Wykorzystanie elektronicznych technik w sprawowaniu demokratycznej władzy to bez wątpienia rewolucja, choć trudności techniczne i ograniczenia natury mentalnej rozciągną tę rewolucję na bardzo długie lata, jeśli nie dziesięciolecia. Wydaje się jednak, że nie ma od niej odwrotu.
Elektroniczna demokracja (ang. electronic democracy lub e-democracy), określana też mianem cyfrowej demokracji, cyberdemokracji lub technodemokracji, to wykorzystanie technik elektronicznej komunikacji, takich jak Internet (choć nie tylko) we wzmacnianiu demokratycznych procesów w ramach demokratycznego państwa. Jest to w tej chwili świeży i nieokrzepły jeszcze koncept polityczny i przedmiot ożywionych debat publicznych, zarówno w rządach, jak i w stowarzyszeniach i grupach obywatelskich na całym świecie, co świadczy o doniosłości tego tematu.
Według jej zwolenników, elektroniczna demokracja powinna wzmacniać udział obywateli w szeroko rozumianym procesie podejmowania decyzji politycznych, przede wszystkim czynić go bardziej bezpośrednim i transparentnym. E-demokracja obejmuje w szczególności głosowanie za pomocą elektronicznych technik.
Mianem demokracji internetowej określa się z kolei formę elektronicznej demokracji związanej specyficznie z technikami internetowymi (nie z innymi elektronicznymi technikami komunikacyjnymi, jak teletekst czy SMS). Konkretne implementacje projektów demokracji internetowej obejmują konsultacje z użyciem internetowych forów dyskusyjnych na stronach partii czy kandydatów w wyborach, a nawet wirtualne formy tradycyjnych instytucji politycznych i mechanizmów, jak zjazdy partyjne, marsze protestu czy petycje.
Niektórzy postrzegają demokrację internetową jako krok w kierunku „rzeczywistej demokracji” i jako narzędzie pomagające w przezwyciężaniu ograniczeń przestrzennych w demokracji bezpośredniej i zwiększające stopień interakcji miedzy politykami i wyborcami.
Informatyka społeczna odnosi się do szeroko rozumianego związku pomiędzy informatycznymi technologiami komunikacyjnymi i światem społecznym. Z jednej strony przedmiotem zainteresowania badaczy jest wpływ informatycznych technologii komunikacyjnych na zmiany społeczne i psychologiczne wśród osób, które z nich korzystają. Z drugiej strony badany jest wpływ zjawisk społecznych na systemy informatyczne i komunikacyjne. Jedna z pierwszych definicji została stworzona przez Roba Klinga, założyciela Center for Social Informatics:
Informatyka społeczna odnosi się do badania społecznych aspektów komputeryzacji, a w tym roli technologii informatycznych w zmianach społecznych i organizacyjnych, użytkowania technologii informatycznych w kontekście społecznym i sposobów, w jaki siły i praktyki społeczne wpływają na społeczną organizację pracy przy technologiach informacyjnych.
Dziś można informatykę społeczną rozumieć jako interdyscyplinarny obszar badań na przecięciu informatyki i nauk społecznych. W obrębie informatyki, dziedzina ta zajmuje się badaniem następujących zagadnień:
w jaki sposób systemy informatyczne mogą wspierać realizację różnorodnych celów społecznych (takich jak transparentność, sprawiedliwość, rozwój, efektywna współpraca),
jak mechanizmy społeczne mogą poprawiać funkcjonowanie systemów informacyjnych
jak odkrywać i pozyskiwać dane pozostawiane w systemach informacyjnych, na podstawie których można badać zjawiska i procesy społeczne
Obywatelom potrzebna jest zarówno wiedza i umiejętności jak i swoista formacja pozwalająca na aktywne uczestnictwo w życiu społeczno-politycznym. Edukacja obywatelska, która powinna zaczynać się w rodzinie i środowisku lokalnym, kontynuowana musi być zarówno w formie instytucjonalnej (przede wszystkim szkoła), jak i nieformalnej (kościoły, organizacje pozarządowe). Formacji tej służy też uczestnictwo w różnych formach publicznej debaty. Edukacja ta powinna mieć charakter pluralistyczny i dostarczać umiejętności takich działań, w których obywatele, pomimo dzielących ich różnic, zdolni są do współpracy na rzecz dobra wspólnego i do brania odpowiedzialności za siebie i innych.
