję administracyjną w sprawie zwrotu przez dłużnika alimentacyjnego należności z tytułu otrzymanych przez osobę uprawnioną świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Odebranie dziecka z rodziny w sytuacji przemocy w rodzinie
Art. 12a.
1. W razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia dziecka w związku
z przemocą w rodzinie pracownik socjalny wykonujący obowiązki służbowe ma
prawo odebrać dziecko z rodziny i umieścić je u innej niezamieszkującej wspólnie
osoby najbliższej,( w rozumieniu art. 115 § 11 KK tj. małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu), w rodzinie zastępczej
lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej.
2. Tryb umieszczania dzieci w rodzinie zastępczej lub w placówce opiekuńczo-wychowawczej regulują przepisy ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu
rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887).
3. Decyzję, o której mowa w ust. 1, pracownik socjalny podejmuje wspólnie z
funkcjonariuszem Policji, a także z lekarzem, lub ratownikiem medycznym, lub
pielęgniarką.
Kodeks postępowania cywilnego stosuje się
Odpowiednio:
Art. 598 10 KPC
Na żądanie kuratora sądowego Policja jest zobowiązana do udzielenia mu pomocy przy czynnościach związanych z przymusowym odebraniem osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką.
Art. 598 11 KPC
§ 1. Jeżeli przymusowe odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub po-zostającej pod opieką napotyka przeszkody na skutek ukrycia tej osoby lub na skutek innej czynności przedsięwziętej w celu udaremnienia wykonania orzeczenia, kurator sądowy zawiadomi prokuratora.
§ 2. Jeżeli zobowiązany nie ujawnia miejsca pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, która ma być odebrana, sąd na wniosek kuratora sądowego zarządzi jego przymusowe sprowadzenie celem złożenia oświadczenia o miejscu pobytu tej osoby. Pod względem skutków karnych oświadczenie jest równoznaczne ze złożeniem zeznań pod przyrzeczeniem, o czym sędzia powinien uprzedzić składającego oświadczenie.
§ 3. Jeżeli zobowiązany lub inne osoby przeszkadzają w wykonaniu orzeczenia w miejscu pobytu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką, na żądanie kuratora sądowego Policja usunie te osoby z miejsca wykonywania orzeczenia.
Art. 598 12 KPC
§ 1. Przy odbieraniu osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką kurator sądowy powinien zachować szczególną ostrożność i uczynić wszystko, aby dobro tej osoby nie zostało naruszone, a zwłaszcza aby nie doznała ona krzywdy fizycznej lub moralnej.
Art. 12b.
1. Rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym przysługuje zażalenie do sądu
opiekuńczego na odebranie dziecka, o którym mowa w art. 12a. W zażaleniu
można domagać się zbadania zasadności i legalności odebrania dziecka oraz
prawidłowości jego dokonania.
2. Zażalenie może być wniesione za pośrednictwem pracownika socjalnego lub
funkcjonariusza Policji, którzy dokonali odebrania dziecka. W takim przypadku
zażalenie podlega niezwłocznemu przekazaniu do sądu opiekuńczego.
3. Sąd rozpatruje zażalenie niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 24 godzin.
W razie uznania bezzasadności lub nielegalności odebrania dziecka sąd zarządza
natychmiastowe przekazanie dziecka rodzicom, opiekunom prawnym lub faktycznym,
od których dziecko zostało odebrane.
4. W przypadku stwierdzenia bezzasadności, nielegalności lub nieprawidłowości
odebrania dziecka sąd zawiadamia o tym przełożonych osób, które dokonały
odebrania.
Art. 12c.
O prawie do złożenia zażalenia, wraz ze wskazaniem sądu opiekuńczego właściwego
miejscowo do jego rozpatrzenia, pracownik socjalny lub funkcjonariusz Policji poucza
rodziców, opiekunów prawnych lub faktycznych dziecka. Pouczenie to należy
wręczyć na piśmie.
Art. 12d.
