Tragizm Antygony - bohaterki tragedii Sofoklesa i uniwersalność "Antygony" - utworu
Zawiązaniem akcji w "Antygonie" jest sprawa zabitego zdrajcy ojczyzny - Polinejkesa. Nie można go pogrzebać, ponieważ wydał taki zakaz Kreon - król Teb. Antygona, siostra Polinejkesa kierowana pobudkami religijnymi i miłością siostrzaną łamie ten zakaz i grzebie ciało brata. Za ten czyn Kreon skazuje Antygonę na śmierć. Robi to, ponieważ chce udowodnić swoją władzę. Kreon rozmawia z Tejrezjaszem, który wyrzuca mu błędy w postępowaniu. Pod wpływem argumentów Tejrezjasza Kreon zmienia decyzję. Jest już jednak za późno - Antygona ginie. Na wieść o tym popełnia samobójstwo Hajmon - syn Kreona i żona władcy - Eurydyka. "Antygona" jest klasyczną tragedią antyczną, w której następuje konflikt tragiczny. Przedmiotem tragedii jest sprawa pochowania zdrajcy - brata Antygony, czego zabrania Kreon. Tragizm Antygony polega na tym, że jest ona rozdarta między dwiema równorzędnymi racjami - powinnościami siostry względem zmarłego brata, a prawem państwowym. Musi ona dokonać wyboru - jeżeli nie pochowa brata sprzeciwi się prawu boskiemu i nie spełni powinności względem zmarłego brata. Natomiast jeśli postąpi zgodnie z prawem bożym złamie zakaz wydany przez króla, a tym samym prawo. W "Antygonie" poruszonych zostało kilka uniwersalnych i ponadczasowych problemów:* Problem winy i kary Antygona za podstawę działania przyjmuje prawo boskie i postępuje zgodnie z nim. Nie chce sprzeciwiać się bogom i dlatego decyduje się pochować Polinejkesa. Powołuje się ona na miłość siostrzaną i ze względu na nią narusza zakaz Kreona. Karą dla Antygony, za złamanie zakazu jest śmierć głodowa. Kreon postępuje zgodnie z własnym przekonaniem - chce stać na straży prawa, nie pozwala, aby ktokolwiek był wyróżniany. Kreon nie czyni nawet wyjątku względem swojej krewnej - Antygony. Uważa, że jest dobrym władcą, aż do pojawienia się Tejrezjasza i wieści o samobójstwie syna i żony. Kara dla Kreona jest śmierć najbliższych i wyrzuty sumienia. Polinejkes był winny zdrady państwa, pozbawiono go więc wszystkich honorów, w tym też pogrzebu. Z etycznego, moralnego punktu Polinejkes bronił swoich osobistych praw. * Stosunek jednostka a państwo Antygona reprezentuje interesy jednostki i krytycznie traktuje zarządzenia władcy. Jest obywatelką państwa, a nie jego niewolnicą. Przede wszystkim kieruje się mądrością i zgodnie z tym kryterium ocenia wydarzenia. Prowadzi to do konfliktu z państwem reprezentowanym przez Kreona. Antygona występuje przeciwko konkretnej formie rządów, przeciwko tyranii, bowiem Kreon jest władcą absolutnym, tyranem. Dumny z posiadanej władzy zachowuje wyłączność rządów, nie przyjmuje żadnych rad. Nawet prawo boskie nie stanowi dla niego żadnego argumentu. I tu pojawia się kolejny konflikt. Konflikt między prawem boskim a ludzkim.*Prawo boskie a ludzkie Zwyczajowe, nie pisane prawo mówiło, że zmarłych należy grzebać, oparte było ono na motywacji religijnej, przez co nabierało prawa boskiego. Zwłoki nie pogrzebane budziły u bogów odrazę, a dusza ludzka nie mogła dostać się do podziemi. Kreon jako władca Teb wydał zakaz grzebania i opłakiwania zwłok Polinejkesa. Wychodził on z założenia, że zdrajca ojczyzny musi być ukarany. Nie może on być traktowany jak bohater Eteokles, któremu należy oddać cześć , której Polinejkes dostąpić nie może. Władca ziemski nie miał prawa wydawać zakazu grzebania ciała zmarłego, bo to sprzeciwiało się odwiecznym prawom boskim.