Wstęp teoretyczny

Dźwięk, czyli fala akustyczna to rozchodząca się w ośrodku zmiana (zaburzenie) gęstości, ciśnienia ośrodka, temperatury i energii, oraz związane z tą zmianą mechaniczne drgania cząstek ośrodka. Źródłem dźwięków słyszalnych są ciała wprawione w drgania, których energia jest dostateczna, aby wywołać w naszym organie słuchu jakim jest ucho ludzkie efekt słuchowy.

Cechami charakteryzującymi dźwięku są:

• wysokość dźwięku, która zależy od częstotliwości (im większa częstotliwość sygnału, tym wyższy dźwięk),

• głośność dźwięku zależąca od natężenia (jeśli sygnał ma odpowiednio duże natężenie, wydaje się głośniejszy)

• barwa, która odróżnia dźwięki w zależności od pochodzenia.

Fale akustyczne można także podzielić, ze względu na ich widmo, czyli rozkładu natężenia składowych dźwięku:

• widmo liniowe - dźwięki, które możemy odróżnić, składające się z jednego lub kilku tonów, mające charakter okresowy (np. mowa, śpiew, muzyka),

• widmo ciągłe - dźwięki, których drgania mają charakter nieokresowy czyli szumy (np. hałas).

Widmo pokazuje dokładnie charakterystykę dźwięku, z których najważniejszą jest ton podstawowy, który ma najniższą częstotliwość ze wszystkich wytwarzanych przez źródło dźwięku tonów. To właśnie on określa wysokość dźwięku.

Wykonanie ćwiczenia

Po uruchomieniu programu Spectogram, służącego do rejestracji dźwięku, trzy osoby na zmianę wymawiały samogłoski : a, e, i, u, o, y. Wykorzystując możliwości tego programu zapisywaliśmy widma dźwięku wydawanego przy wymawianiu każdej z nich. Następnie znajdowaliśmy dokładne położenia wszystkich wyraźnych maksimów i spisywaliśmy je na kartce.

Tabele pomiarów

Program Spectogram mierzy częstotliwość dźwięku z dokładnością do 11Hz.

Samogłoska „a”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
Samogłoska „e”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Samogłoska „i”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Samogłoska „u”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Samogłoska „o”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Samogłoska „y”
Osoba I
Nr kolejnych wzmocnień
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27

1. Dla samogłoski „a”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

1. Dla samogłoski „e”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

1. Dla samogłoski „i”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

1. Dla samogłoski „u”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

1. Dla samogłoski „o”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

1. Dla samogłoski „y”

I Osoba

II Osoba

III Osoba

Uwagi:

1. Dla łatwiejszego porównywania wykresy widm dźwięku tej samej osoby zostały wykonane jednym kolorem.

2. Nie nałożyliśmy na siebie wykresów wszystkich widm, gdyż taki zabieg utrudniłby porównanie tych wykresów.

Wnioski:

1. Widma dźwięków różnych głosek różnią się od siebie.

2. Widmo dźwięku danej głoski zależy od osoby która ją wymawia a dokładnie od budowy strun głosowych.