1. W przypadku gdy wniosek kuratora zawodowego o zarządzenie wykonania warunkowo
zawieszonej kary pozbawienia wolności lub odwołanie warunkowego
przedterminowego zwolnienia dotyczy skazanego za przestępstwo popełnione z
użyciem przemocy lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny, który w
okresie próby rażąco naruszył porządek prawny, ponownie używając przemocy
lub groźby bezprawnej wobec członka rodziny, sąd właściwy do rozpoznania
wniosku zarządza zatrzymanie i przymusowe doprowadzenie skazanego na posiedzenie
w przedmiocie rozpoznania wniosku.
2. Zatrzymanemu, na jego żądanie, należy niezwłocznie umożliwić nawiązanie w
dostępnej formie kontaktu z adwokatem, a także bezpośrednią z nim rozmowę.
3. Wydane przez sąd postanowienie o zarządzeniu wykonania kary albo o odwołaniu
warunkowego przedterminowego zwolnienia podlega wykonaniu z chwilą
jego wydania; sąd, który wydał postanowienie, albo sąd właściwy do rozpoznania
zażalenia może wstrzymać wykonanie postanowienia.
TEZA 75
Tzw. treść władzy rodzicielskiej
Władza rodzicielska to ogół obowiązków i praw rodziców względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów.
Na treść władzy rodzicielskiej składają się:
I piecza nad osobą dziecka
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
II zarząd majątkiem dziecka
Art. 101. § 1. Rodzice obowiązani są sprawować z należytą starannością zarząd majątkiem dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską.
III reprezentowanie dziecka
Art. 98. § 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
I Przez pieczę nad osobą dziecka należy rozumieć zespół obowiązków i uprawnień rodziców obejmujących stałą troską osobę dziecka, dbałość o to, aby było ono należycie wychowywane, aby nie stała mu się krzywda i aby jego dziecinne lata upłynęły w warunkach rodzinnego szczęścia.
Zakres pieczy: art. 95 KRO § 1 i 96 KRO
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Art. 96. § 1. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Ponadto art. 96 § 2 KRO umożliwia rodzicom, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczenie w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu z zastrzeżeniem, że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka może postanowić inaczej. A także art. 158 KRO mówi:
Art. 158.
O decyzjach w ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletnie-go opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu.
Piecza nad osobą dziecka obejmuje obowiązek wychowania dziecka i kierowanie nim oraz obowiązek troski o zapewnienie dziecku odpowiednich warunków egzystencji i troskę o jego bezpieczeństwo.
Obowiązek należytej egzystencji jest różny od obowiązku alimentacyjnego
Obowiązek alimentacyjny to dostarczenie środków utrzymania i wychowania niezależnie od władzy rodzicielskiej.
Obowiązek zapewnienia należytej egzystencji jest ściśle związany z władzą rodzicielską i polega na zapewnieniu odpowiednich warunków życia np. warunków mieszkaniowych. Odpowiedniego wyżywienia, pomocy szkolnych, opieki lekarskiej.
Obowiązek należytej ochrony obejmuje ochronę przed niebezpieczeństwem tak fizycznym, jak i duchowym, a także tym niezależnym od człowieka.
Odpowiednikiem obowiązków rodziców jest obowiązek posłuszeństwa dziecka art. 95 § 2 KRO
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. – zasada racjonalnego partnerstwa rodziców i dorastających dzieci.
Jeżeli dziecko znajduję się wbrew woli rodziców poza domem rodzicielskim rodzice mogą żądać jego powrotu. W sytuacji, gdy dziecko jest przetrzymywane przez inną osobę rodzice mogą się zwrócić do sądu opiekuńczego o wydanie o art. 100 KRO – postępowanie nieprocesowe szczególne.
Art. 100.
§ 1. Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.
II Zarząd majątkiem dziecka
Rodzicom przysługuje jedynie zarząd a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Czynności faktyczne – np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie zwykłych spraw związanych ze zwykłym zarządzaniem przedmiotami wchodzącymi w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
Art. 102.
W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypada-jące dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowa-nym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wy-znaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
III Reprezentowanie dziecka:
Art. 98.
§ 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
Przedstawicielstwo obejmuje dokonywanie czynności prawnych oraz czynności przed sądami i innymi organami państwowymi. Mogą to być czynności dotyczące majątku dziecka i osoby dziecka.
