1. Wymień przedstawicieli i założenia teorii liberalnej/interwencyjne Finansów Publicznych?

Teoria liberalna – Adam Smith, David Ricardo, J. B. Say

• gospodarka oparta jest na wolnej konkurencji (prawo popytu i podaży)

• ksztaÅ‚towaÅ‚a siÄ™ na bazie klasycznej ekonomii

• gospodarka oparta jest o prywatnÄ… wÅ‚asność

• rola paÅ„stwa ograniczona jest do minimum 4 dziedzin: obrony narodowej, robót publicznych, sÄ…downictwa, bezpieczeÅ„stwa publicznego

• budżet paÅ„stwa niski i trwale zrównoważony

• podatki niskie, liniowe i przeznaczone tylko do realizacji funkcji fiskalnej

• istotna sprawa-> kreowanie podaży poprzez niskie podatki

Teoria interwencyjna – J. M. Keynes, A. Wagner (ojciec ubezpieczeń społecznych i twórca państwa dobrobytu) Gospodarka rozwija się cyklicznie, ceny nie są elastyczne. Występują upadające przedsiębiorstwa i bezrobocie. Przyczyną tych zjawisk jest spadek popytu. Kreowanie popytu może zachodzić za sprawą wydatków publicznych. Należy kreować budżet nieograniczony.

Prawo Wagnera – w miarę rozwoju społeczno-gospodarczego, władze publiczne realizują coraz więcej funkcji, zgłaszając coraz większy popyt na środki pieniężne

• gospodarka rynkowa jest uÅ‚omna, przeżywa kryzys

• w gospodarkÄ™ trzeba interweniować za sprawÄ… instrumentów finansowych tj. podatki, wydatki z budżetu paÅ„stwa

• podczas kryzysu nie można ograniczać wydatków z budżetu paÅ„stwa na zdrowie, edukacjÄ™, bezpieczeÅ„stwo (Keynes)

• kreowanie popytu! (za sprawÄ… instrumentów finansowych)

• gospodarka rynkowa funkcjonuje cyklicznie (niepeÅ‚ne wykorzystanie siÅ‚ wytwórczych) – niedostateczna skÅ‚onność do inwestowania przez prywatnych przedsiÄ™biorców,

2. Opisz funkcję redystrybucyjną/stymulującą finansów publicznych

Funkcje finansów publicznych

1. Alokacyjna – polega na rozmieszczeniu zasobów w gospodarce rynkowej

   • Skutek alokacji: dostarczania towarów i usÅ‚ug obywatelom zwiÄ…zane z realizacjÄ… przez paÅ„stwo zadaÅ„ publicznych i spoÅ‚ecznych

Zadania publiczne – bez mechanizmów rynkowych (np. bezpieczeństwo narodowe)

Zadania społeczne – mogłyby być realizowane za pomocą mechanizmów rynkowych, ale powodowałoby to wiele niebezpieczeństw (pewne grupy osób mogłyby nie mieć dostępu do niektórych dóbr)

1. Redystrybucyjna – polega na tym, że poprzez system finansów publicznych następuje redystrybucja (powtórny podział) dochodów pomiędzy poszczególnych podatników, a z drugiej strony pomiędzy sektor prywatny i publiczny, z jednych regionów (o wyższym poziomie dochodów) do drugich (o niskich dochodach) -> aspekt przestrzenny

Stabilizacyjna – poprzez finanse publiczne oddziaływujemy na przebieg cyklu koniunkturalengo w gospodarce

3. W jaki sposób są finansowane samorządowe zakłady budżetowe/ chyba agencje wykonawcze?

Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

- dotacje przedmiotowe;

- dotacje celowe na zadania bieżące finansowane;

- dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji

dotację jednorazową na pierwsze wyposażenie w środki obrotowe.

Zakład taki wykonuje zadania odpłatnie, pokrywając koszty swojej działalności zazwyczaj z przychodów własnych. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego.

Samorządowy zakład budżetowy wpłaca do budżetu jednostki samorządu terytorialnego nadwyżkę środków obrotowych, ustaloną na koniec okresu sprawozdawczego, chyba że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego postanowi inaczej

Agencja wykonawcza może otrzymywać:

- dotacje z budżetu państwa, w zakresie określonym w odrębnych ustawach.

+ przychody prowadzonej działalności ???

4. Opisz procedury ostrożnościowe zalecane przez Ustawę o FP w przypadku gdy relacja długu publicznego do PKB mieści się w przedziałach 50-55%/55-60%.

