Pieniądzem określa się wszystko, co jest powszechnie akceptowane jako środek regulowania zobowiązań. (Weksle, czeki)
Funkcje pieniądza:
Miernik wartości
Środek wymiany
Środek płatniczy
Środek tezauryzacji
Waluty międzynarodowe
O pozycji euro decyduje : ( odp. Stabilność siły nabywczej ,ps. inflacja nie ma znaczenia)
Stabilność siły nabywczej tej waluty, która jest powiązana z utrzymaniem jak najmniejszej inflacji w krajach UGW,
Stabilność polityczna na bszarze UGW,
Poziom rozwoju rynku finansowego Eurolandu (twz. jednolitego rynku finansowego)
Do czego ma prawo i czym się zajmuje Eurosystem ?
Wydaje zgody na emisję banknotów
Decyduje o poziomie stóp procentowych
EBC- Europejski Bank Centralny jest najwyższym szczeblem Eurosystemu ? TAK
Surogat pieniądza- to środek płatniczy kreowany poza bankiem emisyjnym zastępujący pieniądz (np. weksel, czek)
Jaka to waluta ? Dolar Amerykański
Inna nazwa pieniądza bezgotówkowego? Bankowy, żyrowy, ewidencyjny,skryptularny
Co to jest kreacja pieniądza? Kreacja pieniądza oznacza wprowadzenie do obiegu pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego.
Kreacja wtórna to : wprowadzenie pieniądza gotówkowego (emisja) ekport - nadwyżka eksportu nad importem .
PODAŻ PIENIĄDZA
To środki ,które są w dyspozycji podmiotów gospodarujących
W skład podaży pieniądza wchodzi gotówka w obiegu oraz środki na rachunkach bankowych ,a także inne surogaty pieniądza (np. czeki)
Zależy do wielkości kreacji pieniądza dokonanej przez Bank Centralny i Banki Komercyjne.
Wielkość emisji pieniądza gotówkowego zależy od wielkości wypłat gotówkowych banków oraz od zakupu dewiz (banknoty i zagraniczne należności pieniężne krótkoterminowe )
Emisja pieniądza –polega na wprowadzeniu do obiegu pieniądza gotówkowego przez Bank Centralny. ( w Polsce Narodowy Bank Polski)
FINANSE
Pierwotnie terminem finanse obejmowano przede wszystkim zjawiska związane z finansami publicznymi .
Finansowanie- to sterowanie dziedziną środków płatniczych podmiotu, w taki sposób aby był on wypłacalny.
Funkcja stabilizacyjna polega na –oddziaływaniu na przebieg procesów gospodarczych w sferze rzeczowej za pomocą instrumentów polityki fiskalnej i monetarnej w kierunku :
Zachowania stałego i zrównoważonego wzrostu
Możliwie pełnego wykorzystania ekonomicznego potencjału gospodarki, w tym osiągnięcia wysokiego poziomu zatrudnienia, oszczędności, inwestycji.
Stabilizacji siły nabywczej pieniądza ( zahamowania lub wyeliminowania inflacji)
Zachowania równowagi bilansu płatniczego.
Jednokierunkowe przepływy finansowe :
Otrzymywanie wynagrodzeń za pracę –sektor gosp. domowych zasilany jest przez wszystkie sektory.
Zapłata za produkty i usługi – sektor przedsiębiorstw zasilany jest przez wszystkie sektory .
Regulowanie zobowiązań podatkowych i z tyt. Ubezp. Społ. – sektor finansów publicznych zasilany jest przez wszystkie sektory.
Świadczenia socjalne dla gosp. domowych.
Dotacje dla przedsiębiorstw
Płatności odsetkowe od depozytów ,kredytów, pożyczek
Przepływy w ramach tego samego sektora np. subwencje i dotacje z budżetu państwa do budżetów samorządowych.
Dwukierunkowe przepływy finansowe :
Zaciągnięcie kredytu, pożyczki, emisja obligacji oraz zwrot pożyczonych środków pieniężnych.