Zakres uprawnień rodziców, jako przedstawicieli ustawowych dziecka zależy częściowo od wieku dziecka.
A) od 14 roku życia dziecko ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych
B) pewnych czynności dziecko może dokonywać samodzielnie( np. rozporządzanie swoim zarobkiem)
A ponadto:
98 § 2. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:
1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;
2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.
§ 3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym.
Do 98 § 2. Dwa wyjątki:
Bezpłatne przysporzenie na rzecz dziecka
Dostarczenie środków utrzymania i wychowania od drugiego rodzica (np. alimenty)
Jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Reprezentacja rodziców czasami także jest wyłączona ze względu na osobisty charakter czynności:
Zawarcie małżeństwa
Zawarcie umowy o pracę
Uznanie ojcostwa.
Czynność prawna dokonana w imieniu dziecka przez rodziców, którym nie przysługuje władza rodzicielska, albo w danym przypadku jest ograniczona, jest nieważna.
Uznanie dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
W przypadku gdy dłużnik alimentacyjny uniemożliwia przeprowadzenie wywiadu alimentacyjnego lub odmówił:
1) złożenia oświadczenia majątkowego,
2) zarejestrowania się w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotny albo poszukujący pracy,
3) bez uzasadnionej przyczyny, w rozumieniu przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, wykonywania prac społecznie użytecznych, prac interwencyjnych, robót publicznych, prac na zasadach robót publicznych albo udziału w szkoleniu, stażu lub przygotowaniu zawodowym dorosłych - organ właściwy dłużnika wszczyna postępowanie dotyczące uznania dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych.
3a. Decyzji o uznaniu dłużnika alimentacyjnego za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych nie wydaje się wobec dłużnika alimentacyjnego, który przez okres ostatnich 6 miesięcy wywiązywał się w każdym miesiącu ze zobowiązań alimentacyjnych w kwocie nie niższej niż 50% kwoty bieżąco ustalonych alimentów.
Rodzaje świadczeń rodzinnych. ???
Art. 2. Ustawy o świadczeniach rodzinnych.
I Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;
3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;
4) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka.
II Świadczenia rodzinne przysługują:
1) obywatelom polskim;
2) cudzoziemcom:
a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
3. Świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w ust. 2, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego.
Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego może ubiegać się o następujące dodatki:
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania
Weryfikacja kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych oraz kwot świadczeń.
Kwoty kryteriów dochodowych uprawniających do zasiłku rodzinnego, a także wysokość poszczególnych świadczeń rodzinnych podlegają weryfikacji co 3 lata, z uwzględnieniem wyników badań progu wsparcia dochodowego rodzin. Pierwszej weryfikacji dokonano w 2006 roku, następnej - 1 listopada 2009 r., w wyniku czego podniesione zostały kwoty niektórych rodzajów świadczeń rodzinnych, natomiast ostatnia weryfikacja miała miejsce 1 listopada 2012 r., w wyniku której podniesione zostały kwoty kryteriów dochodowych uprawniających do świadczeń rodzinnych.
TEZA 76
Piecza nad osobą dziecka.
Przez pieczę nad osobą dziecka należy rozumieć zespół obowiązków i uprawnień rodziców obejmujących stałą troskę nad osobę dziecka, dbałość o to, aby było ono należycie wychowywane, aby nie stała mu się krzywda i aby jego dziecinne lata upłynęły w warunkach rodzinnego szczęścia.
Zakres pieczy: art. 95 KRO § 1 i 96 KRO
Art. 95. § 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.
Art. 96. § 1. Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.
Ponadto art. 96 § 2 KRO umożliwia rodzicom, którzy nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych uczestniczenie w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu z zastrzeżeniem, że sąd opiekuńczy ze względu na dobro dziecka może postanowić inaczej. A także art. 158 KRO mówi:
Art. 158.
O decyzjach w ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletnie-go opiekun powinien informować jego rodziców, którzy uczestniczą w sprawowaniu bieżącej pieczy nad osobą dziecka i w jego wychowaniu.