Procedury ostrożnościowe i sanacyjne

W przypadku, gdy wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto

1. jest większa od 50 %, a nie większa od 55 %, to na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa nie może być wyższa niż relacja deficytu budżetu państwa do dochodów budżetu państwa z roku bieżącego wynikająca z ustawy budżetowej;

2.  jest większa od 55 %, a mniejsza od 60 %, to na kolejny rok Rada Ministrów uchwala projekt ustawy budżetowej, w którym:

   1. nie przewiduje się deficytu budżetu państwa

   2. nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej,

   3. waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć poziomu odpowiadającego wzrostowi cen towarów i usług konsumpcyjnych, ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny za poprzedni rok budżetowy,

   4. wprowadza się zakaz udzielania pożyczek i kredytów z budżetu państwa z wyjątkiem rat kredytów i pożyczek udzielonych w latach poprzednich,

   5. wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok mogą być wyższe niż dochody tego budżetu powiększone o nadwyżkę budżetową z lat ubiegłych i wolne środki, jedynie o kwotę związaną z realizacją zadań ze środków, o których mowa w art. 5 ust. 3;

3.  jest równa lub większa od 60 %, to:

1. Rada Ministrów, najpóźniej w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia relacji, przedstawia Sejmowi program sanacyjny mający na celu ograniczenie tej relacji do poziomu poniżej 60 %,

2. wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego określone w uchwale budżetowej na kolejny rok nie mogą być wyższe niż dochody tego budżetu,

5. Kto jest organem ustawodawczym budżetu państwa/gminy.

Organy ustawodawcze:

- Państwo Rząd

- Województwo Sejmik województwa

- Powiat Rada powiatu

- Gmina Rada gminy

Organy wykonawcze :

- Państwo Prezydent i Rząd??

- Województwo Zarząd województwa z Marszałkiem województwa na czele

- Powiat ZarzÄ…d powiatu ze StarostÄ… powiatu na czele

- Gmina Wójt, burmistrz lub prezydent miasta

6. Wymień źródła dochodów gminy/budżetu państwa.

Dochody budżetu państwa stanowią (zgodnie z ustawą o finansach publicznych):

1. daniny publiczne, do których zalicza się podatki oraz inne świadczenia pieniężne, których obowiązek ponoszenia na rzecz państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek zaliczanych do sektora finansów publicznych wynika z odrębnych ustaw;

2. pozostałe dochody uzyskiwane przez jednostki sektora finansów publicznych, do których zalicza się:

1. opłaty

2. dochody z mienia, w szczególności z najmu oraz z dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze oraz dywidendy od wniesionego kapitału

3. dochody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw, niestanowiące przychodów w rozumieniu ust. 1 pkt 3 lit. a i b, oraz dochody ze świadczenia usług

4. spadki, zapisy i darowizny w postaci pieniężnej

5. inne dochody uzyskane na podstawie odrębnych przepisów, o ile są pobierane przez organy finansowane z dochodów publicznych lub przez podległe albo nadzorowane przez te organy jednostki, o których mowa w art. 5 pkt 1 i 2.

Głównym źródłem dochodów budżetu państwa są podatki, zysk NBP, zysk przedsiębiorstw państwowych oraz z jednoosobowych spółek skarbu państwa. Dochody budżetu państwa dzielą się na dochody podatkowe (90% udziału w strukturze dochodów budżetu państwa w okresie 1995-2004) oraz niepodatkowe (10%).

Dochody Gminy, są dochody własne, subwencja ogólna i dotacje celowe z budżetu państwa.

Ustawa dzieli dochody gminy na grupy.

• PierwszÄ… z nich sÄ… wpÅ‚ywy z ustalonych i pobieranych na podstawie odrÄ™bnych ustaw podatków.

  • Podatek od nieruchomoÅ›ci, rolny, leÅ›ny, od Å›r, transportowych, Opodatkowanie w formie karty podatkowej spadków i darowizn czynnoÅ›ci cywilnoprawnych

  • DrugÄ… grupÄ… dochodów wÅ‚asnych gminy stanowiÄ… wpÅ‚ywy z opÅ‚at.

  • a) wpÅ‚ywy z opÅ‚aty skarbowej, targowej, miejscowej, uzdrowiskowej i od posiadania psów eksploatacyjnej –Prawo geologiczne i górnicze 

  • e) i z innych opÅ‚at stanowiÄ…cych dochody gminy, uiszczanych na podstawie odrÄ™bnych przepisów.

Udziały w podatkach dochodowych stanowiących dochód budżetu państwa

• 39,34% wpÅ‚ywów z podatku dochodowego od osób fizycznych, zamieszkaÅ‚ych na terenie gminy,

• 6,71% wpÅ‚ywów z podatku dochodowego od osób prawnych i jednostek organizacyjnych niemajÄ…cych osobowoÅ›ci prawnej, posiadajÄ…cych siedzibÄ™ na terenie gminy.

