coś o polityce systemowej
Polityka systemowa – polegająca na tworzeniu przez władze państwowe nowych instytucji ekonomicznych rozumianych jako nowe „reguły gry” (przykładem jest polityka prywatyzacji sektora publicznego)
polityka keynsa,
Powstanie teorii Johna Maynarda Keynesa jako reakcja na światowy kryzys gospodarczy lat 1929-1933.
Sterowanie popytem globalnym (zagregowanym) jako fundamentalne zadanie rządu.
Aktywna polityka fiskalno-budżetowa instrumentem oddziaływania rządu na wielkość popytu globalnego.
Aktywna polityka pieniężna (monetarna) narzędziem kształtowania popytu inwestycyjnego przez bank centralny.
Polityka dochodowa jako środek rozwiązania dylematu stałych cen i pełnego zatrudnienia.
Wpływ polityki pobudzania popytu globalnego na sytuację w handlu zagranicznym.
polityka pieniężna,
Bezpośrednim jej celem jest ograniczenie ilości pieniądza w obiegu do wielkości niezbędnej dla realizacji przez pieniądz jego funkcji, lub prościej – dla realizacji celu inflacyjnego.
Pośrednim celem polityki monetarnej jest odpowiednia korelacja przyrostu podaży pieniądza z przewidywanym przyrostem produktu narodowego.
Realizatorem polityki pieniężnej jest bank centralny (w Polsce – Narodowy Bank Polski), którego zadaniem jest utrzymanie stabilnego poziomu cen
styl życia,
Pojęciem szerszym jest termin styl życia. O stylu życia można mówić wówczas, gdy istnieje pewna swoboda wyboru, gdzie zachowania ludzkie nie są całkowicie wymuszone. Stylem życia nazywamy zakres i formy codziennych zachowań jednostek lub grup, specyficzne dla ich usytuowania społecznego, tzn. manifestujące położenie społeczne oraz postrzegane jako charakterystyczne dla tego położenia.
dobrobyt,
Dobrobyt - warunki bytowe gwarantujące wysoki poziom życia oraz satysfakcję w sferze kulturalnej. Najprostszym miernikiem dobrobytu jest poziom PKB per capita (na jednego mieszkańca). Dobrobyt jest uzależniony od stopnia podziału PKB między konsumpcję indywidualną a społeczną oraz od struktury rzeczowej dochodu narodowego.
bezrobocie
Stopa bezrobocia – wyraża stosunek ludzi bezrobotnych do liczby ludzi tworzących ogólny zasób pracy, obejmuje wszystkich tych, którzy w świetle prawa mogą pracować oraz są zdolni do podjęcia pracy.
Rodzaje bezrobocia:
Podejście neoklasyczne - 1967 r. Milton Friedman wprowadził teorię bezrobocia naturalnego – kształtuje się ono inaczej w każdej gospodarce osobno , jest względnie stałe w różnych okresach. Im mniej rozwinięta gospodarka tym większe bezrobocie naturalne.
-Bezrobocie frykcyjne – związane jest z naturalnym przemieszczaniem się siły roboczej między firmami i miejscem zamieszkania (zmiana kwalifikacji lub miejsca zamieszkania)
-Bezrobocie strukturalne – jest to nierównowaga na rynku pracy wynikająca z niedostosowań popytu i podaży siły roboczej, której przyczyną są niewłaściwa struktura wykształcenia, szybki postęp techniczny lub trwałe zacofania regionalne. W przypadku postępu technicznego często mówimy o bezrobociu technologicznym.
-Bezrobocie dobrowolne – pewna liczba pracowników powstrzymuje się od zatrudnienia ze względu na zbyt niską ich zdaniem stawkę płac, która jest oferowana przez rynek.
-Bezrobocie sezonowe – wiąże się z sezonowym charakterem produkcji rolnej
Podejście Keynowskie (od J.M. Keynes)
Bezrobocie koniunkturalne (cykliczne) – związane jest z cyklicznością rozwoju gospodarki rynkowej, i na ogół ma charakter przejściowy, niedobór popytu w fazie kryzysu gospodarczego.
Formy bezrobocia:
Bezrobocie jawne – ustalane na podstawie ewidencji urzędów pracy i określane jako bezrobocie rejestrowane
Bezrobocie ukryte – jest ono nie rejestrowane i obejmuje wszystkich tych, którzy nie znajdując zatrudnienia zniechęcili się do poszukiwania pracy i nie rejestrują się w celu, m.in. otrzymania zasiłku
● ze względu na czas trwania
2. do 3 miesięcy – krótkotrwałe
3. do 6 miesięcy – średniotrwałe
4. do 12 miesięcy – długotrwałe
5. powyżej 12 miesięcy – chronicznie długotrwałe
Społeczne skutki bezrobocia:
2. Ekonomiczna degradacja jednostek , całych grup zawodowych i rodzin przymusowe oszczędności, rezygnacja z zaspokojenia niektórych potrzeb, zadłużenie się
3. Degradacja rodzin wielodzietnych i niepełnych, szczególnie trudna sytuacja dzieci i młodzieży uczącej się, zwłaszcza na terenach wiejskich
4. Duże trudności z tzw. pierwszym zatrudnieniem absolwentów szkół średnich, a nawet wyższych, problem dewiacji i patologii społecznej, problem w skali światowej.