Rodzice decydują o zasadniczym kierunku wychowania dziecka, przede wszystkim , czy ma to być wychowanie religijne, czy laickie
Piecza nad osobą dziecka obejmuje obowiązek wychowania dziecka i kierowanie nim oraz obowiązek troski o zapewnienie dziecku odpowiednich warunków egzystencji i troskę o jego bezpieczeństwo.
Obowiązek należytej egzystencji jest różny od obowiązku alimentacyjnego
Obowiązek alimentacyjny to dostarczenie środków utrzymania i wychowania niezależnie od władzy rodzicielskiej.
Obowiązek zapewnienia należytej egzystencji jest ściśle związany z władzą rodzicielską i polega na zapewnieniu odpowiednich warunków życia np. warunków mieszkaniowych. Odpowiedniego wyżywienia, pomocy szkolnych, opieki lekarskiej.
Obowiązek należytej ochrony obejmuje ochronę przed niebezpieczeństwem tak fizycznym, jak i duchowym, a także tym niezależnym od człowieka.
Odpowiednikiem obowiązków rodziców jest obowiązek posłuszeństwa dziecka art. 95 § 2 KRO
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
Miejscem zamieszkania dziecka jest miejsce zamieszkania jego rodziców, natomiast o miejscu pobytu dziecka decydują rodzice.
§ 4. Rodzice przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia. – zasada racjonalnego partnerstwa rodziców i dorastających dzieci.
Jeżeli dziecko znajduję się wbrew woli rodziców poza domem rodzicielskim rodzice mogą żądać jego powrotu. W sytuacji, gdy dziecko jest przetrzymywane przez inną osobę rodzice mogą się zwrócić do sądu opiekuńczego o wydanie o art. 100 KRO – postępowanie nieprocesowe szczególne.
Art. 100.
§ 1. Sąd opiekuńczy i inne organy władzy publicznej są obowiązane udzielać pomocy rodzicom, jeżeli jest ona potrzebna do należytego wykonywania władzy rodzicielskiej. W szczególności każde z rodziców może zwrócić się do sądu opiekuńczego o odebranie dziecka od osoby nieuprawnionej, a także zwrócić się do sądu opiekuńczego lub innego właściwego organu władzy publicznej o zapewnienie dziecku pieczy zastępczej.
§ 2. W wypadkach, o których mowa w § 1, sąd opiekuńczy lub inne organy władzy publicznej zawiadamiają jednostkę organizacyjną wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, w rozumieniu przepisów o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o potrzebie udzielenia rodzinie dziecka odpowiedniej pomocy. Właściwa jednostka organizacyjna wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej jest obowiązana informować sąd o rodzajach udzielanej pomocy i jej rezultatach.
2. Wywiad alimentacyjny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
W przypadku:
1) bezskuteczności egzekucji osoba uprawniona może złożyć do organu właściwego wierzyciela wniosek o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego)
2) przyznania osobie uprawnionej świadczenia z funduszu alimentacyjnego;
3) umieszczenia osoby uprawnionej w pieczy zastępczej,
Organ (właściwy dla wierzyciela) występuje z wnioskiem do organu (właściwego dla dłużnika) o podjęcie działań wobec dłużnika alimentacyjnego.
Po otrzymaniu tego wniosku, organ właściwy dłużnika przeprowadza wywiad alimentacyjny, w celu ustalenia :
a) sytuacji rodzinnej (liczba osób w rodzinie, ich wiek i relacje rodzinno-prawne),
b) sytuacji dochodowej (to co przyrasta dłużnikowi na plus) i
c) sytuacji zawodowej (czy jest zatrudniony, czy są możliwości jego zatrudnienia) dłużnika alimentacyjnego,
d) a także jego stanu zdrowia
e) oraz przyczyn niełożenia na utrzymanie osoby uprawnionej,
Organ odbiera od dłużnika oświadczenie majątkowe oraz informuje dłużnika o przekazaniu do biura informacji gospodarczej informacji gospodarczej o zobowiązaniu lub zobowiązaniach dłużnika alimentacyjnego (wynikających z tytułów wypłaconych zaliczek lub świadczeń z funduszu alimentacyjnego,) w razie powstania zaległości za okres dłuższy niż 6 miesięcy.