Przyjęcie i wypłata depozytów bankowych.
Zakup akcji i wypłata dywidend oraz sprzedaż akcji.
Lokata w Funduszach Inwestycyjnych i wypłaty z zysku funduszu oraz wycofania środków.
Ubezpieczenia gospodarcze – składka jest zapłatą za potencjalne świadczenia, a wypłata odszkodowania ma charakter warunkowy.
Gospodarka finansowa- to ogół czynności związanych z przygotowaniem i realizacją operacji pieniężnych, tj. z gromadzeniem przychodów i dokonywaniem wydatków.
Dokonywanie wyboru źródeł gromadzenia dochodów pieniężnych i kierunków wydatków (planowanie finansowe)
Określenie wielkości i form gromadzenia rezerw pieniężnych (lokowanie nadwyżek finansowych)
Wybór sposobu przeprowadzenia rozliczeń pieniężnych.
Rozliczenia pieniężne – to rozliczenia między podmiotami gospodarującymi, dokonywane w formie pieniężnej bezgotówkowej i gotówkowej. Realizowane są za pomocą pieniądza bankowego lub banknotów i bilonu.
W rozliczeniach bezgotówkowych ruch towaru nie następuje równocześnie z ruchem pieniądza.
W rozliczeniach gotówkowych następuje równoczesna przemiana towaru w pieniądz oraz pieniądza w towar.
Do form rozliczeń pieniężnych zaliczamy:
Rozliczenia pieniężne gotówkowe:
Czek gotówkowy
Przekaz pocztowy
Wręczenie znaków pieniężnych przy wpłacie lub wypłacie gotówki
Wpłaty gotówkowy w banku
Rozliczenia pieniężne bezgotówkowe:
Weksel
Czek rozrachunkowy ( bezgotówkowy)
Polecenie przelewu
Polecenie zapłaty
Akredytywa dokumentowa
Inkaso dokumentowe
Okresowe rozliczenia saldami
Rozliczenia planowe
Karty płatnicze
WEKSEL
Weksel- jest bezwarunkowym ,pisemnie sporządzonym zobowiązaniem do zapłaty określonej osobie lub okazicielowi pewnej sumy pieniędzy w oznaczonym terminie przez osoby na wekslu podpisane. (każda podpisana osoba jest dłużnikiem)
Weksel własny- sola, suchy, prosty
Weksel obcy- trasowany, trata, ciągniony
Funkcje weksla:
funkcja kredytowa – weksel w roli pieniądza jako zapłata za towar lub usługę (forma kredytu handlowego – kupieckiego),
funkcja płatnicza – weksel jako surogat pieniądza, można nim dokonywać zapłaty, może powodować umorzenie długu pokrytego wekslem albo zabezpieczyć zapłatę weksla w przyszłości,
funkcja gwarancyjna – weksel może stanowić zabezpieczenie zobowiązań pieniężnych istniejących w chwili ich wystawienia i przyszłych,
funkcja obiegowa (przedmiot obrotu) – wierzytelność wekslowa może być przenoszona w drodze indosu na inne osoby,
funkcja refinansowa – przedstawienie weksla do dyskonta w banku pozwala posiadaczowi weksla uzyskać sumę wekslową, pomniejszoną o prowizję banku przed terminem płatności weksla (przez niektórych autorów nie jest uważana za samodzielną funkcję, a jedynie za jeden z przejawów funkcji kredytowej).
Dłużnicy wekslowi W zależności od sytuacji dłużnikami wekslowymi mogą być:
trasant- wystawca weksla (osoba podpisująca –dłużnik)
trasat – osoba, która ma zapłacić sumę wekslową
przyjemca (akceptant) – trasat, który przyjął na siebie (dokonał akceptu weksla) zobowiązanie zapłaty sumy wekslowej[3],
wystawca weksla – wystawca odpowiada za przyjęcie i za zapłatę weksla przez trasata, wystawca może się natomiast zwolnić od odpowiedzialności za przyjęcie weksla przez umieszczenie odpowiedniej klauzuli
avalista (poręczyciel wekslowy )– osoba trzecia, która poręcza (gwarantuje) swoim podpisem na wekslu zapłatę sumy wekslowej przez dłużnika wekslowego,
indosant (żyrant) – osoba przenosząca prawa z weksla poprzez indos (czyli „zbycie weksla”), indosant odpowiada w braku przeciwnego zastrzeżenia za przyjęcie i za zapłatę weksla;
regresat – osoba odpowiadająca z weksla w drodze regresu.