Ponadto, dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gmin oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gminy oraz odsetki od środków finansowych gminy, gromadzonych na rachunkach bankowych, dochody z majątku gminy.

7. Sposoby finansowania deficytu budżetowego/długu publicznego.

Sposoby finansowania deficytu budżetowego:

1. emitowanie skarbowych papierów wartościowych nabywanych przez podmioty niebankowe, tzn. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa niefinansowe i inwestorów instytucjonalnych,

2. emitowanie skarbowych papierów wartościowych nabywanych przez banki komercyjne,

3. korzystanie z kredytów banków komercyjnych,

4. korzystanie z kredytów międzynarodowych instytucji finansowych,

5. wpływy z prywatyzacji majątku państwowego,

Sposoby finansowania długu publicznego:

1. emitowanie skarbowych papierów wartościowych nabywanych przez podmioty niebankowe, tzn. gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa niefinansowe i inwestorów instytucjonalnych,

2. emitowanie skarbowych papierów wartościowych nabywanych przez banki komercyjne,

3. korzystanie z kredytów banków komercyjnych,

4. korzystanie z kredytów międzynarodowych instytucji finansowych,

5. wpływy z prywatyzacji majątku państwowego,

6. zaciąganie kredytu w banku centralnym bądź emitowanie papierów wartościowych nabywanych przez ten bank,

Podstawowymi instrumentami finansowania zadłużenia sp są bony skarbowe i obligacje skarbowe.

8. Co oznacza zasada jawności gospodarowania finansami publicznymi budżetu państwa/JST.

Zasady budżetowe:

• Zasada równowagi – najważniejsza reguÅ‚a dotyczÄ…ca gospodarki budżetowej. Zwana jest zÅ‚otÄ… zasadÄ…. Istota jej polega na zrównoważeniu wydatków budżetu paÅ„stwa z jego dochodami. Z tÄ… zasadÄ… wiążą siÄ™ zagadnienia nierównowagi budżetowej.

• Zasada zupeÅ‚noÅ›ci – oznacza, iż w budżecie powinny zostać uwzglÄ™dnione wszystkie dochody i wydatki paÅ„stwa

• Zasada jawnoÅ›ci – polega na tym, że prace parlamentu nad budżetem sÄ… jawne. Sama ustawa jest publikowana, a jej treść dyskutowana w Å›rodkach masowego przekazu.

• Zasada jednorocznoÅ›ci – polega na respektowaniu rocznego czasu trwania budżetu.

• Zasada operatywnoÅ›ci – polega na opracowywaniu budżetu w ukÅ‚adzie podmiotowym, czyli chodzi tu o wskazanie zadaÅ„ i Å›rodków budżetowych dla konkretnych podmiotów.

• Zasada jednoÅ›ci – polega na objÄ™ciu jednym planem-budżetem wszystkich dochodów i wydatków paÅ„stwa. Wyróżnia siÄ™ tu jedność formalnÄ…(budowanie caÅ‚ego bilansu systemu finansów publicznych, obejmujÄ…cego budżet wÅ‚adz centralnych i budżety jednostek samorzÄ…dowych) i materialnÄ…(wszystkie dochody budżetu paÅ„stwa sÄ… przeznaczone na pokrycie wszystkich jego wydatków). OdstÄ™pstwo od niej znajdujemy w przypadku publicznych funduszy celowych.

ObowiÄ…zek podawania informacji dotyczÄ…cych gospodarowania publicznymi

środkami finansowymi spoczywa także na pozostałych jednostkach organizacyjnych

sektora finansów publicznych. Obowiązek ten, jest spełniany poprzez:

podawanie do publicznej wiadomości przez jednostki sektora finansów

publicznych informacji dotyczÄ…cych:

◦ zakresu zadań lub usług wykonywanych lub świadczonych przez jednostkę oraz

wysokości środków publicznych przekazanych na ich realizację,

◦ zasad i warunków świadczenia usług dla podmiotów uprawnionych,

◦ zasad odpłatności za świadczone usługi,

udostępnianie przez Narodowy Fundusz Zdrowia informacji o przychodach i

kosztach oraz o świadczeniodawcach realizujących świadczenia opieki

zdrowotnej, z którymi Fundusz zawarł umowy, o zakresie przedmiotowym umów

oraz o sposobie ustalania ceny za zamówione świadczenia,

udostępnianie przez jednostki sektora finansów publicznych wykazu podmiotów

spoza sektora finansów publicznych, którym ze środków publicznych została

udzielona dotacja, dofinansowanie realizacji zadania lub pożyczka, lub którym

została umorzona należność wobec jednostki sektora finansów publicznych,

udostępnianie corocznych sprawozdań dotyczących finansów i działalności

jednostek organizacyjnych należących do sektora finansów publicznych.