Dłużnik alimentacyjny składa oświadczenie, pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań, o czym należy składającego pouczyć przed złożeniem oświadczenia.
Organ właściwy dłużnika może wystąpić do kierownika ośrodka pomocy społecznej o udzielenie informacji dotyczących dłużnika alimentacyjnego, jeżeli w posiadaniu kierownika ośrodka znajduje się rodzinny wywiad środowiskowy dotyczący tego dłużnika, przeprowadzony na podstawie przepisów o pomocy społecznej, nie wcześniej niż trzy miesiące od dnia wystąpienia o udzielenie informacji.
3)Zasiłek rodzinny
Regulowany w ustawie o świadczeniach rodzinnych
Zasiłek ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:
1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka
2) opiekunowi faktycznemu dziecka;
3) osobie uczącej się.
Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł.
W przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł.
Zasiłek przysługuje do ukończenia przez dziecko:
1) 18 roku życia lub
2) nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
3) 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
1) 44,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
2) 56,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
3) 65,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej;
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko;
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów
utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka;
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3a) samotnego wychowywania dziecka;
4a) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
Rada gminy w drodze uchwały może podnieść kwoty dodatków do zasiłku rodzinnego. Podwyższenie kwot dodatków finansowane jest ze środków własnych gminy.
TEZA 77
Piecza nad majątkiem dziecka.
W Polsce rodzicom przysługuje jedynie zarząd majątkiem dziecka, a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Czynności faktyczne – np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie bierzących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
Art. 101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Art. 102. W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
2. Zasady pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.
3.Dodatki do zasiłku rodzinnego.
DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
Wg ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych :
Art. 8.
Do zasiłku rodzinnego przysługują dodatki z tytułu:
1) urodzenia dziecka;
2) opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
3) samotnego wychowywania dziecka;
4) wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej;
5) kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego;
6) rozpoczęcia roku szkolnego;
7) podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania.
TEZA 78
1.Reprezentacja dziecka przez rodziców
Art. 98.
§ 1. Rodzice są przedstawicielami ustawowymi dziecka pozostającego pod ich władzą rodzicielską. Jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka.
Przedstawicielstwo obejmuje dokonywanie czynności prawnych oraz czynności przed sądami i innymi organami państwowymi. Mogą to być czynności dotyczące majątku dziecka lub osoby dziecka(np. zezwolenie na zabieg operacyjny). Mogą to także być czynności dotyczące spraw znajdujących się na pograniczu spraw majątkowych i osobistych dziecka( np. zawarcie umowy w sprawie należnych dziecku alimentów)
Zakres uprawnień rodziców, jako przedstawicieli ustawowych dziecka zależy częściowo od wieku dziecka.
A) od 14 roku życia dziecko ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych( działa samo za zgodą przedstawiciela ustawowego )
B) pewnych czynności dziecko może dokonywać samodzielnie( np. rozporządzanie swoim zarobkiem)
A ponadto:
98 § 2. Jednakże żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka:
1) przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod ich władzą rodzicielską;
2) przy czynnościach prawnych między dzieckiem a jednym z rodziców lub jego małżonkiem, chyba że czynność prawna polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka albo że dotyczy należnych dziecku od drugiego z rodziców środków utrzymania i wychowania.
§ 3. Przepisy paragrafu poprzedzającego stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem lub innym organem państwowym.
Do 98 § 2 pkt.2. Dwa wyjątki:
Bezpłatne przysporzenie na rzecz dziecka
Dostarczenie środków utrzymania i wychowania od drugiego rodzica (np. alimenty)
Jeżeli żadne z rodziców nie może reprezentować dziecka reprezentuje je kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
Reprezentacja rodziców czasami także jest wyłączona ze względu na osobisty charakter niektórych stosunków prawnych:
Zawarcie małżeństwa
Zawarcie umowy o pracę
Uznanie ojcostwa.
Czynność prawna dokonana w imieniu dziecka przez rodziców, którym nie przysługuje władza rodzicielska, albo w danym przypadku jest ograniczona, jest nieważna. Podobnie czynność, dokonana przez przedstawiciela ustawowego,do której wymagana jest zgoda sądu, nie może być ona konwalidowana.