Wierzyciele wekslowi W zależności od sytuacji wierzycielami wekslowymi mogą być:
remitent – osoba, na której rzecz ma być dokonana zapłata z weksla, pierwszy wierzyciel wekslowy,
indosatariusz (żyrantariusz) – posiadacz weksla, który nabył go w drodze indosu,
wyręczyciel – osoba dokonująca zapłaty za dłużnika wekslowego, która staje się później jego wierzycielem,
regredient – osoba żądająca sumy wekslowej w drodze regresu.
___________________________________________________________
INDOS – przeniesienie praw z weksla przez posiadacza weksla
AWAL- poręczenie wekslowe
REGRES - zwrotne poszukiwanie weksla
Polityka finansowa organizacji - jest celową i świadomą działalnością polegającą na określeniu celów, metod i instrumentów wykorzystywanych w procesach gromadzenia i wydatkowania zasobów pieniężnych organizacji.
Strategia finansowa organizacji – jest planem działań maksymalizujących wykorzystanie posiadanych i możliwych do pozyskania przez organizację zasobów finansowych.
Analiza SWOT- jest metodą analizy marketingowej służącej ustaleniu pozycji podmiotu na rynku i wykorzystana jest opracowania strategii marketingowej organizacji.
(z ang.) S-atuty,W-słabości, O-szanse,T-zagrożenia
Rachunkowość finansowa –jest całościowym i zwartym systemem ciągłego oraz systematycznego gromadzenia, rejestracji, klasyfikacji i przetwarzania danych dotyczących transakcji pieniężnych i ich rezultatów finansowych oraz interpretacji tych wyników.
Podstawowym zadaniem rachunkowości finansowej jest – dostarczenie informacji o stanie finansowo-majątkowym i wygospodarowanym wyniku finansowym jednostki prowadzącej rachunkowość.
Polityka fiskalna- rozumiana jest, jako dobór źródeł i metod gromadzenia środków publicznych (dochody i przychody) oraz kierunków i sposobów ich rozdysponowania (wydatki i rozchody) dla osiągnięcia celów społecznych i gospodarczych ustalonych przez właściwe organy publiczne zarówno państwowe jak i samorządowe.
*{ Polityka fiskalna państwa polega na gospodarowaniu przez państwo (rząd) dochodami i wydatkami publicznymi w celu osiągnięcia: wzrostu gospodarczego, ograniczenia bezrobocia ,stabilizacji cen
Państwo aktywnie działając w gospodarce prowadzi politykę fiskalną za pomocą Ministerstwa Finansów }*
Kto za nią odpowiada – państwo (rząd ) za pomocą Ministerstwa Finansów
Instrumenty polityki fiskalnej:
Makroekonomiczne: dochody budżetu państwa,wydatki budżetu państwa,deficyt i nadwyżki budżetowe,dług publiczny
Mikroekonomiczne:podatek,opłata,cło,dotacja,subwencja,bon skarbowy,obligacja skarbowa,poręczenia i gwarancje rządowe
Rodzaje polityki fiskalnej
a) polityka ekspansywna polega na stwarzaniu dobrych warunków do rozwoju aktywności społecznej poprzez zwiększenie dochodów obywateli
- przejawy ekspansywnej polityki fiskalnej
* zmniejszenie podatków
* zwiększenie wydatków budżetowych
b) polityka restrykcyjna ograniczona swobodą aktywności gospodarczej społeczeństwa poprzez;
- zwiększenie podatków
- zmniejszenie wydatków
Polityka monetarna- to całokształt rozwiązań i działań podejmowanych w gospodarce narodowej w celu zaopatrzenia w środki pieniężne i kredyty jednostki gospodarujące oraz regulowania wielkości podaży pieniądza.
