UŻYCZENIE – commodatum

1. UMOWA UŻYCZENIA – umowa, przez którą

   1. użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu do użyczenia na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy przez czas oznaczony lub nie oznaczony

2. STRONY:

   1. użyczający – komodant

   2. biorący do użyczenia – komodatariusz

3. CECHY

   1. umowa zobowiązująca (o skutku obligacyjnym)

      1. powodują powstanie zobowiązania – wierzyciel może żądać od dłużnika określonego zachowania się (świadczenia) a dłużnik powinien to świadczenie spełnić

      2. powodują zwiększenie pasywów (długów) dłużnika i zwiększenie aktywów wierzyciela

      3. prawo wierzyciela jest skuteczne inter partes, ma charakter względny

   2. umowa nieodpłatna - tylko 1 ze stron ma uzyskać korzyść majątkową (przysporzenie następuje tylko po 1 ze stron)

   3. mowa dwustronnie zobowiązująca - obowiązek świadczenia ciąży po obu stronach

   4. umowa kauzalna

      1. donandi causa – przysporzenie w celu wzbogacenia 2. strony bez ekwiwalentu pieniężnego

   5. nie jest to umowa wzajemna

4. PRZEDMIOT

   1. niezużywalna rzecz ruchoma (np. potocznie „pożyczka książki”)

   2. niezużywalna nieruchomość

   3. zwierzę

5. ZAWARCIE UMOWY UŻYCZENIA

   1. umowa realna – dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron i wydanie rzeczy

      1. dlatego wydanie rzeczy nie jest obowiązkiem użyczającego

   2. może być zawarta w dowolnej formie

6. OBOWIĄZKI KOMODANTA

   1. komodant jest zobowiązany do znoszenia tego, że komodatariusz używa wydanej mu rzeczy

   2. komodant jest zobowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził komodatariuszowi przez to, że wiedząc o wadach rzeczy nie zawiadomił go o nich (zasada winy)

      1. chyba że komodatatiusz mógł wadę z łatwością zauważyć

7. UPRAWNIENIA KOMODATARIUSZA

   1. komodataiusz może używać rzecz użyczoną ale nie może

      1. zużyć rzeczy użyczonej

      2. pobierać pożytków

   2. komodatariusz jest posiadaczem zależnym – posiadacz zależny to osoba która włada faktycznie rzeczą jak

      1. użytkownik

      2. zastawnik

      3. najemca

      4. dzierżawca

      5. lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą

   3. komodatariusz może powierzyć rzecz użyczoną osobie 3. do używania w 2 przypadkach:

      1. za zgodą użyczającego

      2. gdy zachodzi taka konieczność, np. sąsiad ma zaopiekować się psem w czasie pobytu komodatariusza w szpitalu

8. OBOWIĄZKI KOMODATARIUSZA

   1. komodatariusz powinien używać rzeczy w sposób określony w umowie, a jeżeli umowa o tym nie stanowi w sposób odpowiadający właściwościom i przeznaczeniu rzeczy

   2. komodatariusz ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy

      1. jeżeli komodatariusz poczynił inne wydatki lub nakłady na rzecz, stosuje się odpowiednio przepisy o negotiorum gestio

   3. komodatariusz nie może żądać od użyczającego dokonania żadnych nakładów na rzecz

   4. casus mixtus - komodatariusz jest odpowiedzialny za przypadkową utratę lub uszkodzenie rzeczy jeżeli

      1. używa rzecz:

         1. w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy

         2. lub gdy powierza rzecz osobie 3. nie będąc do tego upoważniony przez umowę ani zmuszony przez okoliczności

      2. i rzecz nie uległaby utracie lub uszkodzeniu, gdyby jej używał w sposób właściwy albo gdyby ją zachował u siebie

   5. jeżeli kilka osób wspólnie wzięło rzecz do używania, ich odpowiedzialność jest solidarna

9. ZAKOŃCZENIE UŻYCZENIA

   1. sposoby zakończenia użyczenia

      1. każda umowa użyczenia może być rozwiązania na podstawie umowy stron

      2. gdy umowa był zawarta na czas oznaczony - wraz z nadejściem terminu końcowego

      3. gdy umowa była zawarta na czas nieoznaczony - gdy komodatariusz uczynił z rzeczy użytek odpowiadający umowie albo gdy upłynął czas, w ciągu którego mógł ten użytek uczynić

      4. umowa może określać także inne zdarzenie powodujące zakończenie użyczenia

      5. użyczający może żądać niezwłocznego wydania rzeczy gdy

         1. komodatariusz używa rzeczy w sposób sprzeczny z umową albo z właściwościami lub przeznaczeniem rzeczy

         2. komodataiusz powierza rzecz osobie 3. nie będąc do tego upoważnionym przez umowę ani zmuszony przez okoliczności

         3. rzecz stała się potrzebna komodantowi z powodów nie przewidzianych w chwili zawarcia umowy zakomunikowanie takiego żądania powoduje ustanie użyczenia

   2. zwrot rzeczy

      1. po zakończeniu użyczenia komodataiusz lub osoba 3. której powierzył on rzecz jest zobowiązany zwrócić komodantowi rzecz

      2. rzecz powinna być zwrócona w stanie nie pogorszonym

         1. wyjątek: nie ma odpowiedzialność za pogorszenie rzeczy będące następstwem prawidłowego jej używania

10. PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

    1. zasada: na zasadach ogólnych

    2. z upływem 1 roku od dnia zwrotu rzeczy przedawniają się

       1. roszczenia komodanta przeciwko komodatariuszowi o naprawienie szkody z powodu uszkodzenia lub pogorszenia rzeczy

       2. roszczenia komodatariusza przeciwko komodantowi o zwrot nakładów na rzecz albo o naprawienie szkody poniesionej wskutek wad rzeczy