2.Pojęcie rodziny w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Rodzina - oznacza to odpowiednio następujących członków rodziny: rodziców
osoby uprawnionej, małżonka rodzica osoby uprawnionej, osobę, z którą
rodzic osoby uprawnionej wychowuje wspólne dziecko, pozostające na
ich utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia oraz dziecko, które ukończyło 25. rok życia otrzymujące świadczenia z funduszu alimentacyjnego
lub legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie
pielęgnacyjne, o którym mowa w przepisach ustawy z dnia 28 listopada
2003 r. o świadczeniach rodzinnych, a także osobę uprawnioną; do rodziny nie zalicza się:
a) dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego,
b) dziecka pozostającego w związku małżeńskim,
[c) pełnoletniego dziecka posiadającego dziecko,]
d) rodzica osoby uprawnionej zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym
lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
3.Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka
Wg ustawy o świadczeniach rodzinnych z 2003
Art. 9.
1. Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje
a) matce lub ojcu
b)albo opiekunowi prawnemu dziecka.
2. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.
3. Dodatek przysługuje jednorazowo, w wysokości 1 000,00 zł.
4. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.
5. (uchylony).
6. Dodatek, o którym mowa w ust. 1, przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu.
7. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.
TEZA 79
1.Zarząd majątkiem dziecka przez rodziców
W Polsce rodzicom przysługuje jedynie zarząd majątkiem dziecka, a więc pożytki pochodzące z majątku przypadają dziecku.
W skład majątku dziecka wchodzą wszelkie aktywa i pasywa a więc m.in. przedmioty, które dziecko odziedziczyło, kwoty z odszkodowań, przedmioty pochodzące z umów darowizny, kwoty uzyskane z tytułu alimentów.
Zarząd majątkiem dziecka obejmuje trzy grupy czynności:
Czynności faktyczne – np. remont
Czynności prawne
Czynności procesowe polegające na reprezentowaniu dziecka przed sądami i innymi organami
Ustawa przewiduje dwie kategorie czynności:
Czynności zwykłego zarządu ( załatwianie bierzących spraw związanych ze zwykłym korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku dziecka i utrzymanie tych przedmiotów w stanie niepogorszonym)
Czynności przekraczające zwykły zarząd( obejmuje pozostałe czynności)
§ 3. Rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.
Zgoda sądu opiekuńczego musi być uprzednia, nie może być dokonana ex post, konsekwencją braku takiej zgody jest nieważność czynności prawnej.
Art. 104.
§ 1. Sąd opiekuńczy może nakazać rodzicom, żeby sporządzili inwentarz majątku dziecka i przedstawili go sądowi oraz zawiadamiali sąd o ważniejszych zmianach w stanie tego majątku, w szczególności o nabyciu przez dziecko przedmiotów majątkowych o znacznej wartości.
§ 2. Sąd opiekuńczy może w uzasadnionych wypadkach ustalić wartość rozporządzeń dotyczących ruchomości, pieniędzy i papierów wartościowych, których dziecko lub rodzice mogą dokonywać każdego roku bez zezwolenia sądu opiekuńczego, z zastrzeżeniem art. 103.
Art. 103.
Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny. (zasada równej stopy rodziny pozostającej we wspólnocie)
Nadwyżka, która pozostaje powiększa majątek dziecka.
Niektóre składniki majątku dziecka nie podlegają opisanemu reżimowa zarządu, a mianowicie:
Art. 101 § 2. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.
Art. 102. W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.
2.Pojęcie bezskuteczności egzekucji w świetle ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Art. 2. Ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
2) bezskuteczności egzekucji – oznacza to egzekucję, w wyniku której w okresie ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych; za bezskuteczną egzekucję uważa się również niemożność wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi alimentacyjnemu przebywającemu po-za granicami Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności z powodu:
a) braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wy-konania tytułu wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,
b) braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania dłużnika alimentacyjnego za granicą;
3.Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:
1) 24 miesięcy kalendarzowych;
2) 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
3) 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie.
Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę.