Rezerwa obowiązkowa (RO)
Bank centralny nakłada na banki komercyjne obowiązek utrzymywania rezerwy obowiązkowej, która ma na celu łagodzenie wpływu bieżących zmian płynności sektora bankowego na stopy procentowe na rynku między-bankowym oraz ograniczaniu nadpłynności banków.
Rezerwa obowiązkowa – to wyrażona w złotych część środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i uzyskanych ze sprzedaży papierów wartościowych oraz innych środków przejętych przez te banki..
Kiedy rośnie, kiedy spada podaż pieniądza?
Jeżeli podnoszony jest poziom stopy rezerw obowiązkowych , to : rosną rezerwy pieniężne, zmniejsza się podaż pieniądza w obiegu , rośnie podstawowa stopa procentowa określana przez B.C. i pochodne od niej stopy procentowe ,zmniejsza się popyt na pieniądz.
Jeżeli obniżany jest poziom stopy rezerw obowiązkowych, to : zmniejszają się rezerwy pieniężne, zwiększa się podaż pieniądza w obiegu..
Która stopa, do czego jest stosowana?
Stopa referencyjna -określa rentowność podstawowych operacji otwartego rynku, wpływają jednocześnie na poziom krótkoterminowych rynkowych stóp procentowych.
Stopa lombardowa NBP - wyznacza koszt pozyskania pieniądza w NBP , określa górny pułap wzrostu rynkowej stopy overnight.
Stopa depozytowa NBP – wyznacza oprocentowanie depozytu w NBP ;określa dolne ograniczenia dla wahań rynkowej stopy overnight.
REPO- Operacje warunkowego zakupu , Reverse REPO – Operacje warunkowej sprzedaży
Interwencje walutowe
Chcąc zapobiec nominalnej deprecjacji ( spadek kursu) , bank centralny kupuje swoją walutę wydając w tym celu część posiadanych aktywów zagranicznych (dewiz)
Chcąc powstrzymać aprecjację ( za wysoki kurs) , bank centralny sprzedaje walutę krajową i nabywa walutę zagraniczną.
Dewaluacja – polega na obniżeniu kursu waluty krajowej wobec obcych; płaci się wówczas więcej jednostek waluty krajowej za jednostkę waluty obcej.
Rewaluacja –polega na podwyższeniu kursu waluty krajowej w stosunku do walut obcych; płaci się wówczas mniej jednostek waluty krajowej za walutę obcą.
Wybierz finanse ,polityka finansowa , system finansowy .. to
System Finansowy –w gosp. Rynkowej to mechanizm współtworzenia i przepływu siły nabywczej między niefinansowymi podmiotami gospodarczymi ,w skład którego wchodzą:
Instytucje finansowe,operujące na rynkach finansowych
Instrumenty finansowe ,zapewniające przepływ instrumentów finansowych
Zasady funkcjonowania ,porządkujące sposób działania instytucji, instrumentów i rynków finansowych.
Co to Instrumenty finansowe?
to zobowiązania finansowe jednych podmiotów gospodarczych w stosunku do drugich. Dla emitentów są one zobowiązaniami (pasywami), natomiast dla ich posiadaczy składnikami ich majątku (aktywami).
To narzędzia techniczno-organizacyjne ,służące gromadzeniu i wydatkowaniu zasobów pieniężnych ,a także przygotowaniu oraz ewidencji i kontroli operacji finansowych.
Papiery wartościowe itd.
Kategorie instrumentów finansowych ,pytanie bd np. Obligacje zaliczamy do ?