Wskazano konieczność integracji na poziomie regionalnym z projektami
regionalnymi realizowanymi przez JST i innymi projektami
• Podmiot odpowiedzialny: MSWiA
• Szacunkowy koszt i źródło finansowania: 26 mln zł (25 % budżet państwa, 75
% Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego)
• Czas realizacji pierwszego etapu Projektu ePUAP: 2006 – 2008
stworzenie jednolitego, bezpiecznego zgodnego z obowiązującym prawem elektronicznego kanału udostępniania usług publicznych przez administrację publiczną dla obywateli, przedsiębiorców i administracji publicznej;
skrócenie czasu oraz obniżenie kosztów udostępniania zasobów informacyjnych oraz funkcjonalności systemów dziedzinowych administracji publicznej.
Budowa platformy umożliwiającej Tworzenie procesów obsługi firm z Wykorzystaniem zdefiniowanych Wcześniej standardów dokumentów Elektronicznych i procesów pracy Administracji publicznej.
publikacja standardów interoperacyjności;
udostępnianie formularzy internetowych;
weryfikacja wprowadzanych danych w formularzach z danymi w rejestrach
publicznych (zależnie od dostępności rejestrów);
zarządzanie kontami użytkowników;
udostępnienie mechanizmów umożliwiających proste definiowanie procesów;
wymiana danych z jednostkami administracji publicznej;
obsługa płatności (wykorzystanie usług instytucji finansowych)
pełnienie funkcji skrzynki podawczej (elektroniczna dwustronna obsługa
doręczania dokumentów);
udostępnienie infrastruktury podpisu elektronicznego;
obsługa jednej znaczącej usługi publicznej.
Udostępnianie usług publicznych - ePUAP jako wspólna infrastruktura wykorzystywana przez Instytucje Publiczne (IP) do udostępniania własnych usług. Zintegrowany dostęp do usług publicznych - ePUAP jako wspólna infrastruktura dla zintegrowanego („odresortowanego”, „odmiejscowionego”), ujednoliconego, zagregowanego dostępu do wykorzystywanych usług publicznych. Repozytorium Wzorów Elektronicznych - ePUAP jako repozytorium wzorów elektronicznych. Portal interoperacyjności - ePUAP jako narzędzie pracy dla „organizacji interoperacyjności”
• ePUAP to platforma służąca do udostępniania dowolnych usług (publicznych). W zamierzeniu udostępnienie kolejnych usługi nie wymaga rozbudowy platformy tylko opracowania i „instalacji” kolejnych aplikacji ePUAP ( np. metafora systemu operacyjnego i aplikacji)
• ePUAP nie jest systemem dedykowanym/zaprojektowanym do udostępniania konkretnych usług X,Y,Z
• Aplikacje ePUAP to raczej odpowiednie zestawy instrukcji/metadanych/parametrów niż kod
• Aplikacje ePUAP zamówione w ramach przetargu, mają również stanowić sprawdzenie/dowód gotowości platformy
• ePUAP jako rozwiązanie dla powtarzalnych problemów udostępnienia usług przez Internet, np.:
– Inteligentnych formularzy do tworzenia, edycji, weryfikacji, podpisywania
dokumentów
– Generacji Urzędowego Potwierdzenia Odbioru (Przedłożenia) i Doręczenia
– Bezpiecznego dostępu, obsługi dokumentów elektronicznych i podpisu
• Brak wsparcia dla procesów zachodzących wewnątrz IP, jak np. składowanie
dokumentów czy obieg dokumentów wewnątrz instytucji
• Instytucja publiczna samodzielnie i autonomicznie definiuje udostępniane przez siebie usługi, tzw. aplikację ePUAP
– Skrytka (reguły poprawności dla przyjmowania dokumentów)
– Wzory dokumentów
– Formularze
– Proces
• Zmienny zakres wsparcia (Instytucja Publiczna decyduje o zakresie wsparcia)
EPO – Elektroniczne Potwierdzenie Płatności - szczególny rodzaj dokumentu
elektronicznego, wystawiany przez systemy instytucji finansowej, być może
zupełnie poza ePUAP (zakładamy: jednolity standard a nie specyficzny dla
ePUAP)