W przypadku równoczesnego korzystania z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka przysługuje jeden dodatek.
Dodatek nie przysługuje jeżeli:
- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego osoba uprawniona pozostawała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego;
- dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, oraz w innych przypadkach zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.
Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
TEZA 80
1.Ograniczenie władzy rodzicielskiej
I Ograniczenie władzy rodzicielskiej w wypadkach zagrożenia dobra dziecka.
Art. 109.
§ 1. Jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia.
Cechą znamionującą ograniczenie jest to, że nawet wypadku zastosowania najbardziej ostrego środka ograniczenia, jakim jest umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczo – wychowawczej, część atrybutów władzy rodzicielskiej pozostaje przy rodzicach.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie jest środkiem represji w stosunku do niedbałych rodziców, lecz środkiem ochrony zagrożenia dobra dziecka.
Może się ono odnosić do obojga rodziców, jak i do jednego z nich.
Zarządzenia sądu opiekuńczego o skutkach trwałych:
Art. 109 §2 i 3 KRO
Sąd opiekuńczy może w szczególności:
1) zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, skierować małoletniego do placówki wsparcia dziennego, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej lub skierować rodziców do placówki albo specjalisty zajmujących się terapią rodzinną, poradnictwem lub świadczących rodzinie inną stosowną pomoc z jednoczesnym wskazaniem sposobu kontroli wykonania wydanych zarządzeń;
2) określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, albo poddać rodziców innym ograniczeniom, jakim podlega opiekun;
3) poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego;
4) skierować małoletniego do organizacji lub instytucji powołanej do przygotowania zawodowego albo do innej placówki sprawującej częściową pieczę nad dziećmi;
5) zarządzić umieszczenie małoletniego w rodzinie zastępczej, rodzinnym domu dziecka albo w instytucjonalnej pieczy zastępczej albo powierzyć tymczasowo pełnienie funkcji rodziny zastępczej małżonkom lub osobie, niespełniającym warunków dotyczących rodzin zastępczych, w zakresie niezbędnych szkoleń, określonych w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej.
§ 3. Sąd opiekuńczy może także powierzyć zarząd majątkiem małoletniego ustanowionemu w tym celu kuratorowi.
Art. 1121 KRO
§1. Obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspo-kojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej, prowadzącego rodzinny dom dziecka albo kierującego placówką opiekuńczo-wychowawczą, regionalną placówką opiekuńczo-terapeutyczną lub interwencyjnym ośrodkiem preadopcyjnym. Pozostałe obowiązki i prawa wynikające z władzy rodzicielskiej należą do rodziców dziecka.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli sąd opiekuńczy postanowił inaczej.
Zarządzenia doraźne sądu opiekuńczego:
To dyspozycje, które nakazują rodzicom podjęcie czynności jednorazowej, nie ograniczają zaś swobody rodziców na czas dłuższy.
Np. zobowiązanie rodziców do skierowania dziecka do leczenia szpitalnego lub sanatoryjnego; zarządzenie zastępujące zgodę rodziców na wykonanie koniecznego zabiegu operacyjnego; zarządzenie pobrania krwi od dziecka poniżej 13 lat.
II Ingerencja sądu rodzinnego w sferę władzy rodzicielskiej na podstawie ustawy z 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich.
Art. 2.
Przewidziane w ustawie działania podejmuje się w wypadkach, gdy nieletni wykazu-je przejawy demoralizacji lub dopuści się czynu karalnego.
Art. 6.
Wobec nieletnich sąd rodzinny może:
1) udzielić upomnienia;
2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wy-rządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia;
3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna;
4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania – udzielających poręczenia za nieletniego;
5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją;
7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów;
8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego;
9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim;
10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym;
11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej.
Art. 7.
§ 1. Sąd rodzinny może:
1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym;
2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego;
§ 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego
Przewidziane w tej ustawie środki stanowią swoiste ograniczenie władzy rodzicielskiej. O takim ograniczeniu władzy rodzicielskiej orzeka sąd opiekuńczy stosując swoistą procedurę, a nie procedurę dla rozpoznawania spraw szczególnego rodzaju, znajdujących się na pograniczu spraw karnych nieletnich i spraw z zakresu prawa rodzinnego, właściwą dla postępowania przed sądem opiekuńczym.