Instrumenty do 1roku.. :
Krótkoterminowe lokaty bankowe
Krótkoterminowe kredyty bankowe
Bony skarbowe
Bony pieniężne
Bony komercyjne
Bony komunalne
Certyfikaty depozytowe
Weksle,czeki
Instrumenty powyżej 1roku.. :
Średnio i długoterminowe lokaty bankowe
Średnio i długoterminowe kredyty bankowe
Akcje
Prawa poboru
Prawa do akcji
Kwity depozytowe
Jednostki uczestnictwa
Certyfikaty inwestycyjne
Obligacje
Listy zastawne
Instrumenty rynku terminowego (bazują na poprzednich) :
Forward- transakcje terminowe ,np. towarami, walutami przeprowadzane w celu uniknięcia ryzyka zmiany ceny towaru / kursu walut. Wszystkie elementy kontraktu podlegają negocjacji.
polegają one na dostarczaniu kupowanych i sprzedawanych ,np. towarów/walut po upływie pewnego czasu np. 30,60,90,180 dni ale po cenie/kursie uzgodnionym przez kontrahentów już w chwili zawierania transakcji.
Transakcje kończą się dostawą towaru/waluty (forward rzeczywisty – transakcje rzeczywiste) lub rozliczeniem różnicy ceną/kursem wynegocjowanym –terminowym ,a rozliczeniowym –bieżącym –spot.
Futures –transakcje terminowe ,np. towarami walutami ,depozytami bankowymi , papierami wartościowymi, indeksami giełdowymi. Transakcje te polegają na zobowiązaniu się jednej strony do dostarczenia, a drugiej strony do przyjęcia w ustalonym terminie ściśle określonej ilości wystandaryzowanych pakietów np.towarów, walut ,pap.wart., po z góry określonym poziomie ceny ,kursu ,stopy procentowej ,indeksu giełdowego w chwili zawarcia transakcji.
Opcja-daje prawo do zakupu (opcja call-opcja kupna),albo sprzedaży ( opcja put- opcja sprzedaży) określonej ilości danego instrumentu finansowego w ciągu uzgodnionego czasu lub w uzgodnionym terminie ,po z góry ustalonej cenie (tzw. Cenie bazowej).Kupujący opcję uzyskuje od sprzedającego opcję (wystawcy opcji) prawo zakupu /sprzedaży ,za które płaci mu premię w momencie zawarcia transakcji opcyjnej.
Warrant
Swap
Na czym polega Sekurytyzacja ?
Sekurytyzacja- to przekształcenie przenoszalnych wierzytelności pieniężnych ,najczęściej wynikających z umowy pożyczki lub umowy kredytowej w papier wartościowy (obligację) ,którego wykup jest zabezpieczony przez owe wierzytelności.
Co to Rynek finansowy?
To miejsce w którym spotykają się popyt i podaż na instrumenty finansowe ,a więc rynki finansowe składają się z transakcji instrumentami finansowymi.
Co to WIBOR i WIBID ?
WIBOR –średnia cena za jaką bank gotowy jest udzielić pożyczki –oprocentowanie ,po jakim banki udzielają pożyczek innym bankom.
WIBID-średnia cena jaką bank jest skłonny zapłacić za pozyskany depozyt –roczna stopa procentowa jaką banki zapłacą za środki przyjęte w depozyt od innych banków.
Metody wprowadzania papierów wartościowych do obrotu. Pytanie ile osób ?
Publiczne proponowanie nabycia papierów wartościowych w drodze oferty publicznej skierowanej do więcej niż 100 osób np. na GPW.(rynek giełdowy)
Oferty niepubliczne skierowane do mniej niż 100 osób np. na nieregulowany rynek pozagiełdowy (tzw. Indywidualny maklerski)
Co to Instytucja finansowa?
Instytucje finansowe- to podmioty ekonomiczne , które charakteryzują się tym ,że głównym przedmiotem ich działalności (źródeł zysku) jest utrzymywanie instrumentów finansowych i dokonywanie transakcji nimi, w konsekwencji ,instrumenty finansowe są zazwyczaj dominującym składnikiem ich majątku (aktywów).