5. Problem społecznego wykluczenia długotrwale bezrobotnych
Zwalczanie bezrobocia
●Formy bierne
4. Różne, strukturalnie zdywersyfikowane systemy zasiłków dla bezrobotnych i zasiłków socjalnych, świadczenia przedemerytalne
5. Akcja charytatywne m.in. dożywianie w szkołach dzieci z rodzin bezrobotnych, zbiórka odzieży
●Formy czynne
5. Programy mające na celu przekwalifikowanie bezrobotnych m.in. szkolenia zawodowe, nauka języków
6. Udzielanie kredytów na podjęcie własnej działalności biznesowej
7. Subwencje dla przedsiębiorstw (również ulgi podatkowe), tworzących nowe miejsca pracy, zwłaszcza dla ludzi młodych
8. Prace interwencyjne i roboty publiczne dające czasowe zatrudnienie, zwłaszcza regionie
9. Przygotowanie zawodowe młodocianych, które ma znaczenie szczególne w danym regionie (kwestia bezrobocia strukturalnego)
bank centralny UE,
EBC oraz Banki Centralne członków UE tworzą Europejski System Banków Centralnych (ESBC) tzw. UE-15, a także tzw. Euro-12
Zadaniem EBC jest zapewnienie stabilności cen w strefie euro oraz utrzymanie siły nabywczej euro
- planowanie i realizacje polityki pieniężnej w strefie euro
- emisja gotówkowego pieniądza euro
- wymiana euro wobec walut trzecich i zarządzanie rezerwami euro
c) EBC i narodowe Banki Centralne są niezależne względem rządów i nie mogą finansować deficytów budżetowych
emerytury III filar
Filar III systemu:
Pracownicze Programy Emerytalne; charakter prywatny dobrowolny; posiada 4 formy:
a) Pracowniczy fundusz emerytalny
b) Umowa o wnoszenie przez pracodawcę składek pracowniczych do funduszu inwestycyjnego
Umowa grupowego inwestycyjnego ubezpieczenia pracowników zawierana przez nich z zakładem ubezpieczeń
Umowa grupowego ubezpieczenia inwestycyjnego na życie zawierana przez pracowników z towarzystwem ubezpieczeniowym na podstawie której pracownicy stają się członkami czyli współwłaścicielami towarzystwa
Różnią się ze względu na:
Charakter produktu emerytalnego
„a” i „b” to produkty czysto inwestycyjne
„c” i „d” to produkty inwestycyjno-ubezpieczeniowe
Charakter zarządzania programem
„a” i „d” są związane z zarządzaniem wewnętrznym, autonomicznym
„b” i „c” odwołują się do zarządzania zewnętrznego, realizowane przez pracowników towarzystw emerytalnych lub funduszy inwestycyjnych
Część bazowa – obowiązuje przymusowe uczestnictwo pracowników (filar I i II – dla urodzonych nie później niż w 1950 roku istniał wybór)
Część dodatkowa – uczestnictwo dobrowolne filar III – uzupełnione przez indywidualne działanie pracowników
o polskiej służbie zdrowia,
Ochrona zdrowia to zorganizowana działalność, której celem jest utrzymanie w dobrym stanie zdrowia człowieka w środowisku którym rozwija się, żyje i pracuje oraz zapobieganie chorobom, ich leczenie, przedłużanie życia, poprawa stanu zdrowia psychicznego i fizycznego, szerzenie oświaty sanitarnej, organizowanie opieki lekarskiej
Promocja zdrowia to sztuka interweniowania w systemy społeczne i zachęcanie do ich przekształcenia w zdrowe środowisko społeczne. Zakłada oddziaływania na zachowania, styl życia i otoczenia człowieka, a także na szeroko pojęte uwarunkowania zdrowia w celu utrzymania i poprawy zdrowia społecznego.
Polityka ochrony zdrowia oznacza przyjętą przez państwo koncepcję ochrony zdrowia obywateli, której wyrazem jest system zorganizowanych działań, urządzeń, instytucji i norm prawnych służących zdrowiu społeczeństwa
polityka DOWNSA,
Model Downsa: demokracja jest politycznym rynkiem, na którym wyborcy wymieniają z partiami oddane głosy na programy i określone działania rządu
badanie budżetów gospodarstw
Badanie budżetów gospodarstw domowych dostarcza informacji na temat:
spożycia ilościowego artykułów żywnościowych,
spożycia ilościowego towarów nieżywnościowych i usług,
liczby posiłków spożywanych poza domem,
wyposażenia w dobra trwałego użytku oraz nieruchomości.
jaki kredyt udziela bank centralny,
walutowego
co to funkcja alokacyjna,
charakter i wytwarzanie dóbr publicznych
dylemat free riders
dylemat efektów zewnętrznych (externalities)
troska o zachowanie dóbr kultury narodowej
główne założenie polityki strukturalnej, znoszenie różnic w poziomie życia, zatrudnienia, w infrastrukturze i w poziomie rozwoju ekonomicznego poszczególnych państw
skad sie biora pieniadze na emerytury,
skladki ubezpieczeniowe, budzet panstwa
subiektywny miernika stanu zdrowia- co to jest,
subiektywne – ludzie sami dokonują oceny swego zdrowia i samopoczucia
Funkcje polityki gospodarczej
Alokacyjna
Redystrybucyjna
stabilizacyjna
Polityka strukturalna gospodarcza?!
Polityka systemowa
Polityka systemowa – polegająca na tworzeniu przez władze państwowe nowych instytucji ekonomicznych rozumianych jako nowe „reguły gry” (przykładem jest polityka prywatyzacji sektora publicznego)