III Ograniczenie władzy rodzicielskiej jednego z rodziców ze względu na ich rozłączenie.
Regulacja szczególna może polegać na:
Przyznaniu całości władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, połączonym z całkowitym wyłączeniem tej władzy, co do drugiego rodzica
Odpowiednim rozdzieleniu uprawnień wynikających z tej władzy między oboje rodziców.( w takiej sytuacji przeważająca część uprawnień musi przypaść jednemu z rodziców, u którego dziecko przebywa, władza rodzicielska drugiego musi ulec z konieczności ograniczeniu.
Przyczyną ograniczenia w powyższych sytuacjach nie jest niewłaściwe wykonywanie władzy rodzicielskiej, lecz niemożność jej wspólnego wykonywania na skutek rozłączenia rodziców.
Art. 107.
§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania.
§ 2. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka. Sąd może pozostawić władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem(tzw. Plan rodzicielski), i jest zasadne oczekiwanie, że będą współdziałać w sprawach dziecka. Rodzeństwo
powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.
Rozłączenie może występować:
Gdy rodzice nie są związani małżeństwem, bo związku małżeńskiego nie zawarli, albo gdy ich małżeństwo zostało rozwiązane albo unieważnione
Gdy pozostają w stanie separacji małżeńskiej albo faktycznej albo orzeczonej przez sąd.
W razie wygaśnięcia władzy rodzicielskiej tego z rodziców, któremu sąd powierzył jej wykonywanie, władza rodzicielska drugiego z rodziców odżywa w pełni( sąd powinien w takiej sytuacji sprawdzić, czy taki stan jest z punktu widzenia dziecka korzystny i ewentualnie wydać odpowiednie zarządzenia.
2.Relacja między orzeczeniem o winie w wyroku separacyjnym a orzeczeniem o winie w wyroku rozwodowym ???
| Orzeczenie o winie w wyroku separacyjnym | Orzeczenie o winie w wyroku rozwodowym |
|---|---|
art. 57 > ALE 61 3§ 2. Orzekając separację na podstawie zgodnego żądania małżonków, sąd nie orzeka o winie rozkładu pożycia. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Stosuje się odpowiednio art. 60 bez § 3 > obowiązek alimentacyjny małżonka nieznanego za winnego rozkładu pożycia nie wygasa ipso iure z upływem 5 lat od orzeczenia separacji. |
ALE § 3. Rozwód nie jest również dopuszczalny, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.
§ 1. Orzekając rozwód sąd orzeka także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. § 2. Jednakże na zgodne żądanie małżonków sąd zaniecha orzekania o winie. W tym wypadku następują skutki takie, jak gdyby żaden z małżonków nie ponosił winy. Strony mogą wystąpić z tym żądaniem i cofnąć je w postępowaniu przed sądem I instancji i w postępowaniu przed sądem apelacyjnym.
§ 1. Małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego. § 2. Jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, chociażby ten nie znajdował się w niedostatku. § 3. Obowiązek dostarczania środków utrzymania małżonkowi rozwiedzionemu wygasa w razie zawarcia przez tego małżonka nowego małżeństwa. Jednakże gdy zobowiązanym jest małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek ten wygasa także z upływem pięciu lat od orzeczenia rozwodu, chyba że ze względu na wyjątkowe okoliczności sąd, na żądanie uprawnionego, przedłuży wymieniony termin pięcioletni. |
3.Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowania dziecka
Ustawa o świadczeniach rodzinnych
Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:
1) drugi z rodziców dziecka nie żyje;
2) ojciec dziecka jest nieznany;
3) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Przepisy powyższe stosuje się odpowiednio.
Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę dodatku zwiększa się o 80,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku gdy dochód rodziny nie przekracza 50% kwot, o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 (tj. dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504,00 zł; w przypadku gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 583,00 zł) kwotę dodatku zwiększa się o 50,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 100,00 zł na wszystkie dzieci.
W przypadku wyboru dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka nie przysługuje na żadne dziecko w rodzinie.