Antykwa

 

Antykwa wywodzi się od ręcznego pisma łacińskiego. Charakterystyczną cechą antykwy jest krągłość na lukach liter. Początki antykwy sięgają drugiej połowy XV wieku, kiedy to we Włoszech zaczęły się pojawiać pierwsze próby przenoszenia na druk pisma humanistycznego, w odróżnieniu od powszechnie panującego wówczas pisma gotyckiego zwanego littera moderna. Tym samym zaczęła się wielka rewolucja w typografii łacińskiej. Już na początku XV wieku Francesco Griffa zaprojektował pierwszy krój antykwy będącej połączeniem antykwy renesansowej z kursywą humanistyczną. Tym samym na scenę europejskiej typografii wkroczyła italica, czyli popularna dziś pochyła odmiana kroju pisma.

 

Antykwa renesansowa charakteryzuje się dość małym kontrastem grubości kresek w literach i lewoskośnym cieniowaniem liter okrągłych. Dodatkowo tzw. wydłużenie górne minuskuły (np. w literze “k”) wystaje nieco ponad górny poziom majuskuły.

Klasycznym przykładem antykwy renesansowej jest

Garamond

Począwszy od XVI wieku za sprawą coraz większego zainteresowania nowym krojem pisma wśród ówczesnych artystów (twórcami różnych krojów antykwy renesansowej byli między innymi Leonardo da Vinci i Albrecht Dürer) antykwa zaczęła wypierać z użycia pismo gotyckie.

Stopniowo, wraz z nastaniem ery baroku zaczęto rozwijać studia nad antykwą czego efektem było powstanie zupełnie nowej odmiany kroju pisma, nazywanego dziś antykwą barokową.

Antykwa barokowa charakteryzuje się głównie dużym kontrastem grubości kresek w literze i pionowej osi cieniowania liter okrągłych. Dodatkowo wysokość minuskuły nie wystaje na ogół ponad wysokość majuskuły, jednak w porównaniu do antykwy renesansowej minuskuła jest większa. Klasycznymi przykładami antykwy barokowej są między innymi:

Caslon

Baskerville

Kolejnym etapem w rozwoju antykwy była zapoczątkowana w drugiej połowie XVIII wieku we Francji, antykwa klasycystyczna. Charakteryzuje się ona dużym kontrastem w kreskowaniu litery (bardzo grube kreski pionowe przy bardzo cienkich poziomych). Cieniowanie liter okrągłych, podobnie jak w antykwie barokowej jest pionowe. Klasycznym przykładem antykwy klasycystycznej jest

Bodoni

Prawdziwa rewolucja w historii antykwy dokonała się jednak dopiero w XIX wieku w Anglii, gdzie w 1816 roku William Caslon jako pierwszy odlał antykwę bezszeryfową, tzw. grotesk. Charakterystyczną cechą nowego kroju, który z czasem zaliczono do oddzielnej grupy pism jest jednakowa grubość kresek w literze i zrezygnowanie z szeryfów. Dziś tzw. groteski należą do najpopularniejszej grupy pism, a ich przykłady można mnożyć. Najsłynniejsze to:

Helvetica

Gill

Arial

W tym samym mniej więcej czasie, także w Anglii powstała ostatnia odmiana antykwy – antykwa linearna szeryfowa, potocznie zwana egipcjanką. Podobnie jak grotesk charakteryzowała się ona stałą grubością kresek w literze, ale posiadała mocno zaznaczone szeryfy. Klasycznym przykładem egipcjanki jest krój

Rockwell

Maciek Podstolski