9. Narysuj funkcję progresywną/regresywną podatków.

Progresywna

Regresywna

10. W jaki sposób prawo Wagnera działa w Polsce (obie grupy to samo).

Prawo Wagnera – w miarę rozwoju społeczno-gospodarczego, władze publiczne realizują coraz więcej funkcji, zgłaszając coraz większy popyt na środki pieniężne, wynika to stąd że potrzeby publiczne i społ. Rosną szybciej niż indywidualne.

Zasady rozliczania zakładów budżetowych

ZB są przykładem prowadzenia gospodarki poza budżetowej. Oznacza to że mają prawo do finansowania swoich wydatków z własnych dochodów. Rozliczają się z JB wg zasady netto. W trakcie roku budżet rozliczenia ZB z odpowiednim budżetem JB odbywają się w trybie zaliczkowym. Końcowe rozliczenie następuje na koniec roku w formie sprawozdania.

Kogo reprezentuje Marszałek

Przewodniczący zarządu województwa, organu wykonawczego samorządu województwa. Organizuje pracę zarządu oraz urzędu marszałkowskiego, kieruje bieżącymi sprawami województwa oraz reprezentuje je na zewnątrz. Wybierany przez sejmik województwa.

Gminy których wskaźnik G jest większy niż 150% wsk. GG dokonują wpłat do budżetu.

Płynność finansowa jest to zdolność do terminowego regulowania krótkoterminowych zobowiązań. Aktywa obrotowe//zobowiązania bieżące

Co zawierają załączniki do ustawy budżetowej

1.Plany finansowe agencji wykonawczych, instytucji gospodarki budżetowej, pań fund. Celowych innych osób prawnych

2.Wykaz: jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe celowe oraz ich kwoty, programy finansowe, wieloletnie limity zobowiązań

-plan wydatków BP, - zestawienie programów wieloletnich w ukł. Zadaniowym, - zest. Zadań administracji rządowej i innych dla JST

- zakres i kwoty dotacji przedmiotowych i podmiotowych

-plan przychodów i rozchodów BP

Co zawiera plan finansowy Agencji Wykonawczych

- przychody z prowadzonej działalności, dotacje z budżetu państwa, zestawienie kosztów funkcjonowania i realizacji zadań, wynik finansowy, środki na wydatki majątkowe, środki przyznane innym podmiotom, stan nalezności/zobowiązań, stan środków pieniężnych

Wielkość rezerw w budżecie państwa

Rezerwa ogólna nie wyższa niż 0,2% wydatków budżetu, rezerwy celowe ich suma nie może przekroczyć 5% Wydatków B, w części gdzie dysponentami są Wojewodowie może być rezerwa do 1% planowanych wydatków z wyłączeniem dotacji dla JST

Opłata adiecencka

Dot. Właścicieli nieruchomości których wartość wzrosła w skutek działalności JST

Scalenie nieruchomości, podział, budowa infrastruktury technicznej

Opłata ustalana jest na podstawie decyzji wójta burmistrza, prezydenta m w przypadku scalania. Opłata nie może przekroczyć 30% wartości wzrostu wartości w przypadku podziału, i 50% wart. W przy[Adku budowy urządzeń inf.. tech.

Kogo reprezentuje wojewoda

Terenowy organ administracji rządowej i zwierzchnik zespolonej adm. Rządowej na terenie województwa. Przedstawiciel RW w województwie, odp. Za wykonywanie polityki RM w wojew.

ZASADA JAWNOÅšCI

PRAWO WAGNERA W POLSCE

1. Wymień przedstawicieli i założenia teorii liberalnej/interwencyjne 
> Finansów Publicznych?
> 2. Opisz funkcję redystrybucyjną/stymulującą finansów publicznych
> 3. W jaki sposób są finansowane samorządowe zakłady budżetowe/? chyba 
> agencje wykonawcze
> 4. Opisz procedury ostrożnościowe zalecane przez Ustawę o FP w przypadku 
> gdy relacja długu publicznego do PKB mieści się w przedziałach 
> 50-55%/55%-60%.
> 5. Kto jest organem ustawodawczym budżetu państwa/gminy.
> 6. Wymień źródła dochodów gminy/budżetu państwa.
> 7. Jakie kroki są podejmowane w przypadku ograniczenia deficytu 
> budżetowego/długu publicznego.
> 8. Co oznacza zasada jawności gospodarowania finansami publicznymi 
> budżetu państwa/JST.
> 9. Narysuj funkcję progresywną/regresywną podatków.
> 10. W jaki sposób prawo Wagnera działa w Polsce (obie grupy to samo).