HISTOLOGIA 11. Ćwiczenia (wejściówka)


temat: Układ limfatyczny: - grasica
- torba Fabrycjusza
- węzeł chłonny
- śledziona

I. Układ limfatyczny (chłonny)_____________________________________________________

- całkowicie zamknięty uchyłek układu żylnego
- zbudowany z naczyń i narządów limfatycznych (migdałki, węzły chłonne)

funkcja: - wytwarzanie limfocytów (w grudkach chłonnych)
- przeprowadzanie limfy
- oczyszczanie limfy ze składników szkodliwych dla organizmu

1) Naczynia limfatyczne

- zbierają płyn tkankowy z tkanek
- oczyszczają go i zaopatrzają w limfocyty
- płyn następnie wraca do krwi w postaci limfy

- stanowią układ kanałów, służących do przeprowadzania limfy

a. przewód limfatyczny piersiowy
b. przewód limfatyczny prawy

- występują w większości narządów (oprócz OUN, szpiku kostnego, śledziony,
łożyska, sznura pępowinowego, nabłonków, chrząstek, rogówki i soczewki oka)
- w dużych naczyniach (pniach limfatycznych) można rozróżnić 3 warstwy

- błona wewnętrza - śródbłonek
- tk. łączna luźna z włóknami sprężystymi biegnącymi
podłużnie

- błona środkowa - zwykle najsłabsza
- tkanka łączna z włóknami sprężystymi i kom.
mięśniowymi gładkimi (przeważnie o przebiegu
okrężnym)

- błona zewnętrzna (przydanka) - tkanka łączna z grubymi włóknami
kolagenowymi i sprężystymi (podłużnie)
- posiada naczynia odżywcze i nerwy






2) Narządy limfatyczne

- zbudowane z tkanki limfatycznej, w której oczkach znajdują się limfocyty

a. narządy pierwotne (centralne)

- szpik
- grasica
- torba Fabrycjusza

b. narządy wtórne (obwodowe)

- węzły limfatyczne
- śledziona
- migdałki
- grudki chłonne samotne
- grudki chłonne skupione jelita krętego

II. Grasica________________________________________________________________________

- centralny narząd limfatyczny
- osiąga pełny rozwój już przed urodzeniem
- ma budowę płacikową
- po uzyskaniu dojrzałości płciowej ulega stopniowemu uwstecznieniu

- miejsce proliferacji i selekcji limfocytów T (tymocytów) oraz nabywania przez nie
właściwości „immunokompetentnych”
- tymocyty są gęsto upakowane w korze zrazików i mniej liczne w rdzeniu


III. Torba Fabrycjusza______________________________________________________________

- centralny narząd limfatyczny
- występuje tylko u ptaków (jako zagłębienie grzbietowego sklepienia steku)

- błona śluzowa tworzy kilkanaście podłużnych fałdów pokrytych nabłonkiem
jednowarstwowym cylindrycznym lub wielorzędowym
- w każdym z fałdów występuje kilkadziesiąt owalnych struktur zwanych grudkami
- są one oddzielone od siebie przegrodami łącznotkankowymi odchodzącymi od
beleczek łącznotkankowych
- w każdej z grudek występuje ciemniejsza część korowa i jaśniejsza część rdzenna
- obie części są oddzielone od siebie błoną podstawną
- zrąb rdzenia pochodzi z ektodermalnego nabłonka i zbud. jest z gwiaździstych kom.
- zrąb kory wywodzi się z mezenchymy

- miejsce dojrzewania, proliferacji i różnicowania limfocytów B

IV. Węzły chłonne________________________________________________________________

- narząd limfatyczny łączący szereg naczyń chłonnych danego obszaru
- stanowi „filtr” chłonki
- w grudkach chłonnych (kora) i pasmach rdzennych (rdzeń) dominują limfocyty B
- w strefie przykorowej (między korą a rdzeniem) występują limfocyty T

- u świni elementy odpowiadające korze znajdują się w środku węzła chłonnego a
część obwodowa ma strukturę podobną do pasm rdzennych

V. Śledziona______________________________________________________________________

- największy narząd krwiolimfatyczny
- krew wylewa się poza łożysko naczyniowe, bezpośrednio opływając komórki miąższu śledziony
- miąższ zbudowany jest z miazgi czerwonej i białej

- miazga biała składa się z pochewek okołotętniczych i grudek śledzionowych
- miazga czerwona składa się z elementów tkanki łącznej siateczkowej, zatok
śledzionowych oraz elementów morfotycznych krwi

VI. Szpik kostny___________________________________________________________________

zachodzą w nim dwa procesy: - hematopoeza - powstawanie komórek krwi
- endocytoza

- składa się z dwóch przedziałów: - zewnątrznaczyniowy - dotyczy miejsca
postawania i dojrzewania
krwinek

- śródnaczyniowy (zatokowy) - odbiorca krwinek,
które osiągnęły
dojrzałość


a. szpik kostny żółty - powstaje ze szpiku czerwonego
- w jamach szpikowych trzonów kości długich
- w jego obrębie mogą występować wysepki tkanki
siateczkowej o funkcji krwiotwórczej

b. szpik kostny czerwony - u osobników młodych we wszystkich kościach
- w organizmie dojrzałym wypełnia przestrzenie między
beleczkami tkanki kostnej gąbczastej kości krótkich i
płaskich oraz nasad kości długich
- powstają w nim wszystkie komórki krwi